Ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden đã được tuyên bố là tổng thống đắc cử, nhưng Tổng thống Donald Trump vẫn đang lên kế hoạch thách thức pháp lý với kết quả ở một số tiểu bang quan trọng.

Luật sư của ông, Rudy Giuliani, nói với Fox News rằng, sẽ sai nếu ông Trump tuyên bố nhượng bộ vì: "Có bằng chứng mạnh mẽ cho thấy đây là một cuộc bầu cử mà ở ít nhất ba hoặc bốn tiểu bang, và có thể là ở 10 tiểu bang, đã bị đánh cắp."

Chiến dịch của Trump vẫn chưa đưa ra "bằng chứng mạnh mẽ" nào về điều này nhưng nói họ có kế hoạch nộp đơn kiện ở một số tiểu bang quan trọng hôm thứ Hai.

Đây là những gì chúng ta biết cho đến nay.

Pennsylvania

Ông Giuliani nói rằng các vụ kiện tiếp theo sẽ được đệ trình vì thiếu quyền tiếp cận cho những người theo dõi bầu cử trong tiểu bang.

Người theo dõi bầu cử là những người quan sát việc kiểm phiếu, nhằm mục đích đảm bảo tính minh bạch. Họ được phép có mặt ở hầu hết các tiểu bang miễn là họ được đăng ký trước ngày bầu cử.

Ở một số khu vực năm nay, đã có những hạn chế được đưa ra trước ngày bầu cử, một phần là do virus corona. Ngoài ra còn có các giới hạn dung lượng được thiết lập để tránh trường hợp người bỏ phiếu cảm thấy bị đe dọa.

Chu vi sáu mét đã được đặt tại cơ sở đếm phiếu Philadelphia nhưng điều này đã bị thách thức và phán quyết của tòa án hôm thứ Năm nói nó nên được giảm xuống còn khoảng 2 mét - miễn là những người theo dõi cuộc thăm dò tuân thủ các quy định Covid-19.

Chiến dịch tranh cử của Trump đã đệ đơn kiện liên bang cáo buộc các quan chức bầu cử vi lệnh của thẩm phán.

Ông Giuliani nói: "Ngay cả khi có được lệnh của tòa án để cho phép các thanh tra viên của Đảng Cộng hòa đến gần hơn 2 mét, họ đã di chuyển những người đang đếm phiếu ra xa hơn 2 mét."

Nhưng các quan chức bầu cử khẳng định họ đã cư xử đúng mực.

Ngày 5/11, Bộ trưởng Ngoại vụ Pennsylvania Kathy Boockvar nói: "Mọi ứng cử viên và mọi đảng phái chính trị đều được phép có một đại diện được ủy quyền trong phòng theo dõi quá trình đếm phiếu này. Một số khu vực pháp lý bao gồm cả Philly cũng trực tiếp truyền hình cuộc đếm phiếu, vì vậy bạn có thể theo dõi quá trình kiểm phiếu của họ theo đúng nghĩa đen.''

Thách thức pháp lý ở Pennsylvania cũng tập trung vào quyết định của tiểu bang về việc đếm các lá phiếu được đóng dấu bưu điện vào ngày bầu cử, nhưng đến ba ngày sau mới đến phòng phiếu. Đảng Cộng hòa đang tìm cách kháng cáo.

Matthew Weil, giám đốc dự án bầu cử của Trung tâm Nghiên cứu Chính sách lưỡng đảng, cho biết ông lo ngại nhất về tranh chấp này vì tòa án cấp cao nhất của quốc gia - Tòa án Pháp viện Hoa Kỳ - đã bế tắc trước cuộc bầu cử. Điều này có trước khi Thẩm phán Amy Coney Barrett, do Tổng thống Trump bổ nhiệm, được xác nhận.

"Tôi nghĩ rằng có nguy cơ một số lá phiếu [bưu điện] được gửi đi vào ngày bầu cử và không nhận được cho đến thứ Sáu có thể bị loại bỏ", ông nói.

Nhưng ông Weil nói thêm: "Tôi đoán rằng sẽ không có một số lượng lớn các lá phiếu như vậy có thể bị ném đi", vì vậy kết quả phiếu của hai bên sẽ phải "rất, rất gần để điều đó trở nên quan trọng".

Hiện ông Biden đang dẫn ông Trump ở tiểu bang này hơn 45.000 phiếu theo AP.

Michigan

Ông Trump đã thắng ở tiểu bang này năm 2016 với tỷ lệ chênh lệch thấp nhất - chỉ hơn 10.700 phiếu - và ông Biden được dự đoán là người chiến thắng ở đây vào năm 2020.

Ngày 4/11, chiến dịch tranh cử của Trump đã đệ đơn kiện để ngăn chặn việc kiểm đếm đối với các tuyên bố thiếu quyền tiếp cận để theo dõi quá trình.

Một thẩm phán đã bác bỏ vụ kiện, nói rằng không có đủ bằng chứng cho thấy các thủ tục giám sát không được tuân thủ.

Hiện ông Biden đang dẫn ông Trump ở tiểu bang Michigan khoảng hơn 146.000 phiếu, theo AP.

Wisconsin

Ban vận động tranh cử của tổng thống nói họ sẽ yêu cầu kiểm phiếu lại ở Wisconsin "dựa trên những bất thường đã thấy" vào ngày bầu cử, mặc dù điều này sẽ không cần đến một vụ kiện.

Không rõ khi nào việc kiểm phiếu lại sẽ diễn ra, vì thông thường những cuộc kiểm phiếu này không xảy ra cho đến khi các quan chức đếm xong mọi lá phiếu.

Hạn chót của tiểu bang cho phần này của quy trình là ngày 17/11.

Giáo sư Richard Briffault của Đại học Luật Columbia nói rằng cũng có một cuộc kiểm phiếu lại ở Wisconsin vào năm 2016, và nó đã "thay đổi khoảng một trăm phiếu bầu".

Hiện ông Biden đang dẫn ông Trump ở tiểu bang Wisconssin khoảng hơn 20.000 phiếu theo AP.

Nevada

Đảng Cộng hòa tại tiểu bang Nevada tweet rằng: "Hàng nghìn cá nhân đã được xác định có vẻ vi phạm luật bằng cách bỏ phiếu sau khi họ đã dọn ra khỏi Nevada."

Nhóm pháp lý của tổng thống đã đưa ra một danh sách những người mà họ tuyên bố đã dọn ra khỏi tiểu bang nhưng đã bỏ phiếu.

Nhưng - như Politifact đã chỉ ra - chỉ riêng danh sách này không chứng minh được hành vi vi phạm pháp luật.

Những người rời khỏi tiểu bang trong vòng 30 ngày trước cuộc bầu cử vẫn có thể bỏ phiếu ở Nevada. Sinh viên từ Nevada - những người đang theo học ở nơi khác - cũng có thể bỏ phiếu.

Vụ kiện này tập trung vào các cử tri ở Quận Clark, nhưng nhân viên bầu cử của quận nói: "Chúng tôi không biết về bất kỳ lá phiếu không phù hợp nào đang được xử lý."

Trong một vụ kiện khác, một thẩm phán liên bang đã chặn những nỗ lực của đảng Cộng hòa nhằm ngăn chặn việc sử dụng máy xác minh chữ ký, bác bỏ cáo buộc rằng nó không thể kiểm tra chữ ký một cách chính xác.

Hiện ông Biden đang dẫn ông Trump ở tiểu bang Nevada hơn 34.000 phiếu theo AP.

Georgia

Một vụ kiện đã được đệ trình tại Quận Chatham của Georgia để tạm dừng việc kiểm phiếu, cáo buộc có các vấn đề trong việc xử lý lá phiếu.

Chủ tịch đảng Cộng hòa Georgia David Shafer tweet rằng các quan sát viên của đảng đã nhìn thấy một phụ nữ "trộn hơn 50 lá phiếu vào chồng phiếu bầu của người vắng mặt chưa đếm".

Ngày 5 tháng 11, một thẩm phán đã bác bỏ vụ kiện này, nói rằng "không có bằng chứng" về việc kiểm phiếu không đúng cách.

Hiện ông Biden đang dẫn ông Trump ở tiểu bang Georgia hơn 10.000 phiếu theo AP.

Arizona

Chiến dịch tranh cử Trump đã đệ đơn kiện ở Arizona hôm thứ Bảy, tuyên bố một số phiếu bầu hợp pháp đã bị từ chối.

Vụ kiện trích dẫn tuyên bố của một số người theo dõi đếm phiếu và hai cử tri cho rằng họ gặp sự cố với máy bỏ phiếu.

Vụ kiện đang được xem xét, nhưng Bộ trưởng Ngoại giao Arizona cho biết đây chỉ là "một động thái cầu may".

Hiện ông Biden đang dẫn ông Trump ở tiểu bang Arizona hơn 16.000 phiếu theo AP.

Có thể lên đến được Tối cao Pháp viện?

Sáng thứ Tư, ông Trump tuyên bố có tình trạng gian lận bỏ phiếu - mà không cung cấp bằng chứng - và nói: "Chúng tôi sẽ lên đến Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ."

Nếu kết quả bầu cử bị thách thức, trước tiên các nhóm pháp lý thách thức kết quả được yêu cầu phải đưa sự việc ra các tòa án tiểu bang.

Các thẩm phán tiểu bang sau đó sẽ hoặc bác bỏ hay ủng hộ thách thức và ra lệnh kiểm phiếu lại.

Tối cao Pháp viện sau đó mới có thể được yêu cầu xem xét.

Giáo sư luật Briffault tại trường đại học luật Columbia University Law School nói: "Không có quy trình chuẩn nào để đưa các tranh chấp bầu cử lên Tối cao Pháp viện. Nó rất bất thường và nó sẽ phải liên quan đến một vấn đề rất quan trọng."

Cho đến nay, cuộc bầu cử năm 2000 là cuộc bầu cử duy nhất do Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ quyết định.

Trong năm 2020, ứng cử viên Al Gore thất cử ở tiểu bang Florida với 537 phiếu, trong số gần 6 triệu phiếu đi bầu tại tiểu bang.

Tiếp theo là một quá trình kiểm phiếu lại gây tranh cãi cao kéo dài hơn một tháng - cho đến khi Tối cao Pháp viện ra phán quyết ngừng kiểm phiếu lại và ủng hộ George W Bush của đảng Cộng hòa trở thành tổng thống.