Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm qua (25/2) đã tiết lộ thông tin cực kỳ bất ngờ, theo đó Mỹ đã hỏi xin lời khuyên của Moscow trong việc tiếp xúc với Triều Tiên trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên lần thứ hai ở thủ đô Hà Nội của Việt Nam.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un dự kiến có cuộc gặp thượng đỉnh trong hai ngày thứ Tư (27/2) và thứ Năm (28/2). Cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo này hồi mùa hè năm ngoái đã kết thúc mà không đạt được thỏa thuận đột phá nào trong vấn đề giải trừ hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.

Ngoại trưởng Lavrov – người có chuyến thăm đến Việt Nam trong tuần này, hôm qua đã phát biểu trên các hãng tin của Nga rằng, Moscow tin rằng, Mỹ cần phải đưa cho Bình Nhưỡng “những đảm bảo về an ninh” thì mới có thể thành công trong việc đạt được một thỏa thuận phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Ông Lavrov cũng đề cập đến việc “Mỹ thậm chí đã hỏi xin lời khuyên của chúng tôi, quan điểm của chúng tôi về kịch bản này hoặc kịch bản kia” liên quan đến hội nghị thượng đỉnh ở Hà Nội.

Không rõ ông Lavrov đang nói đến cuộc thảo luận nào giữa quan chức Nga và Mỹ liên quan đến hội nghị thượng đỉnh ở Việt Nam. Chính quyền của Tổng thống Trump chưa đưa ra bất kỳ xác nhận nào về việc Mỹ có hỏi xin lời khuyên từ phía Nga về các cuộc đàm phán hạt nhân với chính quyền của Chủ tịch Kim Jong Un.

Phát ngôn viên điện Kremlin – ông Dmitry Peskov cho biết, Tổng thống Vladimir Putin không trực tiếp thảo luận với người đồng cấp Donald Trump về hội nghị thượng đỉnh ở Hà Nội. "Họ đã không có cuộc điện đàm nào trong thời gian dài”, ông Peskov cho hay khi được đề nghị bình luận về thông tin mà ông Lavrov cung cấp ở trên.

Ngoại trưởng Lavrov cho hay, Mỹ đang tham vấn với Nga về vấn đề Triều Tiên – trong đó có cả các cuộc tham vấn trước thềm hội nghị thượng đỉnh giữa ông Trump và ông Kim. Ông Lavrov nhấn mạnh, Nga đang thúc đẩy phương pháp tiếp cận “hành động đổi hành động” trong các cuộc đàm phán giữa Washington và Bình Nhưỡng. Theo lời nhà ngoại giao hàng đầu của Nga, phương pháp tiếp cận nói trên được Washington ủng hộ.

"Ít nhất, các cuộc tiếp xúc của Thứ trưởng Ngoại giao Igor Morgulov với người đồng cấp Mỹ cho thấy thấy, Mỹ đã sẵn sàng hỏi quan điểm của chúng tôi về một kịch bản cụ thể liên quan đến những gì sẽ diễn ra ở Hà Nội trong vài ngày sắp tới”, Ngoại trưởng Lavrov cho biết.

Những thông tin trên được tung ra trong bối cảnh Mỹ và Triều Tiên đang thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên với không ít dấu hiệu đem đến sự hy vọng. Tổng thống Trump được kỳ vọng sẽ tạo ra bước đột phá trong một tiến trình mà nhiều người tiền nhiệm trước của ông đã thất bại một cách cay đắng.

Trong khi đó, giới chức Mỹ cho rằng, Nga cũng muốn nâng cao vị thế của nước này thông qua việc giúp tháo gỡ tình hình Triều Tiên.

Nga vốn có mối quan hệ thân thiết với Triều Tiên. Nga và Trung Quốc nhiều lần lên tiếng phát biểu rằng, việc theo đuổi con đường trừng phạt, gây sức ép với Triều Tiên là vô ích. Moscow và Bắc Kinh đều đồng lòng lên tiếng kêu gọi tiến hành đối thoại, đàm phán để tháo gỡ vấn đề.

Moscow và Bắc Kinh đều phản đối việc Mỹ tăng cường sức ép lên Triều Tiên bằng việc tính đến chuyện cấm bán dầu mỏ và khí đốt cho Triều Tiên bởi hai nước trên tin rằng, những biện pháp đó có thể gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo, ảnh hưởng trực tiếp đến người dân.

Trung Quốc cho biết, nước này sẵn sàng phát huy vai trò mang tính xây dựng trong vấn đề bán đảo Triều Tiên.

Ông Lục Khảng. Ảnh: Hoàn Cầu

Chiều 28/2, cuộc hội đàm giữa trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh Mỹ Triều lần hai giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un đã kết thúc mà không có thỏa thuận nào đạt được.

Trước kết quả này, ông Lục Khảng - người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc cho biết:

"Trong năm qua, tình hình bán đảo Triều Tiên đã có những thay đổi quan trọng và tích cực, các bên đã quay lại con đường đúng đắn để giải quyết [mâu thuẫn] thông qua đàm phán. Đây là những thành quả không dễ đạt được và đáng được trân trọng.

Kinh nghiệm trong hơn nửa thế kỷ qua đã cho chúng ta biết rằng, giải quyết vấn đề Triều Tiên không phải là chuyện một sớm một chiều. Trung Quốc hy vọng rằng hai nước Mỹ Triều sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đối thoại để giải quyết bất đồng, thực sự tôn trọng các mối quan tâm chính đáng của nhau, đồng thời tiếp tục thể hiện thành ý [về đối thoại]. Bắc Kinh cũng sẵn sàng phát huy vai trò mang tính xây dựng về vấn đề bán đảo".

Trước đó, trả lời trong cuộc họp báo ngày cùng ngày, Tổng thống Donald Trump đã chia sẻ nguyên nhân dẫn đến kết quả hiện nay của cuộc đàm phán với nhà lãnh đạo Triều Tiên.

"Đúng là do vấn đề cấm vận. Triều Tiên cơ bản muốn dỡ bỏ cấm vận hoàn toàn nhưng chúng tôi không làm được. Họ sẵn sàng phi hạt nhân hóa một phần lớn khu vực mà chúng tôi đề nghị nhưng chúng tôi không thể xóa bỏ tất cả các lệnh cấm vận chỉ vì điều này. Vì vậy chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực và xem mọi chuyện tiến triển đến đâu", ông chủ Nhà Trắng phát biểu.

Bên cạnh đó, ông Trump cũng xác nhận, ông Kim Jong Un cam kết Bình Nhưỡng sẽ không tiến hành thử hạt nhân và tên lửa trong tương lai và hai bên đều kỳ vọng vào những cuộc gặp sắp tới.

Lòng tin được xây đắp đầy đặn hơn lần gặp trước một chút cũng đã là một thành công.

Khi cả thế giới hồi hộp chờ đợi sự thành công của cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên tại Hà Nội bao nhiêu thì sau kết thúc buổi họp báo hôm nay, người ta càng hụt hẫng bấy nhiêu. Bởi “không có thỏa thuận nào đạt được trong lần này” (Tuyên bố của Phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders).

Trước hết, để hiểu rõ nguyên nhân, chúng ta phải nhìn xem trên bàn đàm phán các bên, Mỹ, Triều Tiên có thứ gì để trao đổi…

Với Triều Tiên, họ chỉ có Vũ khí hạt nhân và điều kiện đặt ra là Mỹ bãi bỏ cấm vận, ký hiệp ước hòa bình, Mỹ rút quân khỏi bán đảo Triều Tiên, Mỹ bãi bỏ các cuộc tập trận với Hàn Quốc.

Như vậy, Triều Tiên chỉ có một món hàng duy nhất mà chỉ cần bãi bỏ một số chi tiết thì có thể khiến cho món hàng giảm mạnh tính hiệu dụng. Trong khi đó Mỹ có nhiều món hàng mà ít liên quan đến toàn cục. Chẳng hạn, nếu Mỹ bãi bỏ cấm vận thì nó chẳng ảnh hưởng gì đến việc rút quân Mỹ hay các cuộc tập trận Mỹ - Hàn…

 Do đó, khi 2 bên trao đổi không thành công thì chỉ có thể bởi 2 nguyên nhân chủ yếu sau đây:

1, Mỹ có thể nhân nhượng về biện pháp, nhưng nguyên tắc chiến lược của Mỹ là bất di bất dịch.

Đúng là Mỹ đã nhân nhượng, chẳng hạn, trước đây điều kiện tiên quyết Mỹ đặt ra để ngồi đàm phán song phương với Triều Tiên là Triều Tiên phải giải giáp toàn bộ VKHN (lần 1 tại Singapore) và lần này, tại Hà Nội, thì Mỹ cũng bãi bỏ điều kiện là Triều Tiên phải kê khai đầy đủ chương trình VKHN và tên lửa đạn đạo. Nhưng, sự hiện diện quân đội Mỹ tại Hàn Quốc và tập trận Mỹ-Hàn là chiến lược toàn cầu của Mỹ, là nguyên tắc bất di dịch của Mỹ mà không ai có thể đụng vào.

2,  Mỹ chưa có hành động để đảm bảo độ tin cậy cao gần như tuyệt đối cho Triều Tiên “hạ vũ khí”.

Tuy nhiên, với cái giá này, Triều Tiên cảm nhận lại khác, khi cơ sở của nó không có đủ độ tin cậy, vì một hiệp ước hòa bình phải gắn chặt với không có sự hiện diện quân Mỹ tại Hàn Quốc và không có các cuộc tập trận Mỹ-Hàn, trong khi đó, “món hàng” này của Mỹ nó không chỉ ảnh hưởng đến Triều Tiên mà là chiến lược của Mỹ không thể đem ra đánh đổi được.

Mỹ thừa hiểu, món hàng “bỏ cấm vận” không ngang giá với món hàng “giải giáp VKHN” của Triều Tiên nên phải thêm “Hiệp ước hòa bình”, nhưng do Mỹ không thể rút quân khỏi Hàn Quốc nên đó là sự thách thức đến lòng tin và độ tin cậy.

Vì vậy, Triều Tiên cũng không thể “giải giáp” ngay mà đi từ từ “xác định khái niệm phi hạt nhân hóa”..

Vì thế cuộc gặp lần này 2 bên sẽ chỉ có thể đạt được kết quả là bồi đắp thêm lòng tin.

Lòng tin được xây đắp đầy đặn hơn lần gặp trước một chút cũng đã là một thành công, là một bước tiến nhỏ trên con đường tiến đến sự hiểu biết lẫn nhau giữa những người bạn.

Khi Triều Tiên tin Mỹ, có bằng chứng để tin thì lúc đó vấn đề phi VKHN trên bán đảo Triều Tiên mới có thể giải quyết dứt điểm được.

Vì vậy mà cần rất nhiều lần gặp như ở Hà Nội tiếp theo.

28-2-2019

Trước khi Trump-Kim gặp nhau lần thứ nhất ở Singapore năm ngoái, tôi đã nói với các bạn tôi rằng các cuộc hội đàm Trump-Kim đều sẽ thất bại, vì:

1/ Kim chỉ có lá bài duy nhất là vũ khí nguyên tử, nếu hắn vất lá bài đó thì kể như hắn thua sạch tay, nên hắn nhất định sẽ không bỏ trước khi Mỹ hoàn toàn gỡ bỏ cấm vận.

2/ Ngược lại, Trump thì muốn Kim dẹp bỏ ngay vũ khí nguyên tử, để hắn có cơ hội gáy rằng hắn là kẻ đầu tiên mang lại hoà bình cho bán đảo Triều Tiên (rồi hắn hy vọng lãnh giải Nobel Hoà Bình, điều mà hắn luôn luôn mơ ước).

Năm ngoái, ngay sau cuộc hội đàm lần đầu tiên ở Singapore, Trump đã gân cổ gáy rằng, Kim “sẽ nhanh chóng dẹp bỏ hoàn toàn vũ khí nguyên tử”, mặc dù hiển nhiên là Kim vẫn duy trì vũ khí nguyên tử. Thế rồi Trump nhờ Thủ tướng Nhật Abe đề cử giải Nobel Hoà Bình cho Trump. Tất nhiên, chẳng ai ngu mà trao giải Nobel Hoà Bình cho một màn hát xiệc dỏm.

Thế nhưng Trump lại tiếp tục gáy rằng nhờ Trump mà nước Mỹ khỏi sợ bị Kim tấn công bằng hoả tiễn nguyên tử, mặc dù ai cũng biết rằng Kim không bao giờ dám tấn công nước Mỹ, và thực ra Kim không bao giờ có đủ sức tấn công nước Mỹ. Những lời “hăm doạ” của Kim trước đây chỉ là trò diễu võ dương oai rởm để lên gân với nhân dân Bắc Hàn rằng “đại lãnh tụ kính yêu rất ư là vĩ đại, sẵn sàng tấn công tiêu diệt nước Mỹ!”.

Lần này Trump hớn hở tổ chức hội đàm với Kim tại Hà Nội, gọi Kim là “bạn của tôi”, rồi dụ dỗ Kim vất bỏ vũ khí nguyên tử để được “phồn thịnh” như Việt Nam, vì “ít có nơi nào trên trái đất mà đang phồn thịnh như Việt Nam”!

Tay bắt mặt mừng, chén chú chén anh, tưởng là sẽ dụ dỗ được thằng nhỏ. Nào ngờ nó vẫn khăng khăng đòi Mỹ hoàn toàn gỡ bỏ cấm vận trước đã, rồi nó mới giải quyết chuyện vũ khí nguyên tử sau. Thế là Trump hụt cẳng. Buổi ăn trưa chung và lễ ký kết hiệp ước bị huỷ bỏ. Đường ai nấy đi.