Đọc báo Pháp – 24/10/2019
Chuyến xe tử thần đến Anh của 39 di dân Trung Quốc
Việc phát hiện xác chết của 39 người nhập cư trong một chiếc xe tải ở Anh là sự kiện chấn động được tất cả các báo Pháp hôm nay 24/10/2019 đề cập đến.
Bài xã luận của La Croix mang tựa đề « Khủng khiếp xung quanh vấn đề di dân » cho biết chủ đề được chuẩn bị cho số báo hôm nay là tình hình tồi tệ ở trại tị nạn Moria trên đảo Lesbos của Hy Lạp, nhưng thông tin này đã khiến bức tranh thêm đen tối. Không rào cản nào ngăn được ý định của những người quyết tâm tìm đến Tây Âu.
Thảm kịch này còn mang tính biểu tượng vì có liên quan đến Đông Âu, trong lúc Anh quốc đang muốn ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu, đặc biệt là để tránh luồng người nhập cư. Mạng lưới đưa người vượt biên muốn kiếm lợi nhuận tối đa, đã nhẫn tâm đưa các khách hàng đến chỗ chết. Thủ tướng Anh Boris Johnson bày tỏ sự đau xót trước bi kịch, còn lãnh đạo Công Đảng Jeremy Corbyn đánh giá là « thảm kịch nhân đạo khó tin ».
Trong bài « Chiếc xe tải nhục nhã », thông tín viên Libération tại Luân Đôn cho biết đơn vị cấp cứu được gọi đến vào lúc 1 giờ 40 phút sáng hôm qua 23/10, chỉ bất lực đưa ra từng nạn nhân một, đều đã chết, trong đó có một nữ vị thành niên. Ba mươi chín xác người vô danh, hiện chưa có ai than khóc. Họ đã để lại những người thân nào phía sau : cha mẹ, vợ con…, từ vùng đất xa xôi nào họ đã ra đi ? Các nạn nhân bị dồn ép trong chiếc xe tải đông lạnh, trong bóng tối hoàn toàn, không có không khí để thở – những điều kiện khủng khiếp.
Bungari, trung tâm của nạn buôn người
Chính quyền Bulgari xác nhận chiếc xe đăng ký ở nước mình nhưng dưới tên một công ty của một phụ nữ Ireland, và chưa hề quay về Bulgari từ năm 2017.
Theo tin AFP hôm nay, tất cả 39 nạn nhân bị chết cóng trong xe đều là người Trung Quốc. Trước đó ngày 18/06/2000, một trong những ngày nóng nhất trong năm, xác 58 người Trung Quốc được tìm thấy tại Dover, họ bị chết ngạt trong một chiếc xe tải từ Rotterdam đến, chỉ có hai người may mắn sống sót. Gần đây cũng đã có năm di dân khác thiệt mạng khi trốn trong xe tải để đến Anh. Những thảm cảnh này sẽ còn tiếp diến, do những khó khăn trong việc đối phó với các mạng lưới đưa người vượt biên và sự thiếu phối hợp giữa các nước châu Âu.
Le Figaro kể thêm, ngày 25/08/2015 cảnh sát Áo chận một chiếc xe tải đông lạnh bốc mùi khó chịu ở cách biên giới Hungary 20 km, phát hiện 71 xác chết. Kẻ buôn người mang quốc tịch Afghanistan đã nhận 1.000 đến 1.500 euro mỗi đầu người, rồi ra lệnh cho tài xế bỏ rơi các nạn nhân. Hắn ta đã lãnh 25 năm tù, cùng với ba người Bulgari đồng phạm. Bi kịch này đóng vai trò ngòi nổ cho việc Hungary quyết định đóng cửa biên giới.
Theo Le Figaro, « Bulgari là trung tâm của nạn buôn người ». Trong báo cáo năm 2016, Europol nhận định trên 90% nhờ đến các mạng lưới đưa người vượt biên trong một phần hoặc toàn bộ cuộc hành trình
của họ, thậm chí cảnh sát Pháp còn cho rằng tỉ lệ này lên đến 100%. Đó là những đường dây có tổ chức chặt chẽ, biết thích ứng theo với nhu cầu của khách cũng như lực lượng an ninh được huy động.
Người Trung Quốc và Việt Nam trong các băng nhóm đưa người vượt biên
Các tuyến đường chính đi vào châu Âu hầu như không thay đổi, các băng nhóm đưa người thường là người Trung Quốc hay người Việt Nam. Đại đa số đến bằng đường bộ, một số qua Đại Tây Dương, bằng ba ngõ khác nhau. Con đường trung tâm nối Libya và Tunisie với Malta và Ý, rất dài và nguy hiểm, hoạt động tích cực nhất trong hai năm 2016 và 2017 nhưng nay đã giảm nhiều. Tuyến đường phía tây giữa Maroc và Tây Ban Nha thì rất nhộn nhịp : trên 17.000 người đã đến được Andalousie (nam Tây Ban Nha) trong năm 2019 ; đa số di dân đến từ Tây Phi hoặc Đông Phi. Tuyến phía đông có điểm đến đầu tiên là Hy Lạp, gần 40.000 người đã đến nơi trong năm nay. Ngoài ra còn có những tuyến đường khác đi xuyên qua Nga, Ukraina để đến Trung Âu, hoặc trực tiếp đến Bắc Âu, nhưng ít phổ biến.
Một khi đã vào được Hy Lạp, di dân thường mơ đến được Đức, Thụy Điển, Anh thông qua Croatia hay Bulgari ; và có những đường dây thứ cấp phụ trách. Đó có thể là những cá nhân giúp vượt qua biên giới để kiếm thêm tiền, nhưng còn là những tổ chức mafia. Các tổ chức này, theo số liệu của Europol năm 2015, tuyển dụng đến 40.000 « nhân viên », từ tài xế, môi giới cho đến đầu sỏ, hầu hết ở Đông Âu. Trong số đó người Bulgari chiếm đa số, tiếp theo là Hungary và Irak, các nghi can Bulgari bị bắt không chỉ tại nước này mà cả tại Hy Lạp, Ý, Áo.
Những tuyến đường đưa người vượt biên còn được mafia sử dụng cho những hoạt động bất hợp pháp khác như buôn ma túy. Theo Liên Hiệp Quốc, việc đưa người nhập cư lậu mang lại nguồn lợi lớn thứ nhì chỉ sau ma túy, nhưng cũng gây nhiều chết chóc, mà cái chết của 39 người Trung Quốc hôm qua (31 nam, 8 nữ) là bằng chứng mới nhất.
Luật phạt vạ khách mua dâm tại Pháp
Cũng trên lãnh vực xã hội nhưng tại Pháp, Le Figaro nhận xét « Luật chống mại dâm được áp dụng khá chậm chạp », và không đồng đều tại các địa phương.
Ngày 06/04/2016, nước Pháp đã làm một cuộc cách mạng khi thông qua một đạo luật trừng phạt khách mua dâm, và bỏ việc phạt vạ các cô gái mại dâm chèo kéo khách. Kết quả cho đến nay ra sao ? Quỹ Scelles vốn ủng hộ luật này, cùng với cơ quan phụ trách hòa hợp xã hội (DGCS) đã làm một cuộc điều tra sơ khởi về tình hình từ tháng 1/2018 đến tháng 7/2019.
Nhà xã hội học Jean-Philippe Guillemet cho biết có ba trường hợp : Paris áp dụng rất tích cực, Narbonne rất yếu còn Bordeaux và Strasbourg thuộc loại trung bình. Tại Paris, có đến 2.263 khách mua dâm đã bị phạt vạ từ 1.500 euro đến 3.750 euro (trong trường hợp tái phạm), nhưng tại Strasbourg chỉ có ba ông khách bị phạt.
Các biện pháp khác để hỗ trợ cho gái mại dâm hoàn lương, về mặt xã hội, y tế và giáo dục cũng thế. Ở Paris, có 74 phụ nữ bán hoa cam kết bỏ nghề, trong khi tại Strasbourg chỉ có 3 người còn Narbonne không có ai. Nhưng nhìn chung, có 70 địa phương đã lập ra chương trình chống nạn mại dâm, trong khi trước đây không hề hành động. Thụy Điển đã khống chế được nạn mại dâm sau 20 năm kiên trì, và Pháp nay cũng đang hy vọng.
Tình hình Tunisie bất định sau cú sốc bầu cử
Nhìn sang Bắc Phi, Les Echos đặt vấn đề « Sau cú sốc bầu cử, Tunisie có còn quản lý nổi ? ». Người dân đã hạ bệ giới tinh hoa lãnh đạo, nhưng do sốt ruột muốn thay đổi, họ không suy nghĩ kỹ về hệ quả của cuộc bỏ phiếu. Với một tổng thống không đảng phái, một Quốc Hội manh mún và bức tranh toàn cảnh lộn xộn, có nguy cơ là đất nước rơi vào tình trạng vô tổ chức.
Cử tri đã chọn lựa một tổng thống không có kinh nghiệm chính trường, trước đó vài tháng vẫn còn vô danh, và nhất là không được tổ chức nào hỗ trợ. Kế hoạch cải cách của tân tổng thống Kaïs Saïed vẫn còn mơ hồ, và không có nhóm dân biểu ủng hộ nào tại Quốc Hội, ông sẽ phải nhờ vào các nhân tố hiện có thậm chí cả phe Hồi giáo, nhưng ngay cả nhóm này cũng đang chia rẽ.
Chuyện dài Brexit
Về Brexit, Les Echos đặt ra năm câu hỏi xung quanh vấn đề làm tốn hao giấy mực này.
Thứ nhất, Bruxelles sẽ trả lời thế nào về việc hoãn ngày Brexit. Thứ hai, ông Boris Johnson liệu có thể đạt được việc tổ chức bầu cử trước Noel hay không. Thứ ba, dự luật Brexit sẽ ra sao, thứ tư, những tu chính án nguy hiểm nhất là gì và cuối cùng, chừng nào Anh mới chính thức ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu.
Về câu hỏi cuối, có hai khả năng : hoặc Boris Johnson được 27 nước EU chấp nhận cho hoãn khoảng vài tuần lễ, gây áp lực lên các nghị sĩ ở Westminster ; hoặc có được thời hạn dài hơn để tổ chức bầu cử sớm. Dù sao đi nữa, khó thể dời lại được quá ngày 31/1 sang năm, vì EU muốn sớm kết thúc hồ sơ này.
Nhưng ba năm rưỡi sau cuộc trưng cầu dân ý tháng 6/2016, đã có quá nhiều điều xảy ra nên giờ đây không có gì là bất khả. Nhất là những người còn hy vọng ở lại trong Liên Hiệp Châu Âu muốn thúc đẩy một Brexit « mềm », kéo dài thời gian để mong một ngày đẹp trời nào đó có thể đảo ngược tình hình.
Tựa chính báo Pháp
Le Monde hôm nay chạy tít trang nhất « Brexit : Nghị Viện Anh thông qua thỏa thuận của ông Johnson nhưng chận lại về thời hạn » khiến thủ tướng Anh khó thể thực hiện được lời hứa ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu vào ngày 31/10. Những người chủ trương Brexit bây giờ đứng trước câu hỏi, một khi rời EU sẽ theo chính sách tự do hay xã hội ? Nhật báo kinh tế Les Echos nói về « Di sản của Draghi », chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu vừa mãn nhiệm, đã điều hành trong bối cảnh căng thẳng chưa từng thấy. Tờ báo vẽ lên chân dung nhân vật đã « cứu vãn đồng euro ».
Về mặt xã hội, Le Figaro cho biết « Các nhà hoạt động cực đoan chống ăn thịt gây lo ngại cho giới nông dân ». Những tòa nhà bị đốt cháy, gây hoảng sợ cho gia súc, ghi hình lén…số vụ đột nhập vào các trang trại đã tăng gấp ba so với năm ngoái, đây là một mối lo ngại thực sự cho chính quyền. La Croix chạy tựa « Sống sót trong các trại tị nạn » với tấm ảnh những đứa bé bên cạnh một chiếc lều, báo động số di dân đến Hy Lạp lần đầu tiên đã gia tăng kể từ sau cuộc khủng hoảng năm 2015.
Libération đăng ảnh một cặp tân giai nhân trong đó chú rể mặc áo linh mục, nói về một điều cấm kỵ sắp được dỡ bỏ trong giáo hội Công giáo : Đức giáo hoàng Phanxicô cho biết sẵn sàng cho những người đã có gia đình được thụ chức linh mục riêng tại Amazon để đối phó với tình hình thiếu các cha xứ tại vùng này. Đây là chủ đề đang được thảo luận tại Vatican và nếu thành sự thực, sẽ là một cuộc cách mạng đưa giáo triều Phanxicô đi vào lịch sử.
Tin đọc nhanh
(Bloomberg) – Việt Nam gỡ bỏ bản đồ định vị có đường lưỡi bò trên xe nhập từ Trung Quốc.
Cục Đăng Kiểm Việt Nam hôm 22/10/2019 đã ra lệnh cho một nhà nhập khẩu xe hơi Trung Quốc là phải gỡ bỏ ứng dụng định vị cho thấy tấm bản đồ đường chín đoạn mà Trung Quốc vẽ ra ở Biển Đông. Tuần qua, Việt Nam cũng ra lệnh cấm chiếu phim Abominable, vì trong phim có xuất hiện tấm bản đồ đường chín đoạn.
(WB) – Việt Nam xếp thứ 70 về cải cách kinh doanh trên tổng số 190 nước.
Trong bản báo cáo “Môi trường Kinh doanh 2020” công bố ngày 24/10/2019, Ngân Hàng Thế Giới lo ngại vì tốc độ cải cách ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương đang chậm lại. Nhưng theo Ngân Hàng Thế Giới, vẫn có 5 nền kinh tế trong khu vực lọt vào danh sách 25 nước đứng đầu thế giới về cải cách kinh doanh. Singapore đứng thứ nhì thế giới, đứng thứ 3 là Hồng Kông, Malaysia xếp hạng thứ 12. Việt Nam chỉ đứng thứ 70/190, thua cả Thái Lan (vị trí 21) và Brunei (66), nhưng hơn Indonesia (73), Philippines (95), Cam Bốt (144), Lào (154) và Miến Điện (165).
(SCMP) – Bộ trưởng Hải Quân Mỹ: Toàn chính phủ phải hành động nếu muốn đối phó với Trung Quốc.
Phát biểu tại Viện Brookings ngày 23/10/2019, bộ trưởng Richard Spencer cho rằng Washington cần rút kinh nghiệm từ chính chiến lược của Bắc Kinh, nghĩa là huy động “toàn bộ chính phủ” vào cuộc. Theo ông Spencer, Trung Quốc hiện không cần phân biệt giữa quân sự và dân sự, và trong cạnh tranh với Mỹ, họ dùng đến mọi nguồn lực từ công cộng đến tư nhân. Lầu Năm Góc cần phối hợp hành động với nhiều cơ quan khác trong chính phủ, bao gồm cả bộ Thương Mại, Tài Chính, Nông Nghiệp. Chính quyền Trump đang dần đi theo hướng này với cuộc chiến thương mại diễn ra cùng lúc với những đòn đánh công nghệ và ngoại giao.
(SCMP) – Trung Quốc tố cáo “vũ khí visa” của Mỹ.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc vào hôm qua, 23/10/2019, tố cáo Mỹ sử dụng chế độ visa như một vũ khí, sau khi các viên chức trong ngành không gian của Trung Quốc không tham dự được một hội nghị quốc tế quan trọng tổ chức ở Washington vào tuần này, do không được visa kịp thời. Phía Trung Quốc cho biết đã xin visa vào tháng 7, trả lời phỏng vấn một tuần trước khi hội nghị khai mạc, nhưng đến nay vẫn không nhận được gì, trong khi hội nghị bế mạc vào thứ Sáu. Trong khi đó, một số đại diên công ty tư nhân thì đã được visa để tham dự hội nghị.
(Reuters)– Bắc Triều Tiên cho Trung Quốc khai thác đất hiếm, đổi lấy năng lượng mặt trời.
Theo một bài báo trên trang China Bulk Commodity ngày 24/10/2019, Bình Nhưỡng dường như đang cân nhắc khả năng trao đổi với Bắc Kinh. Bắc Triều Tiên hiện đang làm chủ nhiều mỏ với 9 loại đất hiếm rất cần cho nền công nghiệp của Trung Quốc. Tuy nhiên, theo các nguồn tin thông thạo, đây là một dự án dài hơi mà đôi bên còn phải cân nhắc kỹ lưỡng bởi vì “đầu tư vào Bắc Triều Tiên là thiếu an toàn”.
(SCMP) – Chính quyền Hồng Kông thông báo kế hoạch 268 triệu đô la hỗ trợ các doanh nghiệp khắc phục hậu quả khủng hoảng kinh tế.
Thông báo trên được đưa ra ngày 23/10/2019.Sau 20 tuần lễ biểu tình liên tiếp, nhiều hoạt động kinh tế tại đặc khu hành chính Hồng Kông, đặc biệt là ngành du lịch và giao thông, bị tê liệt. Thiệt hại ước tính lên tới hàng trăm triệu đô la Mỹ.
(AFP) – Tỷ phú Hồng Kông chi gần một triệu đô la Mỹ để mua một chỗ đậu xe.
Ông Johnny Cheung Shun Yee đã mạnh tay bán một chỗ đậu xe với giá 970.000 đô la, tương đương với 30 năm tiền lương trung bình của một người lao động. Bất bình đẳng trong xã hội và hố sâu ngăn cách giàu nghèo ngày càng lớn tại Hồng Kông là một trong những nguyên nhân dẫn tới làn sóng phẫn nộ của một phần dân cư tại đặc khu hành chính này.
(AFP) – Bảo tàng Louvre triển lãm lớn về thiên tài Leonardo Da Vinci.
Ít nhất 162 tác phẩm của Leonardo Da Vinci ra mắt công chúng trong cuộc triển lãm hồi tưởng nhân tài thời Phục Hưng, khai mạc ngày 24/10/2019 tại bảo tàng Louvre, Paris. Chưa bao giờ có cuộc triển lãm quy mô như thế, theo dự kiến triển lãm sẽ thu hút khách trên toàn thế giới. Để quản lý tốt, bảo tàng thông báo khách phải đặt chỗ trước. Hiện giờ, ban quản lý đã bán được 260.000 vé. Triển lãm kéo dài đến ngày 24/02/2020.
(AFP) – Chống nhập cư bất hợp pháp, Donald Trump bị những bức tường ám ảnh.
Phát biểu tại thành phố Pittsburgh ngày 23/10/2019, tổng thống Hoa Kỳ tuyên bố : “Chúng ta xây tường ở đường biên giới bang New Mexico, và chúng ta xây một bức tường ở bang Colorado”. Ông hứa hẹn đó sẽ là một bức tường “tuyệt đẹp, một bức tường lớn, không ai có thể vượt qua được” để vào Mỹ. Chỉ có điều bang Colorado không có đường biên giới chung với Mêhicô. Để tránh bị chỉ trích là không biết rõ bản đồ và địa lý Mỹ, ông Trump sau đó qua Twitter khẳng định là chỉ nói đùa về dự án xây tường ở Colorado.
(AFP) – 39 nạn nhân chết trong xe tải tại Anh mang quốc tịch Trung Quốc.
Cảnh sát Anh ngày 24/10/2019 cho biết như trên. Nhân viên đại sứ quán Trung Quốc tại Luân Đôn đã đến hiện trường. Ngày 23/10/2019, giới điều tra Anh đã tìm thấy 39 thi thể trong một chiếc xe tải tại khu công nghiệp Grays, cách thủ đô Luân Đôn 35 km về hướng đông. Tài xế xe, 25 tuổi, người Bắc Ai Len, đã bị câu lưu.
(AFP) – Nước Anh chưa phải ra khỏi Liên Âu ngày 31/10/2019.
Châu Âu đồng ý dời ngày Brexit nhưng bất đồng về thời hạn cho phép Luân Đôn ra đi. Trong phiên họp hôm 23/10/2019, đại sứ của 27 nước thành viên, ngoại trừ Anh, đồng ý là 31/10 không là hạn chót để nước Anh phải chia tay với Liên Âu. Nhưng các bên vẫn chưa thể trả lời câu hỏi kế tiếp là khi nào Luân Đôn phải ra khỏi Liên Âu.