”Cuồng phong Covid-19”: Bão đổi chiều nhắm vào Bắc Kinh – Trọng Thành

Tính đến hôm nay, 05/05/2020, lệnh phong tỏa nghiêm ngặt, để chống đỡ đại dịch Covid-19 chỉ còn được 5 quốc gia áp dụng, trong đó có Pháp. Paris đang dò dẫm chuẩn bị khởi sự giai đoạn ra khỏi phong tỏa đầy gian nan, bắt đầu từ tuần tới. Đây cũng là chủ đề thu hút hầu hết các báo.
Trước hết xin giới thiệu một số bài về quan hệ thế giới với Trung Quốc. Đặc biệt có bài nhận định của Le Figaro « Trong trận cuồng phong Covid-19, bão đang đổi chiều nhắm vào Bắc Kinh ».
« Bão đang đổi chiều, và bắt đầu thổi mạnh về hướng Trung Quốc. Khắp nơi trên hành tinh, càng ngày càng có nhiều tiếng nói đòi mở điều tra quốc tế để xác định nguồn gốc đại dịch Covid-19. Các sức ép ngày càng gia tăng chống lại chế độ cộng sản Trung Quốc, do Bắc Kinh từ chối cung cấp các kết quả điều tra dịch tễ học và mở cửa cho các chuyên gia quốc tế…. Nghiên cứu về các nguồn gốc của virus được giới khoa học và giới chính trị xem như là một nhiệm vụ cấp thiết để ngăn ngừa một đại dịch mới ».
Cộng đồng quốc tế giờ đây muốn biết rõ hơn về bệnh dịch, bùng lên từ Vũ Hán, khiến 3,5 triệu người lây nhiễm và ít nhất 230.000 người chết, theo các số liệu chính thức, buộc một nửa nhân loại sống trong phong tỏa, khiến kinh tế toàn cầu suy sụp.
Tấn công Bắc Kinh dữ dội nhất là nước Mỹ: nguyên thủ Hoa Kỳ tin tưởng Covid-19 đến từ phòng thí nghiệp P4 tại Vũ Hán. Vào năm bầu cử tổng thống, « vấn đề Trung Quốc » đã trở thành một chủ đề lớn của đời sống chính trị Mỹ. Donald Trump đòi Bắc Kinh phải trả giá, trước hết với đe dọa tăng thuế trừng phạt.
Chính quyền Úc, vốn khá kín tiếng trên đấu trường ngoại giao quốc tế, cũng hứa hẹn sẽ gây áp lực với Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), nhằm mở một cuộc điều tra về nguồn gốc virus. Bắc Kinh dọa trả đũa, với việc tẩy chay hàng hóa và đại học Úc.
Liên Hiệp Châu Âu cũng bắt đầu cao giọng với Trung Quốc, cho dù với sự dè dặt, vì Liên Âu hiện có nhiều hợp đồng kinh tế với Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực trang thiết bị y tế. Trước đó, Bruxelles đã phải chỉnh sửa một tuyên bố lên án việc Bắc Kinh bóp méo thông tin, với những lời lẽ nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên, giờ đây Liên Âu tỏ ra kiên quyết hơn.
Bruxelles đang chuẩn bị một dự thảo nghị quyết cho một hội nghị toàn thể của WHO. Trong một cuộc trả lời báo Pháp, lãnh đạo ngoại giao Liên Âu, ông Joseph Borrell, nhấn mạnh đến « tầm quan trọng của việc làm sáng tỏ các bối cảnh cụ thể khiến đại dịch bùng phát », đòi hỏi một cuộc điều tra « độc lập » về những gì đã diễn ra. Cho dù coi Bắc Kinh là « một đối tác chiến lược », Liên Âu cần tìm ra được một « thế cân bằng về lợi ích ».
Tổ Chức Y Tế Thế Giới, mà từ đầu đến nay bị chỉ trích mạnh về thái độ thiên vị Trung Quốc, cũng bắt đầu thay đổi, với việc đề nghị Bắc Kinh cho tham gia điều tra nguồn gốc virus. Le Figaro đặc biệt chú ý đến « áp lực từ phía nhiều cơ quan tình báo » phương Tây. Một tài liệu điều tra của các cơ quan tình báo thuộc liên minh Five Eyes (gồm Mỹ, Anh, Úc, Canada và New Zealand) cáo buộc Bắc Kinh « phá hủy bằng chứng » về nguồn gốc virus, với nhận định thái độ của Trung Quốc là « một sự lăng nhục đối với đòi hỏi minh bạch quốc tế ».
Đọc thêm : Covid-19: Tình báo Five Eyes lộ nhiều thông tin, nhưng không kết luận virus ‘’sổng chuồng”
Nhật báo Pháp ghi nhận phản ứng bất hợp tác của Trung Quốc, coi « các đòi hỏi điều tra độc lập là xuất phát từ các động cơ chính trị ». 
Bắc Kinh tìm mọi cách để tránh đối diện với sự thật
« Covid-19 kể từ giờ nằm ở tâm điểm cuộc chiến ngoại giao hiện nay giữa Bắc Kinh với các cường quốc phương Tây », với « cuộc đối đầu dữ dội giữa hai mô hình trái ngược, mô hình dân chủ đòi hỏi sự minh bạch và mô hình của các chế độ siêu độc tài và cộng sản, tìm mọi các che giấu thông tin, bóp méo thông tin ». Câu hỏi mà Le Figaro đặt ra là : Ai sẽ thắng ai ?
Bản thân chính quyền Trung Quốc cũng ý thức được sự căm phẫn của thế giới đối với chế độ Bắc Kinh. Theo Reuters, bộ An Ninh Quốc Gia Trung Quốc hồi tháng trước đã cung cấp cho các lãnh đạo nước này một báo cáo nội bộ, cho thấy giờ đây chế độ cộng sản Trung Quốc đang phải đối mặt với một làn sóng đối kháng chưa từng thấy từ quốc tế, kể từ sau cuộc đàn áp Thiên An Môn năm 1989.
Vào thời điểm đó, phương Tây đã từng áp đặt các trừng phạt. Còn giờ đây cho dù Trung Quốc đã mạnh hơn rất nhiều, cục diện thế giới cũng có thể nghiêng về phía bất lợi cho Bắc Kinh, với đại dịch bùng lên từ Vũ Hán.
Theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế Đương đại Trung Quốc – Cicir, thân cận với bộ An Ninh Quốc Gia Trung Quốc, tâm lý bài Trung có thể khiến dự án « Con Đường Tơ Lụa Mới » bị giảm tốc. Cũng có khả năng quan hệ Mỹ – Trung xấu đi nhanh chóng, và đụng độ vũ trang giữa hai nước có thể xảy ra.
Le Figaro khép lại bài « Cơn bão đang đổi chiều… » với nhận định, dù sao ưu tiên của Trung Quốc hiện nay vẫn « dường như là tìm mọi cách, bất luận cực đoan thế nào, để không phải đối mặt với sự thật về nguồn gốc virus ».
Trung Quốc: ngoại trưởng Mỹ là « kẻ thù nhân loại » 
Hồ sơ virus corona của Le Monde hôm nay có ba bài về Trung Quốc. Le Monde cho biết Bắc Kinh đang tung ra chiến dịch tấn công ngoại trưởng Mỹ trên truyền thông, lên án ông Mike Pompeo là « kẻ thù của nhân loại ».
Chiến dịch tấn công lãnh đạo ngoại giao Mỹ trên truyền thông Nhà nước Trung Quốc diễn ra liên tục từ ngày 27 đến 30/04. Pompeo là « kẻ dối trá », « kẻ vu khống »… Báo chí Trung Quốc coi Mike Pompeo là ngoại trưởng Mỹ tồi tệ nhất trong lịch sử.
« Bốn tội lỗi » của ngoại trưởng Mỹ mà truyền thông Trung Quốc bêu ra là cắt tài trợ cho WHO, che giấu thất bại của nước Mỹ trong việc phòng chống dịch Covid-19, đổ hết trách nhiệm cho Trung Quốc, và khiến thảm họa nhân đạo trên thế giới gia tăng, do các đàn áp quá mức nhắm vào một số quốc gia như Cuba hay Iran.
Tóm lại, ngoại trưởng Mike Pompeo là « kẻ gần như không còn nhân tính » và  là « sự hổ thẹn cho nền ngoại giao Mỹ ». Trên thực tế, truyền thông Trung Quốc tránh đả kích công khai tổng thống Mỹ, mũi nhọn chỉ trích nhắm vào Hoa Kỳ được dồn sang viên ngoại trưởng.
Trump: đàm phán thương mại với Bắc Kinh là « thứ yếu »
Theo các nhà quan sát, quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh chưa bao giờ căng thẳng đến như vậy, kể từ khi hai nước nối lại quan hệ năm 1972. Theo Le Monde, truyền thông Nhà nước Trung Quốc, về mặt ngắn hạn, vẫn có thể tiếp tục dàn đồng ca về thành tích chống dịch hiệu quả hơn nhiều so với các nền dân chủ phương Tây, nhưng Bắc Kinh cũng không hề ảo tưởng, khi hiểu rằng bối cảnh thế giới hiện nay là « khó khăn và phức tạp hơn nhiều » với chế độ cộng sản.
Một làn sóng đòi khởi kiện Trung Quốc đang dấy lên, trong đó có vụ kiện do bang Mỹ Missouri khởi xướng, với đối tượng là chính phủ và đảng Cộng sản cầm quyền. Nếu như Trung Quốc khó lòng bị kết án, nhưng cũng « khó có ai dám khẳng định các vụ kiện như vậy sẽ không để lại hệ quả gì ». 
Trong một bài viết khác, Le Monde ghi nhận tổng thống Mỹ đã quyết định có « một đường lối cứng rắn hơn với Trung Quốc ». Sau một thời gian thậm chí ca ngợi Bắc Kinh trong việc đối phó với dịch, Donald Trump đã thay đổi hoàn toàn giọng điệu, với phát biểu gần như là cáo buộc đại dịch do virus thoát ra từ một phòng thí nghiệm Trung Quốc ở Vũ Hán.
Nếu như trước đó tổng thống Mỹ còn dè dặt do chờ đợi các tiến bộ trong đàm phán hưu chiến thương mại với Trung Quốc, vốn được coi là lá bài chính trong cuộc chạy đua tái cử vào Nhà Trắng, thì giờ đây với ông Trump, với đại dịch Covid-19, vấn đề này chỉ còn là « thứ yếu ».
Lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc của tổng thống Mỹ ngay lập tức đi kèm với hàng loạt biện pháp. Kể từ ngày mùng 1 tháng Năm, nhân danh an ninh quốc gia, nguyên thủ Mỹ ra lệnh cấm mua « các thiết bị điện tử » của các cơ sở nằm dưới sự kiểm soát của « các đối thủ nước ngoài ». Không nói trực tiếp, nhưng ai cũng rõ đó là Trung Quốc.
Hạ Viện Mỹ, với sự đồng thuận của lưỡng đảng, đã thông qua luật ủng hộ ngoại giao đối với Đài Loan, hòn đảo mà Bắc Kinh coi là vùng đất thuộc Trung Quốc. Các thượng nghị sĩ Mỹ, với sự ủng hộ của tổng thống, cũng đang tìm cách ngăn cản Quỹ hưu trí của các viên chức liên bang đầu tư vào Trung Quốc…
Nhìn chung, theo Le Monde, thái độ đối kháng với Trung Quốc của tổng thống Trump chưa bao giờ rõ ràng như hiện nay. Trước đó, khác với phó tổng thống Mike Pence, ông Trump chưa bao giờ trực diện lên án « bản chất của chế độ cộng sản Trung Quốc », như trong đại dịch hiện nay.
« 5 quốc gia cuối cùng » chưa ra khỏi phong tỏa
Trở lại với tình hình đại dịch Covid-19, nhật báo Les Echos có bài đặt châu Âu trong bối cảnh bệnh dịch toàn cầu, với nhận định là việc phong tỏa nghiêm ngặt hiện nay chỉ còn liên quan đến 5 quốc gia, trong đó có bốn nước châu Âu, Pháp, Bỉ, Tây Ban Nha và Rumani (nước thứ năm là Maroc). Les Echos nhắc lại cách nay 6 tuần, đã có đến một nửa nhân loại sống trong phong tỏa.
Kể từ một hai tuần này, hàng loạt quốc gia bắt đầu ra khỏi phong tỏa. Tuy nhiên, ba quốc gia châu Âu Pháp, Bỉ và Tây Ban Nha quyết định chỉ bắt đầu ra khỏi phong tỏa kể từ ngày 11/05. Les Echos lưu ý là cho dù ra khỏi phong tỏa, nhưng nhiều nước vẫn tiếp tục duy trì các biện pháp hạn chế tiếp xúc.
Đa số các nước cho biết nhiều biện pháp có thể được duy trì vô thời hạn, nếu như số lượng người nhiễm virus tiếp tục gia tăng mạnh trở lại. Và ngay cả các quốc gia không áp dụng phong tỏa cũng tiếp tục tiến hành nhiều biện pháp giãn cách xã hội, xét nghiệm, thậm chí mang khẩu trang bắt buộc tại nơi công cộng.
Pháp: Tuần căng thẳng trước dỡ bỏ phong tỏa
Riêng về tình hình nước Pháp, việc ra khỏi phong tỏa cụ thể như thế nào hiện vẫn là bài toán khó với chính quyền trung ương, chính quyền cơ sở, cũng như các đối tác xã hội. Trang nhất Le Monde chạy tựa lớn « Giải phong tỏa : Những tiếng kêu báo động từ cơ sở ». Trước ngày ra khỏi phong tỏa theo dự kiến, hàng loạt tiếng nói từ địa phương chỉ trích chính quyền.
Tại vùng Paris, 332 thị trưởng trong đó có thị trưởng Paris phê phán chính phủ « thúc ép ra khỏi phong tỏa » trong lúc các điều kiện chưa hội đủ, và yêu cầu dời lại thời hạn mở lại trường học. Các công ty vận tải công cộng RATP và SNCF cho biết không đủ khả năng bảo đảm giao thông vận hành bình thường, nếu phải tuân thủ các điều kiện như chính phủ đề ra…
Trang nhất Le Figaro chạy tựa « Trở lại trường học, bài toán không có lời giải », ghi nhận « giãn cách xã hội, quyền không đến trường của giáo viên, thiếu nước tẩy trùng, thiếu khẩu trang, vấn đề căng-tin. Một tuần trước thời điểm giải phong tỏa, còn rất nhiều  điều không rõ ràng…. ».
Trang nhất Libération cũng than thở về việc « Trở lại trường học : Tình trạng trống đánh xuôi, kèn thổi ngược ». Xã luận Libération, với tựa đề « Phức tạp », nhận xét : với các quy định hết sức chặt chẽ như hiện nay, việc trở lại học đường tuần tới trên thực tế sẽ chỉ « mang tính biểu tượng ». 
Tựa trang nhất của Les Echos: « Giải phong tỏa : Căng thẳng gia tăng ». Mệnh lệnh của thủ tướng là phải nhanh chóng khởi động lại nền kinh tế, trong lúc các điều kiện chưa được bảo đảm. Đặc biệt trong lĩnh vực giao thông vận tải, với rất nhiều bất đồng giữa chính phủ và các lãnh đạo công ty, dự kiến vào tuần tới sẽ chỉ có 15% số tàu cao tốc TGV hoạt động.
Riêng nhật báo La Croix dường như muốn mang đến cho độc giả một cái nhìn vượt thoát khỏi tình hình trăm bề phức tạp tại Pháp một tuần trước khi ra khỏi phong tỏa theo dự kiến, với hình ảnh Trái địa cầu đeo khẩu trang, cùng hàng tựa: « Con virus làm đảo lộn môn địa lý ». Hồ sơ chính của La Croix cố gắng phục dựng lại lịch sử đại dịch Covid-19, với những gì đã rõ và những điều còn là ẩn số.
Covid- 19: Vì sao xứ nóng, nước đang phát triển ít tổn thất hơn?
Nhật báo Công giáo nêu bật câu hỏi lớn ám ảnh các nhà địa lý học về y tế, các nhà dịch tễ học: Vì sao dịch bệnh lại diễn biến khác nhau theo một quốc gia, mỗi vùng lãnh thổ ? Các tác nhân nào là chủ đạo ? Đa số các nước thiệt hại nặng nề là các nước xứ lạnh, các quốc gia phát triển. La Croix cũng chú ý đến tình trạng bệnh dịch lan rộng khắp hành tinh, chỉ trừ « các quốc gia tí hon, các Nhà nước độc tài, bậc thầy về che giấu thông tin » (hay các nước không có đủ phương tiện chẩn đoán).
Tại sao có sự khác biệt rất lớn giữa nhiều nước xứ lạnh, nước phát triển với các nước đang phát triển, các nước phía nam, các quốc gia xứ nóng?
Vấn đề các biện pháp phòng chống dịch khác nhau của chính quyền các nước chắc chắn là có những tác dụng nhất định. Tuy nhiên, hiện còn rất nhiều bí ẩn mà La Croix dẫn ra, như khả năng ảnh hưởng của nhiệt độ cao hạn chế tác hại của virus corona mới, cũng như cơ chế di truyền miễn dịch bẩm sinh, do phải sống trong môi trường mà hệ miễn dịch thường xuyên bị kích thích, do phải tiếp xúc không ngừng với các siêu vi.…
Đây có thể là điều khiến cho khu vực phía nam sa mạc Sahara dường như ít bị virus tấn công hơn hẳn. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, được La Croix dẫn lời, tất cả những nhận xét nêu trên mới chỉ là giả thiết cần được kiểm chứng.
Bài tổng hợp về đại dịch của La Croix lật ngược lại nhiều quan niệm vẫn từng được coi là không cần đặt câu hỏi. Rất đáng quan tâm với những ai muốn thoát khỏi lối mòn đánh giá « thành tích chống dịch » của một số quốc gia, chỉ dựa trên các số liệu chính quyền đưa ra. Từ con số đến thực tế nhiều khi là một trời, một vực.
http://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20200505-cu%E1%BB%93ng-phong-covid-19-b%C3%A3o-%C4%91%E1%BB%95i-chi%E1%BB%81u-nh%E1%BA%AFm-v%C3%A0o-b%E1%BA%AFc-kinh

Tin tổng hợp
(AFP) – Virus corona : Gần hết thủy thủ hàng không mẫu hạm Pháp lành bệnh.
Phát ngôn viên Hải Quân, Eric Lavault, tối ngày 04/05/2020 cho biết 98% trong số 1.081 thủy thủ trên hàng không mẫu hạm Charles de Gaulle bị phát hiện dương tính với Covid-19 đã lành bệnh và ra khỏi viện hay không còn bị cách ly nữa. Hàng không mẫu hạm của Pháp với 2.400 thủy thủ đoàn hồi trung tuần tháng Tư đang trên đường làm nhiệm vụ ở Đại Tây Dương, đã phải khẩn cấp quay về Pháp sớm hơn 10 ngày khi dịch virus corona được báo động.
(AFP) – Virus corona : Hành khách của Air France phải đeo khẩu trang.
Hãng hàng không Pháp ngày 04/05/2020 thông báo hành khách bắt buộc phải đeo khẩu trang. Họ phải tự trang bị khẩu trang trước khi lên máy bay. Chính phủ Pháp trước đó cũng cho biết người dân bắt buộc đeo khẩu trang khi dùng phương tiện công cộng kể cả máy bay, trong vòng ít nhất là ba tuần sau khi lệnh phong tỏa được dỡ bỏ kể từ ngày 11/5.
(AFP) – Anh-Mỹ bắt đầu đàm phán thương mại cho hậu Brexit.
Bộ trưởng Ngoại thương Anh, Liz Truss và đại diện Thương Mại Mỹ, Robert Lighthizer, ngày 05/05/2020 có cuộc đàm phán qua video đầu tiên cho một thỏa thuận thương mại « tham vọng ». Vòng đàm phán đầu tiên dự kiến kéo dài trong vòng 2 tuần. Mỗi phái đoàn đàm phán có đến khoảng 100 thành viên tham gia.
(AFP) – Covid-19 làm Úc thiệt hại mỗi tuần 2,3 tỷ euro.
Đây là hệ quả của biện pháp hạn chế đi lại được ban hành nhằm chống dịch Covid-19, theo như công bố của chính phủ Úc ngày 05/05/2020. Tăng trưởng kinh tế có thể bị thu hẹp đến 10% trong quý II năm nay. Nguyên nhân là các hoạt động sản xuất giảm, tiêu thụ cũng giảm. Khoảng 1/3 việc làm bị mất trong các lĩnh vực khách sạn, 27% trong các lĩnh vực nghệ thuật và sân khấu.
(AFP) – Syria : 14 binh sĩ Iran thiệt mạng trong vụ oanh kích của Israel.
Đài Quan Sát Nhân Quyền Syria ngày 05/05/2020 cho biết vụ tấn công xảy ra ở tỉnh Deir Ezzor, đông bắc Syria. Vẫn theo tổ chức nhân quyền này, không quân Israel còn tiến hành các cuộc oanh kích đêm tại vùng sa mạc d’Al-Mayadine, các địa phương Al-Salihiyya và Al-Kawriyya. OSDH cho biết trong tức thì chưa thể xác định số binh sĩ và dân quân tự vệ Iran bị thiệt mạng. Trong số này còn có các chiến binh người Irak.
(AFP) – Anh Quốc : Thời gian trận cầu sẽ bị rút ngắn ? 
Đây là đề xuất của Hiệp Hội Các Cầu Thủ Chuyên Nghiệp (PFA) đưa ra ngày 05/05/2020. Theo tổ chức này, nếu các trận cầu được mở lại vào mùa hè bất chấp dịch bệnh, thời gian thi đấu có thể sẽ không phải là hai hiệp 45 phút nữa. Đó sẽ là những trận cầu khép kín, không khán giả và tại một số sân thi đấu hạn chế. Để kết thúc mùa giải Premier League, Anh Quốc còn đến 92 trận tranh tài.
(AFP) – Ba Lan : Cuộc thi piano Chopin dời đến năm 2021.
Cuộc thi lẽ ra được tổ chức vào mùa thu năm 2020 tại thủ đô của Ba Lan. Nhưng nay do dịch bệnh, ban tổ chức ngày 04/05/2020 thông báo cuộc thi sẽ được diễn ra từ ngày 02-23/10/2021. Vẫn theo ban tổ chức, danh sách các thí sinh được công nhận trong kỳ thi sơ khảo sẽ không thay đổi và vé bán cho các kỳ biểu diễn vẫn nguyên giá trị.
(Reuters) – Hơn 32.000 người tại vương Quốc Anh chết vì Covid-19.
Theo thống kê được bộ Y Tế nước này công bố ngày 05/05/2020, thiệt hại nhân mạng tại Anh Quốc tính đến nay cao hơn cả so với tại Ý.
(AFP) – Thêm hơn 10.000 ca lây nhiễm trong một ngày tại Nga. 
Hôm nay (05/05/2020) là ngày thứ ba liên tiếp Nga ghi nhận có thêm hơn 10.000 ca nhiễm virus corona trong vòng 24 giờ, nâng tổng số bệnh nhân Covid-19 lên thành hơn 155.000 người, trong đó có 1451 ca tử vong.
(AFP) – Ứng dụng StopCovid theo dõi bệnh nhân Covid-19 tại Pháp sẽ hoàn tất ngày 02/06/2020.
Quốc vụ khanh đặc trách về kỹ thuật số của Pháp, Cédric O ngày 05/05/2020 thông báo ứng dụng gây nhiều tranh cãi này là công cụ cần thiết co giai đoạn dỡ bỏ các biện pháp phong tỏa. Ngoài ra để phát triển ứn g dụng StopCovid, Paris không bị lệ thuộc vào hai tập đoàn lớn của Mỹ là Apple và Google.
http://www.rfi.fr/vi/t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p/20200505-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p

Điểm tin thế giới sáng 5/5:

Bắc Kinh đối mặt với làn sóng

‘chống Trung Quốc’ trên toàn cầu

Mục Điểm tin thế giới sáng thứ Ba (5/5) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới quý độc giả những tin sau:
Bắc Kinh đối mặt với làn sóng ‘chống Trung Quốc’ trên toàn cầu
Một báo cáo nội bộ của Trung Quốc cảnh báo rằng Bắc Kinh đang phải đối mặt với làn sóng ngày càng gia tăng sau cuộc bùng phát của virus corona, theo bản tin đặc biệt của Reuters sáng sớm nay.
Hãng tin này trích dẫn một số nguồn tin giấu tên trong nội bộ Bắc Kinh cho biết tài liệu trên được Bộ An ninh Nhà nước báo cáo Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng trước, trong đó kết luận rằng quốc gia này đang đối mặt với làn sóng “chống Trung Quốc” trên toàn cầu, chưa từng có kể từ sau vụ thảm sát Thiên An Môn năm 1989.
Đảng Cộng sản Trung Quốc do ông Tập dẫn đầu đang là tâm điểm của những chỉ trích trên khắp thế giới vì chính quyền này đã che giấu dịch COVID-19, đàn áp những người tiết lộ thông tin, khiến dịch bệnh lây lan tới 212 quốc gia, 251.947 người tử vong (tính đến sáng nay), hàng trăm triệu người mất việc làm hoặc tổn thất tài chính, hàng tỷ người phải chịu các hình thức hạn chế ở các mức độ khác nhau.
Cáo buộc: Bắc Kinh âm mưu ‘đầu độc’ sinh viên Mỹ bằng tuyên truyền
Một nhóm các nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện Hoa Kỳ đã công bố một bức thư hôm thứ Hai buộc tội chính quyền Trung Quốc đang tìm cách đưa những luận điệu tuyên truyền của họ vào các trường đại học ở
Mỹ. Reuters cho hay, đây là động thái chống Bắc Kinh mới nhất của những người ủng hộ Tổng thống Trump.
Nghị viên Jim Jordan, dẫn đầu các nghị sĩ thuộc đảng Cộng Hòa tại Hạ Viện, đã gửi thư cho Bộ trưởng Giáo dục Hoa Kỳ, Betsy DeVos, yêu cầu cung cấp thông tin và cáo buộc chính quyền Trung Quốc cung cấp tiền cho các trường đại học Hoa Kỳ nhằm đẩy mạnh truyền bá luận điệu của Đảng Cộng sản Trung Quốc và hạn chế các nghiên cứu về dịch viêm phổi Vũ Hán.
Trung Quốc đang là nước gửi nhiều sinh viên nhất tới học tập tại Mỹ, với khoảng gần 370.000 người vào năm 2018, chiếm một phần ba trong tổng số sinh viên quốc tế ở Hoa Kỳ. Những người có xu hướng chống Bắc Kinh tại Nghị viện Mỹ từ lâu đã đặt ra câu hỏi rằng liệu những nghiên cứu viên và sinh viên Trung Quốc tại Hoa Kỳ có phải là lực lượng đe dọa an ninh quốc gia hay không.
Hàn Quốc phản đối hành động nổ súng của Triều Tiên
Hàn Quốc hôm thứ Hai cho biết họ đang phản đối hành động có dấu hiệu gây hấn của phía Triều Tiên, nói rằng quân đội của Bình Nhưỡng đã khởi xướng một cuộc đụng độ vào cuối tuần qua tại khu phi quân sự nằm giữa hai miền, Fox News đưa tin.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, Choi Hyun-soo, cho biết Seoul đã gửi một thông điệp tới Bình Nhưỡng yêu cầu họ giải thích về vụ việc, tuy nhiên Bắc Hàn chưa có phản hồi.
Hàn Quốc cáo buộc quân đội Triều Tiên đã bắn một viên đạn vào một trong những chốt bảo vệ của họ hôm Chủ nhật. Quân đội Hàn Quốc đã đáp trả bằng 20 phát súng cảnh cáo. Không có thương vong được báo cáo ở cả hai bên. Vụ việc xảy ra hai ngày sau khi lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tái xuất sau 3 tuần mất tích.
Phòng Covid-19, Hy Lạp đưa người tị nạn lên đất liền
Hy Lạp hôm Chủ nhật đã bắt đầu di chuyển hàng trăm người di cư từ đảo Lesbos đến các cơ sở cách ly của chính phủ trên đất liền để giảm bớt tình trạng người tị nạn sống quá đông trong trại tị nạn khi dịch viêm phổi Vũ Hán vẫn chưa được kiểm soát, Fox News đưa tin hôm thứ Hai.
Các nhà chức trách trên đảo đã lên kế hoạch di chuyển trước một nhóm khoảng 395 người di cư được coi là dễ bị tổn thương đến đất liền, một quan chức cảnh sát giấu tên nói với Reuters. Một quan chức của Bộ Di trú cho biết mục tiêu đặt ra là sẽ di chuyển khoảng 2.400 người tị nạn từ đảo lên đất liền.
Trước đó EU đã đề nghị Hy Lạp làm việc này. Athens từng cho rằng không cần thiết phải đưa người tị nạn từ đảo vào đất liền vì chưa phát hiện trường hợp lây nhiễm bệnh nào trong những người di cư. Hiện Hy Lạp có 2.632 người nhiễm virus Vũ Hán, trong đó có 146 người chết.
Australia cam kết chi 352 triệu đô la chế tạo vắc-xin chống COVID-19
SBS của Australia sáng nay đưa tin nước này cam kết chi 352 triệu USD vào quỹ nghiên cứu chế tạo vắc-xin chống COVID-19 do Ủy ban Châu Âu khởi xướng.
https://www.dkn.tv/the-gioi/tin-tuc-the-gioi/diem-tin-the-gioi-sang-5-5-bac-kinh-doi-mat-voi-lan-song-chong-trung-quoc-tren-toan-cau.html

Điểm tin thế giới chiều 5/5:

Đài Loan kêu gọi

WHO thoát khỏi kiểm soát của Bắc Kinh

Hải Lam
Mục Điểm tin thế giới chiều thứ Ba (5/5) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Đài Loan kêu gọi WHO thoát khỏi kiểm soát của Bắc Kinh
Reuters đưa tin, chính quyền Đài Loan hôm nay nói rằng Trung Quốc không thể đại diện cho hòn đảo tại Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đồng thời kêu gọi tổ chức này thoát sự kiểm soát của Bắc Kinh trong đại dịch viêm phổi Vũ Hán.
“Chỉ chính quyền được dân bầu của Đài Loan mới có thể đại diện cho 23 triệu người Đài Loan trong cộng đồng quốc tế”, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Đài Loan Âu Giang An (Joanne Ou) nói với các phóng viên tại buổi họp báo ở Đài Bắc hôm nay.
Bà Âu nói thêm rằng, WHO nên thoát khỏi sự kiểm soát của chính phủ Trung Quốc và để Đài Loan tham gia đầy đủ vào cuộc chiến chống virus. “Đừng để sự can thiệp chính trị không đúng chỗ của Trung Quốc ngăn cản cuộc chiến đoàn kết của thế giới chống lại virus”, bà Âu phát biểu.
Ông Steven Solomon, người phụ trách pháp chế của WHO, hôm 4/5 nói rằng WHO công nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là “một đại diện hợp pháp của Trung Quốc” theo chính sách của Liên Hợp
Quốc từ năm 1971, và vấn đề có cho Đài Loan tham dự hội nghị hay không sẽ được 194 quốc gia thành viên WHO thảo luận.
Tuy nhiên, bà Âu cho rằng, quyết định năm 1971, theo đó Trung Quốc tiếp quản ghế của Đài Loan tại Liên Hợp Quốc, chỉ giải quyết vấn đề ai đại diện cho Trung Quốc, chứ không trao cho Trung Quốc quyền đại diện cho đảo Đài Loan trên trường quốc tế.
Tàu chiến Mỹ lần đầu đến Biển Barents sau 30 năm
CNN đưa tin, ba tàu khu trục Mỹ tiến vào Biển Barents ở phía bắc Nga hôm 4/5, đánh dấu lần đầu hải quân Mỹ hiện diện tại đây từ thập niên 1980.
Theo thông cáo của Lực lượng Hải quân Mỹ tại châu Âu (USNFE), tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Donald Cook, USS Porter và USS Roosevelt cùng tàu hộ vệ tên lửa Anh HMS Kent hôm qua tiến vào Biển Barents nhằm “thực thi quyền tự do hàng hải và thể hiện sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đồng minh”, Lực lượng Hải quân Mỹ tại châu Âu (USNFE) ra thông cáo cho biết.
Úc mất 2,5 tỷ USD mỗi tuần vì Covid-19
AFP dẫn các số liệu chính thức do chính phủ Úc công bố ngày 5/5 cho hay, Úc đang mất đi 4 tỷ AUD (tương đương 2,5 tỷ USD) mỗi tuần nếu các biện pháp phong tỏa do dịch Covid-19 tiếp tục được áp dụng.
Số liệu của cục Thống kê Úc (ABS) cho thấy 7,5% việc làm, tương đương khoảng 700.000 triệu lao động Úc trong tổng số gần 13 triệu lao động của nước này đã mất việc làm trong vòng 5 tuần, từ 14/3 đến 18/4.
Ấn Độ đánh ‘thuế corona’ 70% lên rượu để ngăn tập trung đông người
Reuters đưa tin, chính quyền bang Delhi, Ấn Độ hôm 4/5 thông báo áp đánh thuế 70% lên mặt hàng rượu bán lẻ, gọi là “phí corona đặc biệt” có hiệu lực từ thứ Ba (5/5) để ngăn chặn lượng lớn người dân tập trung tại các cửa hàng bán rượu khi chính phủ nới lỏng lệnh phong tỏa.
Các bang khác như bang Andhra Pradesh ở miền Nam Ấn Độ, chính quyền cũng đã tăng giá rượu khi hàng trăm người xếp hàng dài mua rượu, vi phạm các biện pháp giãn cách xã hội phòng dịch Covid-19.
https://www.dkn.tv/the-gioi/diem-tin-the-gioi-chieu-5-5-dai-loan-keu-goi-who-thoat-khoi-kiem-soat-cua-bac-kinh.html

Tạp chí kinh tế

Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung :

Đất hiếm, phương tiện để mặc cả ?

Thanh Hà
Giới chuyên gia Pháp so sánh : trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung hiện tại, kim loại hiếm là một dạng “vũ khí răn đe” của Bắc Kinh, nhưng Trung Quốc sẽ không dám vượt qua lằn ranh đỏ. Giải pháp triệt để ấy sẽ biến cuộc chiến thương mại hiện nay thành chiến tranh công nghệ và có thể là còn “hơn thế nữa” với Hoa Kỳ. Tạp chí phát lần đầu ngày 28/05/2019.
Vào lúc căng thẳng thương mại Mỹ-Trung gia tăng cường độ, chủ tịch Trung Quốc đã ghé thăm một nhà máy khai thác kim loại hiếm tại Giang Tây. Tháp tùng ông Tập có phó chủ tịch Trung Quốc Lưu Hạc, trưởng đoàn đàm phán thương mại với Mỹ để giải quyết tranh chấp mậu dịch.
Báo chí Paris đồng loạt nhận xét, Bắc Kinh khéo léo nhắc nhở Donald Trump rằng Trung Quốc cũng có những lá chủ bài trong tay để mặc cả với Mỹ. Trung Quốc đang nắm giữ 40 % các mỏ dự trữ kim loại hiếm của thế giới (Việt Nam 18 % và Mỹ 1 % theo như nghiên cứu của Trung tâm địa chất Hoa Kỳ US Geological Survey).
Năm 2018, Trung Quốc sản xuất 70 % đất hiếm được tiêu thụ trên toàn cầu và là nguồn cung ứng 80 % đất hiếm cho Hoa Kỳ.
Trung Quốc có thể sử dụng lá bài này để cưỡng lại các biện pháp bảo hộ của chính quyền Trump ? Trước mắt hầu hết các nhà quan sát đều trả lời là không. Nhà báo Guillaume Pitron và cũng là tác giả cuốn Chiến tranh Kim Loại Hiếm, Mặt Trái của Tiến Trình Chuyển Đổi Năng Lượng và Kỹ Thuật Số, NXB LLL (2018) nhận định : phong tỏa đất hiếm, Trung Quốc sẽ biến cuộc chiến thương mại thành chiến tranh công nghệ với Hoa Kỳ. Đó là lằn rănh đỏ Bắc Kinh đối với Bắc Kinh.
Năm 2010 Bắc Kinh đã một lần dùng lá bài “đất hiếm” để phạt Nhật Bản thách thức chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc. Nhưng rồi, theo Guillaume Pitron nhận xét, biện pháp trừng phạt đó chỉ được kéo dài trong 6 tháng, do Bắc Kinh nhận thấy rằng, đây là một giải pháp lợi bất cập hại. Trong một thế giới toàn
cầu hóa, mà ở đó chuỗi cung ứng của các nền kinh tế thế giới ràng buộc lẫn nhau, ngưng cung cấp đất hiếm cho Nhật Bản khiến dây chuyển sản xuất của bản thân Trung Quốc bị chựng lại.
Đất hiếm và công nghệ vũ khí
Các phương tiện truyền thông đại chúng chú ý nhiều đến khía cạnh chiến lược đất hiếm đối với những mảng công nghệ cao từ viễn thông, điện tử đến xe hơi, hay công nghệ chế tạo máy bay. Nhưng ít người biết là không thể chế tạo từ hỏa tiễn đến máy bay trinh sát nếu không có đất hiếm. Để sản xuất động cơ của chiến đấu cơ F35, Mỹ cần từ kền đến cobalte, từ modybdene đến tungstene…
Công nghệ chế tạo vũ khí nói chung là lĩnh vực tiêu thụ nhiều kim loại hiếm nhất.
Lĩnh vực này vừa mang ý nghĩa chiến lược vừa là một con gà đẻ trừng vàng mà chắc chắn là Hoa Kỳ không sẵn sàng nhường nửa bước cho bất kỳ một đối thủ nào.
Cũng vì lý do này, kim loại hiếm không nằm trong danh sách những sản phẩm của Trung Quốc bán sang thị trường Mỹ bị chính quyền Trump tăng thuế hải quan.
Từ chiến tranh thương mại đến chiến tranh tâm lý
Trong bài phỏng vấn dành cho RFI Việt ngữ, Gillaume Pitron nhắc lại tầm mức quan trọng của “nguồn nguyên liệu của thế thế kỷ 21” này và mối quan tâm đặc biệt từ phía các nhà chiến lược ở Mỹ.
Gillaume Pitron : ”Chưa bao giờ đất hiếm là đề tài nhậy cảm đối với Hoa Kỳ như dưới chính quyền Trump. Khác với người tiền nhiệm, Donald Trump đặc biệt quan tâm đến mức độ lệ thuộc của Mỹ vào kim loại hiếm mà nguồn cung cấp chính trên thế giới hiện này là Trung Quốc. Đơn giản là vì đất hiếm không thể thiếu cho ngành công nghiệp sản xuất vũ khí của Hoa Kỳ. Mỹ đang thống lĩnh nền công nghệ sản xuất vũ khí thế giới. Không có đất hiếm, không thể sản xuất được chiến đấu cơ đời mới F35. Sự lệ thuộc vào kim loại hiếm của Trung Quốc thách thức an ninh quốc gia của Mỹ.
Trong bối cảnh đó khi ông Tập Cận Bình đến thăm một nhà máy kim loại hiếm ở Quảng Tây, lãnh đạo Trung Quốc gửi đi một thông điệp rất mạnh đến Hoa Kỳ. Một cách gián tiếp Bắc Kinh nhắc nhở Washington rằng Trung Quốc có phương tiện để trả đũa, và có thể ngưng cung cấp đất hiếm cho Hoa Kỳ. Đây là đòn Bắc Kinh từng áp dụng với Nhật Bản hồi năm 2010″.
RFI : Nếu bị dồn vào chân tường, Trung Quốc có áp dụng trở lại biện pháp cấm vận đất hiếm với Mỹ hay không và tại sao ?
Guillaume Pitron : ”Đằnh rằng đây là một tín hiệu mạnh mẽ Bắc Kinh bắn đi, nhưng tôi không cho rằng Trung Quốc dám sử dụng đòn này với Mỹ. Bởi thứ nhất, về mặt tâm lý, đây là điều vô cùng nhậy cảm đối với Washington. Mở thêm mặt trận này, lập tức chiến tranh thương mại hiện nay sẽ mang tầm cỡ mới, nguy hiểm hơn rất nhiều và Mỹ chắc chắn sẽ phản công lại mạnh hơn nữa và có thể là Washington sẽ phản công quá đáng. Điểm thứ hai là đụng đến đất hiếm sẽ tác động trực tiếp đến thế thượng phong của nền công nghệ vũ khí Mỹ, tức là đến cốt lõi về chủ quyền, về an ninh và qua đó là sự tồn tại của Hoa Kỳ. Nếu Trung Quốc ngừng bán đất hiếm cho Hoa Kỳ, tác động không chỉ dừng lại ở những chiếc điện thoại thông minh Iphone, đến những vật dụng hàng ngày được sử dụng một cách đại chúng, mà sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ngành công nghiệp quốc phòng của Hoa Kỳ, đến khả năng chế tạo tên lửa, chiến đấu cơ … của Mỹ. Không ai lường trước được hậu quả từ một cuộc đối đầu như vậy. Thành thử tôi nghĩ rằng Trung Quốc không dám đi đến cùng”.
RFI : Năm 2010 Trung Quốc đã phạt Nhật Bản vậy tại sao sau 6 tháng lại dừng ?
Guillaume Pitron :“Khi Trung Quốc quyết định ngưng bán kim loại hiếm cho Nhật Bản trong vòng sáu tháng, và tại sao sau đó đã phải ngưng pháp cấm vận này ? Bởi vì khi quyết định phạt Tokyo, Bắc Kinh không lường trước được rằng vì ngưng cung cấp đất hiếm cho Nhật, Trung Quốc không thể mua lại một số những mặt hàng công nghiệp mà Nhật cần đất hiếm mới sản xuất được. Chúng ta sống trong môi trường mà chuỗi cung ứng của thế giới vừa bổ sung, vừa lệ thuộc vào nhau, nên đánh vào về thương mại của đối phương, tức là cũng tự hại mình. Chính vì vậy trong cuộc chiến mậu dịch lần này giữa Washington và Bắc Kinh, chính quyền Trump chỉ tìm cách gây khó dễ để mặc cả và nhất là đòi Trung Quốc phải nhượng bộ. Thật ra theo tôi, Trump muốn cho Bắc Kinh bài học là đảng Cộng Sản không thể đạt được mục tiêu tăng trưởng như ý muốn”.
RFI : Nói như cậy có nghĩa là Hoa Kỳ không muốn dùng những đòn hiểm để hạ gục đối phương. Cũng có khả năng Trung Quốc tránh dùng tới biện pháp này để ép Mỹ nhượng bộ về thương mại, bởi vì mức độ lệ thuộc vào hàng công nghiệp Mỹ-Trung còn cao hơn so với Nhật Bản ?
Guillaume Pitron : ”Khi Trung Quốc phạt Nhật Bản, đừng quên rằng Mỹ cũng bị vạ lây vì giá kim loại hiếm đã tăng lên cao. Nhưng vào thời điểm năm 2010 đất hiếm chưa mang tầm mức chiến lược như bây giờ. Dù vậy ngay từ lúc đó, Washington hoàn toàn ý thức được về mức độ rủi ro khi phải lệ thuộc vào đất hiếm của Trung Quốc”.
RFI : Vậy từ 9 năm qua Mỹ đã giảm được mức độ lệ thuộc vào đất hiếm Trung Quốc hay chưa ?
Guillaume Pitron : ”Năm 2010 công luận phát hiện ra rằng, Hoa Kỳ lệ thuộc vào đất hiếm tới mức độ nào và đó là nhược điểm của Mỹ so với Trung Quốc. Chín năm sau, tình hình không khác gì so với trước. Trung Quốc vẫn là nguồn cung cấp chính của thế giới. Úc có bắt đầu xuất khẩu kim loại hiếm, nhưng không thấm vào đâu (sản xuất của Úc hiện tại là 15.000 tấn trên tổng số 170.000 tấn trên toàn thế giới). Chính nước Mỹ cũng bắt đầu khai thác các mỏ đất hiếm tại California nhưng vẫn không thay đổi được tương quan lực lượng, bởi đây là một lĩnh vực đòi hỏi thời gian. Phải ít nhất là từ 10 đến 15 năm mới hy vọng sản xuất được kim loại hiếm để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Vì ngoài khâu khai thác, khâu chắt lọc phức tạp không kém.
Theo một báo cáo của chính phủ, nếu như Hoa Kỳ nỗ lực khai thác các mỏ kim loại hiếm thì phải cần 15 năm mới đủ để phục vụ riêng cho ngành công nghiệp sản xuất vũ khí. Hơn nữa, không chỉ có Mỹ và cả châu Âu, phương Tây có một tầm nhìn thiển cận bởi vì cứ 4 hay 5 năm lại tổ chức bầu cử một lần. Ở Bắc Kinh, ông Tập Cận Bình và những người tiền nhiệm không bị khống chế về thời gian để phát triển công nghệ đất hiếm, họ cũng không bị giới bảo vệ môi trường bài xích như ở phương Tây. Cũng có thể khủng hoảng thương mại với Trung Quốc lần này buộc Mỹ phải xét lại chiến lược phát triển công nghệ kim loại hiếm”.
http://www.rfi.fr/vi/ch%C3%A2u-%C3%A1/20200505-chi%E1%BA%BFn-tranh-th%C6%B0%C6%A1ng-m%E1%BA%A1i-m%E1%BB%B9-trung-%C4%91%E1%BA%A5t-hi%E1%BA%BFm-ph%C6%B0%C6%A1ng-ti%E1%BB%87n-%C4%91%E1%BB%83-m%E1%BA%B7c-c%E1%BA%A3