Đầu tuần, Hoa Kỳ đã phái hai tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường đi vào khu vực 12 hải lý của Đá Vành Khăn, thuộc quần đảo Trường Sa, động thái mới nhất thể hiện quan điểm nhất quán của chính quyền Trump đối với vấn đề tự do hàng hải ở Biển Đông. 

Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang tiếp tục các vòng đàm phán căng thẳng về thương mại, đồng thời, Tổng thống Trump sắp có cuộc gặp với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào cuối tháng này tại Việt Nam, quốc gia có tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông.

Suốt hai nhiệm kỳ với chính sách mềm mỏng của cựu Tổng thống Barack Obama, Trung Quốc đã tăng cường hoạt động chiếm đóng và xây dựng phi pháp các tiền đồn trên Biển Đông, trong đó có Đá Vành Khăn. Tuy nhiên, kể từ khi Tổng thống Trump tiếp quản Nhà Trắng, mọi thứ đã dần trở nên khó khăn hơn với Bắc Kinh.

Trái ngược với người tiền nhiệm Obama, chiến lược của chính quyền Trump là duy trì sự hiện diện ở Biển Đông thường xuyên đến mức điều đó không còn là tin tức đáng kể gì đối với giới truyền thông, thông qua đó, phản bác thành công các tuyên bố đơn phương của Trung Quốc tại Biển Đông, theo Business Insider.

Trả lời câu hỏi của phóng viên CNN đề nghị cho biết quan điểm về việc Hoa Kỳ điều 2 tàu chiến tới Trường Sa, ông Clay Doss phát ngôn viên của Hạm đội 7 nói đại ý rằng, hoạt động của hai tàu Mỹ là bình thường và hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế, và rằng hải quân Mỹ có quyền đi lại ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép. 

Mỹ và đồng minh chung sức

Trong bối cảnh chính quyền Trump tăng cường hiện diện ở Biển Đông nhằm chống lại tham vọng kiểm soát của Trung Quốc, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương cho rằng Hoa Kỳ cần xem xét khả năng thiết lập căn cứ chống hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông.

“Chúng ta phải chấp nhận thực tế là môi trường đang thay đổi mạnh mẽ ở Biển Đông, đến mức nó sẽ đòi hỏi những cách tiếp cận mới”, đô đốc Philip Davidson, người chỉ huy Bộ Tư lệnh khẳng định. “Nó sẽ yêu cầu chúng ta phải suy nghĩ về một số địa điểm, nếu không phải căn cứ [quân sự], chúng tôi đang nói chuyện với các đối tác và đồng minh về những cơ hội có thể có ở đó”.

Ông Davison xác nhận các đồng minh và đối tác của Mỹ sẽ cùng tham gia vào các hoạt động ở Biển Đông trong tương lai, trong đó có Anh Quốc, Nhật Bản, Australia, New Zealand, Canada. 

Tờ SCMP đưa tin, tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường US McCampbell của Hải quân Mỹ và tàu hộ tống HMS Argyll của Hải quân Hoàng gia Anh đã cùng nhau thực hiện một cuộc tập trận chung lần đầu tiên trên Biển Đông từ 11 đến 16/1/2019.

Hôm thứ Hai (11/2), ông Gavin Williamson, Bộ trưởng Quốc phòng Anh nói rằng nước này phải sẵn sàng sử dụng sức mạnh “cứng” để bảo vệ lợi ích của mình, đồng thời tuyên bố siêu tàu sân bay HMS Queen Elizabeth, niềm tự hào của Hải quân Anh, được trang bị hai phi đội máy bay chiến đấu tàng hình F-35, sẽ đi qua Biển Đông.

Tờ Ibtimes nhận định, các cuộc tuần tra của con tàu Queen Elizabth – chắc chắn sẽ khiến Trung Quốc “phẫn nộ” – sẽ củng cố quyền tự do hàng hải của tất cả các quốc gia trên vùng biển tranh chấp này.

“Mối quan hệ của chúng tôi với Hoa Kỳ sẽ tiếp tục là một trong những mối quan hệ thân thiết nhất”, ông Williamson nói. Bộ trưởng quốc phòng Anh cũng chỉ đích danh Trung Quốc, bên cạnh Nga, là hai nước đang cố gắng xóa bỏ ranh giới giữa hòa bình và chiến tranh, và Anh sẽ đứng lên chống lại những kẻ “vi phạm pháp luật quốc tế”.

Independent bình luận, phát biểu của ông Williamson được nhìn nhận như một lời đe dọa nhắm vào Trung Quốc liên quan đến hoạt động bành trướng của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Tài ngoại giao của Tổng thống Trump

Nhà phân tích chính trị Lawrence Solomon trong một bài viết đăng trên tờ Financial Post có trụ sở tại Canada hôm 15/2 đã đưa ra kiến giải thú vị về nghệ thuật ngoại giao “tối đa hóa cơ hội thành công” của Tổng thống Trump.

Theo chuyên gia Solomon, ông Trump thường có những lời khen “đưa đối thủ lên mây xanh” nhưng đó là một cách để giữ thể diện cho họ trước “quốc dân”. Thực tế cho thấy, sau những lời khen đó ông Trump thường là người nắm thế chủ động và sẽ dồn ép đối thủ. Vị chuyên gia người Canada minh chứng bằng trường hợp của Kim Jong-un, ông Trump đã từng dùng nhiều mỹ từ để khen nhà lãnh đạo trẻ tuổi của Triều Tiên hết lời, nhưng cuối cùng thực tế cho thấy Kim đã phải ngồi vào bàn đàm phán, trao trả tù nhân và hài cốt lính Mỹ, không thử nghiệm vũ khí hạt nhân sau hơn 15 tháng.

Ông Trump cũng từng khen Chủ tịch Tập Cận Bình ‘vĩ đại’, nhưng, ông chủ Tòa Bạch Ốc lại không nương tay khi công bố những cú đánh sấm sét bằng chính sách thuế, làm nền kinh tế Trung Quốc ‘quay cuồng’ [từ của ông Solomon], và còn đe dọa sẽ dùng biện pháp mạnh hơn nếu Bắc Kinh không chấp nhận nhượng bộ.

Phong cách ngoại giao và tư duy chiến lược của Tổng thống Trump là điều chưa từng thấy ở những người tiền nhiệm của ông và điều đó đang khiến Trung Quốc lúng túng hơn bao giờ hết. 

“Tôi muốn nói rằng Trung Quốc là một trong những vấn đề tồn đọng phải giải quyết mà Obama đã bỏ qua hoặc xử lý yếu kém. Áp lực giờ đây đổ lên vai Tổng thống Trump. Cách ông ấy đáp trả khiến người Trung Quốc bối rối. Họ chưa bao giờ thấy một tổng thống Mỹ nào cứng rắn như vậy”, theo ông John Bolton, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ bình luận trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình Hugh Hugh Hewitt, phát sóng ngày 12/10/2018.

Những vấn đề tiếp tục bị xử lý

Cấp phó của Tổng thống Trump hôm thứ Bảy (16/2) đã liệt kê chi tiết những vấn đề mà Trung Quốc bị nhắm tới theo lập trường cứng rắn của ông chủ Nhà Trắng.

Ngoài thực trạng thương mại bất công, Phó Tổng thống Mike Pence cho biết chính quyền Trump còn nhắm tới hàng loạt mối đe dọa tai tiếng khác của Trung Quốc, trong đó có Biển Đông.

“Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, Hoa Kỳ cũng đã nêu rõ rằng Trung Quốc phải giải quyết các vấn đề lâu đời về trộm cắp tài sản trí tuệ, ép buộc chuyển giao công nghệ ép và các vấn đề mang tính chất cơ cấu khác ở Trung Quốc đã tạo gánh nặng cho nền kinh tế của chúng tôi và các nền kinh tế [khác] trên thế giới”, ông Pence phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich 2019 hôm 16/2.

Ông Pence tiếp tục liên kê “các vấn đề khác vẫn tồn tại”, bao gồm: tham vọng kiểm soát của Trung Quốc ở Biển Đông gây tổn hại quyền tự do hàng hải trong khu vực, thực trạng Bắc Kinh đặt ra ngoại giao bẫy nợ với các nước, can thiệp vào các vấn đề chính trị nội bộ của các nước, và vi phạm nhân quyền đối với “các nhóm thiểu số có tín ngưỡng” ở Trung Quốc, một lời ám chỉ rõ ràng tới các nhóm người có đức tin bị đàn áp như những người theo đạo Cơ Đốc tại gia, các Phật tử Tây Tạng, người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở Tân Cương và những người tập Pháp Luân Công, môn khí công thuộc trường phái Phật gia theo nguyên lý Chân – Thiện – Nhẫn.

Moon đánh giá cao vai trò của Trump trong việc thực hiện mục tiêu phi hạt nhân hóa và sẵn sàng hợp tác với Triều Tiên để hỗ trợ Mỹ.

Phát ngôn viên Nhà Xanh Kim Eui-kyeom hôm qua cho biết Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã đề nghị người đồng cấp Mỹ Donald Trump sử dụng vai trò của Seoul như một cách "nhượng bộ" Bình Nhưỡng để đẩy nhanh quá trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, Reuters đưa tin.

"Chúng tôi quyết tâm đảm nhiệm vai trò đó nếu cách này có thể giảm bớt gánh nặng cho Mỹ", Moon nói trong cuộc điện đàm với Trump. Ông khẳng định sẵn sàng thực hiện mọi việc, từ tái kết nối các tuyến đường sắt và đường bộ giữa hai miền tới hợp tác kinh tế liên Triều. 

Tổng thống Moon nhấn mạnh "sự lãnh đạo và quyết tâm mạnh mẽ" của Trump đã thúc đẩy các cuộc đàm phán khó khăn với Triều Tiên, cũng như tiến triển trong quan hệ liên Triều, đồng thời bày tỏ sự tôn trọng dành cho Tổng thống Mỹ.

"Trump đang tìm kiếm chiến lược ngoại giao nhằm đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa và hòa bình lâu dài trên bán đảo, vượt qua những thất bại suốt 25 năm qua. Các cuộc đàm phán trước đây không đạt được bất cứ kết quả nào mà chỉ khiến Triều Tiên tăng cường thử hạt nhân và tên lửa", Kim Eui-kyeom dẫn lời Tổng thống Moon cho biết.

Tổng thống Trump trước đó cũng tự đánh giá mình xứng đáng được trao giải Nobel Hòa bình vì những nỗ lực tại Triều Tiên và Syria, nhưng nói thêm ông có thể không bao giờ nhận được vinh dự này. 

Hội nghị thượng đỉnh lần hai giữa Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un dự kiến diễn ra tại Hà Nội vào 27-28/2 nhằm tiếp tục phát triển những kết quả tại cuộc họp đầu tiên ở Singapore hồi tháng 6/2018. Trong cuộc điện đàm hôm qua, Trump đã thông báo cho Moon về quá trình chuẩn bị và cam kết trình bày lại cho người đồng cấp Hàn Quốc về kết quả hội nghị.

Trung Quốc lần đầu tiên ban hành sắc lệnh về tăng cường giám sát huấn luyện và thắt chặt kỷ luật quân đội.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký sắc lệnh, yêu cầu tăng cường huấn luyện đối với hai triệu binh sĩ của quân đội nước này, Sputnik ngày 17/2 đưa tin.

Sắc lệnh mới chính thức có hiệu lực từ ngày 1/3, gồm các biện pháp chấn chỉnh hành vi không phù hợp với yêu cầu chiến đấu trên thực tế, xây dựng tiêu chí xác định các hành vi vi phạm và kỷ luật trong quá trình huấn luyện. Đây được cho là sắc lệnh đầu tiên về việc củng cố huấn luyện và tăng cường giám sát kỷ luật của quân đội Trung Quốc.

Sau khi sắc lệnh được ký, giới chức quân sự Trung Quốc cũng thông báo sẽ triển khai thanh tra viên và hệ thống giám sát mới nhằm tăng cường năng lực sẵn sàng chiến đấu của binh sĩ.

Báo cáo của Army Technology gần đây cho biết binh sĩ Trung Quốc đang bị chỉ trích là không được đào tạo bằng các chương trình huấn luyện hiện đại và sát thực tế. Với ngân sách quốc phòng 175 tỷ USD, Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều vào hiện đại hóa quân đội.

Sắc lệnh mới được coi là nỗ lực tiếp theo của Trung Quốc nhằm tăng cường khả năng tác chiến của quân đội, sau một loạt động thái như triển khai hệ thống radar có khả năng phát hiện máy bay tàng hình, thử nghiệm tàu sân bay có hệ thống phóng tiêm kích mới và thử tên lửa chống hạm mới.

Fox News – Hôm thứ ba 19/2 TT Trump đã trả lời về vụ 16 tiểu bang đã thưa kiện ông về lệnh khẩn cấp quốc gia mà ông tuyên bố hôm thứ sáu tuần trước, trong đó có tiểu bang California.

TT Trump viết như sau trên Twitter: “Như tôi đã tiên đoán, 16 tiểu bang đa phần do Dân chủ và Cánh Tả cực đoan chỉ huy, đã nạp đơn kiện và dĩ nhiên trong đia hạt khu vực 9. California, cái tiểu bang đã làm tốn kém nhiều tỉ đô la cho tàu tốc hành bị thất bại, có vẻ là tiểu bang dẫn đầu vụ kiện cáo này”

Dự án tàu cao tốc ‘Fast Train’ nối liền Los Angeles với San Francisco, trị giá đến 77 tỉ đô la, đã bị hủy bỏ trong tuần qua vì có quá nhiều đình hoãn và phí tổn quá cao, so với tổng số từ 20 đến 25 tỉ đô la cho toàn bộ tường biên giới phía nam thì dự án này tốn kém hơn nhiều.

TT Trump viết: “Dự án đã thất bại Fast Train ở California, nơi phí tổn quá cao đã trở thành một kỷ lục thế giới, là đắt gấp trăm lần bức tường hết sức cần thiết ở phía nam của chúng ta!”

Đơn kiện của 16 tiểu bang được đệ nạp hôm qua do các Tổng Chưởng Lý của California, New York và 14 tiểu bang khác tiến hành tại tòa án, nhằm ngăn chận TT Trump lấy tiền từ ngân quỹ trong xây dựng quốc phòng cho tường biên giới mà không được Quốc Hội cho phép.

Trong đơn kiện còn nhắm tới việc TT Trump đã vi phạm Hiến Pháp. Tổng chưởng Lý Xavier Becerra của California nói: “TT Trump hết sức xem thường luật pháp, ông ấy biết chả có khủng hoảng biên giới gì cả, ông ấy biết lệnh khẩn cấp quốc gia không được chuẩn thuận và còn thừa nhận ông sẽ thua trước tòa án”

Một viên chức cao cấp của chính phủ Trump cho phóng viên của Fox News hay Tòa Bạch Ốc đang có kế hoạch lấy 8 tỉ đô la từ các ngân quỹ khác cho bức tường biên giới.

Trần Vũ

Fox News – Một hệ thống bão to lớn được tiên đoán sẽ mang tuyết, băng giá và nhiệt độ rất lạnh phủ lên 2/3 diện tích của Hoa Kỳ cho đến ngày mai thứ tư, gây trở ngại cho đời sống của 200 triệu người dân.

Tuyết rơi dày đặc và băng giá sẽ bao trùm từ vùng Trung Tây đến Đông Bắc và lụt lội lại xảy ra ở các tiểu bang miền nam. Cơ quan National Weather Service hôm thứ ba 19/2 cho biết tuyết dày đặc sẽ rơi từ Oklahoma đến vùng Trung Tây và Đông Bắc từ hôm nay đến ngày mai thứ tư 20/2.

Theo Bà Janice Dean, chuyên gia thời tiết của Fox News thì nhiều nơi của vùng Mid Atlantic và Đông Bắc sẽ bị nhiều inches tuyết rơi và vủng thủ đô Hoa Thịnh Đốn có thể có đến 4 inches tuyết rơi. Bà nói: “Chúng ta đều biết chuyện gì sẽ xảy ra khi có nhiều tuyết như thế, mọi việc sẽ bị đình đốn rất nhanh chóng”

Cơn bão mùa đông này cũng còn mang tuyết từ trung bình đến rất nhiều cho vùng Đại Bình Nguyên và Midwest. Tại Iowa và Minnesota và kéo dài đến tận Chicago, đã có nhiều cảnh báo về bão mùa đông.

Theo trang mạng AccuWeather thì có khoảng 200 triệu người dân Hoa Kỳ sẽ bị ảnh hưởng vì cơn bão mùa đông này, trong đó phải kể rất nhiều cư dân ở miền nam bị lũ lụt đe dọa. Bà Dean cho hay: “Nhiều vùng từ Louisiana đến Kentucky có thể bị từ 2 đến 5 inches nước mưa rơi xuống”

Trong lúc nhiệt độ xuống thấp kỷ lục ở nhiều nơi phía tây Hoa Kỳ thì cơ quan NWS cảnh báo nguy cơ lũ lụt ở miền nam tăng cao vì đất đai đã úng đầy nước do các cơn mưa tuần trước, nay lại phải hứng thêm nhiều trận mưa lớn kéo dài cho đến thứ năm.

Trần Vũ