VOA

5/12/2020

Đại cử tri William Rauwerdink và lá phiếu bầu tổng thống của ông vào ngày 19/12 năm 2016 ở Lansing, bang Michigan.

Rất khó có khả năng các đại cử tri đi ngược lại ý nguyện của đa số các cử tri trong tiểu bang của họ để bầu cho ông Donald Trump làm Tổng thống một nhiệm kỳ nữa, một người gốc Việt từng làm đại cử tri bầu Tổng thống nói với VOA.

Chỉ còn 10 ngày nữa các đại cử tri trên toàn nước Mỹ sẽ bỏ phiếu để bầu Tổng thống – một hành động chính thức hóa kết quả cuộc phổ thông đầu phiếu hôm 3/11 mà qua đó ứng cử viên Joe Biden được xem là đã giành chiến thắng.

Tổng thống Trump đang vận dụng mọi phương cách để lật ngược kết quả bầu cử này nhưng trong bối cảnh các nỗ lực pháp lý của ông đa số đều bị tòa án ở các tiểu bang bác bỏ, ông đang đặt hy vọng vào các đại cử tri sẽ bỏ phiếu cho ông vào ngày 14/12.

‘Tuân theo Hiến pháp’

Phát biểu trước báo giới hôm 26/11, ông Trump nói ông sẽ rời Nhà Trắng nếu các đại cử tri bỏ phiếu chính thức xác nhận chiến thắng của ông Biden nhưng ông cho rằng quyết định đó ‘là một sai lầm’. Kể từ khi có kết quả bầu cử cho đến nay, ông Trump và đội ngũ của ông liên tục cáo buộc ‘đã xảy ra gian lận quy mô lớn’ nhưng không đưa ra được bằng chứng.

Trong lúc này, tất cả các bang chiến trường quyết định kết quả bầu cử như Pennsylvania, Wisconsin, Michigan, Georgia và Arizona đều đã chứng nhận kết quả bầu cử mà theo đó ông Biden giành tất cả phiếu đại cử tri ở các tiểu bang này. Đây là tiền đề để các bang này đưa ra danh sách đại cử tri bỏ phiếu vào ngày 14/12.

Trao đổi với VOA từ bang Georgia, ông Vũ Nguyễn Bảo Kỳ, người từng được Đảng Cộng hòa chọn là một trong 16 đại cử tri của bang bỏ phiếu cho ông Donald Trump làm Tổng thống hồi năm 2016, cho biết cách nay 10 ngày, Thống đốc Brian Kemp, một đồng minh của ông Trump, đã chọn danh sách cử tri đoàn do Đảng Dân chủ đưa ra để bầu cho Joe Biden sau khi kết quả đếm phiếu được kiểm toán.

“Trước cuộc bầu cử thì hai đảng đã đề ra danh sách đại cử tri của mình bao gồm 16 người. Sau khi Tổng thư ký bang công nhận chính thức kết quả bầu cử thì ứng viên đảng nào đạt đa số thì danh sách cử tri đoàn của đảng đó sẽ được đưa lên,” ông Bảo Kỳ giải thích.

Ông Kỳ, cũng là Phó Chủ tịch Ban Bầu cử và Đăng ký Cử tri hạt DeKalb, bang Georgia, cho biết mặc dù ông Kemp chịu áp lực và công kích từ phía ông Trump nhưng ông Kemp đã nói rằng ‘ông phải tuân theo Hiến pháp của Georgia chứ ông không có vai trò đảo ngược kết quả bầu cử của cử tri và nước Mỹ là xã hội dân chủ có luật lệ chứ không phải là vương quốc của một ông vua’.

Theo lời giải thích của cựu đại cử tri này, theo luật của bang Georgia, các đại cử tri ‘không bắt buộc phải bầu theo đa số phiếu phổ thông trong tiểu bang’ và ‘có thể bầu theo ý mình’ nhưng việc các đại cử tri của Đảng Dân chủ bầu cho ông Trump là ‘khó xảy ra’.

Bang Georgia nằm trong số 20 tiểu bang không quy định đại cử tri phải bỏ phiếu như thế nào. Còn 30 tiểu bang còn lại có luật rõ ràng bắt buộc các đại cử tri phải bỏ phiếu thể hiện nguyện vọng của cử tri trong bang. Nếu đại cử tri nào làm sai sẽ bị trừng phạt, ông cho biết.

Ông Kỳ nói trong lịch sử đã có những trường hợp đại cử tri ‘lật kèo’ – bỏ phiếu ngược lại kết quả bầu cử phổ thông chẳng hạn như trong cuộc bầu cử hồi năm 2016 khi ông Trump giành thắng lợi trong cuộc bầu cử phổ thông, nhưng ‘chưa bao giờ kết quả bỏ phiếu đại cử tri lật ngược được kết quả bỏ phiếu phổ thông’.

Ông Kỳ từng vận động cho nhiều ứng cử viên Tổng thống của Đảng Cộng hòa từ ông John McCain, Mitt Romney cho đến ông Donald Trump. Ông cũng từng nằm trong ủy bang đặc trách cử tri người Mỹ gốc Việt cho ông George W. Bush. Chính vì bề dày hoạt động đó mà ông được chọn làm đại cử tri bầu cho ông Trump hồi năm 2016, ông nói.

‘Trưng cầu dân ý đã rõ ràng’

Để lật ngược được kết quả, ông Trump phải cần tới 38 đại cử tri có nghĩa vụ bầu cho ông Biden quay sang bỏ phiếu cho ông thì mới đạt được con số 270 cần thiết.

Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay thì ông Kỳ cho rằng điều này ‘hết sức khó xảy ra’.

Theo giải thích của ông Kỳ, đến giờ ông Biden đã giành được 81 triệu phiếu phổ thông so với 74 triệu phiếu của ông Trump. Con số phiếu phổ thông nhiều nhất từ trước đến giờ mà một ứng viên Tổng thống giành được của ông Biden là ‘kết quả trưng cầu dân ý rõ ràng về sự lãnh đạo của ông Trump,’ ông Kỳ nhận định.

Do đó, cũng theo lời ông, các đại cử tri sẽ chịu sức ép nặng nề từ ý nguyện của người dân nên sẽ không dám đi ngược lại.

Ngoài ra, các đại cử tri được chọn lựa là những người được tin tưởng đại diện cho ý nguyện của cử tri trong tiểu bang của họ. “Họ có đủ khả năng, tri thức và lương tâm để làm đại diện cho lá phiếu phổ thông của người dân Mỹ,” ông cho biết.

“Họ biết là họ không thể đi ngược Hiến pháp. Cuộc bầu cử đã xong rồi. Họ đã chứng kiến tòa án các tiểu bang đã bác bỏ gần 40 vụ kiện cáo của ông Trump nên họ phải chấp nhận ý nguyện của người dân,” ông nói thêm.

Mặc dù ông Trump nỗ lực mời dân biểu các bang chiến trường đến Nhà Trắng để vận động nhằm thuyết phục họ mở phiên họp đặc biệt để hủy bỏ kết quả bầu cử ngày 3/11 vừa qua và đề cử ra các đại cử tri bầu cho ông, nhưng trong bối cảnh chỉ còn 10 ngày nữa các cử tri đoàn phải nhóm họp để bầu Tổng thống, điều này ‘khó xảy ra’, theo ông Kỳ.