Nói với đài truyền hình quốc tế CNN, ông Bộ Trưởng Thương Mại Phi nhấn mạnh chính phủ nước ông chỉ giảm thiểu sự phụ thuộc quá mức vào Mỹ, nhưng không bỏ quan hệ thương mại, đầu tư với đang có với Hoa Kỳ và phương Tây.

Ông cũng giải thích thêm rằng Tổng Thống Rodrigo Duterte muốn tăng cường quan hệ với Trung Quốc và những nước ASEAN, là các quốc gia đã có quan hệ thương mại với Phi trong nhiều thế kỷ qua.

Giải thích vừa nêu được đưa ra sau khi Tổng Thống Phi thông báo tại Bắc Kinh là ông quyết định tách rời Phi ra khỏi Mỹ về nhiều mặt, từ hợp tác quân sự, xã hội và kinh tế.

Tổng Thống Duterte còn nói là quyết định của ông chứng tỏ nước Mỹ đã thua, vì một nước đồng minh của Hoa Kỳ như Phi cuối cùng cũng phải đi tới quyết định không muốn lệ thuộc vào Mỹ nữa, để đánh đổi lấy mối quan hệ mới với Trung Quốc và Nga.

Điều này được chính Tổng Thống Phi nói ở Bắc Kinh, và chúng tôi xin trích dẫn nguyên văn như sau: “tôi đã thay đổi lập trường để đi theo ý thức hệ của quý vị, có thể tôi sẽ đi Nga để thảo luận với Tổng Thống Vladamir Putin, và tôi sẽ nói với Tổng Thống Nga rằng bây giờ có 3 nước cùng nhau chống lại thế giới là Trung Quốc, Nga và Philippines”.

Trong bản tin đánh đi từ Bắc Kinh hồi chiều nay, hãng thông tấn Reuters trích dẫn lời phát ngôn viên Đại Sứ Quán Mỹ tại Bắc Kinh, cho hay Hoa Kỳ vẫn chưa nhận được lời giải thích chính thức từ phía Phi về việc Manila ‘chia tay’ với Washington, nhưng nói thêm rằng điều Tổng Thống Phi đưa ra đã tạo nên bất ổn không cần thiết.

Bà Molly Koscina, phát ngôn viên Đại Sứ Quán Hoa Kỳ cũng nhắc lại rằng Washington luôn tôn trọng các hiệp ước đã ký với Phi, và mong chính phủ Phi cũng làm điều tương tự.

Điều đó cũng được ông Tổng Trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter nói tới, cho biết Hoa Kỳ luôn muốn duy trì mối quan hệ đồng minh đã có với Philippines.

Bà Marie Banaag, phụ tá phát ngôn viên Phủ Tổng Thống Phi kêu gọi mọi người chờ đợi tin tức chính thức từ chính phủ Manila, đừng vội vã diễn giải phát biểu của Tổng thống Duterte.- RFA