26/10/2016 17:28 GMT+7

Cảnh sát Philippines trong một đợt truy quét tội phạm ma túy ở thủ đô Manila hồi đầu tháng 10 – Ảnh: Reuters

Số liệu chính thức được cảnh sát Philippines công bố cho thấy kể từ khi ông Duterte lên nhậm chức, tổng cộng đã có 2.300 người thiệt mạng trong cuộc chiến chống ma túy. Con số này vừa được điều chỉnh trong tháng 10 và có phần giảm so với số lượng kiểm đếm ban đầu là 3.600 người.

Giờ ăn trưa tại một trại giam tập trung người nghiện của cảnh sát ở Manila. Tình trạng quá tải trong các nhà tù Philippines trở nên tồi tệ hơn từ khi chiến dịch chống ma túy được tiến hành triệt để – Ảnh: Reuters

Chúng tôi cảm thấy thật sự khó khăn. Cho dù có thêm mắm thêm muối cũng không đủ con số 1,8 triệu

Một sĩ quan cảnh sát cấp cao giấu tên của Philippines

Chỉ riêng trong nửa đầu năm 2016, các nhà đầu tư Trung Quốc đã bỏ một số tiền tương đương với năm ngoái để mua doanh nghiệp Đức, trong đó có nhiều doanh nghiệp chiến lược. Lo ngại trước xu thế này, chính phủ Đức quyết định can thiệp. Báo Le Monde hôm nay, 26/10/2016, có bài « Khi Đức sợ Trung Quốc » mô tả thực trạng nói trên.

 Bài viết của Le Monde mở đầu với hình ảnh một nước Đức từng là nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới, mà Trung Quốc là một thị trường chủ yếu. Các mác xe hơi nổi tiếng của Đức tràn ngập thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện nay, làn sóng ngược lại từ Trung Quốc đang khiến Berlin cảm thấy bị đe dọa. Hôm thứ Hai 24/10 vừa qua, chính phủ Đức đã ngăn chặn tập đoàn Trung Quốc Fujian Grand Chip Investment Fund (FGC) mua lại một cơ sở của công ty điện tử Aixtron.

Chính Berlin từng bật đèn xanh cho vụ mua bán này. Quốc vụ khanh đặc trách kinh tế và năng lượng Đức giải thích « đã nhận được những thông tin mới về tính chất an ninh của việc chuyển nhượng ».

Trong sáu tháng đầu năm nay, Trung Quốc đã mua lại 37 doanh nghiệp Đức, với hơn 10 tỉ euro, nhiều nhất châu Âu. Đối tượng ưu tiên của các nhà đầu tư Trung Quốc không phải là xúc xích hay bia, mà là các doanh nghiệp tinh hoa nhất. Ví dụ như vụ mua lại nhà sản xuất robot Kuka, một trong các doanh nghiệp uy tín nhất thế giới trong lĩnh vực này, khiến giới luật gia thương mại quốc tế phải sững sờ. Tập đoàn Midea đã bỏ ra 4,5 tỉ euro để thâm nhập được vào bộ phận ưu tú của nền công nghiệp Đức.

Kinh tế Trung Quốc đang trong giai đoạn “nhạy cảm“, với bong bóng bất động sản, nợ xấu bùng phát, doanh nghiệp Nhà nước đình trệ. Rất nhiều nhà đầu tư Trung Quốc muốn chuyển tiền ra ngoài.

Về chủ đề này, La Croix có bài « Berlin muốn chặn cơn khát đầu tư Trung Quốc », đưa ra giải thích cụ thể hơn về lý do Đức ngăn chặn vụ mua bán này. Theo đó, công ty điện tử nổi tiếng Aixtron hoạt động trong lĩnh vực « công nghệ quốc phòng », và Aixtron là đối tác của cơ quan nghiên cứu và phát triển thuộc bộ Quốc Phòng Mỹ, theo tờ báo Đức Süddeutsch Zeitung.

Vẫn theo Le Monde, lý do nhà đầu tư Trung Quốc chuyển hướng sang châu Âu, vì Hoa Kỳ quyết định ngăn chặn mọi vụ đầu tư « quá tham vọng » của Trung Quốc, ví dụ như việc Washington cấm tập đoàn Philip bán một công ty cho tập đoàn tài chính Trung Quốc GO Scale. Theo Le Monde, với những can thiệp nói trên, chủ trương « toàn cầu hóa » tự do không còn là điều như người ta vẫn thường cổ vũ.

Môi trường kinh doanh : New Zealand đứng đầu 

Trong lĩnh vực thương mại thế giới, Les Echos đặc biệt chú ý đến báo cáo « Doing Business » của Ngân Hàng Thế Giới, theo đó, New Zealand được xếp số một. Quốc gia nổi tiếng với đội tuyển bóng bầu dục All Blacks, nay đã vượt mặt Singapore, về việc tạo điều kiện cho các hoạt động kinh doanh. Đứng vị trí thứ ba là Đan Mạch. Tại New Zealand, Đan Mạch hay Pháp, chỉ cần từ 0,5 đến 3,5 ngày là có thể khởi sự một hoạt động kinh doanh, trong khi tại Trung Quốc số ngày trung bình là 28,9.

Chiếm lại Mossoul : Chiến dịch gian nan 

Về thời sự quốc tế, chiến dịch giải phóng Mossoul tại Irak khỏi tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, tiếp tục là một tiêu điểm. Le Monde cho biết cận cảnh cuộc chiến với bài « Cuộc tiến quân chậm của sư đoàn vàng hướng về Mossoul », (Sư đoàn vàng tức lực lượng đặc nhiệm chống khủng bố).

Một đơn vị bao gồm 60 chiếc xe bọc thép Humvee đen của lực lượng này phải mất 6 giờ đồng hồ mới vượt qua được 10 cây số bình nguyên, bởi vừa đi, họ vừa phải kháng cự lại lực lượng thánh chiến, với nhiều tay bắn tỉa, rình rập từng bước chân của những người lính tuyến đầu. Căn cứ vào các vị trí tấn công của Daech mà các quân nhân Irak yêu cầu không quân can thiệp. Tình báo Irak thông tin quân thánh chiến có khả năng sử dụng phụ nữ và trẻ em làm bia đỡ đạn. Vừa chiến đấu, lực lượng đặc nhiệm đồng thời phải làm nhiệm vụ bảo đảm an toàn cho thường dân.

Theo Le Figaro, « liên quân chuẩn bị cho một trận chiến ‘‘dài và khó khăn’’ chống lại tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo ». Cuộc họp 13 bộ trưởng Quốc Phòng liên quân tại Paris hôm qua nhấn mạnh đến khả năng ngăn chặn việc phe thánh chiến « tản ra » khắp nơi, ngoài các địa bàn hiện tại ở Irak và Syria. Bộ trưởng Quốc Phòng Pháp nhấn mạnh đến nguy cơ « một đế chế Hồi Giáo ảo », tồn tại ngay cả sau khi tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo tại Irak và Syria bị tiêu diệt.

Năng lượng xanh tăng gấp rưỡi trong 5 năm tới

Tăng trưởng mạnh mẽ của năng lượng xanh trên toàn cầu là chủ đề lớn của báo Les Echos hôm nay, nhân dịp Cơ Quan Năng Lượng Quốc Tế (AIE) công bố dự báo 5 năm tới. Theo đó, từ đây tới 2021, các năng lượng tái tạo sẽ tăng lên 42%, nhiều hơn 13% so với dự báo hồi năm ngoái.

Năm 2015 được coi là một năm bản lề của năng lượng tái tạo, với tổng công suất 153 GW lắp đặt mới. Lần đầu tiên trong lịch sử, năng lượng tái tạo vượt quá 50% tổng công suất lắp đặt mới.

Theo AIE, việc gia tăng mạnh của các năng lượng tái tạo là do giá thành hạ xuống mạnh, và nỗ lực đầu tư của các quốc gia chủ chốt, như Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Mêhicô. Giá thành vật tư cho điện mặt trời giảm đến 70% trong 5 năm 2010-2015, và dự báo sẽ còn giảm 25% trong 5 năm tới. Điện gió cũng tương tự.

Theo dự báo của AIE, trong 5 năm tới năng lượng tái tạo sẽ chiếm 28% năng lượng dùng để sản xuất điện, hơn 5% so với hiện nay. Trung Quốc là thị trường hàng đầu với tỉ lệ tăng trưởng gần 40%. Đến 2021, Trung Quốc sẽ chiếm đến một phần ba số công suất điện gió và mặt trời của toàn thế giới.

Các ngành năng lượng tái tạo đang tăng tốc để hạn chế khí thải gây hiệu ứng nhà kính, khiến Trái đất bị hâm nóng nhanh chóng. Về thực tế này, La Croix có bài giới thiệu « Những mùa hè quá nóng với dân chăn nuôi Mông Cổ », cho biết tình trạng hạn hán và nóng ngày càng gia tăng tại các bình nguyên Mông Cổ. Mùa hè ở đây nhiệt độ lên tới 40°C, trong khi cách đây không lâu nhiệt độ cao nhất chỉ là 30°C.

Tranh cử Pháp : Tổng thống Hollande chỉ được 4% hâm mộ

Cuộc tranh cử tổng thống Pháp sáu tháng trước ngày bầu cử có lẽ là chủ đề hàng đầu của báo chí Pháp hôm nay, nhân dịp báo chí công bố kết quả thăm dò đợt thăm dò dư luận thứ 7 do Cevipof – Trung tâm nghiên cứu chính trị của Viện chính trị học Paris Sciences Po – chủ trì. Ứng cử viên sơ bộ của đảng đối lập Những người Cộng Hòa (LR) Alain Juppé được 41% ủng hộ, tăng 4 điểm so với cách nay một tháng ; đối thủ hàng đầu, cựu tổng thống Nicolas Sarkozy mất 3 điểm, còn 30%. Trong khi đó, đương kim tổng thống François Holland « tiếp tục đâm đầu xuống hố », khi ông chỉ còn được 4% cử tri hài lòng.

Tổng thống Hollande đang bị cô lập hơn bao giờ hết. Theo tờ báo thiên tả Libération, trong hàng ngũ đảng Xã Hội, tỉ lệ 4% nói trên đối với ông Hollande không khiến ai ngạc nhiên. Cũng tờ báo này nêu nhận xét, với tỉ lệ 4%, rõ ràng phải đặt câu hỏi làm thế nào để cứu cho con tàu không bị đắm và đã đến lúc phải tìm giải pháp thay thế ông Hollande.

Libération dành toàn bộ ba trang đầu tờ báo để nói về thủ tướng Manuel Valls, được coi là phương án B, với hàng tựa trang nhất « Thủ tướng Valls nghĩ gì ? ». Hiện tại, Manuel Valls đang đứng trước thách thức, sẵn sàng làm ứng cử viên thay thế, nếu tổng thống Holladnde không tái cử, cho dù phải « chấm dứt sự nghiệp chính trị của mình ». Bởi ông Valls là ứng cử viên tổng thống được ít người ủng hộ nhất. Theo Libération, thủ tướng Valls có một điểm mạnh, nhưng đây cũng là điểm yếu của ông, đó là « tính cách quá quả quyết ». Điều này sẽ rất tốt, « nếu để điều hình chính phủ, nhưng rất bất lợi cho việc đoàn kết » mọi lực lượng xung quanh ứng cử viên tổng thống.

Trong khi đó, tờ báo thiên hữu Le Figaro chạy tựa trang nhất : « Năm 2017 : Cử tri Pháp không muốn Hollande cũng như Valls ». Xã luận Le Figaro nhận xét, « Manuel Valls đã làm xấu hình ảnh của mình khi ngồi cùng thuyền với Hollande ».

Pháp : Định chế tổng thống bị giải thiêng

Chủ đề trang nhất của nhật báo La Croix cũng liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống, nhưng dưới góc độ lịch sử. Tờ báo chạy tựa : « Các tổng thống tìm kiếm uy tín », với tiểu tựa « Các cải cách về định chế và phong cách của một số tổng thống gần đây nhất đã làm yếu đi uy thế của tổng thống, tuy nhiên người Pháp vẫn còn gắn bó với định chế này ».

Theo La Croix, tổng thống Valérie Giscard d’Estaing chính là người đầu tiên cắt đứt với truyền thống linh thiêng của định chế tổng thống Pháp, “khi tự mình lái xe, đến chơi nhà người dân hay mời những người làm nghề đổ rác” tới cùng ăn sáng tại phủ Tổng Thống. Tổng thống François Mitterand đã trở lại với phong cách thiêng hóa chức vụ tổng thống. Trong khi đó, hai đồng nhiệm gần nhất, là hai ông Sarkozy và Holande, mỗi người đều có những quan hệ rất khác thường với công chúng theo cách của mình. Nguyên tổng thống Sarkozy nổi tiếng với những lời lẽ gây tổn thương, còn ông Hollande muốn tỏ ra một « tổng thống bình thường » gần gũi với người Pháp. « Một ‘‘tổng thống bình thường’’ » cũng là tựa xã luận La Croix. Bài viết đặt câu hỏi : « việc gần gũi như vậy có phù hợp với chức vụ tổng thống hay không ? ».

Cũng La Croix có bài giới thiệu phong cách sống của nữ thủ tướng Đức Angela Merkel. Xuất thân từ một gia đình khiêm tốn ở Đông Đức, suốt đời mình, thủ tướng Đức có lối sống như một người dân bình thường. Bà Merkel, ở trong một căn hộ tại Berlin, đi nghỉ tại một căn nhà nhỏ ở ven biển Bantich, tự mua hàng như mọi người. Món chi xa xỉ nhất của bà được biết đến là đi xem nhạc kịch cùng với người chồng rất kín đáo, một nhà hóa học lượng tử.

“Trò chuyện với tổng thống Pháp” : Cuốn sách gây sửng sốt

Trong lúc tỉ lệ ủng hộ tổng thống Pháp đang xuống sát số không, một cuốn sách hết sức đáng ngạc nhiên về ông được công bố. « Conversations privées avec le président/Trò chuyện riêng với tổng thống », cuốn sách dày 660 trang, tập hợp hơn 60 buổi tâm sự, ghi âm, của ông François Hollande với hai nhà báo, được tổ chức liên tục hàng tháng từ năm 2012 đến nay.

Đối với một nhà quan sát chính trị, việc một tổng thống tự thuật lại, tự bày tỏ và phân tích những biến cố lớn nhỏ trong suốt gần 5 năm cầm quyền, ngay lúc mới diễn ra, quả là một tài liệu vô cùng hấp dẫn (khác hẳn với những cuốn hồi ký mà nhiều nhà chính trị để lại, sau khi đã từ giã chính trường). Tác phẩm này đi ngược lại tập quán vốn có trong xã hội Pháp, muốn đời sống của nguyên thủ quốc gia « phải được giữ trong vòng bí mật ». Qua những tâm sự của tổng thống, người ta thấy ông « cô đơn lạ lùng », gần như rất ít người thân cận ủng hộ ông tái cử. Le Monde đặt câu hỏi, phải chăng François Hollande muốn « tự sát về chính trị » ? Tại sao ông lại mạo hiểm như vậy, khi quyết định thực hiện cuốn sách lạ lùng này ?…

Le Monde nêu ba lý do của sự minh bạch khác thường ấy. Thứ nhất là, ông Hollande có lẽ đã rất bận tâm về dấu ấn  mà ông để lại cho hậu thế. Lý do thứ hai là « giáo sư Hollande » muốn khẳng định quan điểm của riêng ông về hoạt động chính trị. Đó là « một nỗ lực đầy lý trí, gần như là một nghệ thuật, nơi phối hợp của khả năng kiên định điều chỉnh những gì đối lập, với niềm sung sướng vượt qua các trở lực, cùng nỗi lo về tính hiệu quả của hành động ». Điều thứ ba và cũng là chủ yếu, đó là làm như vậy, ông Hollande đã thực hiện cái « quyền tự do nói lên sự thật » theo cách của mình, « dù có phải trả giá đắt ».

Cành cọ vàng 2016 kêu gọi một Nhà nước phúc lợi hiệu quả

Bộ phim “I, Daniel Blake/ Tôi, Daniel Blake”, vừa bắt đầu được công chiếu, gây nhiều chú ý. La Croix có bài ca ngợi đạo diễn “Ken Loach, với điện ảnh như một vũ khí chiến đấu”. Bộ phim đoạt Cành cọ vàng 2016 khiến người xem bàng hoàng về thân phận khổ ải và tình đoàn kết giữa những con người thuộc tầng lớp thấp cổ bé họng tại nước Anh. Có nhà bình luận ví phim với cuốn tiểu thuyết “Những người khốn khổ” của Victor Hugo.

Le Monde cho biết, nhân dịp  “Tôi, Daniel Blake” ra mắt tại Pháp, kênh truyền hình Arte chiếu phim tài liệu “Ken Loach, nhà điện ảnh nổi giận“, thuật lại cuộc đời và nghề nghiệp của ông. Le Monde nhắc lại, vào năm 30 tuổi Ken Loach đã nổi tiếng với bộ phim “Cathy Come Home/Cathy, hãy về nhà”, thuật lại cuộc chiến của một người mẹ giành quyền nuôi con. Chính bộ phim lịch sử này đã buộc chính phủ cánh tả Anh năm 1966 phải chấp nhận công bố thực trạng về tình trạng khủng hoảng chỗ ở trầm trọng.

Về “Tôi, Daniel Blake”, báo kinh tế Les Echos có bài : “Thu nhập tối thiểu và Cành cọ vàng”, với nhận định : phim “được chiếu thật đúng lúc”. Vào tuần trước, Thượng Viện Pháp bắt đầu thảo luận về một báo cáo liên quan đến dự án xây dựng lại hệ thống phúc lợi xã hội hiện hành, đang quản lý một ngân sách 90 tỉ euro, vô cùng phức tạp, với khoảng 18.000 quy định. Theo Les Echos, tinh thần bộ phim của Ken Loach là kêu gọi cải tổ Nhà nước phúc lợi xã hội, điều từng làm nền tảng cho một xã hội dân chủ ; làm cho Nhà nước phúc lợi trở nên “đơn giản hơn, hiệu quả hơn”, sao cho ai cũng có “quyền được sống” và “phẩm giá được tôn trọng”. – RFI

(Eleven Myanmar) - Tổng thống Miến Điện công du Việt Nam. Theo lời mời của chủ tịch nước Trần Đại Quang, tổng thống Htin Kyaw cùng với phu nhân đã đến Hà Nội ngày 25/10/2016. Nhân chuyến thăm cấp nhà nước, ông tham dự Hội nghị cấp cao (CLMV) Cam Bốt – Lào – Miến Điện – Việt Nam lần thứ 8, hội nghị hợp tác chiến lược kinh tế ba dòng sông (ACMECS) lần thứ 7 và diễn đàn kinh tế thế giới về khu vực sông Mê Kông.

(Yonhap) - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Đảng Lao Động Bắc Triều Tiên đến Việt Namngày 26/10/2016 để tham dự hội nghị quốc tế của các đảng Cộng Sản trên thế giới. Tại hội nghị, có thể ông Ri Su Yong sẽ nhắc lại quan điểm về chương trình hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên chỉ mang tính tự vệ. Ông sẽ ​​gặp các quan chức trong chính phủ và Đảng Cộng Sản Việt Nam để củng cố quan hệ song phương trong bối cảnh Bình Nhưỡng bị áp lực nặng nề từ quốc tế.

(AFP) - Hội đồng lập pháp Hồng Kông (LegCo) lại hỗn loạnngày 26/10/2016. Những người ủng hộ hai tân nghị sĩ Du Huệ Trinh (Yau Wai Ching) và Lương Tụng Hằng (Baggio Leung), vẫn chưa tuyên thệ và có chủ trương độc lập với Bắc Kinh, đã cố tình xông vào trụ sở Hội Đồng Lập Pháp và hô to đòi chủ tịch LegCo từ chức. Ngược lại, trước cửa LegCo, hàng nghìn người Hồng Kông thân Bắc Kinh lại giương lá cờ Trung Hoa và thóa mạ hai tân nghị sĩ là « rác rưởi ».

(Reuters) - Daech sát hại khoảng 30 thường dân Afghanistan. Vụ tàn sát ngày 26/10/2016 gần thủ phủ của tỉnh Ghor được cho nhằm trả thù cho một chỉ huy quân sự Daech đã bị cảnh sát tiêu diệt trong chiến dịch ngày 25/10. Ghor là một tỉnh nằm ở miền trung Afghanistan, không phải là nơi Daech tập trung hoạt động.

(AFP) - Pháp : Thất nghiệp giảm kỷ lục trong tháng 09/2016. Chỉ trong tháng 09, đã có 66.300 người tìm được việc làm, tức giảm 1,9% lượng người thất nghiệp. Hiện Pháp vẫn còn gần 3,5 triệu người thất nghiệp. Tuy nhiên, đây vẫn là kết quả tốt nhất từ năm 1996. Tính từ đầu năm tới nay, số người thất nghiệp đã giảm 90.000 người, tức 2,5%.

(AFP) - Thủ tướng Ý Matteo Renzi dọa phủ quyết ngân sách châu Âu. Phát biểu được đưa ra ngày 26/10/2016 trong bối cảnh Ý phải đối mặt với làn sóng di dân trong khi nhiều nước châu Âu khác (Hungary, Cộng hòa Séc và Slovakia) lại từ chối tiếp nhận người tị nạn. Theo ước tính của Roma, khoản thiếu hụt ngân sách năm 2017 sẽ tương đương với 2,3% GDP, cao hơn mức thẩm định của Ủy Ban châu Âu.

(AP) - Tổng thống Mỹ công du Hy Lạp, Đức, Peru sau ngày bầu cử 08/11. Theo lịch trình, ông Obama sẽ đến Hy Lạp ngày 15/11 để thảo luận về tình hình kinh tế và cuộc khủng hoảng di dân tại Châu Âu. Hai ngày sau, ông sẽ có mặt ở Đức để bàn về về hiệp định thương mại, khủng hoảng tại miền đông Ukraina, chiến sự tại Syria và tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo. Ông kết thúc chuyến công du thế giới ngày 18/11 tại Peru với chủ đề trọng tâm là thượng đỉnh hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương.

« Những con đường ngầm dưới Biển Đông » ẩn chứa đầy « bí ẩn » là nhận định của phóng viên Igor Gauquelin, đăng trên trang mạng Asialyst, ngày 20/10/2016. Tác giả dẫn phân tích của một số chuyên gia Pháp khẳng định những tranh chấp tranh lãnh hải tại đây chỉ là những « cãi cọ vặt vãnh ». Trên thực tế, sự thật nằm sâu dưới lòng Biển Đông, và có liên quan đến những thiết bị quân sự đang được cất giấu ở đó, tức những chiếc tầu ngầm. RFI Việt ngữ lược dịch và giới thiệu lại.

Tác giả trích dẫn các phân tích của hai nhà nghiên cứu Pháp. Một người là tướng Daniel Schaeffer, từng là tùy viên quân sự Pháp tại Thái Lan, Việt Nam và Trung Quốc, hiện là cố vấn chiến lược doanh nghiệp về Trung Quốc và Việt Nam và là thành viên hội cố vấn về châu Á. Người thứ hai là nhà địa lý học François-Xavier Bonnet, nghiên cứu tại Manila, cộng tác viên của Viện Nghiên cứu về Đông Nam Á đương đại (IRASEC).

Cả hai ông cho rằng tranh giành quyền kiểm soát đánh bắt thủy hải sản và chiếm hữu nguồn dầu khí được cho là dồi dào chỉ là những nguyên do thứ yếu. Bởi vì cho đến lúc này, người ta vẫn chưa bao giờ chứng minh được về trữ lượng dầu khí tại đây. Theo hai chuyên gia, những tham vọng và các nước đi cụ thể của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, xung quanh bãi cạn Scarborough hay tại những vùng bãi đá ngầm bí ẩn thuộc dải Macclesfield là thuần tính chất quân sự.

Các nghiên cứu của hai ông đưa ra hai cách nhìn bổ sung cho nhau về mặt địa chất, để rồi từ đó đi đến cùng một kết luận : Không những Trung Quốc muốn độc quyền kiểm soát lưu thông trên Biển Đông, mà còn muốn là cường quốc duy nhất có quyền tự do đi lại bằng tầu chiến và cụ thể hơn là bằng tầu ngầm phóng tên lửa SNLE, vũ khí răn đe hạt nhân tối tân nhất.

Ngay từ năm 2010, tướng Daniel Schaeffer đã viết : Bắc Kinh « muốn là chỉ có hải quân nước này mới có thể thao diễn an toàn trên biển và sâu dưới nước, mà không muốn cho bất kỳ tàu chiến nước ngoài nào đến lưu thông tại đây mà không có sự đồng thuận của Trung Quốc và không áp dụng các luật lệ hàng hải của chính nước này. Chính vì lý do này, mà nếu một ngày nào Trung Quốc buộc phải từ bỏ yêu sách ‘đường chín đoạn’ dưới áp lực quốc tế, Bắc Kinh đã sắp xếp một giải pháp thoái lui bằng cách tạo ra những đường cơ bản ngay xung quanh những quần đảo trên Biển Đông ».

Nghiên cứu của hai nhà khoa học dựa trên một định đề : Ngay giữa lòng Biển Đông, có những vùng nước sâu đã được biết đến từ lâu. Bởi vì, độ sâu vẫn là điều kiện tiên quyết bảo đảm tính bí mật cho các hoạt động của tầu ngầm, tránh được những chiếc máy bay tuần tiễu trên biển có trang bị các công cụ dò tìm.

Nhất là những vùng nước sâu đó lại nằm ngay giữa lòng quần đảo Trường Sa, trái với những gì được phổ biến rộng rãi hiện nay cho rằng xung quanh khu vực này chỉ là vùng nước nông. Không những thế, những con đường nước ngầm này cho phép tầu ngầm có thể ra vào dễ dàng một cách an toàn từ bốn phía quần đảo.

Ông François-Xavier Bonnet trên thực tế đã phát hiện ra là nhiều hành lang thực sự đi xuyên quần đảo Trường Sa, cho phép đi lại sâu dưới lòng biển, giữa các bãi đá ngầm nổi tiếng là nguy hiểm cho lưu thông hàng hải.

Kiểm soát những điểm chiến lược

Tướng Daniel Schaeffer phát triển một tầm nhìn bao quát hơn về tình hình Biển Đông, tập trung vào chiến lược ngoài khơi xa của Bắc Kinh. Về điểm này, ông Schaeffer còn đưa ra những giả thuyết hấp dẫn, chẳng hạn khi ông tập trung chú ý vào những vị trí tiền đồn tại dải Macclesfield, rất quý giá đối với Trung Quốc mà thoạt nhìn chẳng vì một lý do hiển nhiên nào.

Nằm ở phía đông nam quần đảo Hoàng Sa, những mỏm đá ngầm nửa chìm nửa nổi thuộc dải Macclesfield là một « quần thể bãi đá ngầm chìm dưới biển ». Nếu căn cứ theo luật biển, những mỏm đá ngầm này chẳng thể nào là đảo và do đó không thể nào được hưởng quy chế lãnh thổ để mà có thể thực thi một quyền chủ quyền lãnh thổ.

Chính ở đây Bắc Kinh che giấu các ý đồ thật sự của mình. Để chứng minh những yêu sách chính đáng, Trung Quốc đã dùng một « mưu mẹo », gọi đó là quần đảo Trung Sa và tự tuyên bố có chủ quyền cùng với Hoàng Sa và Trường Sa, thậm chí biến dải Macclesfield (mà Trung Quốc gọi là Trung Sa) thành một đơn vị hành chính để quản lý.

Về mặt cơ bản, khó có thể hiểu được quần đảo Trung Sa là gì, một nhóm vị trí đảo rời rạc nằm cách xa nhau trên biển, và duy chỉ có một điểm có thể thấy rõ lúc thủy triều xuống là bãi cạn Scarborough. Nhưng đối với Trung Quốc việc biến chúng thành một thực thể duy nhất của mình còn mang một lợi ích khác : Cần phải bảo đảm lối ra cho các chiếc tầu ngầm đi từ Tam Á về hướng nam, và do đó cần phải kiểm soát các điểm chiến lược nhất của lộ trình hàng hải này.

Những khám phá hải trình sâu dưới biển của Anh và Mỹ

Lục tìm trong các hồ sơ lưu trữ liên quan đến các nghiên cứu địa lý thủy văn và đo nước sâu do người Anh tiến hành trong khoảng 1925-1938, người Mỹ trong khoảng những năm 1930 đến tận những năm 1970 rồi của người Nhật, ông François-Xavier Bonnet đã tìm được một nhân chứng, chỉ huy Harry Mathis, và cũng có thể là người đầu tiên đã đi xuyên qua quần đảo Trường Sa bằng tầu ngầm hạt nhân vào tháng 4/1972 trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.

Những hải trình này có thể cũng đã được biết đến từ thời Đệ Nhị Thế Chiến. Trong một bài viết gần đây, ông Bonnet viết rằng : Các tầu ngầm của Mỹ đã « từng tuần tra trên Biển Đông và thường đi xuyên qua » quần đảo Trường Sa. Các nghiên cứu của ông Bonnet cho thấy ít nhất có hai trục hải trình cho tầu ngầm có thể lưu thông được đã từng được biết đến : Trục Đông – Tây (do Mỹ phát hiện) và trục Bắc – Nam (Anh).

Bất chấp những chi tiết không rõ ràng trong các hồ sơ lưu trữ của Mỹ, nhưng ông François-Xavier Bonnet có thể đưa ra giả định là hải trình xuyên Trường Sa từ Đông sang Tây, bắt nguồn từ phía bờ biển đảo Palawan của Philippines kết thúc tại ngã ba phía tây Trường Sa, trước bãi Đá Chữ Thập không xa mấy.

Như vậy, lộ trình này cho phép một chiếc tầu ngầm có thể đi vòng qua bãi đá ở phía bắc hay phía nam để đổ về phía tây của Biển Đông, gần Việt Nam hay Malaysia. Điều đó giải thích vì sao Đá Chữ Thập hiện là một vị trí quan trọng trong chiến lược bố trí quân sự của Trung Quốc tại Trường Sa. – RFI

Nhật Bản – Philippines cam kết xây dựng hòa bình, ổn định cho khu vực

Từ những cáo buộc của Mỹ theo đó Mátxcơva đã tung tin tặc đánh cắp email của giới lãnh đạo đảng Dân Chủ nhằm gây hại cho Hillary Clinton, cho đến cáo buộc của ứng cử viên đảng Dân Chủ nhắm vào đối thủ Donald Trump, gọi ông là một « con rối » trong tay tổng thống Vladimir Putin, rất nhiều điểm bất thường đang khuấy động cuộc vận động tranh cử tổng thống tại Mỹ mà mẫu số chung chính là Nga.

Khi nhận định về điều kể trên trong bài phân tích ngày 25/10/2016, hãng tin Pháp AFP đã nêu bật bầu không khí chiến tranh lạnh đang bao trùm trở lại quan hệ Mỹ – Nga, và căng thẳng trong địa hạt ngoại giao đã tác động đến đời sống chính trị Mỹ. AFP hóm hỉnh cho rằng : « Ai mà nghĩ rằng nước Mỹ đang ở thời thập niên 1960 chứ không phải là năm 2016 đều được lượng thứ ! ».

Theo ghi nhận của AFP, quan hệ Nga-Mỹ đã trở nên rất căng thẳng từ sau cuộc chiến tranh ở Ukraina năm 2014, kéo theo các biện pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây nhắm vào Matxcơva, và mới đây là các cuộc tấn công của không quân Nga tại Syria.

Nhân tố Nga đã bắt đầu len lỏi vào cuộc vận động tranh cử tổng thống tại Mỹ vào cuối năm 2015, khi ông Putin lên tiếng ca ngợi Donald Trump là một « người thông minh và tài ba ». Ông Trump, vào khi ấy vẫn chưa được chính thức đề cử, đã tâng bốc trở lại và khen ông Putin là một « lãnh đạo mạnh mẽ, … trái hẳn với những gì được thấy ở Mỹ ».

Kể từ khi ấy, với vụ hơn 20.000 email của giới lãnh đạo đảng Dân Chủ bị tin tặc đánh cắp, mà Washington quy trách nhiệm cho Nga, hoặc vụ các mối quan hệ bất minh với Nga của ông Paul Manafort, cựu giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Trump, nhân tố Nga không ngừng được hai ứng cử viên nhắc đến

Gần đây nhất là nhân cuộc tranh luận ngày 19/10 vừa qua. Ông Trump đã lặp đi lặp lại rằng chỉ có ông mới có khả năng thiết lập một mối quan hệ tốt hơn với Matxcơva bởi vì ông Putin « không hề có bất kỳ một sự tôn trọng nào » đối với bà Clinton. Ứng cử viên đảng Dân Chủ đã phản pháo ngay bằng câu « Đó là vì ông ta – tức là ông Putin – muốn có một con rối lên làm tổng thống Mỹ ».

Theo giáo sư Tim Frye, chủ nhiệm khoa Chính Trị Học tại đại học Mỹ Columbia, chưa bao giờ nước Nga lại được nhắc đến nhiều như vậy trong một cuộc vận động tranh cử tại Mỹ, và điều đó phản ánh trực tiếp quan hệ giữa hai nước, đang ở mức thấp nhất kể từ thời Chiến Tranh Lạnh đến nay.

Chuyên gia này phân tích tiếp : Sở dĩ vấn đề Nga đã nổi cộm lên như vậy, che khuất cả các vấn đề khác như sự vươn lên của Trung Quốc, tình trạng lộn xộn tại châu Âu hay đà sụp đổ của Syria, đó là vì chưa bao giờ quan điểm của hai ứng viên đối với Nga lại khác biệt nhau như vậy. Hơn nữa, ông Trump lại có một lập trường cực đoan, hoàn toàn lệch pha so với tất cả những tên tuổi lớn trong chính sách đối ngoại của Mỹ.

Đối với chuyên gia Frye, khi khai thác yếu tố Nga, bà Clinton cũng có lợi vì sẽ tranh thủ được các cử tri gốc Đông Âu, « đặc biệt là tại các bang quan trọng như Pennsylvania, Ohio và Michigan, nơi có một cộng đồng đáng kể người gốc Ukraina, Ba Lan hay từ các nước Đông Âu khác mà Nga là một chủ đề rất được quan tâm ».

Theo hãng AFP, vấn đề Nga nhúng tay vào vụ đánh cắp email của đảng Dân Chủ đã bị Matxcơva cực lực bác bỏ, những ác cảm của Putin đối với bà Clinton là một điều có thực, với các phương tiện truyền thông Nga liên tục chĩa mũi dùi vào tất cả những tai tiếng có liên can đến cựu ngoại trưởng Mỹ, và loan tải rộng rãi mọi tuyên bố của ông Trump có lợi cho Mátxcơva.

Tuy nhiên, vào lúc mà khả năng bà Clinton trở thành tổng thống tương lai của Hoa Kỳ ngày càng rõ nét, giới quan sát cho rằng Matxcơva sẽ phải trở lại với một chính sách ngoại giao truyền thống hơn. – RFI