Virus corona :

Tổng thống Pháp tuyên chiến với « kẻ thù vô hình »

Thùy Dương
Trong những ngày này, dịch bệnh Covid-19 vẫn là tâm điểm của báo chí Pháp, nhất là về tình hình trong nước. Trên trang nhất, cả báo Les Echos và Le Figaro đều đăng hình tổng thống Macron và chạy tít chính giống nhau : Nous sommes en guerre – Chúng ta đang trong chiến tranh. Đây là câu nói được tổng thống Pháp nhắc lại 6 lần trong bài phát biểu dài hơn 20 phút trên truyền hình tối hôm qua 16/03.
Nước Pháp đã tuyên chiến với virus corona. Libération trích một câu nói khác của tổng thống Macron làm tựa trang nhất: « Kẻ thủ đang ở đây, một cách vô hình ».
Còn báo Công giáo La Croix đăng tựa ngắn gọn « Thời phong tỏa », trên nền ảnh một người đàn ông đeo khẩu trang, đang kéo vali một mình trên đường phố vắng vẻ không bóng người. Trong khi đó, báo Le Monde, ra từ chiều hôm qua, báo động« Tình trạng y tế xuống cấp nhanh chóng ».
Trở lại với Le Figaro, tờ báo thiên hữu gọi các biện pháp mà tổng thống Macron đưa ra tối hôm qua trong bài phát biểu trên truyền hình là « những biện pháp mang tính lịch sử ». Các quy định mới hạn chế người dân ra khỏi nhà có hiệu lực từ 12h trưa hôm nay 17/03, nhưng ngay sau bài phát biểu của tổng thống, bộ trưởng Nội Vụ Castaner đã huy động 100.000 cảnh sát và hiến binh trên phạm vi toàn quốc để bảo đảm dân chúng thực thi nghiêm túc lệnh phong tỏa.
Le Figaro dành cả trang nhất, bài xã luận và 18 trang để nói về virus corona. Vòng 2 bầu cử địa phương dự kiến diễn ra vào ngày 22/03 bị hoãn lại. Các cuộc cải cách bảo hiểm thất nghiệp và cải tổ hưu trí cũng sẽ tạm ngưng. Các bệnh viện, nhất là ở vùng Paris, chuẩn bị đối phó khi « cơn sóng thần » Covid-19 ập đến. Châu Âu đóng cửa biên giới để hạn chế đà lây lan của virus.
Trải nghiệm chưa từng có
« Chưa từng có » là tựa bài xã luận của báo công giáo La Croix. Giờ đã đến lúc tập trung vào một mục tiêu duy nhất : đánh bại dịch bệnh do virus corona nhanh nhất có thể. Mọi chuyện khác phải được gạt sang một bên. Bắt đầu từ hai cuộc cải cách, vốn trong những tháng gần đây đã bị phản đối kịch liệt nhất: bảo hiểm thất nghiệp và chế độ hưu bổng. Việc đình chỉ hai cuộc cải tổ này được chính nguyên thủ Pháp Macron công bố trong tối hôm qua. La Croix nhận định với thông báo nói trên, tổng thống Emmanuel Macron cho thấy ông mong muốn đoàn kết các lực lượng trong cả nước trong giai đoạn chưa từng có này.
Đúng là nước Pháp đang có một trải nghiệm chưa từng có. Tất cả các hoạt động không thực sự cần thiết đều phải tạm ngưng. Công dân được yêu cầu ở yên trong nhà. Kỳ bầu cử địa phương bị đình chỉ khi đang ở giữa hai vòng. Quân đội được huy động để tăng cường cho hệ thống bệnh viện. Liên Hiệp Châu Âu đóng cửa biên giới. Một quỹ với ngân sách lớn được thành lâp để hỗ trợ các doanh nghiệp hạn chế rủi ro phá sản. Chưa bao giờ nước Pháp có sự triển khai « kho vũ khí » quy mô lớn đến như vậy trong giai đoạn không có xung đột vũ trang.
Trên thực tế, đây đúng là một trận chiến. Tổng thống Emmanuel Macron thậm chí đã sử dụng từ« chiến tranh » nhiều lần để mọi người phải lưu tâm hơn và nhận thức được là tình hình đang rất cấp bách. Nước Pháp đang bước vào « một cuộc đua tốc độ » với virus corona để hạn chế số nạn nhân và cho phép cuộc sống trở lại bình thường sớm nhất có thể.
Vì thế, La Croix kêu gọi tất cả mọi người phải nỗ lực. Ở yên trong nhà là thể hiện ý thức công dân và tình đoàn kết với những người bắt buộc phải ra ngoài để tham gia cuộc chiến đấu nhằm duy trì các hoạt động sống còn của xã hội.
Cuộc chạy đua với thời gian
Trong bài xã luận có tiêu đề « Cuộc chạy đua với thời gian », Le Figaro chỉ trích tổng thống Macron trong việc chậm trễ đưa ra các biện pháp mạnh tay. Theo Le Figaro, chính vì thiếu các phản ứng mạnh nên bây giờ nước Pháp mới phải « chạy đua với thời gian ». Le Figaro lấy làm tiếc là kinh nghiệm của Trung Quốc và Ý lẽ ra đã phải chỉ ra cho nước Pháp con đường nên đi.
Tờ báo nhấn mạnh sức mạnh của một nền dân chủ là bảo đảm quyền tự do bầu cử, nhưng phải biết thích nghi với tình hình, đảm bảo tự do ngôn luận nhưng cũng phải bảo vệ người dân. Vì thế, Le Figaro lấy làm tiếc là chính quyền Pháp đã trì hoãn rất lâu trước khi ra quyết định như tối hôm qua. Phải mất quá nhiều thời gian tổng thống Macron mới nhận ra rằng chúng ta không còn có thể sống như trước. Giải pháp duy nhất để tránh thảm họa y tế là ngồi yên trong nhà. Mọi người phải học cách sống khác đi. Le Figaro trấn an độc giả là trong thời đại siêu kết nối internet, đây không phải là ngày tận thế.
May mắn là cuối cùng Emmanuel Macron đã nhận ra không ai có thể dự đoán được khi nào dịch bệnh chấm dứt. Ý thức kỷ luật sẽ phải như cuốn hộ chiếu thiết yếu cho cả cá nhân và tập thể để có thể đi qua cuộc khủng hoảng y tế chưa từng có này. Đây là điều chắc chắn duy nhất.
Pháp: Cuộc chiến dài hơi chống virus corona
Bài xã luận của Le Monde ra từ chiều hôm qua, trước khi tổng thống phát biểu trên truyền hình, cũng nói đến « một cuộc chiến dài hơi ». Tại Pháp, do chậm nhận thức về mức độ nghiêm trọng của dịch Covid-19 nên việc phát huy tinh thần trách nhiệm của người dân trong cuộc chiến chống virus corona cũng bị chậm trễ.
Mở đầu bài xã luận, Le Monde nhấn mạnh trong những ngày đầy lo lắng như thế này, không nên thêm bồi nỗi tức giận vào nỗi sợ hãi, cũng không nên gây chia rẽ trong bối cảnh mọi người cần cách ly. Không còn thời gian để gây thêm tranh cãi về những tính toán nhỏ nhặt và sự khinh suất khi chính quyền vẫn cho tiến hành tổ chức cuộc bầu cử địa phương vô nghĩa. Le Monde lấy làm tiếc là cuộc bầu cử hôm 15/03 đã làm lãng phí một ngày quý giá trong cuộc chiến chống Covid-19, đồng thời nó phát một thông điệp đi ngược với tình trạng nguy cấp theo đó « đừng chần chừ gì nữa, mọi người phải tránh lại gần nhau và ở yên trong nhà ».
Nhiều người Ý đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi không nghiêm túc lúc khủng hoảng dịch bệnh mới nổ ra, nay họ đã hiểu điều đó và tỏ ra rất mẫu mực, tôn trọng kỷ luật. Le Monde lo ngại là hiện nay dân Pháp chưa làm được điều tương tự như người láng giềng Ý. Bất chấp các dự đoán đáng báo động, các biện pháp ngày càng cứng rắn, các con số người nhiễm bệnh và chết ngày càng đáng lo ngại, nhưng đối với nhiều người Pháp, mối rủi ro vẫn chỉ liên quan đến những người khác – người già hoặc người ốm yếu, mối nguy dường như vẫn còn ở đâu đó rất xa trong tương lai.
Trong tiến trình vô hình, Covid-19 đã liên minh với hai trong số những tệ nạn lớn của thời đại : tính ích kỷ và những suy nghĩ ngắn hạn. Tính ích kỷ phá hủy khả năng đáp ứng lợi ích của cộng đồng. Tự cách ly, cũng như tiêm phòng, trên thực tế là để bảo vệ những người xung quanh nhiều hơn bảo vệ bản thân chúng ta. Sự ích kỷ này, trong điều kiện các chính sách công ngày càng hạn chế, cuối cùng lại làm suy yếu hai trong số các loại chuyên gia mà chúng ta đang rất cần họ cống hiến cả thể chất và não bộ cho cuộc chiến chống đại dịch : giới y bác sĩ và nghiên cứu khoa học.
Những quan điểm ngắn hạn tạm thời đang cản trở nhận thức về mức độ nghiêm trọng của căn bệnh này, giống như nhận thức về sự nóng dần lên của Trái đất từ một vài năm nay. Bất chấp các cảnh báo, dữ liệu và hiện tượng ngày càng nhiều, thái độ phủ nhận và hoài nghi vẫn làm trì hoãn những thay đổi cần thiết để giải quyết một mối nguy hiểm cho đến nay vẫn bị coi là rất trừu tượng.
Không còn nghi ngờ gì nữa, khi đối mặt với Covid-19, trong lúc số nạn nhân tăng mỗi ngày, « sự mù quáng tự nguyện này » sẽ chấm dứt rất nhanh. Khi đó, dịch bệnh có thể buộc nhiều nền dân chủ phải đối mặt với những câu hỏi khiến chúng ta chóng mặt. Chúng ta nên chấp thuận để các quyền tự do cơ bản bị hạn chế đến mức nào? Cần làm tê liệt nền kinh tế đến mức nào để chặn đứng dịch bệnh?
Thử thách này, lần đầu tiên diễn trên quy mô toàn cầu, có thể thay đổi vĩnh viễn tiến trình phát triển của xã hội . Có thể các xã hội sẽ vượt qua và được cải thiện, nếu hội tụ hai điều kiện thiết yếu là sự tự tin và lý trí. Để người dân chấp nhận hy sinh quyền lợi, có thể là trong nhiều tháng, chính quyền, nhất là ở chế độ dân chủ, buộc phải công khai chiến lược, những rủi ro và cả những diễn tiến sau này. Và để làm sáng tỏ những điều trên, chính quyền phải chia sẻ các dữ liệu khoa học và ý kiến của các nhà khoa học tư vấn cho chính quyền trong các quyết sách.
Nhưng theo Le Monde, hiện tại, Pháp chưa đáp ứng được những điều kiện này. Bộ máy hành pháp đã chậm trễ trong việc chia sẻ các quy tắc về cách thức tham vấn hội đồng khoa học của mình, vốn công tác nghiên cứu cũng chưa được công bố. Chiến lược đối phó với Covid-19 cũng chưa được đặt ra rõ ràng và rất ít được tranh luận. Sự thiếu minh bạch trong việc đưa ra các quyết định sẽ chỉ gây hại cho cuộc chiến dài hơi, một cuôc chiến giờ mới chỉ bắt đầu, và làm chậm trễ việc phát huy tinh thần trách nhiệm cần thiết của các cá nhân. Với Le Monde, tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân chính là mắt xích để ngăn cản virus corona lây lan.
Chiến lược rủi ro của Anh Quốc chống virus corona
Nhìn sang nước láng giềng Anh, Le Monde chỉ trích « chiến lược đầy rủi ro của Anh Quốc chống virus corona ». Trong khi tình hình ở các nước châu Âu như Ý, Tây Ban Nha, Pháp … đang rất « nóng » với cuộc chiến chống dịch bệnh, thì tại Anh Quốc, cho đến hôm Chủ Nhật 15/03 chính phủ mới chỉ đưa ra hai lời khuyên : rửa tay và tự cách ly 7 ngày nếu có triệu chứng nhiễm virus.
Theo các nhà cố vấn của thủ tướng Anh Boris Johnson, cần 60% dân số nhiễm bệnh (40 triệu người) để có thể có được khả năng miễn dịch cộng đồng, tránh dịch bệnh tái phát vào mùa đông tới. Ông Patrick Vallance, cố vấn trưởng khoa học của chính phủ, nhấn mạnh hôm thứ Sáu 13/03 là không thể tránh việc tất cả mọi người bị nhiễm virus. Và đây cũng không phải điều nên mong muốn, bởi vì cộng đồng cần đạt đến một khả năng miễn dịch nào đó.
Các nhà truyền nhiễm học, bác sĩ, chính trị gia, các nhà phê bình đều chỉ trích thủ tướng Boris Johnson, nhất là khi lãnh đạo Anh cảnh báo người dân nên chuẩn bị tinh thần « mất đi nhiều người họ yêu thương hơn nữa ». Nếu tính theo tỉ lệ 1% số người nhiễm virus corona sẽ chết thì sẽ có khoảng 400.000 người Anh mất mạng vì Covid-19.
Dân biểu đảng bảo thủ Jeremy Hunt, bộ trưởng Y Tế thời thủ tướng Theresa May, là một trong những người đầu tiên gióng hồi chuông báo động hôm thứ Năm 12/03. Đánh giá chính sách của thủ tướng Johnson là « đáng lo ngại », ông Hunt còn ngạc nhiên vì chính phủ Anh vẫn chưa cấm tụ tập đông người. Trong khi đó, Richard Horton, trưởng ban biên tập tạp chí khoa học nổi tiếng về y khoa, The Lancet, cho rằng chính phủ đang phạm sai lầm khi chơi trò may rủi với người dân.
Tối hôm thứ Bảy, trong khi đơn khiến nghị của 250 nhà khoa học được lan truyền trên mạng đòi hỏi Boris Johnson ban hành ngay các biện pháp cứng rắn hạn chế sự tiếp xúc của người dân, phủ thủ tướng Anh hé lộ thông tin là sẵn sàng cho áp dụng các biện pháp mạnh hơn, nhất là tất cả những người trên 70 tuổi phải cách ly tại nhà ít nhất 4 tháng. Sáng Chủ Nhật, bộ trưởng Y Tế trấn an người dân là sẽ hành động đùng thời điểm, trong những tuần tới, vào lúc cần thiết và quyết định của chính phủ sẽ dựa trên khoa học.
Một nhà nghiên cứu của đại học Harvard chỉ trích chiến lược của chính phủ là « vô trách nhiệm ».Nhà khoa học này kêu gọi dân chúng không nên lo lắng nhưng phải tự chuẩn bị, nếu chính phủ không giúp đỡ họ thì họ phải tự hành động. Dường như dân Anh cũng đã tính đến phương án này : hôm thứ Bảy, tại các siêu thị ở Luân Đôn, các kệ hàng mỳ, xà phòng rửa tay và giấy vệ sinh đều trống không và nếu dùng dịch vụ giao hàng đến tận nhà, khách hàng phải chờ ít nhất 8 ngày nữa mới nhận được hàng.
http://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A1p/20200317-virus-corona-t%E1%BB%95ng-th%E1%BB%91ng-ph%C3%A1p-tuy%C3%AAn-chi%E1%BA%BFn-v%E1%BB%9Bi-%C2%AB-k%E1%BA%BB-th%C3%B9-v%C3%B4-h%C3%ACnh-%C2%BB

Tin tổng hợp
(Reuters) – Philippines quốc gia đầu tiên đóng cửa thị trường tài chính vì Covid-19. 
Nhằm bảo đản an toàn cho nhân viên và các nhà môi giới chứng khoán, giới chính quyền Manila quyết định sàn chứng khoán Philippines “ngưng hoạt động vô hạn định” kể từ ngày 07/03/2020.
(Reuters)- Virus corona : Chứng khoán tại Mỹ giảm mạnh.
Trong phiên giao dịch hôm 16/03/2020 chỉ số Dow Jones của Mỹ giảm gần 13 % đây. Đây là mức sụt giảm mạnh nhất kể từ 1987. Vào trưa nay, chứng khoán tại Frankfurt, Đức cũng giảm mạnh. Tại châu Á, thượng Hải mất giá, nhưng chỉ số Nikkei của Tokyo tăng lên trở lại sau khi đã sụt giá mạnh vào hôm 16/03/2020.
(Reuters) – Bruxelles chính thức dời lại thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu –Trung Quốc. 
Một lần nữa Covid-19 làm xáo trộn các hoạt động ngoại giao. Phát ngôn viên Liên Hiệp Châu Âu ngày 17/03/2020 xác nhận tin dời lại thượng đỉnh giữa lãnh đạo của Liên Hiệp Châu Âu và thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Cuộc họp được dự trù diễn ra tại Bắc Kinh trong hai ngày 30 và 31/03/2020.
(AFP) – Thêm 135 người chết tại Iran vì virus corona. 
Iran sắp vượt ngưỡng tâm lý 1.000 người thiệt mạng từ đầu mùa dịch Covi-19. Phát ngôn viên bộ Y Tế Iran ngày 17/03/2020 cho biết trong 24 giờ qua đã có thêm 1.178 ca nhiễm, 135 người tử vong. Tới nay, hơn 16 ngàn người Iran bị viêm phổi chủng mới. Gần một phần ba trong tình trạng “ổ định” theo bộ Y Tế Iran.
(AFP) – Virus corona : CIO họp về Thế vận hội Tokyo 2020. 
Ngày 17/03/2020, Ban chấp hành của Ủy ban Thế vận Quốc tế CIO họp tại Lausanne, Thụy Sĩ, để “chuẩn bị cho việc trao đổi thông tin” với các liên đoàn quốc tế và với các vận động viên đang ngày càng lo ngại về khả năng duy trì Thế vận hội Tokyo, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang hoành hành trên toàn cầu. Theo kết quả một cuộc thăm dò được hãng tin Kyodo công bố hôm 16/03/2020, có đến 69% dân Nhật không tin là là Tokyo có thể đón tiếp theo lịch trình dự kiến Thế vận hội 2020, sẽ khai mạc ngày 24/07.
(AFP) – Bóng đá : Euro-2020 sẽ bị dời lại tới năm 2021. 
Trong cuộc họp hôm nay, 17/03/2020, tại Lausanne, Liên đoàn Bóng đá châu Âu UEFA  quyết định dời lại Giải vô địch bóng đá châu Âu Euro-2020. Trên nguyên tắc diễn ra từ ngày 12/06 đến 12/07/2020, nhưng  châu Âu đang là ổ dịch lớn thứ hai thế giới. UEFA vừa quyết định giải Euro sẽ diễn ra từ 11/06/2021 đến 11/07/2021. Trận bóng khai mạc sẽ diễn ra tại Roma.
(AFP)- Virus corona : Đền Thánh Đức Mẹ Lộ Đức đóng cửa. 
Do nước Pháp bị phong tỏa trong hai tuần vì dịch Covid-19, lần đầu tiên trong lịch sử của Đền Thánh Đức Mẹ Lộ Đức (Lourdes) ở miền nam nước Pháp, khu thánh địa này đóng cửa kể từ trưa nay, 17/03/2020, theo thông báo của Đức Ông Olivier Ribadeau Dumas, Giám đốc Đền Thánh Đức Mẹ Lộ Đức. Mỗi năm khu thánh địa Lourdes vẫn thu hút hàng triệu khách hành hương từ khắp thế giới.
http://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20200317-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p-0

Điểm tin thế giới sáng 17/3:

Canada đóng cửa biên giới;

Nhân viên y tế Ý thiếu khẩu trang

Lục Du
Mục Điểm tin thế giới sáng thứ Ba (17/3) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới quý độc giả những tin sau:
Đối phó với COVID-19, Canada đóng cửa biên giới
Thủ tướng Canada, Justin Trudeau, hôm thứ Hai (16/3), tuyên bố rằng Canada sẽ đóng cửa biên giới với những du khách không phải là công dân hoặc thường trú nhân để hạn chế tối đa sự lây lan của nCoV, theo SCMP.
“Những biện pháp này sẽ giúp cứu sống người dân”, ông Trudeau nói, và khuyên người Canada rằng không nên ra ngoài và đơn giản là nên “ở trong nhà”.
Việc hạn chế đi lại “sẽ không áp dụng trong thương mại”, ông Trudeau cho biết thêm. “Chúng tôi sẽ tiếp tục đảm báo nguồn cung những mặt hàng thiết yếu cho Canada”.
Nhân viên y tế Ý thiếu khẩu trang bảo hộ trong dịch COVID-19
Các nhân viên y tế trên tuyến đầu chống COVID-19 ở Ý đang phải đối mặt với tình trạng thiếu đồ bảo hộ, nhiều người phải đeo duy nhất một khẩu trang trong suốt 12 giờ, gây ra nguy cơ nhiễm bệnh cao, một nhóm hỗ trợ phòng chống dịch cho biết thông tin hôm thứ Hai (16/3), theo Fox News.
Tổ chức các Bác sĩ không biết giới, với tên viết tắt bằng tiếng Pháp là MSF, nói rằng tình trạng thiếu nguồn cung cấp phương tiện y tế thiết yêu đang trở nên phổ biến ở Ý, quốc gia hiện có số người nhiễm và tử vong vì COVID-19 cao nhất bên ngoài Trung Quốc.
MSF cũng cảnh báo những gì xảy ra ở Ý thời điểm hiện tại cũng rất có thể sẽ xuất hiện ở những nơi khác trên thế giới. “Hiện tại Ý rất cần nguồn cung cấp thiết bị bảo hộ để bảo vệ nhân viên y tế, nhưng chỉ trong ít tuần nữa, điều này có thể cũng sẽ xảy ra ở những nơi khác”.
Pháp và EU tăng cường các biện pháp mạnh chống nCoV
Pháp đã áp lệnh phong tòa gần như với toàn bộ đất nước, trong khi đó EU cấm người ngoài khối tới thăm trong 30 ngày nhằm nhanh chóng đẩy lùi đại dịch COVID-19, theo The Guardian.
“Chúng ta đang trong cuộc chiến, một cuộc chiến [bảo vệ] sức khỏe cộng đồng, chắc chắn rồi, chúng ta đang có chiến tranh chống lại một kẻ thù vô hình và không dễ kiểm soát”, Tổng thống Pháp Macron nói hôm thứ Hai (16/3), sau khi thông báo tất cả người dân Pháp, từ thứ Ba, được yêu cầu hạn chế di chuyển trong 15 ngày, trừ trường hợp có lý do đặc biệt.
Ông Macron cũng cho biết Pháp sẽ đóng cửa biên giới từ thứ Ba, mặc dù vậy công dân Pháp ở nước ngoài được phép trở về nhà. Trước đó, Chủ tịch ủy ban châu Âu, Bà Ursula von der Leyen, nói EU sẽ ngưng đón khách ở các nước ngoài khối, trừ các chuyên gia về nCoV, bác sĩ và nhà ngoại giao. Bà Leyen cho biết thêm, hạn chế này sẽ kéo dài trong 30 ngày nhưng có thể được điều chỉnh.
Thêm nhiều quốc gia châu Phi thông báo có người nhiễm nCoV
Hôm thứ Hai (16/3) đã có thêm nhiều nước châu Phi ghi nhận ca nhiễm nCoV đầu tiên. Một số nước ở châu lục này đã tuyên bố đóng cửa biên giới để phòng dịch, theo Reuters.
Hiện châu Phi có 30 quốc gia thông báo có người nhiễm nCoV, với gần 400 bệnh nhân được thống kê. Tanzania, Liberia, Benin và Somalia là những nước mới nhất thông báo có người lây nhiễm loại virus khởi phát từ Vũ Hán, Trung Quốc.
Các chuyên gia lo ngại rằng với điều kiện y tế yêu kém, dịch COVID-19 nếu bùng phát ở châu Phi sẽ rất khó kiểm soát.
Ông Pompeo chỉ trích việc Trung Quốc ‘vu’ cho Mỹ gây ra COVID-19
Hôm thứ Hai (16/3), Ngoại trưởng Hoa Kỳ, trong một cuộc điện đàm với một quan chức cấp cao Trung Quốc, nói rằng Mỹ kịch liệt phản đối việc Bắc Kinh đổ lỗi cho Washington gây ra đại dịch COVID-19, theo Reuters.
“Ngoại trưởng Pompeo đã bày tỏ rằng Mỹ phản đối mạnh mẽ việc Trung Quốc cố gắng tìm cách đổ lỗi cho Hoa Kỳ gây ra đại dịch COVID-19”, bà Morgan Ortagus, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ, nói về cuộc điện đàm giữa ông Pompeo và ông Yang Jiechi, trưởng văn phòng đối ngoại của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
“Ngoại trưởng nhấn mạnh rằng đây không phải là thời điểm để truyền bá thông tin sai lệch và những tin đồn kỳ quặc, mà là lúc để tất cả các quốc gia cùng nhau chống lại mối đe dọa chung này”, bà Ortagus cho biết thêm.
Hoa Kỳ, hôm thứ Sáu tuần trước, đã triệu mời đại sứ Trung Quốc để phản đối những phát biểu của Bắc Kinh cho rằng quân đội Hoa Kỳ có thể đã mang nCoV đến Vũ Hán. David Stillwell, nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ chuyên trách vấn đề Đông Á, khi gặp Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ, Cui Tiankai, đã bày tỏ sự giận giữ đối với cáo buộc vô căn cứ này.
https://www.dkn.tv/the-gioi/diem-tin-the-gioi-sang-17-3-canada-dong-cua-bien-gioi-nhan-vien-y-te-y-thieu-khau-trang.html

Điểm tin thế giới chiều 17/3:

Malaysia xác nhận ca tử vong đầu tiên vì COVID-19

Hải Lam
Mục Điểm tin thế giới chiều thứ Ba (17/3) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Malaysia xác nhận ca tử vong đầu tiên vì COVID-19
Theo CNA, một mục sư tại nhà thờ Emanuel ở thành phố Kuching, bang Sarawak, 60 tuổi, đã qua đời lúc 11h sáng nay, đánh dấu ca tử vong đầu tiên vì nCov ở Malaysia.
193 người tiếp xúc gần với bệnh nhân đang được cách ly tại nhà. Malaysia hiện ghi nhận gần 600 ca nhiễm COVID-19 và là ổ dịch lớn nhất ở Đông Nam Á cho đến nay.
Venezuela cách ly toàn quốc
Theo CNN, Tổng thống Nicolas Maduro ra lệnh cách ly toàn quốc từ hôm nay nhằm ngăn dịch COVID-19, sau khi yêu cầu người dân thủ đô Caracas ở trong nhà.
“Lệnh cách ly toàn quốc có hiệu lực từ 5h ngày 17/3 (16h giờ Hà Nội). Chúng ta đang cố gắng vượt qua cuộc khủng hoảng. Nếu không được kiềm chế và ngăn chặn, nó có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho cộng đồng”, ông Nicolas Maduro, Tổng thống Venezuela nói trong cuộc họp ngắn qua video ngày 16/3.
Ông yêu cầu lực lượng cảnh sát, y tế và quan chức địa phương phối hợp để thi hành lệnh cách ly toàn quốc.
Thứ trưởng Kinh tế Brazil nhiễm COVID-19
Reuters dẫn thông báo của văn phòng ông Marcos Troyjo, Thứ trưởng Kinh tế Brazil phụ trách ngoại thương, hôm nay cho biết ông Troyjo đã nhiễm nCov.
Theo thông báo, ông Troyjo không có triệu chứng nhiễm bệnh và làm việc tại nhà trong điều kiện cách ly nghiêm ngặt.
Ông Troyjo là một thành viên của phái đoàn cấp cao Brazil gần đây có chuyến thăm tới bang Florida, Mỹ. Ông đã ở thành phố Miami, Florida để dự các cuộc họp và không tham dự bữa tiệc tối do Tổng thống Donald Trump chủ trì để tiếp đón các quan chức cấp cao của Brazil.
Tờ Sydney Morning Herald cho biết, ông Troyjo là người thứ 5 trong phái đoàn quan chức Brazil tới Mỹ nhiễm COVID-19.
Nổ bom bên ngoài văn phòng chính phủ Thái Lan, 18 người bị thương
Reuters dẫn tin từ một quan chức Thái Lan hôm nay cho biết, hai quả bom phát nổ bên ngoài Trung tâm Hành chính Các tỉnh Biên giới miền Nam (SBPAC) ở tỉnh Yala, miền Nam nước này, khiến ít nhất 18 người bị thương.
Đại tá Pramote Prom-in, người phát ngôn của lực lượng an ninh khu vực, cho hay: “Vụ nổ đầu tiên là một quả lựu đạn được ném vào khu vực bên ngoài hàng rào văn phòng SBPAC để thu hút người dân. Sau đó, một chiếc ô tô chứa bom cách vụ nổ đầu tiên khoảng 10 m đã phát nổ… 18 người bị thương, không ai thiệt mạng”.
Ông Pramote cho biết thêm, trong số những người bị thương có 5 phóng viên, 5 sĩ quan cảnh sát, 2 binh sĩ, còn lại là những nhân chứng. Hiện chưa tổ chức hay cá nhân nào đứng ra nhận trách nhiệm về vụ đánh bom này.
https://www.dkn.tv/the-gioi/diem-tin-the-gioi-chieu-17-3-malaysia-xac-nhan-ca-tu-vong-dau-tien-vi-covid-19.html

Tạp chí kinh tế

Virus corona, cái cớ để Ả Rập Xê Út và Nga

khai mào chiến tranh dầu hỏa

Thanh Hà
Dầu hỏa mất giá 40 % từ đầu năm 2020. Nguyên nhân chính do virus corona gây nên. Tiêu thụ của Trung Quốc và Âu, Mỹ giảm mạnh và thêm vào đó là cuộc chiến dầu hỏa Riyad và Matxcơva vừa khai mào, khai tử liên minh Nga – Ả Rập Xê Út được ký kết từ năm 2016.
Đâu là động cơ khiến hai trong số ba nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới đọ sức với nhau, mỗi bên tính toán những gì ? Nga và Ả Rập Xê Út dường như cùng theo đuổi một mục tiêu : chận đường các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ. Liệu đây có là một nước cờ nguy hiểm cho cả đôi bên ?
Thế giới không thể biết trước dịch Covid- 19 sẽ kéo dài bao nhiêu lâu. Kinh tế của Trung Quốc và thế giới đóng băng. Ngành hàng không quốc tế gần như bị tê liệt. Chỉ số chứng khoán từ Âu sang Á và cả trên thị trường tài chính Hoa Kỳ giảm mạnh. Kịch bản “một cuộc khủng hoảng tài chính” ngày càng cận kề. Trong bức tranh đen tối đó, bất ngờ nổ ra cuộc chiến dầu hỏa giữa Ả Rập Xê Út và Nga.
Hôm 08/03/2020, Riyad đơn phương quyết định tăng mức sản xuất và xuất khẩu, giảm giá dầu cho một số khách hàng trong lúc trên thị trường quốc tế, cung đã cao hơn so với mức cầu. Vàng đen mất giá.
Quyết định này lại càng khó hiểu, bởi hai ngày trước đó, khối các quốc gia xuất khẩu dầu hỏa và các đối tác, gọi tắt là nhóm OPEC+ đã họp tại Vienna. Mục tiêu cuộc họp nhằm tìm đồng thuận khóa bớt van dầu, qua đó giữ giá vàng đen. Ả Rập Xê Út là thành viên quan trọng nhất của OPEC trong lúc Nga là nguồn sản xuất lớn thứ nhì thế giới, chỉ thua có Hoa Kỳ. Hai quốc gia này cộng lại cung cấp 40 % dầu cho thế giới
Cuộc họp tại Vienna thất bại do Nga bác bỏ đề xuất của Ả Rập Xê Út giảm thêm 1,5 triệu thùng dầu mỗi ngày từ nay cho đến cuối 2020. Phái đoàn Ả Rập Xê Út từ Vienna trở về, lập tức Riyad phản công và quyết định mở thêm van dầu cho thế giới. Giá dầu càng tuột dốc thế giới càng hoảng loạn. Trong phiên giao dịch hôm Thứ Hai, 09/03/2020 “mức lãi tích lũy trên thị trường tài chính từ đầu 2020 tan thành mây khói“.
Từ hoảng loạn về dầu hỏa đến chứng khoán
Trả lời trên đài RFI giáo sư kinh tế Jean Pierre Favennec đại học Paris Dauphine và Viện Dầu Hỏa –Institut du Pétrole của Pháp phân tích về phản ứng khó hiểu của thị trường, bởi vì nhẽ ra khi dầu hỏa mất giá, đó phải là một tin vui. Nhưng lần này, giới đầu tư quốc tế lại rơi vào hoảng loạn.
“Đúng là vì Nga – Ả Rập Xê Út không đạt được đồng thuận, giá dầu đã giảm mạnh, nhưng đồng thời đó là dấu hiệu cho thấy thế giới đang hoang mang. Hiện nay, nhu cầu tiêu thụ của Trung Quốc đã rơi xuống rất thấp và mọi người chờ đợi là mức cầu tại châu Âu cũng sẽ bị đóng băng. Điều đó khiến thị trường tài chính lại càng hoảng loạn. Trong bối cảnh mà dầu hỏa đang mất giá, Riyad tấn thêm một đòn mạnh, khiến mọi người lại càng nghĩ rằng các hoạt động kinh tế của thế giới sẽ tiếp tục giảm thêm nữa trong những tuần lễ hay những tháng sắp tới”.
Ả Rập Xê Út phá giá dầu khiến mọi người hiểu như đó là một tín hiệu mới cho thấy kinh tế thế giới bên bờ vực thẳm.
Vẫn trên đài RFI, Matthieu Auzaneau giám đốc Shift Project, một nhóm nghiên cứu về mức độ lệ thuộc của kinh tế toàn cầu vào năng lượng hóa thạch, thận trọng nêu ra giả thuyết : Nga hay Ả Rập Xê Út đã khơi mào chiến tranh dầu hỏa và với mục đích gì ? và cũng có thể Ả Rập Xê Út khai chiến để mặc cả với Nga :
“Trên thực tế, liên minh Nga- Ả Rập Xê Út đã được hình thành. Riyad là thành viên quan trọng nhất trong khối OPEC – tức là các nước xuất khẩu dầu hỏa. Còn Matxcơva là nguồn sản xuất lớn thứ nhì thế giới, đứng sau Mỹ nhưng trước Ả Rập Xê Út. Hơn nữa Nga lại có một trọng lượng về địa chính trị rất lớn. Đôi bên đồng ý với nhau hạn chế mức sản xuất để giữa giá dầu tương đối cao. Thỏa thuận đó đã bị khai tử sau cuộc họp ở Vienna trong hai ngày 05 và 06/03/2020. Phía Nga từ chối theo chân Ả Rập Xê Út, để tiếp tục giảm thêm 1,5 triệu thùng dầu mỗi ngày từ nay cho đến cuối năm 2020. Mọi người ồn áo nói rằng Nga gạt bỏ đề xuất của Ả Rập Xê Út, nhưng chúng ta không biết chắc được về diễn tiến cuộc họp nói trên. Có hai giả thuyết : Một là Nga bác bỏ đề xuất của Riyad tránh để tạo lợi thế cho các nhà sản xuất của Hoa Kỳ. Bởi vì từ trước tới nay, mỗi lần Nga và Ả Rập Xê Út giảm mức xuất khẩu, thì dầu đá phiến của Mỹ lấp vào chỗ trống. Nhưng đồng thời có giả thuyết thứ hai, là chính hoàng thái tử Mohammed Ben Salman đã châm ngòi cuộc chiến dầu hỏa. Ả Rập Xê Út vừa thông báo tăng mức sản xuất để giữ thị phần, vừa giảm giá từ 7 đến 8 đô la một thùng dầu cho một số khách hàng “.
Dầu đá phiến Mỹ trong tầm ngắm của Nga và Ả Rập Xê Út
Trước hết, nhiều nhà quan sát cho rằng bộ trưởng Năng Lượng Nga, Alexandre Novak “gây sự” trước chẳng qua là vì các nhà sản xuất Nga, đứng đầu là Rosneft, đã thuyết phục tổng thống Vladimir Putin là đã đến lúc nước Nga phải “cân bằng hóa lại thị trường dầu hỏa thế giới“. Một cách gián tiếp Igor Setchine nhắc nhở chủ nhân điện Kremlin rằng, hạ mức sản xuất là giúp cho các nhà sản xuất dầu đá phiến Mỹ chiếm mất thì phần của Nga.
Ả Rập Xê Út cần giữ giá dầu ở mức từ 82 đến 90 đô la một thùng thì mới có lãi, ngược lại phía Nga, về mặt chính thức, chỉ cần giá một thùng dầu dao động trên dưới 50 đô la là đủ. Điện Kremlin biết rằng với giá dầu 30 đô la một thùng, sẽ có “không ít các nguồn cung cấp Mỹ bị vỡ nợ“. Trong khi đó cả Nga lẫn Ả Rập Xê Út cùng tạm thời có khả năng cầm cự với giá này. Chuyên gia Pháp, Matthieu Auzanneau trung tâm nghiên cứu Shift Project cho rằng thực ra Nga và Ả Rập Xê Út theo đuổi cùng một mục đích, nhưng phá giá dầu là một trò chơi nguy hiểm :
“Ả Rập Xê Út và Nga cùng có một khoản dự trữ ngoại tệ khá tốt, tương đương với hàng trăm triệu đô la. Cả hai quốc gia này có khả năng cầm cự lâu dài trong trường hợp nổ ra một cuộc chiến dầu hỏa. Cả hai theo đuổi cùng một mục đích : cản đường các nhà sản xuất Mỹ. Nhưng đôi bên cùng đang đùa với lửa. Bởi vì dầu hỏa là con gà đẻ trứng vàng, cho phép bảo đảm ổn định trong xã hội. Chỉ cần nhìn vào trường hợp của Venezuela chúng ta cũng thấy được điều đó. Tôi rất lo ngại về tình hình tại Trung Đông. Khu vực này đã như một thùng thuốc súng. Nga vì có những tính toán địa chiến lược trong khu vực này nên can thiệp quân sự tại tại Syria. Ả Rập Xê Út cũng có những ẩn ý – đặc biệt là đối với Iran, kẻ thù không đội trời chung của Riyad. Có điều về mặt kinh tế và quân sự, cả Nga lẫn Ả Rập Xê Út cùng đang bị dồn vào chân tường. Giờ đây, căng thẳng lại gia tăng thêm một bậc. Bài toán trở nên phức tạp hơn nhiều cho cả đôi bên”.
Giám đốc Shift Project, Matthieu Auzanneau thẩm định, chỉ cần giá dầu ở mức 50 đô la một thùng trong dài hạn là cũng đủ để “giết chết” không ít nhà sản xuất cò con của Mỹ. Ông cho rằng, nghịch lý ở đây là nga và Ar Rập Xê Út, hai quốc có những quyền lợi địa chính trị khác hẳn nhau lại có thể cộng tác với nhau về mặt kinh tế khi cần chận đường công nghệ dầu hỏa của Mỹ. Chưa chắc gì là Matxcơva và Riyad sẽ thành công.
Hoàng thái tử Ben Salman, phù thủy non tay ?
Không thuyết phục được Nga khóa bớt van dầu, Ả Rập Xê Út, mà người chủ chốt là hoàng thái tử Mohammed Ben Salman phản công. Riyad thông báo nâng mức sản xuất lên thêm 25 % tức là sản xuất đến hơn 12 triệu thùng dầu một ngày. Riyad dùng “một viên đạn bắn hai con chim” : vừa gặm nhấm thêm thị phần của Nga vừa bóp ngạt không dưới 100 nhà sản xuất Mỹ theo thẩm định của công ty tư vấn Rystad Energy.
Kinh tế Nga phụ thuộc đến 30 % vào dầu lửa và khí đốt, đây cũng là nguồn đem về 50 % ngân sách quốc gia. Việc Riyad mở van, đẩy giá dầu tuột dốc khiến đồng rúp của Nga mất giá 7 % ngay trong phiên giao dịch 09/03/2020.
Tuy nhiên, không chỉ có Nga bị tác động. Chiến lược của Riyad trên bàn cờ năng lượng vừa qua tác động mạnh đến từ Iran tới tận các quốc gia xuất khẩu dầu hỏa ở tận châu Mỹ La Tinh hay châu Phi. Nhưng trong cuộc đọ sức về dầu hỏa, Ả Rập Xê Út cũng phải trả giá đắt, như ghi nhận của văn phong tư vấn Compétence Finance, trụ sở tại Paris : dầu hỏa bảo đảm đến ba phần tư thu nhập tại vương quốc này; gần như 100 % nguồn ngoại tệ có được là nhờ nền công nghiệp dầu khí. Năm 2014 Riyad từng thất bại khi muốn sử dụng lá bài năng lượng để hạ cả Nga, đồng minh của Iran lẫn dằn mặt Mỹ.
Từ hôm 08/03/2020, chơi trò phá giá dầu hỏa khiến mỗi tuần Ả Rập Xê Út thất thu đến 1,75 tỷ đô la theo thẩm đỉnh của Compétence Finance. Tất cả những yếu tố đó lại càng phá hỏng chiến lược Tầm Nhìn 2030 của hoàng thái tử Ben Salman, nhằm giảm bớt mức độ lệ thuộc vào năng lượng hóa thạch.
Cả về chính trị lẫn kinh tế, thái tử Ben Salman đang nóng lòng muốn ghi được những bàn thắng quan trọng để nắm lấy ngai vàng vào lúc quốc vương Salman đã 84 tuổi và sức khỏe đang suy yếu. Đó là chưa kể trong trường hợp virus corona không dung thứ cho thần dân của vương quốc dầu hỏa này.
http://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20200317-virus-corona-c%C3%A1i-c%E1%BB%9B-%C4%91%E1%BB%83-%E1%BA%A3-r%E1%BA%ADp-x%C3%AA-%C3%BAt-v%C3%A0-nga-khai-m%C3%A0o-chi%E1%BA%BFn-tranh-d%E1%BA%A7u-h%E1%BB%8Fa