Người biểu tình phản đối đảo chính lập hàng rào trên đường phố, Rangoon, Miến Điện, ngày 04/03/2021.REUTERS - STRINGER
Thanh Phương
4 phút
Quốc tế gia tăng áp lực đối với tập đoàn quân sự ở Miến Điện, hiện vẫn đàn áp dã man những người biểu tình đòi tái lập dân chủ. Hôm nay, 05/03/2021, người dân tiếp tục xuống đường.
Chính quyền Mỹ, vào hôm qua, 04/03, đã loan báo các biện pháp trừng phạt thương mại đối với Miến Điện, cụ thể là ban hành các hạn chế về xuất khẩu sang nước này, đồng thời đưa vào danh sách đen hai bộ Quốc Phòng và Nội Vụ của Miến Điện cùng với hai công ty do bộ Quốc Phòng nước này nắm giữ. Trước đó, Washington đã ban hành các biện pháp trừng phạt tài chính nhắm vào tập đoàn quân sự sau cuộc đảo chính.
Trong một báo cáo công bố hôm qua, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc Thomas Andrews nhấn mạnh "cho dù tương lai của Miến Điện là do chính người dân nước này quyết định, cộng đồng quốc tế phải có hành động khẩn cấp và kiên quyết để yểm trợ họ".
Ông Thomas Andrews đề nghị Hội Đồng Bảo An, sẽ họp kín hôm nay để thảo luận về tình hình Miến Điện, ban hành "lệnh cấm vận toàn thế giới" đối với chế độ quân sự ở Naypyidaw, đồng thời ban hành các trừng phạt nhắm vào các tướng lãnh Miến Điện.
Nhưng theo thông tín viên Carrie Nooten từ New York, cho tới nay, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc vẫn chưa có phản ứng mạnh trước sự đàn áp ngày càng khốc liệt ở Miến Điện:
"Hơn một tháng sau cuộc đảo chính, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc chỉ ra được một tuyên bố chung rất ngắn gọn, đặc sứ Liên Hiệp Quốc vẫn chưa được đến tận nơi và tại New York, người ta chỉ nói sơ qua về việc bà Aung San Suu Kyi ra tòa cách đây 3 ngày. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc chỉ lập đi lập lại những lời kêu gọi giống nhau.
Trong khi đó, các thành viên Hội Đồng Bảo An nói rằng họ chờ tuyên bố của hiệp hội ASEAN, mà nội dung rốt cuộc khá là đáng thất vọng. Thế mà vấn đề này rất quan trọng, bởi vì tiến trình dân chủ hóa đang lâm nguy. Những người không phải là nhà ngoại giao đang sốt ruột trước phản ứng chậm chạp của Liên Hiệp Quốc. Nhưng các nhà thương thuyết thừa hiểu một điều: Phải rất thận trọng với Trung Quốc, vốn vẫn ủng hộ phe quân sự ở Miến Điện và có thể dùng quyền phủ quyết để ngăn chận tất cả. Một số nhà thương thuyết nhắc lại: chỉ riêng việc đưa Miến Điện vào nghị trình của Hội Đồng Bảo An và thừa nhận có "đảo chính" ở Miến Điện đã là một kỳ công rồi. Họ nghĩ rằng Bắc Kinh cũng có thể sẽ thay đổi lập trường, do tác động của ngành ngoại giao Hoa Kỳ. Hôm nay, có thể Trung Quốc sẽ đưa ra nhiều bảo đảm hơn là bình thường. Chúng ta sẽ biết được qua nội dung bản tuyên bố của Hội Đồng Bảo An."
Về tình hình tại chỗ, bất chấp sự đàn áp khốc liệt, theo hãng tin AFP, các cuộc biểu tình vẫn được tổ chức ở nhiều thành phố Miến Điện hôm nay. Đặc biệt tại Mandalay, thành phố lớn thứ hai của nước này, hàng trăm kỹ sư đã xuống đường với khẩu hiệu " Hãy trả tự do cho lãnh đạo của chúng tôi !" - " Đừng phục vụ quân đội, hãy rời bỏ đi!". Cũng tại đây, hôm qua rất nhiều người đã dự tang lễ cô Kyal Sin, 19 tuổi, bị bắn chết ngày hôm trước và nay trở thành biểu tượng của phong trào phản kháng.
Theo thống kê của Liên Hiệp Quốc, kể từ sau cuộc đảo chính cho đến nay, đã có ít nhất 54 thường dân thiệt mạng và hàng chục người bị thương.
Cựu tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, sau khi thất cử và trở về đời sống thường dân, vẫn là một nhân vật thu hút nhiều chú ý và bàn tán về tương lai chính trị của ông.
Câu hỏi quan trọng nhất được đặt ra là liệu ông, nếu quyết định ra tranh cử tổng thống năm 2024, có sẽ được Đảng Cộng hòa đề cử không.
Và câu trả lời rất khác nhau, từ sẽ không là ứng viên của đảng, đến chắc chắn sẽ giành được đề cử, hay tương lai sẽ bấp bênh, tùy theo người được hỏi là ai.
'Sẽ không là ứng viên của đảng'
Bill Cassidy, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa tại tiểu bang Louisiana, sáng Chủ nhật, dự đoán rằng ông Trump sẽ không là ứng cử viên tổng thống của đảng năm 2024.
Thượng nghị sĩ Cassidy đưa ra tuyên bố này khi trả lời phỏng vấn của CNN là có sẽ ủng hộ cựu tổng thống không, nếu ông Trump tranh cử năm 2024.
Vạch ra số ghế mà đảng viên Cộng hòa đã mất tại Hạ viện và Thượng viện trong bốn năm ông Trump tại vị, ông Cassidy nói:
"Đó là một giả thuyết mà tôi không nghĩ sẽ thành hiện thực".
Và nói thêm: "Tôi không có ý định né tránh câu hỏi, nhưng sự thật là… tôi không nghĩ ông ấy sẽ là ứng cử viên của đảng chúng tôi".
Cassidy cũng cảnh báo người đồng đảng Cộng hòa không nên xoay quanh một nhân vật nổi trội duy nhất.
"Nếu chúng ta thần tượng hóa một người, chúng ta sẽ thua cuộc," ông nói, và chỉ ra rằng trong cuộc bầu cử năm 2020, Trump và đảng Cộng hòa đã mất quyền kiểm soát Nhà Trắng, Thượng viện và cả Hạ viện.
"Điều đó [mất cả ba] đã không xảy ra trong cùng nhiệm kỳ bốn năm của một tổng thống kể từ [cựu Tổng thống] Herbert Hoover," Cassidy nêu ra.
NGUỒN HÌNH ẢNH,CHIP SOMODEVILLA/GETTY IMAGES
'Chắc chắn sẽ được đề cử'
Thượng nghị sĩ Mitt Romey có nhận định hoàn toàn trái ngược với người đồng viện Cassidy, cho rằng cựu tổng thống Trump 'chắc chắn sẽ giành được đề cử' của Đảng Cộng hòa nếu ông ra tranh cử vào năm 2024.
"Cho đến nay, ông ấy là người có tiếng nói lớn nhất và có ảnh hưởng lớn trong đảng của tôi", Romney nói tại một sự kiện trực tuyến của New York Times hôm thứ Ba.
"Tôi không biết Donald Trump có tranh cử năm 2024 hay không, nhưng nếu có, tôi khá chắc rằng ông ấy sẽ giành được đề cử."
Tuy nhiên, nhấn mạnh rằng mình không phải là người "giỏi tiên đoán", ông Romney, ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa năm 2012 nói thêm là "từ giờ đến 2024 còn rất nhiều điều có thể xảy ra."
Romney cũng cho biết ông dự đoán là ông Trump sẽ tiếp tục đóng vai trò lớn trong Đảng Cộng hòa, hiện đang đối mặt với cuộc khủng hoảng bản sắc nội bộ sau phiên tòa luận tội lần thứ hai của ông cựu tổng thống.
"Tôi nhìn vào kết quả các cuộc thăm dò, và chúng cho thấy trong số những cái tên có triển vọng được chọn làm ứng cử viên tổng thống năm 2024, nếu bạn đưa Tổng thống Trump vào danh sách các đảng viên Cộng hòa, ông ấy sẽ thắng một cách long trời lở đất", thượng nghị sĩ tiểu bang Utah nói.
Tờ The Guardian, trích một thăm dò ý kiến của Politico-Morning Consult cách đây hai tuần, viết rằng, trong số các cử tri Đảng Cộng hòa, 59% nói rằng họ muốn Trump đóng một vai trò nổi bật trong đảng của họ, và 54% nói sẽ ủng hộ Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ.
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Chụp lại hình ảnh,
Người tham dự cầu nguyện cho Trump tại một cuộc biểu tình vào tháng 1 năm 2020 ở Florida
Tình trạng bấp bênh
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ, lãnh đạo thiểu số Thượng viện, ông Mitch McConnell nói hôm thứ Năm là sẽ ủng hộ ông Trump nếu ông được Đảng Cộng hòa đề cử năm 2024.
Tuyên bố trên được đưa ra chỉ trong vòng hai tuần sau khi ông McConnell lên án ông Trump kích động nổi loạn.
"Người được đảng đề cử? Hoàn toàn có thể," McConnell nói với phóng viên Bret Baier của Fox News' hôm thứ Năm khi được hỏi liệu ông có ủng hộ nếu ông Trump nhận được đề cử của đảng không.
Không chỉ thành viên cùng Đảng Cộng hòa đưa ra những bàn tán về việc ông Trump theo đuổi tham vọng làm tổng thống Mỹ một lần nữa.
Charlie Black, một nhà vận động hành lang và là cố vấn chính trị lâu năm của Đảng Cộng hòa, cũng bàn luận về tương lai chính trị của ông cựu tổng thống.
Ông Black cho rằng ngay cả với sự ủng hộ, hiện giờ vẫn còn có vẻ mạnh mẽ, ít nhất là từ giới bảo thủ của đảng, tương lai chính trị của Donald Trump vẫn ở trong tình trạng bấp bênh.
Một trở ngại lớn ông Trump phải đối diện là việc ông bị đình chỉ vĩnh viễn trên Twitter. Mạng truyền thông xã hội khổng lồ Twitter đã cấm hẳn tài khoản của cựu tổng thống ngày 8/1, với lý do những lời tuyên bố của ông có nguy cơ kích động thêm bạo lực, sau cuộc tấn công vào Điện Capitol hôm 6/1, và việc các tweets của ông thường chứa thông tin sai lệch về cuộc bầu cử năm 2020.
"Khả năng giữ được giới ủng hộ của Trump phụ thuộc vào việc ông tương tác thường xuyên với những người đã dồn phiếu cho mình. Và ông Trump không thể làm điều đó ngay bây giờ," ông Black nói.
"Ông Trump sẽ không sớm (hay có bao giờ) trở lại Twitter. Ông ấy cũng sẽ không được truyền thông dòng chính sốt sắng đưa tin. Vì vậy, tôi không biết ông sẽ làm thế nào để giữ mãi được sự gắn bó với những người ủng hộ trung thành."
Một số người khác cũng cho rằng 4 năm là một thời gian dài, và còn quá sớm để đánh giá chính xác là bạo loạn ở Điện Capitol - gồm cả hành vi của ông Trump trước và sau vụ tấn công - 'có sẽ để lại vết nhơ vĩnh viễn cho danh tiếng của ông hay không'.
Mark Weaver, một chiến lược gia của Đảng Cộng hòa, nói với Newsweek: "Tôi có nghĩ rằng sự được yêu thích của tổng thống đã giảm không? Chắc chắn là có. Nhưng có lẽ còn hơi sớm để đoán là trong thời gian bốn năm nữa, ông Trump có giữ được ủng hộ cần thiết để tranh cử tổng thống một lần nữa hay không.''
Những kịch bản ảm đạm
Bàn về tương lai chính trị của Donald Trump, đồng tác giả John Hudak, Christine Stenglein và Elaine Kamarck, trong bài Trump's future: Nine possibilities đăng trên tạp chí của Brooking Institution, đưa ra 9 kịch bản, trong đó hai kịch bản ảm đạm nhất liên quan đến những thức thách pháp lý mà ông Trump sẽ phải đối mặt trong thời gian tới.
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Chụp lại hình ảnh,
Cựu tổng thống Donald Trump và phu nhân đến Florida trong ngày mãn nhiệm rời Nhà Trắng
Các tác giả này đưa ra nguy cơ ông Trump sẽ 'biến mất' trong đầm lầy các vụ kiện hình sự và dân sự.
''Một lựa chọn ngoài tầm tay của Trump phụ thuộc vào những gì xảy ra tại Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, văn phòng Tổng chưởng lý ở New York, văn phòng Biện lý quận Manhattan và các cơ quan thực thi pháp luật khác trên khắp đất nước hiện đang điều tra Donald Trump, các con ông, bạn bè của ông, và Tổ chức Trump. Có một nguy cơ khá lớn là ông Trump, và các chi nhánh và công ty của ông ấy sẽ phải đối mặt với những rắc rối pháp lý tiêu tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc của ông và gia đình.''
Họ lập luận rằng nếu ông Trump và phe nhóm phải đối mặt với các cáo buộc và các vụ kiện từ mọi hướng, khả năng tổ chức chính trị cũng như nguồn lực tài chính cần có để đóng vai nhân vật có ảnh hưởng lớn trong nền chính trị của Đảng Cộng hòa sẽ bị hạn chế đáng kể. Điều này, theo các tác giả, ''cũng có thể tạo ra một vết nhơ đủ đáng kể cho thương hiệu của ông Trump khiến phần lớn các đảng viên Đảng Cộng hòa phải xa lánh ông.''
John Hudak, Christine Stenglein và Elaine Kamarck còn cho rằng khi các vấn đề pháp lý của Trump ngày càng chồng chất, thì việc ngồi tù là một 'nguy cơ có thật.'
Họ viết:
''Các cáo buộc trốn, hay gian lận thuế, rửa tiền, kết giao không chính đáng với các pháp nhân nước ngoài, và những cáo buộc khác khiến cựu tổng thống rơi vào tình thế nguy hiểm pháp lý mà ông chưa từng phải đối mặt trước đây. Các vấn đề pháp lý của Trump có thể đưa ông trước mặt các vị thẩm phán tiểu bang và liên bang, những người không muốn để cho sự nổi tiếng và giàu có của ông thống trị thủ thục tố tụng và phán quyết của họ. Rất có thể có kịch bản là cựu tổng thống thấy mình ở một tình huống mà không ai trong số những người tiền nhiệm của ông từng bị: mặc một bộ áo dính liền quần màu cam.''
Chúng ta có thể đoán là bàn tán về tương lai chính trị của cựu tổng thống Donald Trump còn tiếp tục xảy ra trong thời gian trước mặt.
Nhưng như một số người đã nêu ra: Bốn năm rất dài trong thế giới chính trị, và nhiều biến cố có thể xảy ra trong khoảng thời gian ấy.
