Tướng Michael Flynn sinh năm 1958 tại Đảo Rhode, trong một gia đình Công giáo. Ông học đại học Rhode Island, lấy cử nhân ngành Khoa học Quản lý. Sau đó ông vào binh nghiệp, tuy nhiên học nghiệp của ông chưa dừng lại.
Trong cuộc đời mình, Tướng Michael Flynn đã lấy bằng cao học Quản trị Kinh doanh Viễn thông, cao học Khoa học Quân sự, cao học An ninh Quốc gia và Nghiên cứu chiến lược. Trong binh nghiệp, ông cũng tốt nghiệp các khóa chuyên nghiệp sĩ quan tình báo quân đội cao cấp.
Năm 1981, Michael Flynn vào quân ngũ với quân hàm thiếu úy, chuyên ngành tình báo quân đội. Ông được giao nhiều nhiệm vụ quân sự quan trọng, tham gia thực chiến ở Haiti, Afghanistan, Iraq. Tại Afghanistan, ông lần lượt đảm nhiệm các chức vụ: giám đốc tình báo Lực lượng Đặc biệt 180, chỉ huy Lữ đoàn Tình báo Quân đội 111, giám đốc tình báo Bộ chỉ huy chiến lược ở cả chiến trường Afghanistan và Iraq.
Michael Flynn thực sự là một kỳ tài trong ngành tình báo, nhờ ông, mạng lưới chân rết hòa lẫn với dân thường của Al-Qaeda đã gần như bị tiêu diệt sạch. Chiêu trò “chiến tranh nhân dân” lấy dân thường làm bia đỡ đạn của các lực lượng khủng bố đã phá sản với tài năng của Thiếu tướng Flynn.
(BBC có bài nhắc đến những nhận định đanh thép của Tướng Michael Flynn về năng lực tình báo của quân Mỹ tại Afghanistan. Dường như lúc này sự bất hòa giữa Flynn và Obama đã hình thành do sự bất tài của Obama).
Khi này, năm 2007, Trung tá Lương Xuân Việt cũng là quân nhân thực địa cùng chiến dịch Iraqi Freedom với Flynn.
Từ tháng 6 năm 2007, Flynn lần lượt là giám đốc tình báo của Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ, giám đốc tình báo Bộ Tham mưu liên quân và giám đốc tình báo của Lực lượng Bảo an Quốc tế tại Afghanistan vào năm 2009-2010.
Cũng trong giai đoạn này, Trung tá Lương Xuân Việt được vinh thăng Đại tá và làm Lữ đoàn trưởng của chiến trường Afghanistan. (Đọc thêm bài trả lời báo chí của Đại tá Lương)
Với binh nghiệp đáng nể, tháng Chín năm 2011 Flynn được vinh thăng Trung tướng và được triệu về Mỹ, năm sau Tướng Michael Flynn được cất nhắc làm giám đốc đời thứ 18 của Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA). Tháng Mười cùng năm, Flynn công bố những bước phác thảo kế hoạch cải tổ DIA. Sang năm 2013, sau 1 năm tựu nhậm vai trò giám đốc DIA, Flynn được tổng trưởng tình báo quân đội Nga Igor Sergun mời sang thăm trụ sở của tình báo quân đội nước này, viết tắt là GRU. Trung tướng Flynn là quân nhân hiện dịch đầu tiên và duy nhất của Mỹ được đến đây. Tuy nhiên, chuyến viếng thăm lần hai của Flynn đến đây đã bị gián đoạn do Igor Sergun đột tử vào tháng Một năm 2014. Cũng trong năm 2014, Mỹ và Nga cắt đứt quan hệ tình báo do Nga đã tiến hành xâm lược và sáp nhập Crimea.
Tuy nhiên, cũng chính vì năng lực ngoại giao vô tiền khoáng hậu, Tướng Michael Flynn dường như bắt đầu bị nghi ngờ có tư thông với Nga từ thời điểm này. Flynn bắt đầu cảm thấy đơn độc và bị Obama trù dập. Báo chí cũng tấn công về năng lực quản lý của Flynn – một Trung tướng dày dạn trận mạc và phục vụ quân đội từ khi tốt nghiệp đại học với một tá bằng cấp về Khoa học Quản lý.
Mặt khác, Flynn chống đối chính sách ảo tưởng đối với khủng bố Hồi giáo của Obama. Thậm chí, chính Flynn – với vai trò giám đốc tình báo quân đội, đánh giá Mỹ đã trở nên kém an toàn hơn cả thời khủng bố 11 tháng Chín năm 2001.
Flynn đã liên tục gởi các cảnh báo cho chính quyền Obama về hậu quả thảm khốc trong cuộc chiến Syria, bởi những phần tử nổi dậy mà Obama hỗ trợ chống lại tổng thống độc tài Assad chính là các phần tử khủng bố Hồi giáo cực đoan. Tuy nhiên, một tổng thống ngu dốt chiến sự và khoác lác ngông cuồng như Obama đã bỏ mặc hết mọi cảnh báo của Flynn và nhiều quan chức cao cấp của Ngũ Giác Đài khác, nói rằng phe nổi dậy là những tay súng “ôn hòa”. Obama đã sử dụng CIA để hợp tác với một số đồng minh là Anh, Ả Rập và Qatar tuồn vũ khí đạn dược cho các phần tử nổi dậy ở Syria trong suốt hơn một năm.
Trở lại năm 2012, chắc mọi người chưa quên vụ đại sứ Christopher Stevens đã bị dân Hồi giáo giết thảm khốc ở Benghazi – Lybia trong sự bỏ mặc đáng ngờ của chính quyền Obama – Joe Biden – Hillary. Phóng viên của WAPO khi này đã phát hiện trước đó đại sứ Stevens đã gặp một nhân sự cao cấp của CIA và đại diện của Al-Marfa Shipping and Maritime Services – một công ty chuyên vận chuyển vũ khí có trụ sở tại Tripoli. Có lẽ Stevens đã biết điều gì đó hoặc không tuân thủ mệnh lệnh nào đó của Obama thông qua CIA, vì vậy ông đã bị thủ tiêu bằng cách mượn dao giết người, mượn tay người biểu tình địa phương để tàn sát trong sự bỏ mặc của Nhà Trắng. (Xem thêm)
Sự việc sau đó đúng như tướng Flynn và tướng Martin Dempsey chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân cảnh báo trước đó: không có tay súng ôn hòa nào ngoài những tay Hồi giáo cực đoan và tàn bạo đang làm loạn ở Syria- ISIS. Con quái vật ISIS này đã ra đời với bàn tay mát mẻ của bà đỡ Obama và CIA, trong sự phản đối hết sức quyết liệt nhưng đơn độc của tướng Flynn.
(Xem bài phỏng vấn tướng Flynn trên trang Aljazeera về ISIL, bài này đã bị gỡ trên trang chính nhưng vẫn còn backup trên WaybackMachine)
Sự chống đối quyết liệt của Flynn đối với chiến dịch đánh Syria đã khiến Obama căm ghét. Những tin đồn về sự rối loạn trong DIA đã được tung ra, những điều xấu xa về Flynn đã được thêu dệt. Cuối cùng, Flynn rời chức vụ giám đốc DIA năm 2014 và mang theo nhiều bí mật tình báo kinh thiên động địa.
Đến năm 2016, tổng thống Trump đã mời Flynn làm Cố vấn An ninh Quốc gia, một chức vụ dân sự nhưng có vai trò vô cùng quan trọng. Obama vẫn chưa hề buông tha Flynn mà ngược lại gã khoác lác tiểu nhân này đã tiếp tục nói xấu Flynn với nhóm chuyển tiếp của chính quyền Trump khi ấy, cho rằng Flynn là nguy cơ an ninh và có thông đồng với Nga. Tổng thống Trump đã mặc kệ lời vu vạ độc địa này và vẫn nhờ Flynn làm việc cho chính quyền của mình.
Flynn bị vướng vào một màn đấu tố có một không hai của bộ sậu Obama – Hillary – FBI, tố cáo Flynn tội tư thông với Nga bằng những màn gài bẫy siêu tinh vi. Đã có lúc Flynn bị mắc bẫy bởi chính những người mà Flynn từng phục vụ như lãnh đạo đất nước. Gã tiểu nhân Obama chưa bao giờ thực sự từ bỏ giấc mộng can thiệp vào chính trường và khuynh đảo nước Mỹ. Việc hắn cố gắng diệt tướng Flynn bằng mọi giá chính vì Flynn là một vật cản vô cùng lớn cho mưu đồ đó.
Tuy nhiên có lẽ Chúa còn thương nước Mỹ, Flynn được minh oan bởi nữ luật sư kỳ cựu Powell và được ân xá bởi tổng thống Donald Trump cuối năm 2020. Và Flynn với lòng yêu nước cuồng nhiệt của mình chắc chắn sẽ không để những âm mưu khuynh đảo đất nước được thực hiện.
Quyết định của tòa Hà Nội được đưa ra chưa đầy một tuần kể từ khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì một phiên họp với nội dung hối thúc điều tra và xét xử sơ thẩm các vụ án lớn và các vụ được “dư luận và quần chúng quan tâm”.
Hiện chưa rõ vì sao có quyết định “xử kín” vụ án này và dường như đây là vụ chưa có tiền lệ liên quan tới giới chức cao cấp nhà nước vi phạm như vậy.
Ngày tổ chức phiên xử 11/12/2020 cũng vừa đúng 4 tháng kể từ khi ông Chung bị đình chỉ công tác (11/08/2020), đình chỉ sinh hoạt Đảng, và chưa hết hạn tạm giam 4 tháng.
‘Chủ mưu và giúp sức’
Ông Chung, người bị buộc tội “chủ mưu”, đối diện khung hình phạt 10 – 15 năm tù theo Khoản 3 Điều 337 Bộ luật Hình sự.
Lái xe của ông Chung là Nguyễn Hoàng Trung và thư ký Nguyễn Anh Ngọc đối diện Khoản 1, với khung hình phạt 2 – 7 năm tù với vai trò “người giúp sức”.
Truyền thông tại Việt Nam không nói tới khung hình phạt cho “người thực hành” Phạm Quang Dũng, cựu cán bộ Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03).
Cáo trạng nói ông Chung đã “tiếp cận” với ông Dũng sau chỉ khoảng một tháng kể từ khi C03 thực hiện các biện pháp tố tụng vụ án Nhật Cường, và rằng ông Dũng “đã đến nhà ông Chung để trao đổi thông tin xung quanh đại án Nhật Cường”.
Cáo trạng cũng mô tả chi tiết cách thức lấy cắp “tài liệu mật” bằng việc sao chép và gửi cho ông Chung liên quan tới những bị can nói trên.
Được biết bị can Nguyễn Đức Chung có bốn luật sư bào chữa trong khi các bị can còn lại mỗi người có một luật sư đại diện.
Dường như vụ án “chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước” có ít nhiều liên hệ trực tiếp tới vụ án thứ hai trong số ba vụ án mà ông Chung bị điều tra, là vụ “buôn lậu, vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; rửa tiền; vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại công ty trách nhiệm hữu hạn và thương mại Nhật Cường”.
Ngoài hai vụ này, ông Chung còn bị điều tra một vụ án nữa là “vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại UBND TP Hà Nội và các đơn vị liên quan.
Theo truyền thông Việt nam, cáo trạng của phiên xử tới đây nói ông Chung và vợ, một doanh nhân, là “người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án Nhật Cường”.
Hiện chưa rõ có sự liên hệ nào của vụ án ‘chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước’ này với các vụ bỏ trốn hiện đang bị truy nã của nhiều người thuộc Công ty Nhật Cường hay không.
Truyền thông Việt Nam đưa tin “bị can Nguyễn Đức Chung được xác định đã thừa nhận, khai báo hành vi phạm tội, ăn năn hối cải và các bị can còn lại cũng được đánh giá khai báo thành khẩn”.
Ông Nguyễn Đức Chung là thiếu tướng trẻ nhất ngành Công an thời điểm được phong quân hàm, khi mới 46 tuổi, và được bổ nhiệm vào ghế Chủ tịch UBNDTP Hà Nội vào cuối nhiệm kỳ chính phủ của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Ông từng là Ủy viên Trung ương Đảng, Phó bí thư Thành ủy. Trước đó, ông Chung là Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công an TP Hà Nội.
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-55133191
Xử vụ án nâng giá thiết bị xét nghiệm COVID-19 tại Hà Nội
Vụ nâng khống giá thiết bị xét nghiệm COVID-19 tại Trung tâm Kiểm soát Dịch Bệnh – CDC Hà Nội sẽ được đưa ra xét xử từ ngày 10 đến 12 tháng 12 tới đây.
Truyền thông Nhà nước Việt Nam dẫn thông báo của Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội như vừa nêu. Theo đó, sẽ có 10 người bị đưa ra xét xử trong vụ này.
Về phía CDC Hà Nội có ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc và 5 nhân viên gồm Nguyễn Vũ Hà Thanh, Trưởng phòng Tài chính-Kế toán; Nguyễn thị Kim Dung, Trưởng phòng Tổ chức Hành Chính; Nguyễn Ngọc Quỳnh, Trưởng phòng Kê hoạch- Nghiệp vụ; Hoàng Kim Thư, Kế toán trưởng, Phó phòng Tài chính- Kế toán; Lê Xuân Tuấn, cán bộ CDC Hà Nội.
Về phía các đơn vị liên quan có ông Nguyễn Ngọc Nhất, nhân viên Công ty TNHH Phát triển Khoa học Vitech; Đào Thế Vinh, Giám đốc Công ty TNHH Vật tư Khoa học & Thương mại Việt Nam MST; Nguyễn Trần Duy, cựu Tổng giám đốc Công ty Cổ phần định giá & bán đấu giá Nhân Thành; Nguyễn Thanh Tuyền, nhân viên Công ty TNHH Thiết bị Y tế Phương Đông.
Tất cả bị truy tố về tội ‘vi phạm qui định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng theo điều 222, Bộ Luật Hình sự Việt Nam năm 2015.
Cáo trạng nêu rằng ông Nguyễn Nhật Cảm với động cơ vụ lợi nhân tình hình cấp bách của dịch COVID-19 đã cấu kết với các ông Nguyễn Ngọc Nhất, Đào Thế Vinh và Nguyễn Thanh Tuyền thuộc các công ty tư nhân chuyên kinh doanh mặt hàng vật tư y tế để thỏa thuận mua bán các máy, thiết bị y tế phục vụ việc xét nghiệm COVID-19 trước khi thực hiện các qui trình, thủ tục đấu thầu thông thường. Ông Nguyễn Nhật Cảm còn cấu kết với ông Nguyễn Trần Duy để hợp thức hóa thủ tục thẩm định thầu theo giá mà CDC Hà Nội yêu cầu.
Vụ việc gây thất thoát cho ngân sách Nhà Nước hơn 5 tỷ 400 triệu đồng.
Nhà văn bất đồng chính kiến Phạm Thành bị đưa vào Viện Tâm thần
Nhà báo, nhà văn bất đồng chính kiến Phạm Thành (tên thật là Phạm Văn Thành) bị cơ quan An ninh điều tra – Công an thành phố Hà Nội chuyển sang Viện pháp y Tâm thần Trung ương hôm 25-11-2020 khi đang trong quá trình tạm giam sang tháng thứ 6.
Ông Phạm Thành, tác giả của một số cuốn sách chỉ trích trực tiếp ông Nguyễn Phú Trọng – Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, bị bắt tạm giam vào sáng 21 tháng 5 năm 2020. Lý do được nêu ra là để điều tra với cáo buộc “Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.
Bà Nguyễn Thị Nghiêm, vợ của nhà văn Phạm Thành chiều ngày 30-11-2020 thuật lại vụ việc như sau:
“Ở dưới trại bảo là (tạm giam) 4 tháng, xong hết 4 tháng lại gia hạn (tạm giam) 3 tháng thì đến tháng thứ 6 thì họ chuyển anh xuống dưới bệnh viện pháp y tâm thần ở dưới Văn Điển hôm 24 dương.
Đến ngày 25 thì điều tra viên có báo cho tôi xuống để mua đồ cho ảnh.
Khi tôi xuống để mua đồ thì người ta cho gửi hoa quả, rồi tiền lưu ký.
Tôi chẳng hiểu thế nào, chồng tôi thì cũng không phải là một người tâm thần nên khi chuyển tôi xuống đó tôi rất lo.”
Phóng viên Đài Á Châu Tự Do nhiều lần gọi điện cho số điện thoại của Viện pháp y Tâm thần Trung ương để hỏi về vụ việc nhưng không có người bắt máy.
Cũng theo bà Nghiêm, sức khỏe và tinh thần của ông Thành từ trước đến nay hoàn toàn bình thường.
Từ khi bị công an Hà Nội bắt tạm giam hồi tháng 5, bà đã 2 lần được gặp và nói chuyện với ông Thành bằng điện thoại qua vách kính dày của trại tạm giam Công an thành phố Hà Nội.
Lần gặp gần nhất vào tháng 10, ông Thành cho biết sức khỏe bình thường nhưng có nói là thỉnh thoảng bị đau đầu và khó ngủ.
Ông Phạm Thành, sinh năm 1952 từng nhiều năm làm thư ký tòa soạn cho Đài Tiếng Nói Việt Nam (VOV).
Năm 2016, ông cùng với hàng chục người khác tham gia vào phong trào tự ứng cử Đại biểu Quốc hội.
Ông là tác giả của những cuốn sách tự in không được nhà nước công nhận như tiểu thuyết Cò hồn Xã nghĩa, Nền Kinh tế Thị trường Định hướng XHCN Xuống hố cả lũ.
Năm 2019 ông Phạm Thành tự xuất bản sách chỉ trích Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Việt Nam mang tên “Nguyễn Phú Trọng: Thế Thiên Hành Đạo Hay Đại Nghịch Bất Đạo”.
Nhiều cán bộ tỉnh Quảng Ngãi, Bình Thuận bị kỷ luật
Uỷ ban kiểm tra tỉnh Quảng Ngãi ra thông báo kỷ luật nhiều cán bộ Uỷ ban nhân dân huyện Tư Nghĩa do liên quan đến việc mượn tiền các doanh nghiệp để chi trả đền bù các dự án tại địa phương.
Truyền thông Nhà nước Việt Nam loan tin này vào ngày 29 tháng 11.
Theo đó, ông Lê Trung Thành, nguyên Phó bí thư huyện nhiệm kỳ 2015-2020, nguyên Chủ tịch huyện nhiệm kỳ 2016-2021 ; ông Nguyễn Nam, nguyên Giám đốc ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện đều bị kỷ luật bằng hình thức khiển trách.
Ông Hà Văn, Giám đốc văn phòng đăng ký đất tỉnh Quảng Ngãi, chi nhánh huyện Sơn Hà bị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo.
UBKT yêu cầu ông Bùi Hữu Nam, giám đốc trung tâm phát triển quỹ đất huyện nghiêm túc kiểm kiểm, rút kinh nghiệm.
UBKT cho rằng các ông Trung và Nam từ năm 2019 đến tháng 1/2020 đã chỉ đạo ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng huyện Tư Nghĩa mượn tiền các đơn vị trúng thầu, chuyển cho trung tâm phát triển quỹ đất huyện để chi trả đền bù, giải phóng mặt bằng các dự án triển khai, vi phạm luật ngân sách nhà nước, chi sai nguồn dự toàn, qui phạm qui định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài chính, ngân sách.
Trong một diễn biến khác, ngày 30/11 theo nguồn VTCNews, UBKT tỉnh Bình Thuận đã bỏ phiếu quyết định kỷ luật cách hết chức vụ trong đảng đối với ông Nguyễn Quang Thời, Phó giám đốc bệnh viện đa khoa Bình Thuận, do có sai phạm liên quan vụ án tham ô tài sản xảy ra tại trung tâm y tế thành phố Phan Thiết.
Bị khởi tố, bắt tạm giam trong vụ án này là ông Nguyễn Duy Hiển, nguyên trưởng phòng tài chính kế toán Trung tâm Y tế Phan Thiết.
Cũng trong ngày 30/11, Công an tỉnh Nghệ An cho truyền thông nhà nước VN hay liên quan vụ án triển khai đề án hỗ trợ kinh tế xã hội cho người dân tộc thiểu số Ơ Đu ở huyện Tương Dương, đơn vị này đã quyết định chuyển tội danh khởi tố đối với Nguyễn Tâm Long, nguyên quyền trưởng phòng chính sách dân tộc từ tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” sang tội “Tham ô tài sản”.
Cụ thể tại đề án này, các cán bộ Phòng chính sách Ban dân tộc huyện Tương Dương đã đưa 231 người không phải dân tộc Ơ Đu vào đề án và xây 67 chuồng bò với giá 200 triệu đồng/chuồng.
Với những sai phạm trên, trong thời gian qua, Công An Nghệ An đã khởi tố 3 người gồm ông Kim Văn Bốn, cán bộ phòng chính sách ban Dân tộc; ông Nguyễn Tâm Long, quyền trưởng phòng chính sách và ông Nguyễn Văn Sơn, giám đốc Công ty xây dựng Văn Sơn Nghệ An.
Hoãn phiên tòa xét xử thi sĩ bất đồng chính kiến Trần Đức Thạch
Hội đồng Xét xử của Tòa án Nhân dân tỉnh Nghệ An vào sáng 30-11-2020 đã thông báo hoãn phiên xét xử ông Trần Đức Thạch, một nhà thơ bất đồng chính kiến bị cáo buộc tội danh “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”.
Luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho ông Thạch vào sáng cùng ngày nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do như sau: “Tôi tới tòa thì người ta mở phiên tòa rồi Hội đồng xét xử thông báo là hoãn. Lý do người ta đưa ra là anh Thạch đang ốm, đang nằm ở bệnh xá của công an. Họ chỉ nói là ốm thế thôi không nói bệnh gì.“
Cũng theo ông Sơn, xung quanh phiên tòa không có lực lượng công an đông đảo như các phiên tòa chính trị thông thường khiến ông suy đoán rằng, quyết định hoãn phiên tòa đã có từ trước.
Ông Trần Đức Thạch sinh năm 1952, là một nhà thơ và có các hoạt động tranh đấu cho nhân quyền, dân chủ ở Việt Nam trong nhiều năm qua.
Ông từng bị TAND TP Hà Nội kết án 3 năm tù giam và 3 năm quản chế với cáo buộc “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” cùng với hai ông Vũ Văn Hùng và Phạm Văn Trội hồi năm 2009.
Ông Thạch là tác giả của hồi ký ngắn “Hố chôn người ám ảnh” kể lại sự việc lính Bắc Việt khi thực hiện chiến dịch Hồ Chí Minh đã thảm sát hàng trăm thường dân vô tội ở xã Tân Lập, bây giờ gọi là Xuân Lập, thuộc huyện Xuân Lộc tỉnh Đồng Nai ngay trước ngày 30-4-1975.
Với những đóng góp của mình, giải thưởng mang tên tù chính trị Nguyễn Chí Thiện 2020 đã được trao cho ông vào ngày 28-9 vừa qua.
Ông cũng đồng thời cũng là một thành viên của Hội Anh em dân chủ, một tổ chức tranh đấu cho dân chủ ở Việt Nam một cách ôn hòa không được nhà nước công nhận và đã có hàng chục thành viên bị bắt giữ và thụ án trong những năm qua.
Hôm 25-11-2020, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền ra thông cáo đề nghị nhà cầm quyền Việt Nam nên ngay lập tức hủy bỏ mọi cáo buộc và phóng thích nhà bất đồng chính kiến, nhà thơ Trần Đức Thạch.
Ông John Sifton, Giám đốc vận động châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền viết trong thông cáo cho biết:
“Các tòa án Việt Nam đáng lẽ phải bảo vệ quyền tự do ngôn luận và các quyền con người khác, chứ không phải để củng cố địa vị độc tôn quyền lực của Đảng Cộng sản,” đồng thời khẳng định, “Ông Trần Đức Thạch sẽ không có được một phiên xử công bằng, vì Việt Nam hiện không có nền tư pháp độc lập và công chính.”
Cơ sở nuôi động vật hoang dã là nguy cơ đe dọa đa dạng sinh
Hàng ngàn trang trại nuôi động vật hoang dã ở Việt Nam cho nhu cầu thương mại là mối đe dọa đa dạng sinh học, tác động đến quần thể động vật hoang dã trong tự nhiên.
Truyền thông Nhà nước Việt Nam đưa tin ngày 30/11 trích dẫn thống kê chưa đầy đủ của Trung tâm Con người và Thiên nhiên (Pan Nature) cho thấy trên cả nước có hơn 14.000 trang trại nuôi động vật hoang dã. Nhiều cơ sở có quy mô công nghiệp, và sản phẩm được xuất khẩu hợp pháp sang các thị trường như Ý, Tây Ban Nha, Nga, Nhật, Trung Quốc và Hòa Kỳ. Cũng theo Pan Nature hơn 70 loài động vật hoang dã bao gồm thú, chim, bò sát đang được nuôi trong các trang trại.
Tuy nhiên, nguồn tin cho biết nhiều cơ sở săn bắt động vật hoang dã từ tự nhiên và trà trộn với các thú nuôi trong trang trại hoặc buôn lậu vào các cơ sở chăn nuôi qua việc bán giấy phép vận chuyển để giảm giá thành nuôi và đáp ứng nhu cầu thị trường. Theo Pan Nature, việc quản lý hoạt động chăn nuôi không được thực hiện chặt chẽ nên không giảm được áp lực săn bắt động vật hoang dã ngoài tự nhiên, ngược lại còn tạo nguy cơ cho các loài động vật này.
Theo Bộ luật Hình sự Việt Nam, việc buôn bán động vật hoang dã là tội phạm cực kỳ nghiêm trọng.
TPHCM xuất hiện 1 ca nghi nhiễm COVID-19, cách ly nhiều người
Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật thành phố Hồ Chí Minh (HCDC) ngày 30/11 thông báo có một bệnh nhân nghi ngờ dương tính với SARS-Cov-2 tại khu vực huyện Hóc Môn, TPHCM và nhiều người đã tiếp xúc với bệnh nhân này.
Theo thông báo của HCDC, bệnh nhân nghi ngờ nhiễm COVID-19 là nữ, sinh năm 1957 có lịch trình di chuyển phức tạp, tiếp xúc rất nhiều người tại khu vực huyện Hóc Môn và quận Bình Tân, TPHCM.
Cơ quan chức năng đã khoanh vùng xử lý nguy cơ và xác nhận đã có 5 trường hợp tiếp xúc gần với bệnh nhân (F1) không đeo khẩu trang. Sau khi ca nhiễm COVID-19 được công bố, cơ quan chức năng tiếp tục xác định có thêm 8 trường hợp tiếp xúc với F1 cũng không đeo khẩu trang.
Hiện các trường hợp tiếp xúc với bệnh nhân nghi nhiễm COVID-19 đều được cách ly và lấy mẫu xét nghiệm, khoanh vùng xử lý, khử khuẩn các địa điểm mà bệnh nhân sinh sống và lui tới trước thời gian được công bố nghi nhiễm COVID-19.
Ngoài ra, những trường hợp F3 đã tiếp xúc với các trường hợp F2 cũng đang được cơ quan chức năng truy tìm, khoanh vùng, cách ly để theo dõi diễn biến sức khoẻ…
Theo cơ quan chức năng Việt Nam, suốt 3 tháng qua tại Việt Nam chưa có trường hợp nhiễm COVID-19 mới trong cộng đồng.
Hai du khách bị mất tích do lũ cuốn vào ngày 29/11, khi tham gia tour khám phá núi rừng do Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà phối hợp với 3 doanh nghiệp tổ chức, vẫn chưa được tìm thấy.
Báo Nhà nước Việt Nam dẫn lời ông Lê Chí Quang Minh, Phó Chủ tịch UBND huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng cho biết như vừa nêu chiều cùng ngày.
Tin cho biết, có 62 người tham gia tour du lịch vừa nêu, nhưng 6 người bị lũ bất ngờ ập về cuốn đi khi nhóm này cố băng qua một con suối thuộc thôn Long Lanh, xã Đạ Chais.
Tin cho biết, hướng dẫn viên và du khách đã kéo được một du khách khác vào bờ. Hai người khác trong số này bám được cành cây và leo lên ngọn đã được giải cứu. Hai nữ du khách còn lại hiện đang mất tích và được tìm kiếm.
Truyền thông dẫn lời ông Sử Thanh Hoài, Chủ tịch UBND huyện Lạc Dương cho biết gần 200 người đã đươc huy động tìm kiếm 2 du khách mất tích.
Tuy nhiên, công tác tìm kiếm đã tạm ngưng vào lúc 15 giờ chiều ngày 30/11 do trời mưa to, nước đổ về lớn.
Ông Nguyễn Viết Vân, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng cho báo trong nước biết đã yêu cầu Phòng Quản lý du lịch kiểm tra tính pháp lý và trách nhiệm các bên tổ chức tour du lịch để xảy ra vụ viêc.
Vẫn theo ông Vân, nếu kết quả kiểm tra phát hiện sai phạm, phía Sở sẽ xử lý nghiêm vụ việc.
Mưa lớn, sạt lở, nhiều thủy điện xả lũ đe dọa miền Trung
Hôm 30/11, mưa lớn, đường sạt lở gây chia cắt, nhiều thủy điện xả lũ… đe dọa miền Trung Việt Nam, có tỉnh phải sơ tán, di dời dân đến vùng an toàn.
Truyền thông nhà nước Việt Nam loan tin vừa nói cùng ngày.
Tại huyện miền núi Nam Trà My ở tỉnh Quảng Nam, mưa lớn khiến nhiều tuyến đường ở bị sạt lở trở lại gây chia cắt, một số thủy điện tiến hành xả lũ với lý do nước trên các sông Thu Bồn, Vu Gia dâng cao…
Trả lời báo chí trong nước, ông Trần Văn Mẫn – Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân (UBND) huyện Nam Trà My cho biết, các tuyến đường trên địa bàn huyện hiện có nhiều điểm sạt lở, đặc biệt là tuyến quốc lộ 40B. Người dân ở vùng nguy cơ sạt lở đã chủ động di dời đến nơi an toàn, trên địa bàn huyện nhiều nơi bị mất điện.
Cũng theo ông Mẫn thông tin, sau nhiều ngày nỗ lực tìm kiếm hiện vẫn chưa tìm thấy thêm nạn nhân vụ sạt lở. Mặc dù vậy, lực lượng tìm kiếm vẫn phải tạm dừng tìm kiếm trên sông do mưa lớn nguy hiểm.
Theo Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai &Tiềm kiếm cứu nạn tỉnh Quảng Nam, nước trên các sông Vu Gia, Thu Bồn đang lên, do đó các thủy điện Sông Tranh 2, thủy điện Đăk mi 4 phải thực hiện xả lũ.
Tại tỉnh Quảng Ngãi, lo ngại trước diễn biến thời tiết xấu, UBND tỉnh này đã chỉ đạo tổ chức sơ tán, di dời các hộ dân vùng trũng thấp, vùng có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất, vùng có nguy cơ bị chia cắt đến nơi an toàn.
UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng đặc biệt lưu ý các vùng đã bị sạt lở đất và có nguy cơ cao bị sạt lở đất tại các huyện: Sơn Tây, Ba Tơ, Trà Bồng, Minh Long, Sơn Hà; vùng trũng thấp tại các huyện: Bình Sơn, Sơn Tịnh, Nghĩa Hành, Tư Nghĩa, Mộ Đức, thị xã Đức Phổ và thành phố Quảng Ngãi…
Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi ra chỉ đạo hộ dân nào không đồng ý sơ tán sẽ bị cưỡng chế.
Giải tốt bài toán nguyên liệu sẽ giúp Việt Nam thoát phận làm thuê
Thanh Trúc
Cái gì cũng nhập, nguy cơ thành quốc gia làm thuê là cản báo được đưa ra tại hội thảo với chủ đề “Khoa Học Công Nghệ và Đổi Mới Sáng Tạo” nhằm phục vụ phát triển công nghệ vật liệu đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Sự kiện do Ban Kinh tế Trung ương, phối hợp cùng Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, tổ chức hôm 25/11.
Báo chí trong nước trích dẫn phát biểu của Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương Cao Đức Phát rằng “ Việt Nam không thể nhập hầu hết nguyên liệu đầu vào cho công nghiệp, nông nghiệp và các nền ngành kinh tế khác vì giá thành các sản phẩm của nước ta sẽ cao hơn đối thủ cạnh tranh hoặc sẽ biến đất nước thành quốc gia gia công, làm thuê”.
Ông Cao Đức Phát chỉ ra giá thành các sản phẩm công nghiệp của Việt Nam tăng cao, thiếu tính cạnh tranh, sản xuất nội địa thiếu tính tự chủ, phụ thuộc rất lớn vào các chuỗi giá trị ở nước ngoài.
Để xây dựng một nền kinh tế cạnh tranh hiệu quả, ông nói tiếp, Việt Nam phải tự chủ tối đa nguyên vật liệu, nhưng phải là nguyên vật liệu bằng hoặc tốt hơn về chất lượng, rẻ hơn so với nhập khẩu.
Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài Chính Việt Nam, cho biết ông đồng ý với nhận định của cán bộ Ban Kinh tế Trung ương Cao Đức Phát:
“Tất cả mọi thứ đều qui ra tiền, đều dính đến tài chính hết, chuyện nhập khẩu toàn bộ nguyên vật liệu đầu vào, kể cả máy móc thiết bị nữa, thì rõ ràng là đi làm thuê và chỉ hưởng tí công ngay trên đất nước mình. Như vậy không bao giờ chúng ta có được cái thu nhập thỏa đáng mà nó làm cho chúng ta cứ mãi là người làm thuê thôi”
“Có những nguyên vật liệu mà chúng ta không thể có được thì vẫn phải nhập từ nước ngoài về, nhưng những gì có thể phát triển được thì phải qui hoạch tính toán bài bản”
Tất cả mọi thứ đều qui ra tiền, đều dính đến tài chính hết, chuyện nhập khẩu toàn bộ nguyên vật liệu đầu vào, kể cả máy móc thiết bị nữa, thì rõ ràng là đi làm thuê và chỉ hưởng tí công ngay trên đất nước mình. – TS. Đinh Trọng Thịnh
Nêu ví dụ ngành dệt may của Việt Nam, ông Đinh Trọng Thịnh cho rằng:
“Trước đây, có những thời gian mà 70- 80% nguyên vật liệu cho ngành dệt may là nhập khẩu từ Trung Quốc. Bây giờ, sau hai ba năm thì thực tế Việt Nam có thể tự túc được hơn 40% nguyên phụ liệu cho ngành rồi. Cộng thêm một số nhập khẩu từ các quốc gia khác, nguồn vật liệu nhập từ Trung Quốc giảm đáng kể. Đó là bước tiến, là bài toán Việt Nam đã làm được rất nhanh chóng và rất tốt”.
Theo đánh giá của Bộ Công Thương Việt Nam, được ông Cao Đức Phát nhắc lại, năng lực sản xuất công nghiệp vật liệu của Việt Nam còn yếu trong lúc năng suất và chất lượng thì hạn chế. Tỷ lệ nội địa hóa sản xuất các loại vật liệu phục vụ cho ngành công nghiệp cũng vậy, điển hình như vật liệu
gang chế tạo không tới 30%. Bên cạnh đó, vật liệu nhôm, vật liệu đồng chỉ chừng 5%. Các loại hóa chất cho ngành nhựa, cao su vẫn phải nhập khẩu đến 70%, rồi thì nguyên liệu cho ngành dệt may thì 90% vải và 80% sợi đều phải mua từ bên ngoài.
Tự chủ nguyên vật liệu cho sản xuất không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà cho cả nhiều nước trên thế giới. Ý kiến của ông Cao Đức Phát, cũng là quan điểm của kinh tế gia Phạm Chi Lan, nguyên Phó chủ tịch Phòng Thương Mại-Công Nghiệp Việt Nam, thành viên ban cố vấn kinh tế thời thủ tướng Phan Văn Khải.
Trong thế giới ngày nay, bà Phạm Chi Lan nhấn mạnh, không nước nào có thể tự cung tự cấp được tất cả mọi thứ mà phải nhờ đến nguyên vật liệu hoặc sản phẩm trung gian nhập từ nước ngoài vào:
“Thế nhưng việc gần như tất cả nguyên vật liệu đều phụ thuộc vào bên ngoài, rồi các sản phẩm trung gian như linh kiện hoặc những bô phận này khác của máy móc thiết bị cũng nhập khẩu từ bên ngoài thì cái đó thực sự là nguy cơ một nền kinh tế thuần túy gia công bị phụ thuộc càng ngày càng nặng vào bên ngoài”.
Nếu nhìn vào quá trình phát triển từ ngày Việt Nam thực hiện đổi mới, nhà nghiên cứu độc lập Phạm Chi Lan nhận xét là càng hội nhập chừng nào thì mức độ lệ thuộc của Việt Nam đối với nguyên vật liệu, sản phẩm trung gian đầu vào cho nền sản xuất, kể cả sản xuất cho xuất khẩu cũng như sản xuất cho tiêu dùng trong nước càng ngày càng tăng lên:
“Đấy là một thực tế thể hiện rất rõ qua con số nhập siêu của Việt Nam từ các nước xung quanh, đặc biệt từ Trung Quốc rồi sau này thêm từ Hàn Quốc và các nước ASEAN càng ngày càng lớn lên. Rốt cuộc là Việt Nam cố gắng trong quá trình công nghiệp hóa của mình, nhưng những sản phẩm cơ bản nhất để cung cấp cho nền kinh tế của mình thì nhiều khi vẫn phải phụ thuộc vào thị trường bên ngoài”.
Người lao động may áo khoác gia công cho hãng Zara ở một nhà máy tại Bắc Giang, gần Hà Nội hôm 21/10/2015. Hình Reuters
Vấn đề tự cung tụ cấp nguồn nguyên vật liệu đáng lẽ phải được thực hiện từ hơn chục năm nay rồi. Bà Phạm Chị Lan phân tích:
“Giai đoạn đầu đổi mới thì phải nhập khẩu từ bên ngoài thật. Nhưng sau một thời gian đã có đầu tư bên ngoài vô rồi, kinh tế bắt đầu vượt khỏi khủng hoảng hồi cuối thập kỷ ’80, thì lẽ ra phải tập trung phát triển nhiều hơn về các nguyên liệu đầu vào hoặc các sản phẩm phụ trợ”.
“Còn nhớ thời thủ tướng Phan Văn Khải năm 1997 cũng đã bàn rất nhiều về việc phải tăng cường phát triển các ngành công nghiệp của Việt Nam lên để làm sao đỡ bị lệ thuộc bên ngoài. Khi tham gia WTO cũng là cơ hội tốt cho Việt Nam vào thị trường thế giới, đồng thời cho Việt Nam tăng cường sản xuất của mình.”
Nhưng vì chưa thực hiện được nên tình trạng của Việt Nam bây giờ là gia công, bà Phạm Chị Lan khẳng định:
“Từ các ngành mà Việt Nam tự hào xuất khẩu nhiều nhất, thí dụ dệt may, giày dép, túi xách du lịch…những sản phẩm tạo ra việc làm nhiều nhất, có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất và tăng lên liên tục, thì những ngành đó hầu hết đều là gia công. Nguyên vật liệu đầu vào, máy móc thiết bị nhập vào chiếm tới 80% tổng kim ngạch những mặt hàng này. Thành ra tiếng là xuất khẩu hàng chục tỷ USD nhưng trên thực tế thu nhập của Việt Nam vẫn rất thấp”.
Dẫn chứng báo cáo 2019 của GENIO, Tổ Chức Phát Triển Công Nghiệp Liên Hiệp Quốc, và từ Sách Trắng Công Nghiệp Việt Nam 2019, cho thấy giá trị gia tăng rất thấp là hậu quả của tình trạng gia công.
Nếu không tự điều chỉnh được, bà Phạm Chi Lan cảnh báo, Việt Nam sẽ nằm hoài ở bẫy thu nhập trung bình chứ không thể ngoi lên thành nước có thu nhập cao theo như tầm nhìn năm 2045 được:
“Làm gia công thì không thể có thu nhập cao lên được. Phụ thuộc bên ngoài quá nhiều từ nguyên vật liệu đầu vào trở đi thì sẽ không bứt ra khỏi bẫy thu nhập trung bình đâu”.
Đó là cái nhìn và cách phân tích của lãnh đạo và nhà kinh tế, còn phía doanh nhân thì sao. Theo ông Diệp Thành Kiệt, chuyên gia ngành may mặc và da giày xuất khẩu, nên tách bạch vấn đề gọi là tự chủ tối đa nguyên vật liệu nhưng phải là nguyên vật liệu bằng hoặc tốt hơn về chất lượng, rẻ hơn so với nhập khẩu mà ông Cao Đức Phát nêu ra.
“Ngay cả Trung Quốc ai cũng nói có đầy đủ nguyên liệu thì phải hiểu một cách tương đối là họ có phần mạnh hơn các nước khác. Trung Quốc vẫn phải nhập một số từ ngoài”
“Nói như thế để suy nghĩ việc xây dựng một bên là nguyên liệu, một bên là chế tạo, liệu rằng có phải làm tất cả mọi thứ trên trời dưới đất không. Việt Nam không có đủ điều kiện thổ nhưỡng để trồng bông, đất cũng không đủ rộng để làm, liệu có phải cố hết sức trồng bông để tự túc cho ngành dệt không”.
“Đối với ngành da giày và thuộc da, Bộ Nông Nghiệp rồi Bộ Công Nghiệp cũng mong muốn tự túc để sản xuất giày và những sản phẩm bằng da. Liệu có cần bỏ hết mọi thứ khi mà ta chưa có những cánh đồng để nuôi những nuôi đàn bò cả trăm ngàn con, hoặc những loại thú khác để lấy da và thuộc da. Nói đến thuộc da thì ta đã sẵn sàng làm chuyện thuộc da ở trong nước chưa”.
Làm gia công thì không thể có thu nhập cao lên được. Phụ thuộc bên ngoài quá nhiều từ nguyên vật liệu đầu vào trở đi thì sẽ không bứt ra khỏi bẫy thu nhập trung bình đâu. – Phạm Chi Lan
Vì thế chỉ nên chủ động và tập trung vào những cái có thể làm được, còn những gì không hay chưa làm được thì:
“Chúng ta xây dựng và ký kết Hiệp Định Thương Mại với nhiều nước là để chúng ta tận dụng những lợi thế cạnh tranh của các nước. Không chỉ Việt Nam mà nhìn ra lân cận thì có phải nước nào cũng đã có điều kiện chủ động tất cả nguồn nguyên liệu hay không. Liệu phải làm tất cả mới gọi là chủ động hay là xem cái gì Việt Nam sản xuất được mà các nước khác không thể làm được thì chúng ta tập trung vào cái đấy”.
“Thử hình dung là nếu cả thế giới đi vào thế tự cung tự cấp thì toàn cầu hóa để làm gì, các Hiệp Đinh Thương Mại, các quan hệ song phương về kinh tế để làm gì? Liệu rằng người ta có chơi với cái ông chỉ biết bán mà không biết mua hay không, chưa kể câu hỏi sau cùng và lớn nhất là nếu làm tất cả mọi thứ thì có tạo ra sản phẩm cạnh tranh được với thế giới hay không”.
Đó là những câu hỏi mà doanh nhân Diệp Thành Kiệt cho rằng các cấp hữu trách phải đặt ra và phải nghiên cứu kỹ lưỡng. Vị trí của lãnh đạo ở đây, ông Diệp Thành Kiệt nói, không phải là kêu ca hay than phiền mà là tập trung tìm giải pháp.
Hơn 30 triệu dân nông thôn chưa có nước sạch dể dùng
Còn hơn 30 triệu người dân nông thôn Việt Nam chưa được sử dụng nước đạt quy chuẩn vệ sinh. Báo Nhà nước loan tin hôm 30 tháng 11 năm 2020.
Con số này được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đưa ra trong báo cáo tại Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện chiến lược Quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, tổ chức hôm 30 tháng 11 tại Sóc Trăng.
Từ năm 2000, chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ Hà Nội phê duyệt và Bộ NN&PTNT là cơ quan tổ chức thực hiện. Mục tiêu của chiến lược là đến năm 2020, 100% dân cư nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn vệ sinh Việt Nam và 100% dân cư nông thôn sử dụng nhà vệ sinh hợp vệ sinh, đồng thời 100% cơ sở chăn nuôi có chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh.
Tuy nhiên đến nay, còn hơn 30 triệu người dân nông thôn chưa được sử dụng nước đạt quy chuẩn Việt Nam; hơn 16 triệu người dân nông thôn đang sử dụng nhà vệ sinh không hợp vệ sinh; hơn 5 triệu học sinh phổ thông chưa được sử dụng công trình nước sạch và nhà vệ sinh đảm bảo trong trường học.
Cũng theo tính toán của Bộ NN&PTNT thì từ năm 2021, Việt Nam áp dụng quy chuẩn cấp nước QC-01/2018/QCVN thì số lượng người dân chưa được cấp nước đạt quy chuẩn còn lớn hơn nhiều. Hiện nay nguồn nước đang đứng trước nhiều thách thức như biến đổi khí hậu và thiên tai, đặc biệt là hạn hán, xâm nhập mặn, lũ, ngập lụt… Do đó, vấn đề suy giảm số lượng và ô nhiễm chất lượng nguồn nước ngày càng tăng.
Tổng cục Thủy lợi cho biết sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định về nước sạch nông thôn, đồng thời trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn đến 2030, tầm nhìn 2045.
Giãn cách Trung Quốc ra và Tiến gần hơn tới Mỹ là giấc mơ lâu nay của đại đa số người Việt. Nhưng dân xứ “Đông Lào” ta vốn rất bị hạn chế trong các khả năng chọn lựa, nhất là quyền lựa chọn về chính trị đối ngoại. Biết vậy, nên trong vòng chưa đầy một tháng, Mỹ đã cho mấy ông kẹ cấp tập sang Hà Nội để làm cái chuyện đã rồi. Đặt lộ trình cho quan hệ Mỹ – Việt tới đây sao cho các chính quyền mới, cả Washington lẫn Hà Nội, nếu rồi đây có bị ép, cũng khó bẻ lái sang hướng khác.
Bởi vì không chỉ Hoa Kỳ sắp có tân tổng thống, tân nội các, mà ngay sau quý I sang năm, Việt Nam cũng sẽ có một ê-kíp lãnh đạo mới, từ Đảng, Nhà nước đến Quốc hội. Thế nhưng, tư bản “giẫy chết” vốn không có được cái ưu việt của “tư duy nhiệm kỳ” như bên CSVN, nên dù ở Mỹ các phe phái đang tranh chấp quyết liệt về kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử, hai ông Pompeo và O’Brien vẫn đôn đáo tiến hành “ngoại giao con thoi” vì quyền lợi quốc gia – dân tộc.
Động cơ chiến lược của Hoa Kỳ
Mà lợi ích chiến lược hiện nay của Hoa Kỳ sau khi chính quyền “hậu bầu cử” tiếp quản Nhà Trắng là gì? Rất đơn giản. Không thể để cho Trung Quốc soán ngôi, xoá Trật tự được xây dựng từ sau thế chiến hai, dựa trên luật pháp quốc tế và quyền tự do đi lại trên các đại dương, kể cả Biển Đông (FONOP). Lợi ích này, về cơ bản vẫn đòi hỏi phải chống lại mọi tổ hợp trong cái đại sáng kiến “Vành đai Con đường” (BRI) và “Giấc mộng Trung Hoa” của Tập Cận Bình.
Nói cách khác, chiến trường của chính quyền mới – như “The Financial Times” ngày 25/11/2020 đưa lại phát biểu của ông Biden – sẽ phản ánh thực tế rằng nước Mỹ đã trở lại, sẵn sàng dẫn đầu thế giới, chứ không hề tính chuyện rút lui hay né tránh các vấn đề của khu vực và toàn cầu. Tuy chưa có tuyên bố về các vấn đề cụ thể, nhưng qua chiến dịch tranh cử Tổng thống 2020, ông Joe Biden dường như đã định hình được các trụ cột chủ yếu trong chính sách đối ngoại.
Nổi bật theo đó, ông Biden được cho là sẽ cứng rắn đối với các chế độ độc tài. Suốt chiến dịch tranh cử, ông đã công khai cảnh báo những lãnh đạo chuyên quyền rằng ông sẽ có một thái độ hoàn toàn khác so với Trump trước đây. Angela Stent, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Á – Âu, Nga và Đông Âu tại Đại học Georgetown, nhận định: “Ông Biden sẽ dễ đoán định hơn, ngay cả khi ông ấy áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt và nhấn mạnh nhiều hơn đến nhân quyền và dân chủ”.
Nhiều quốc gia vừa và nhỏ trên khắp năm châu đang ngóng đợi ông Biden sẽ quan tâm tới họ. Tân Tổng thống sẽ không coi châu Phi là lục địa của “những quốc gia đáng sợ” như ông Trump ca thán. Từng làm Phó Tổng thống, Biden đã đến châu Phi nhiều lần, điều mà Trump chưa từng làm với tư cách Tổng thống. Biden được cho là người theo chủ nghĩa toàn cầu, muốn Mỹ là trung tâm trong mọi vấn đề từ đối phó với đại dịch, phục hồi kinh tế đến chống khủng bố.
Bối cảnh quốc tế nói trên được giới nghiên cứu đánh giá là đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Mấy năm trở lại đây, quan hệ Mỹ – Trung nói chung và tình hình Biển Đông nói riêng xấu đi nhanh chóng. Nhưng không thể vì thế mà lại đi đánh giá là “cả Trung Quốc lẫn Mỹ đang leo thang căng thẳng với những luận điệu hiếu chiến và hành động quân sự, đẩy mối quan hệ song phương vào tình thế tiến thoái lưỡng nan…”. Phân tích như vậy là một sự lộn sòng nguy hiểm.
Đánh tráo Lý Thông với Thạch Sanh, đánh đồng kẻ đang rắp tâm gây ra bao hiểm hoạ cho Việt Nam với người “giữa đường thấy sự bất bình chẳng tha”, có thiện ý làm “đối tác toàn diện” với Việt Nam, vì lợi ích tương hỗ cho cả hai – là cái nhìn nông cạn chết người. Hẳn nhiên, Mỹ không thể và không bao giờ lại đứng ra làm thay các trách vụ của giới lãnh đạo Ba Đình hay của các thủ lĩnh ASEAN. Bảo vệ chủ quyền quốc gia, thay đổi số phận của mỗi dân tộc, trước hết phải do quốc gia – dân tộc ấy là chính.
Đấu khẩu FB Trung – Mỹ giữa Hà Nội
Từ lâu, Hoa Kỳ hơn một lần từng tuyên bố: “Chúng tôi sẽ tiếp tục hiện diện ở đây (tức hiểu là ở Đông Nam Á và châu Á). Chúng tôi đã hỗ trợ các bạn và chúng tôi sẽ không rời đi. Chúng tôi sẽ không bị đẩy ra khỏi khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Chúng tôi sẽ chiến đấu cho một khu vực ‘Ấn Thái Dương tự do và rộng mở’ (FOIP) với tất cả bạn bè và đối tác của chúng tôi” (Họp báo trực tuyến của Cố vấn B’Rien từ Manila hôm 23/11).
Trước đó một ngày tại Hà Nội, hôm 22/11/2020, trực tiếp nói chuyện với các sinh viên thuộc Học viện Ngoại giao ngay tại Nhà khách Chính phủ, ông O’Brien đã truyền đi thông điệp từ trái tim đến trái tim: “Từ Biển Đông đến Lưu vực sông Mekong, những nguồn tài nguyên phong phú dồi dào của đất nước các bạn thuộc về con cháu các bạn… Quyền thừa kế những nguồn tài nguyên này không thể bị tước đoạt, chỉ đơn giản vì một nước láng giềng to xác hơn và thèm muốn những gì thuộc về các bạn”.
Và hôm 25/11, hàng trăm Facebooker đã nhất loạt để lại vô số các bình luận xác đáng ngay bên dưới một bài đăng trên Facebook từ Tòa Đại sứ Trung Quốc tại Hà Nội. Vốn dĩ trước đó, bài của Sứ quán Trung Quốc viết: “Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O’Brien trong thời gian thăm Việt Nam đã ác ý làm nóng vấn đề Biển Đông và sông Mê Kông, phát đi tín hiệu công kích Trung Quốc, các ngôn luận này hoàn toàn đi ngược lại sự thật khách quan, chứa đầy tư duy chiến tranh lạnh và thành kiến ý thức hệ mạnh mẽ” (!?)
Đáp lại là gần hàng ngàn comment của cư dân mạng, hầu hết đều kịch liệt phản đối bài viết nói trên của ĐSQ Trung Quốc. Facebooker Phú Điền bình luận: “Dân Việt Nam không dám nhận làm láng giềng tốt, anh em tốt với các vị đâu, ngán đám tiểu nhân, lưu manh lắm”. Độc giả Nguyễn Nguyễn nêu ý kiến: “Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ phát biểu chính xác quá. Trung Quốc hãy bớt tham, bớt bạo ngược với Việt Nam đi thì chả mấy chốc sẽ làm bá chủ thế giới. Nhưng các vị tham bát bỏ mâm. Ỷ mạnh hiếp yếu. Rất không trượng nghĩa”.
Trước đó, cũng lại có một bài khác trên Facebook của ĐSQ Trung Quốc với nội dung công kích ĐSQ Mỹ ở Hà Nội. Sự việc cho thấy dường như Cơ quan đại diện của Bắc Kinh không rút kinh nghiệm mỗi khi chỉ trích Mỹ bằng tiếng Việt, rằng trong các vụ tranh cãi, phần đông dân Việt Nam sẽ đứng về phía Hoa Kỳ. Đáng lưu ý, trong cả hai vụ việc, Facebook của ĐSQ Mỹ ở Việt Nam không hề lên tiếng bác lại các phản pháo của ĐSQ Trung Quốc và cũng chẳng màng gỡ bài viết gây tranh cãi.
Đến nay, dễ hiểu là Bộ Ngoại giao CSVN giữ im lặng về cuộc đấu khẩu trên FB giữa hai Đại sứ quán của hai cường quốc hàng đầu thế giới ngay trong lòng Hà Nội. Điều ly kỳ được dân mạng phát hiện, với bài đăng mới nhất chỉ trích Mỹ bằng tiếng Việt và tiếng Hoa, Sứ quán Trung Quốc đã hạn chế thị trường xem bài, chứ không để chế độ “public” như các post khác. Nghĩa là đối tượng “các đồng chí” Trung Quốc nhắm đến là người Tàu và người Việt chứ không phải dân từ xứ Cờ hoa.
“Nhu” nhưng quyết không “nhược”
Không chỉ trong lòng Hà Nội, mà trên Biển Đông, Hoa Đông và khắp hoàn cầu, cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều đã nghênh chiến và tuyên bố sẵn sàng đáp trả và chưa bên nào sẵn lòng lùi một bước để giảm căng thẳng, khiến bang giao đang “rơi tự do” hàng ngày. Đúng! Nhìn bề ngoài là như thế, nhưng bản chất của các hành động cũng như các tuyên bố của Mỹ lẫn Trung Quốc lại khác xa nhau về chất. Trên thực tế, Trung Quốc còn được cho là đang dự tính và chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất.
Cảnh báo cho Hà Nội về một số nguy cơ nhãn tiền trong quan hệ với Tàu có thể là mục đích chính yếu của hai chuyến thăm, kèm theo những thông điệp mà ông Pompeo và ông O’Brien mang đến. Tái khẳng định chính sách đối với Biển Đông là Mỹ cùng các quốc gia khác sẽ chống lại yêu sách lãnh thổ và biển đảo vô thiên vô pháp của Trung Quốc. Hai chuyến thăm vào phút chót của các quan chức Mỹ nhằm định vị di sản của Trump về chiến lược FOIP và biến tầm nhìn ấy thành “chuyện đã rồi” đối với cả Biden lẫn dàn Lãnh đạo tương lai ở Hà Nội.
Ngoài lý do sợ ông Trump “lật kèo” thành công và có thể ngại “bị trã đũa” kinh tế là điều khiến ông Nguyễn Phú Trọng chưa gửi lời chúc mừng Tổng thống đắc cử Joe Biden. Nhấn mạnh đến “nguy cơ kép” ở Biển Đông, trên sông Mekong và bị thọc sườn từ phía Tây, Robert O’Brien hẳn đã khẳng định với Hà Nội là Mỹ sẽ chống lại các hành động cưỡng chế và bắt nạt của Trung Quốc trên biển đảo, đất liền và lưu vực Mekong. Để đổi lại, Mỹ có thể muốn Việt Nam trở thành thành viên “theo sát hoặc đồng hành” (shadow member) của FOIP.
Nếu sự kết nối của Hà Nội đối với toàn bộ chiến lược FOIP có thể làm Bắc Kinh nổi giận, “Bộ Tứ” sẵn sàng chấp nhận cấp độ thấp hơn – một kết nối “thuần tuý” về kinh tế – mà không nhấn mạnh công khai khía cạnh hợp tác an ninh. Đó là tham gia “Mạng lưới các quốc gia thịnh vượng”, một dạng thức mở rộng của “Bộ tứ +”, rồi đây không chỉ Việt Nam mà một số nước châu Á khác cũng có thể dự phần.
Mỹ quá hiểu tình thế “trở đi mắc núi, trở lại mắc sông” của Hà Nội, nhất là vào thời điểm cuộc chia ghế ở Ba Đình đang vào hồi gay cấn. Chính vì thế bao lâu nay, các yếu nhân Hoa Kỳ, từ tổng thống đến các quan chức hàng đầu trong chính quyền, mỗi lần sang xứ “Đông Lào” này đều láy đi láy lại một ý tưởng nhất quán. “Mỹ ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng, đóng vai trò ngày càng quan trọng tại khu vực…” (O’Brien nói với Phạm Bình Minh như thế trong hội đàm hôm 21/11 tại Hà Nội).
Trước nay nhìn chung, nhân loại có lương tri thường ủng hộ bên yếu thế chống lại kẻ cường quyền, dù ở quy mô quốc gia hay quốc tế. Ủng hộ bên yếu, chứ không thể ủng hộ kẻ nhu nhược. Với một Trung Quốc “núi liền núi, sông liền sông”, Việt Nam buộc phải lấy “nhu thắng cương”. Điều này thế giới hoàn toàn cảm thông. Tuy nhiên, ngày nay chỉ có thể phát huy tối đa sức mạnh thời đại khi Việt Nam biết cách giảm dần sự lệ thuộc vào Bắc Kinh, giãn cách Trung Quốc ra và tiến gần hơn tới Mỹ. Cần thì “nhu” nhưng quyết không được “nhược”!
Ấn Độ giúp Việt Nam hiện đại hoá quân đội trước lo ngại về Trung Quốc
Ấn Độ vừa cam kết sẽ giúp Việt Nam mọi khả năng có thể để hiện đại hoá các lực lượng vũ trang, bao gồm nguồn cung vũ khí, đào tạo người lái lái máy bay chiến đấu và tàu ngầm, cũng như tăng cường năng lực hàng hải giữa lúc hai quốc gia cùng quan ngại về hành xử của Trung Quốc trong khu vực.
Cam kết được đưa ra khi Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch qua hình thức hội nghị trực tuyến hôm 27/11, theo tường thuật của Times of India.
Trong khi Báo điện tử Chính phủ Việt Nam và truyền thông trong nước đưa tin về cuộc hội đàm giữa bộ trưởng Quốc phòng hai nước nhưng không đề cập đến cam kết vừa kể trên của Ấn Độ, thì truyền thông Ấn Độ cho biết chính phủ nước này đảm bảo giúp đỡ hiện đại hoá quân đội Việt Nam trong bối cảnh hai quốc gia cùng có những mối quan ngại chung trước sự bành trướng sức mạnh của Trung Quốc trong khu vực.
Kênh truyền hình WION của Ấn Độ ghi nhận rằng Bộ trưởng Singh nói với Bộ trưởng Lịch trong buổi hội đàm rằng hợp tác quốc phòng luôn là một trong những trụ cột quan trọng nhất của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện được hai nước khởi xướng từ năm 2016.
Còn theo Times of India, sự hợp tác quốc phòng trên nền tảng của mối quan hệ đối tác chiến lược trở nên quan trọng hơn trong bối cảnh cả hai quốc gia đều “lo ngại về những hành xử hung hăng của Trung Quốc trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.”
Ấn Độ trước đây đã muốn ưu tiên bán các tên lửa hành trình chống hạm BrahMos cho Việt Nam và ngoài loại tên lửa tối tân này, Việt Nam còn quan tâm đến việc mua một loạt các vũ khí của Ấn Độ, bao gồm hệ thống phòng không Akash và trực thăng Dhruv. Theo WION, Việt Nam quan tâm đến tên lửa BrahMos, một sản phẩm hợp tác giữa Ấn Độ và Nga, trong bối cảnh Việt Nam có những tranh chấp lãnh hải với Trung Quốc trên Biển Đông.
Một phần trong sự hợp tác tăng cường về quốc phòng giữa Việt Nam và Ấn Độ là việc nhất trí giữa hai nước trong đào tạo phi công cho các lực lượng không quân tương ứng và đào tạo lực lượng được triển khai trong các sứ mệnh Gìn giữ hoà bình của Liên Hiệp Quốc.
Thông báo về cuộc họp từ Bộ Quốc phòng Ấn Độ được Times of India và WION trích dẫn cho biết cả hai bộ trưởng “đã thảo luận về các dự án đang triển khai khác nhau và quỹ đạo tương lai của các cam kết quốc phòng song phương… và bày tỏ hài lòng rằng mặc dù trước tình hình COVID-19 nhưng việc trao đổi quốc phòng giữa cả hai Lực lượng Vũ trang vẫn duy trì được động lực tích cực.”
Cả hai nước cũng đang xem xét hợp tác trong một số lĩnh vực quốc phòng khác như đóng tàu, phát triển lực lượng tàu nổi và tàu ngầm trên biển. New Delhi đã mở rộng các khoản tín dụng quốc phòng trị giá 600 triệu USD để tăng cường sản xuất quốc phòng trong nước của Việt Nam.
Các hành động quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trên Biển Đông trong năm qua được cho là đã đẩy Hà Nội và New Delhi lại gần nhau hơn trong một mối quan hệ đối tác ngày càng khăng khí về quân sự được xem là để làm đối trọng với Trung Quốc.
Những hoạt động này đã nằm cao trong nghị trình khi Đại sứ Việt Nam Phạm Sanh Châu gặp Bí thư Đối ngoại Ấn Độ Harch Vardhan Shringla hồi tháng 8, và trong cuộc thảo luận trực tuyến giữa Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh với người đồng cấp của ông phía Ấn Độ, Subrahmanyam Jaishankar sau đó trong tháng.
Theo VGP News, hai bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam và Ấn Độ trong cuộc hội đàm hôm 27/11 nhất trí sớm triển khai các nội dung hợp tác quốc phòng song phương ngay sau khi dịch COVID-19 được khống chế, theo đó sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa hợp tác về quân y, gìn giữ hoà bình của LHQ, công nghiệp quốc phòng, và đào tạo nguồn nhân lực.
Theo đánh giá của hai bộ trưởng được cổng thống tin điện tử Chính phủ trích dẫn, mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Ấn Độ đã “không ngừng được củng cố, phát triển” và “góp phần vào gìn giữ hoà bình, ổn đọnh, phát triển chung của khu vực và thế giới”.
Việt Nam trước Đại hội Đảng: Yếu tố Trung Quốc và lá bài Hoa Kỳ
Thu Hằng
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của đảng Cộng Sản Việt Nam dự kiến diễn ra vào tháng 01/2021. Khoảng 1.600 đại biểu toàn quốc sẽ bầu ra Ban chấp hành Trung ương đảng mới gồm 180 ủy viên. Ngoài khó khăn trong việc bầu ra “tứ trụ” lãnh đạo Việt Nam trong nhiệm kỳ 2021-2025, “yếu tố Trung Quốc” vẫn hiện hữu trong việc xây dựng chính sách đối ngoại của Việt Nam cho những năm tới.
Bắc Kinh khăng khăng đòi chủ quyền trên hầu hết Biển Đông, bất chấp phản đối của một số nước ASEAN, đặc biệt là các nước ven Biển Đông và nhiều nước trên thế giới. Hoa Kỳ lên án lập trường của Trung Quốc, gia tăng các chiến dịch vì tự do lưu thông hàng hải ở Biển Đông và yêu cầu tôn trọng Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.
Những điểm này được nêu trong Dự thảo Báo cáo chính trị chuẩn bị cho Đại hội đảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ XIII : “Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo diễn ra căng thẳng, phức tạp, quyết liệt hơn. Hòa bình, ổn định, tự do, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không trên Biển Đông đứng trước thách thức lớn, tiềm ẩn nguy cơ xung đột. ASEAN có vai trò quan trọng trong duy trì hòa bình, ổn định, thúc đẩy hợp tác khu vực nhưng cũng đứng trước nhiều khó khăn”.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, có ảnh hưởng lớn đến đường lối lãnh đạo của đảng Cộng Sản Việt Nam. Tuy nhiên, từ nhiều năm gần đây, Hà Nội điều chỉnh chính sách để tránh quá phụ thuộc vào nước láng giềng phương bắc, mở rộng và cải thiện quan hệ ngoại giao, thương mại với các đối tác phương Tây và các nước dân chủ, đặc biệt là Hoa Kỳ. Việc Hoa Kỳ có chính quyền mới vào tháng 01/2021 được Hà Nội hết sức chú ý. Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức một hội nghị trực tuyến ngày 12/11 để cập nhật cho các báo cáo viên, cũng như dự báo về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong nhiệm kỳ mới và những tác động đối với tình hình quốc tế và khu vực.
“Yếu tố Trung Quốc” tác động như nào đối với việc hoạch định chính sách đối ngoại của Việt Nam cho những năm tới, trong bối cảnh thay đổi chính quyền ở Mỹ ? RFI Tiếng Việt đặt câu hỏi với nhà nghiên cứu Benoît de Tréglodé, giám đốc khu vực châu Phi – châu Á – Trung Đông, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Trường Quân sự Pháp (IRSEM).
*****
RFI : Đại hội đảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ XIII diễn ra vào tháng 01/2021. Liệu đây có phải là thời điểm tế nhị cho Hà Nội trong bối cảnh chưa rõ chính sách cụ thể của chính quyền mới của Hoa Kỳ đối với Biển Đông, cũng như trong khu vực ?
Benoît de Tréglodé : Trước hết là không nên chờ những thay đổi sâu sắc. Tuần trước, ông Joe Biden đã chỉ định ngoại trưởng tương lai trong chính quyền của ông. Đó là một nhân vật rất nổi tiếng, tại vì ông Antony Blinken là cựu trợ lý cố vấn an ninh dưới thời tổng thống Clinton. Ông cũng từng là trợ lý ngoại trưởng trong nhiệm kỳ hai của tổng thống Obama. Thật sự đây là một nhân vật trọng tâm của hệ thống. Chính ông Blinken là người chuẩn bị cho chính sách « xoay trục sang châu Á » nổi tiếng, vì thế, chính sách của ông đối với Trung Quốc, đối với châu Á, được biết đến từ lâu. Cho nên, có rất ít khả năng là
dưới thời Biden có những thay đổi sâu sắc so với những điểm trọng tâm trong chính sách của Mỹ về châu Á.
Vấn đề đối với ông Joe Biden, với mẫu ngoại trưởng như vậy, lẽ dĩ nhiên sẽ là đưa Hoa Kỳ trở lại với việc hợp tác giữa các quốc gia, cũng như duy trì đường lối cứng rắn đối với Bắc Kinh, tại vì từ giờ Trung Quốc là vấn đề trung tâm trong việc xây dựng bản sắc Mỹ trên trường quốc tế. Đó là đối thủ cạnh tranh nhiều nhất với tham vọng của Mỹ trên thế giới. Vì thế, theo tôi, sẽ vẫn có một chính sách, một đường lối cứng rắn đối với Bắc Kinh. Nhưng lần này sẽ rất khác so với thời tổng thống Donald Trump, vì chính sách mới trước hết sẽ luôn được phối hợp với các đồng minh của Mỹ trên toàn cầu.
Tôi biết là rất nhiều người Việt Nam có tình cảm đặc biệt với chính quyền Donald Trump và với con người của tổng thống Mỹ thứ 45. Thứ nhất là vì ông Trump biết Việt Nam và đã hai lần đến Việt Nam. Thứ hai, Donald Trump là người khích lệ thêm cho người Việt Nam nói to hơn, dõng dạc hơn những gì mà họ không thể tự nói với tư cách là nước đối tác, nước láng giềng của Trung Quốc.
Chắc chắn là với chính quyền Biden, giọng điệu và phong cách sẽ thay đổi, ngôn từ cũng sẽ thay đổi. Chính sách thời Donald Trump đối với Bắc Kinh đậm tính tư tưởng, xoay quanh những nguyên tắc gần như kế thừa từ thời Chiến tranh lạnh giữa hai đế chế thiện và ác, thì kể từ giờ với ông Joe Biden và Blinken, với tư cách ngoại trưởng, sự thống trị của nền ngoại giao phức hợp, chủ nghĩa đa phương, cơ chế trọng tài, tìm kiếm cân bằng, sẽ trở lại là trọng tâm trong cuộc đối đầu của Mỹ với Trung Quốc. Đây là điều chắc chắn !
Vì thế, việc Hoa Kỳ trở lại với chính sách ngoại giao phức hợp hơn, với những mối quan hệ quốc tế, đúng là đôi khi có thể gây phức tạp hơn cho Việt Nam. Họ không trực tiếp còn một nhân vật khuấy động như ông Donald Trump để có thể nấp đằng sau và đạt được thành quả trong vấn đề quan hệ với Bắc Kinh ở Biển Đông.
Nhưng một lần nữa, chúng ta đừng quên là quan điểm của Hoa Kỳ sẽ hoàn toàn không thay đổi. Bà Hillary Clinton, khi còn là ngoại trưởng Mỹ, đã đến Hà Nội năm 2010. Chính bà là người đã ủng hộ lập trường của Việt Nam và cho thấy rằng Hoa Kỳ sẽ là một đồng minh có ích của Hà Nội để bảo vệ quyền tự do lưu thông hàng hải, mở lối vào khu vực biển chung của châu Á và thúc đẩy việc tôn trọng luật lệ quốc tế ở Biển Đông. Đó là đường lối mà chính quyền mới của Mỹ sẽ tiếp tục theo đuổi.
RFI : Việt Nam thể hiện lập trường cứng rắn về Biển Đông trong những năm gần đây. Chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của chính quyền tổng thống Donald Trump có tác động như thế nào đến thái độ cứng rắn này của Hà Nội trước những yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông ?
Benoît de Tréglodé : Dưới thời tổng thống Trump, quả thực Hoa Kỳ đã thực sự biến chiến lược ở Ấn Độ-Thái Bình Dương thành giấc mơ vĩ đại của họ ở châu Á và trở lại trong khu vực đang bị cạnh tranh sâu sắc vì những bước tiến của Trung Quốc. Cần phải biết là chủ tịch Tập Cận Bình không sẵn sàng thỏa hiệp và ông Tập đã có những bước tiến vô cùng lớn ở châu Á trong những năm gần đây.
Tuy nhiên, chúng ta đừng quên là chính sách của Việt Nam trước hết là một chính sách tìm kiếm sự cân bằng lâu dài giữa các cường quốc thế giới và được ấn định theo quan điểm từ chính sách an ninh, cụ thể là Sách Trắng Quốc Phòng. Được công bố vào cuối năm 2019, phiên bản mới nhất của Sách Trắng Quốc Phòng nêu lên nguyên tắc bốn « Không » trong chính sách đối ngoại và an ninh của Việt Nam. Những nguyên tắc này không cho phép, hay đúng hơn là không muốn đẩy Việt Nam vào việc chọn hoặc tham gia một liên minh quân sự để chống lại một nước thứ ba, hoặc tham gia vào các cuộc tập trận nhắm trực tiếp đến một nước thứ ba, cụ thể là Trung Quốc.
Vì thế, nguyên tắc trụ cột trong đường lối ngoại giao của Việt Nam là vừa tìm được và duy trì sự độc lập, tự chủ giữa những cơn cuồng nộ của hai cường quốc và tiếp tục có được quan hệ đối tác vững chắc với Trung Quốc về mặt kinh tế, thương mại, kể cả vấn đề chính trị nhưng vẫn phải có lập trường cứng rắn trong những vấn đề chiến lược và an ninh ở Biển Đông. Đây thực sự là điểm trọng tâm trong mọi chính sách đối ngoại của Việt Nam. Và trước kỳ Đại hội Đảng sắp tới với dàn lãnh đạo tương lai sẽ điều hành đất nước từ tháng 01 hoặc tháng 02/2021, tôi nghĩ sẽ không có thay đổi sâu sắc về điểm này.
RFI : Giả sử chính phủ Việt Nam tiếp tục đường lối cứng rắn này, Hà Nội sẽ phải triển khai chiến lược nào trong những năm tới ? Và sẽ phải xoay chuyển như nào trong trường hợp chính quyền ông Joe Biden tỏ ra hòa hoãn hơn với Bắc Kinh ?
Benoît de Tréglodé : Điều đầu tiên cần nghĩ đến là những bó buộc hay chính sách đối ngoại của Việt Nam được xây dựng dựa trên một sự kết hợp nhiều yếu tố, một thỏa hiệp lâu dài giữa thực tế kinh tế, ảnh hưởng về địa lý và những tính toán ngoại giao thay đổi theo những lần đổi chính phủ ở các nước lớn.
Có một sự kiện vô cùng quan trọng cần được nêu lên, đó là Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) đã được ký ngày 15/11/2020 trong khuôn khổ hội nghị cấp cao ASEAN do Hà Nội tổ chức. Chính Trung Quốc là nước khởi xướng và đứng đầu thỏa thuận thương mại đa phương mới này. Đừng quên là 6 trong số 10 nhà đầu tư hàng đầu vào Việt Nam từ giờ là thành viên của thỏa thuận RCEP, như Nhật Bản, Singapore, Trung Quốc, Hàn Quốc… Tôi đơn cử trường hợp Hàn Quốc, một trong những nước đầu tư lớn vào Việt Nam với hơn 70 tỉ đô la đầu tư, nhiều hơn gần gấp 10 lần so với tổng đầu tư hơn 7 tỉ đô la của toàn bộ các nước Liên Hiệp Châu Âu vào Việt Nam.
Quá trình hội nhập này của Việt Nam không phải là mới, mà đã có từ hơn 10 năm nay. Kinh tế Việt Nam từng bước hội nhập tại châu Á, trước tiên là ở Đông Nam Á, và kể từ giờ là Đông Á. Đây là một yếu tố quan trọng để hiểu được tiến triển, khả năng và phạm vi hành động mà chính quyền Việt Nam có thể có trong tương lai trong mối quan hệ với các cường quốc.
RFI : Đảng Cộng Sản Trung Quốc có ảnh hưởng đến đảng Cộng Sản Việt Nam, trong khi người dân Việt Nam lại tỏ ra nghi kị Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo đảng Cộng Sản phải dung hòa hai mâu thuẫn này thế nào ?
Benoît de Tréglodé : Một kinh nghiệm chính trị lớn và lâu dài cho người Việt Nam mỗi khi gần đến kỳ Đại hội đảng Cộng Sản, điều vẫn thường xảy ra trong suốt nhiều thập niên qua và thực sự cấu thành đời sống chính trị Việt Nam, đó là đảng Cộng Sản Việt Nam, nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã luôn phải phối hợp : vừa lựa theo Trung Quốc, nước láng giềng khổng lồ, đồng thời là đối tác tư tưởng, kinh tế, vừa sử dụng những lá bài có lợi, qua việc tìm cách cân bằng nhờ ảnh hưởng ngày càng lớn của Hoa Kỳ. Washington cũng tìm cách lập một liên minh chính trị, và trong tương lai, tại sao không, cả về lĩnh vực quân sự với các thỏa thuận liên minh ở khu vực Nam Á.
Vấn đề được đặt ra cho cả Việt Nam, cũng như Trung Quốc và Hoa Kỳ, là làm thế nào, trong 4 năm, chính sách về châu Á của tổng thống Trump vốn cực kỳ tập trung vào ý thức hệ, mà cuối cùng lại nhường chỗ cho Trung Quốc. Chính quyền Trump tập trung giải quyết song phương với từng đối tác châu Á một loạt hồ sơ khác, cụ thể hơn và thường nhật hơn rất nhiều, mà Hoa Kỳ từng gác sang một bên.
Có thể nói là cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung trong 4 năm nhiệm kỳ tổng thống Trump thực ra đã gây thiệt hại cho lợi ích của Hoa Kỳ trong khu vực và củng cố rõ nét hơn ảnh hưởng của Trung Quốc trong đối thoại với các nước châu Á. Việt Nam phải tính tới và cân nhắc yếu tố mới này. Dĩ nhiên Hà Nội sẽ thử tiếp lá bài Hoa Kỳ. Ông Joe Biden với đội ngũ lãnh đạo mới sẽ có phát biểu vừa cứng rắn, nhưng cũng lắng nghe hơn lập trường của toàn bộ các nước trong vùng. Và bối cảnh trong khu vực hiện ít thuận lợi hơn cho lợi ích của Mỹ.
RFI Tiếng Việt xin chân thành cảm ơn nhà nghiên cứu Benoît de Tréglodé, giám đốc khu vực châu Phi – châu Á – Trung Đông, Viện Nghiên cứu Chiến lược của Trường Quân sự Pháp (IRSEM).
Điểm tin trong nước sáng 28/11: Miền Trung cần hàng nghìn tỷ đồng để tái thiết sau mưa lũ; Quảng Ngãi xuất hiện ca mắc bệnh Whitmore đầu tiên
Mục lục bài viết
Miền Trung cần hàng nghìn tỷ đồng để tái thiết sau mưa lũ
Quảng Ngãi xuất hiện ca mắc bệnh Whitmore đầu tiên
Nguyên giám đốc CDC Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm sẽ hầu tòa hôm 10/12
Bé gái 1 tuổi người nước ngoài cùng 7 người khác mắc Covid-19
Mục Điểm tin trong nước sáng thứ Bảy (ngày 28/11) của DKN xin gửi đến quý độc giả những tin sau:
Miền Trung cần hàng nghìn tỷ đồng để tái thiết sau mưa lũ
Truyền thông trong nước cho biết, lãnh đạo 6 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi ngày 27/11 đề nghị Trung ương hỗ trợ hàng nghìn tỷ đồng để khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống người dân.
Theo thống kê, các cơn bão, lũ từ cuối tháng 9 đến giữa tháng 11 ở miền Trung gây thiệt hại trên 30.000 tỷ đồng, trong đó lĩnh vực nông nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nhất.
Trước đề nghị của các lãnh đạo, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho hay sẽ tiếp tục đề nghị Chính phủ hỗ trợ gần 8.000 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung để khắc phục hậu quả mưa lũ, giải quyết các vấn đề dân sinh cấp bách và sửa chữa những cơ sở hạ tầng thiết yếu nhất.
Quảng Ngãi xuất hiện ca mắc bệnh Whitmore đầu tiên
Tối 27/11, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ngãi cho biết đã tiếp nhận điều trị một trường hợp mắc bệnh Whitmore do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra. Đây là ca mắc bệnh Whitmore đầu tiên ở tỉnh này.
Bệnh nhân (BN) là nam giới, 50 tuổi, ngụ xã Phổ Châu, TX. Đức Phổ, có tiền sử mắc bệnh tiểu đường. Trong 2 tháng trở lại đây, BN có dấu hiệu bị trướng bụng, xuất hiện áp xe mủ ở ổ bụng. BN đến khám tại các cơ sở y tế và được chỉ định mổ lấy khối áp xe 2 lần nhưng vẫn không khỏi.
Lần thứ 3, sau khi có kết quả xét nghiệm, BN mới biết mình bị bệnh Whitmore. Bà N.T.L. (vợ bệnh nhân) cho biết: “Ngày thường, vợ chồng tôi hay đi làm ruộng. Cách đây mấy tháng, chồng tôi phát hiện bụng xuất hiện nhọt có mủ, đi mổ vẫn không hết, giờ mới biết là bệnh Whitmore”.
Bệnh melioidosis hay còn được gọi là bệnh Whitmore, đây là bệnh truyền nhiễm có thể lây nhiễm cho người hoặc động vật. Nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei tồn tại trong nước và đất bị ô nhiễm. Bệnh này chủ yếu xảy ra ở các nước khí hậu nhiệt đới, đặc biệt là ở Đông Nam Á và miền bắc Australia do lây truyền sang người và động vật thông qua tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh bị ô nhiễm.
Nguyên giám đốc CDC Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm sẽ hầu tòa hôm 10/12
Cấu kết với một số doanh nghiệp tư nhân gian lận về giá bán thiết bị phòng chống viêm phổi Vũ Hán gây thiệt hại hơn 5 tỉ đồng, ông Nguyễn Nhật Cảm, nguyên giám đốc CDC Hà Nội, cùng 9 bị cáo sẽ hầu toà vào ngày 10/12.
Theo đó, phiên tòa diễn ra trong 3 ngày. Hội đồng xét xử gồm 3 người, do thẩm phán Chử Phương Ngọc làm chủ tọa.
Theo cáo trạng, lợi dụng dịch viêm phổi Vũ Hán, với động cơ vụ lợi, từ đầu tháng 2/2020, bị cáo Nguyễn Nhật Cảm đã móc nối với các bị cáo Nguyễn Ngọc Nhất, Nguyễn Thanh Tuyền, Đào Thế Vinh thuộc các công ty tư nhân kinh doanh vật tư y tế để thỏa thuận mua bán các máy, thiết bị y tế thuộc gói thầu số 15 (hệ thống máy xét nghiệm Realtime PCR) cho CDC Hà Nội trước khi thực hiện các quy trình, thủ tục chỉ định thầu thông thường.
Hệ thống máy xét nghiệm Realtime PCR khi nhập về Việt Nam có giá hơn 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, các bị cáo đã thống nhất nâng giá nhập khẩu, sau đó mua bán lòng vòng. Cuối cùng, CDC Hà Nội đã mua thiết bị với giá cao gấp nhiều lần.
Bé gái 1 tuổi người nước ngoài cùng 7 người khác mắc Covid-19
Bộ Y tế chiều 27/11 cho biết trong ngày, cả nước phát hiện thêm 8 bệnh nhân Covid-19 (BN1332 – BN1339), trong đó có một bệnh nhi là con gái của chuyên gia người Nga – là các ca nhập cảnh, được cách ly ngay tại Khánh Hòa (4), TP.HCM (3) và Nam Định (1).
Điểm tin trong nước 30/11: Xả lũ cấp tập trong đêm, hơn 350ha vùng rau Đà Lạt bị thiệt hại
Mạnh Đức
Mục lục bài viết
Chiếm đoạt tài liệu mật, ông Chung bị xử kín
Thu hồi bằng tiến sĩ liên quan đến vụ cấp bằng giả của Trường ĐH Đông Đô
Tài xế ôtô không bằng lái tông 2 cha con tử vong ra trình diện
Xả lũ cấp tập trong đêm, hơn 350ha vùng rau Đà Lạt bị thiệt hại
Mục Điểm tin trong nước thứ hai (ngày 30/11) của DKN xin gửi đến quý độc giả những tin sau:
Chiếm đoạt tài liệu mật, ông Chung bị xử kín
Truyền thông trong nước đưa tin, dự kiến ngày 11/12, toà án Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử ông Nguyễn Đức Chung và 3 đồng phạm trong vụ án “Chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước”.
Phiên toà sẽ được xét xử kín. Thẩm phán – chủ tọa phiên tòa là ông Trương Việt Toàn. Ông Nguyễn Đức Chung có 4 luật sư bào chữa. Ba bị cáo còn lại mỗi người có 1 luật sư bào chữa.
Thu hồi bằng tiến sĩ liên quan đến vụ cấp bằng giả của Trường ĐH Đông Đô
Liên quan đến vụ cấp bằng giả của Trường ĐH Đông Đô, Báo Người Lao Động ngày 30/11 dẫn thông tin từ Bộ GD-ĐT cho biết Bộ chưa nhận được danh sách các trường hợp đã được Trường ĐH Đông Đô cấp văn bằng 2 ngành Ngôn ngữ tiếng Anh.
Theo Bộ GD-ĐT, đối với trường hợp sử dụng bằng không hợp pháp này làm điều kiện đầu vào hoặc điều kiện bảo vệ luận án tiến sĩ sẽ bị dừng học hoặc thu hồi bằng tiến sĩ đã cấp.
Trước đó, cơ quan chức năng đã xác định trong 193 người được Trường ĐH Đông Đô cấp bằng giả, có 60 người đã sử dụng bằng, trong đó có 55 trường hợp sử dụng bằng giả này để xét tuyển nghiên cứu sinh hoặc bảo vệ luận án tiến sĩ…
Tài xế ôtô không bằng lái tông 2 cha con tử vong ra trình diện
Sáng nay, Bùi Văn Nam, tài xế ô tô gây ra vụ tai nạn giao thông ở Thái Nguyên hôm 29/11 đã ra trình diện.
Theo báo chí trong nước, hiện cơ quan công an đang lấy lời khai tài xế này và xét nghiệm để làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn.
Trước đó vào trưa ngày 29/11, Nam dù không có bằng lái nhưng vẫn điều khiển ô tô chạy trên quốc lộ 3C. Đến địa điểm thị trấn Chợ Chu, huyện Định Hóa thì ô tô mất lái rồi tông vào xe máy của hai cha con đi ngược chiều khiến cả hai tử vong.
Xả lũ cấp tập trong đêm, hơn 350ha vùng rau Đà Lạt bị thiệt hại
Mưa lớn kéo dài kết hợp với việc hồ Đa Nhim (huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng) xả lũ cấp tập khiến ít nhất 355ha rau màu ven sông Đa Nhim bị ngập úng, hư hại hoàn toàn.
Hồ Đa Nhim bắt đầu xả tràn từ lúc 8h ngày 29/11 với lưu lượng 25m³/giây. Sau đó, do lũ đổ về hồ tăng dần, hồ Đơn Dương bắt đầu tăng lưu lượng xả lên 500m³/giây lúc 19h và giảm lưu lượng xả xuống 450m³/giây lúc 0h ngày 30/11″.
Hiện lượng nước đổ về hồ đã giảm tuy nhiên do mưa lớn trên diện rộng nên khả năng rất cao lượng nước đổ về còn tiếp tục tăng và buộc hồ Đa Nhim phải xả lũ.
Thống kê sơ bộ của UBND huyện Đơn Dương, có ít nhất 355ha rau màu ven sông Đa Nhim bị ngập úng cục bộ. Số rau màu ven sông Đa Nhim bị ngập, ảnh hưởng chủ yếu là rau ngắn ngày như: xà lách, bắp sú, bí ngòi, bắp…
Đáng lưu ý, Đơn Dương là khu vực sản xuất nông sản lớn nhất Lâm Đồng nằm trong vùng nông sản Đà Lạt (gồm Đà Lạt, các huyện lân cận Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng).
