‘‘Đối diện với virus corona là một thế giới không có người lãnh đạo’’ – Trọng Thành

Chủ Nhật vừa qua thủ tướng Pháp thông báo về những biện pháp đầu tiên cho việc chuẩn bị dần dần ra khỏi phong tỏa. Báo chí Pháp hôm nay, 21/04/2020, hướng về tương lai với những góc nhìn khác nhau. Tựa trang nhất nhật báo kinh tế Les Echos lo lắng: ‘‘Thách thức của việc mở lại các nhà máy’’. Nhật báo thiên hữu Le Figaro tố cáo: ‘‘Những trói buộc về hành chính kìm hãm phản ứng kịp thời với Covid-19’’.
Nhật báo thiên tả Libération tỏ ra lạc quan, cho đây là một cơ hội: ‘‘Khủng hoảng virus corona: Hãy thoát ra ở phía cánh tả!’’. Theo Libération, cuộc khủng hoảng hiện nay là cơ hội để ”tái lập tầm quan trọng của Nhà nước phúc lợi, làm nổi bật những điều tai quái của chủ nghĩa tân tự do, là cơ hội cho sự trở lại mạnh mẽ của tình liên đới”… Các giá trị xã hội và giá trị nhân văn này có thể trở thành ‘‘những lối thoát tự nhiên cho xã hội sau đại dịch’’. Xã luận Libération với tựa đề : ‘‘Un mal sanitaire pour un bien politique ?’’ (tạm dịch là : Trong cái rủi về y tế có cái may về chính trị), ghi nhận các lực lượng cánh tả có lợi thế, do có sự thay đổi lớn về ý thức hệ hiện nay, tuy nhiên, vấn đề là họ có thể đưa ra được các đề xuất trực tiếp và nhất quán để giảm nhẹ cuộc khủng hoảng xã hội hiện nay hay không? Và để làm được điều này, cánh tả cần có được ‘‘một dự án tổng thể mang tính xã hội, sinh thái và cộng hòa… bắt nguồn từ vô vàn các trải nghiệm đang âm thầm hình thành trong xã hội’’.
‘‘Nào vào bàn đi!’’ là tựa trang nhất của nhật báo Công Giáo La Croix, trên nền hình ảnh một người cha đang vui vẻ cùng con gái làm bếp. Lối sống của đa số người Pháp đang thay đổi triệt để với cuộc sống
phong tỏa tại nhà. Chuẩn bị 2 hay 3 bữa ăn trong một ngày,  7 ngày trên 7 ngày là một thay đổi lớn, ”có thể gây lo sợ, nhưng cũng mang lại niềm vui, cùng với những vấn đề về cơ sở vật chất”. Cho dù ở nhà, nhưng tiêu thụ tăng vọt. Theo văn phòng IRI, từ ngày 15/03 (từ đầu phong toả) đến ngày 12/04, số lượng lượt người đi chợ giảm một nửa so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng số tiền mua hàng tăng 88%. La Croix dẫn lại kết quả điều tra của Harris Interactive, thực hiện trên mạng, ngày 08 và 09/04, theo đó, giai đoạn phong tỏa của nước Pháp hiện nay có lợi cho các mạng lưới cung ứng thực phẩm. So sánh riêng với tuần lễ Phục sinh hồi năm ngoái, lượng thực phẩm người Pháp mua tăng 20%. Kể từ đầu phong tỏa đến nay, riêng tiêu thụ bột tăng gấp 3,6 lần, bột nở và đường có hương liệu tăng 2,9 lần…
Nhân loại đang đi về đâu?
Trang nhất Le Monde giới thiệu một bài nhận định đáng chú ý, đặt cuộc khủng hoảng y tế hiện nay trong toàn cục chính trị thế giới. Bài viết – mang tựa đề ‘‘Đối diện với virus corona là một thế giới không người lãnh đạo’’ – tìm cách lý giải nhân loại đang đi về đâu. Hình ảnh bên dưới hàng tựa là hai tấm bìa các-tông, in hình biếm họa tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tại một cửa hàng bán đồ lưu niệm ở Matxcơva, cả hai đều miệng bịt khẩu trang, trên khẩu trang là các họa tiết quảng cáo cho du lịch Nga.
Theo Le Monde, hiện tại còn quá sớm để trả lời cho các câu hỏi: ”Trật tự thế giới, mà nền tảng được thiết lập từ hồi Thế chiến Hai, sẽ còn lại những gì sau khủng hoảng Covid-19 ? Địa chính trị thế giới khác biệt như thế nào với thế giới trước đó? Tuy nhiên, ba tháng kể từ đầu khủng hoảng cho phép tạm thời điểm lại sơ bộ tình hình”.
Có thể thấy ”ba tháng vừa qua đã mang lại các xáo động nghiêm trọng đối với trật tự thế giới, đồng thời cho thấy các xu thế – vốn đã hình thành trước khủng hoảng – đang tăng tốc một cách dữ dội, hơn là tạo ra các đứt đoạn thực sự”. Le Monde điểm lại một loạt các xu thế: Nước Mỹ rút lui khỏi vị trí lãnh đạo thế giới, Trung Quốc lấn tới, tiến trình toàn cầu hoá bị thách thức, nền quản trị mang tính toàn cầu đang lụn bại, các Nhà nước dân tộc trỗi dậy, sự cạnh tranh quyết liệt giữa hai mô hình dân chủ và độc tài, sự trỗi dậy của các tác nhân quốc tế mới…
Các xu thế thường đi kèm với các phản ứng chống lại. Trong lúc các nước phương Tây chìm sâu trong khủng hoảng dịch, nhân cơ hội Mỹ rút lui khỏi sân khấu chính trị quốc tế, Trung Quốc mở chiến dịch phản công ngoại giao, tuyên truyền trên quy mô toàn cầu, quảng bá cho điều mà Bắc Kinh coi là đã khống chế thành công dịch bệnh tại Vũ Hán, cùng với chính sách viện trợ khẩu trang, thiết bị y tế. Bắc Kinh lớn tiếng quảng cáo cho dự án ‘‘Con Đường Tơ Lụa về Y Tế’’. Chiến lược của Trung Quốc đã thành công trong giai đoạn đầu tiên, khi châu Âu còn đang choáng váng với cuộc khủng hoảng dịch bệnh tại Ý.
Trung Quốc lấn tới, Mỹ – châu Âu phản công
Tuy nhiên, cuộc phản công đang bắt đầu. Tổng thống Mỹ, với hy vọng công luận quên đi các sai lầm của ông trong việc đối phó với dịch bệnh, đã không bỏ lỡ dịp nào, liên tục tấn công Trung Quốc, tố cáo nước này đã chậm trễ báo cho thế giới về nguy cơ virus lây nhiễm từ người sang người, cũng như đã thao túng Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), biến WHO thành công cụ tuyên truyền cho Bắc Kinh. Về phần mình, các lãnh đạo châu Âu cũng công khai nghi ngờ các số liệu của Trung Quốc, về quy mô của dịch bệnh, về nguồn gốc của virus. Đòi Bắc Kinh minh bạch hơn.
Le Monde chỉ ra hai phương diện quyết định trong cuộc cạnh tranh giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc : Ai có khả năng phục hồi kinh tế tốt hơn, ai chiến thắng trong cuộc chạy đua tìm vác-xin ?
Le Monde cũng nhấn mạnh đến quá trình xây dựng quan hệ đoàn kết của Liên Âu, trước thử thách bất ngờ này. Liên Âu không hề sẵn sàng về y tế, về chính trị, về kinh tế, để đối mặt với cuộc khủng hoảng Covid-19. Sau những tuần lễ choáng váng đầu tiên, giờ đây các định chế châu Âu đã bắt đầu nhập cuộc để hỗ trợ các quốc gia thành viên đối phó với tình trạng đình đốn kinh tế, dự kiến kéo dài.
Nhà nước dân tộc nổi lên – Độc tài và dân chủ cạnh tranh
Trong cuộc khủng hoảng hiện nay, vai trò của các quốc gia lại nổi lên hàng đầu. Nhiều nước trong khối châu Âu đã tương đối thành công trong cuộc đối đầu với dịch bệnh, như Bồ Đào Nha, Hy Lạp, Thụy Điển hay các nước Trung Âu.
Cuộc khủng hoảng hiện nay cho thấy các cơ chế đa phương truyền thống gần như hoàn toàn thúc thủ. Khối G7 – dưới sự chủ tọa của Mỹ – bó tay, bất chấp nỗ lực thúc đẩy của Pháp. Khối G20, cố gắng lắm mới có một cử chỉ nhỏ : hoãn nợ đến cuối năm nay cho 76 quốc gia nghèo.
Trong cuộc khủng hoảng hiện nay, các chế độ độc tài đang tìm thấy cơ hội tốt để đàn áp mạnh hơn. Một ví dụ mới nhất là hôm 18/04, hàng loạt gương mặt tiêu biểu của phong trào dân chủ Hồng Kông bị chính quyền đặc khu thân Bắc Kinh bắt giam. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng cũng cho thấy sự thành công của một số xã hội dân chủ, đối phó tốt với dịch bệnh, mà không dùng đến các biện pháp mang tính đàn áp. Tại châu Á, Hàn Quốc, Đài Loan được nêu tên, tại châu Âu, đó là Đức, Áo, Hy Lạp, Bồ Đào Nha.
Sự trỗi dậy của những ‘‘tay chơi’’ mới
Cuộc khủng hoảng hiện nay cũng cho thấy rõ sự trỗi dậy của một số chủ thể mới trên trường quốc tế. Biện pháp phong tỏa hiện nay thúc đẩy ‘‘sự khải hoàn’’ của công nghệ kỹ thuật số. Các đại gia Internet sẽ ngày càng mạnh hơn sau cuộc khủng hoảng Covid-19. Trong lĩnh vực chống dịch, Quỹ của vợ chồng tỉ phú Bill Gates đóng vai trò nổi bật hàng đầu. Bill Gates – người từng dự báo cách đây nhiều năm về nguy cơ xảy ra một đại dịch kiểu Covid-19  – đã trở thành nhà tài trợ đứng hàng thứ hai cho Tổ Chức Y Tế Thế Giới, với việc Hoa Kỳ quyết định tạm ngừng đóng góp tài chính.
Le Monde kết luận: ”mọi thứ đang trong quá trình thay đổi mãnh liệt. Mọi điều đều có thể, chỉ có một điều chắc chắn trong giai đoạn hiện nay là virus gây bệnh Covid -19 đã làm rung chuyển dữ dội các nền móng, vốn đã lung lay, của quan hệ quốc tế được kế thừa từ thế kỷ XX”.
Hồng Kông: Đối lập lên án chính quyền phản bội, đầu hàng Bắc Kinh 
Cũng Le Monde chú ý đến tình hình Hồng Kông, đang trải qua cuộc khủng hoảng về định chế lớn từ một tuần nay. Hồi đầu tiên của cuộc khủng hoảng là vào ngày 13/04, khi Bắc Kinh cáo buộc một trong các gương mặt tiêu biểu của phong trào dân chủ Hồng Kông, nghị sĩ Dennis Kwok, đảng Công Dân, đã xâm nhập vào tòa nhà Nghị Viện địa phương. Vài ngày sau, lãnh đạo Văn phòng Liên lạc của Bắc Kinh tại Hồng Kông, ông Lạc Huệ Ninh (Luo Huining), đã kêu gọi chính quyền đặc khu sử dụng ‘‘ngay lập tức’’ điều 23, tức điều luật chống ly khai, phản bội, để trừng phạt nhà đối lập. Việc áp dụng điều 23 đã từng bị dân chúng Hồng Kông xuống đường chống đối dữ dội vào năm 2003.
Đối với phong trào dân chủ Hồng Kông, việc sử dụng điều 23, nhân danh ‘‘an ninh quốc gia’’, sẽ cho phép chính quyền bịt miệng toàn bộ đối lập. Việc người đứng đầu Văn phòng của Bắc Kinh tại đặc khu lên tiếng can thiệp cho thấy chính quyền Trung Quốc đang nóng lòng muốn lập lại tình hình, trực tiếp đứng ra kiểm soát Hồng Kông.
Theo điều 22 của Luật Cơ bản Hồng Kông, được coi là ”Hiến pháp” của đặc khu, quy định không có bất cứ cơ quan nào của chính quyền trung ương được phép can thiệp vào công việc nội bộ của đặc khu. Nhưng cuộc tấn công vào Hiến pháp của Hồng Kông tiếp diễn. Ngày 17/04, văn phòng liên lạc Bắc Kinh tại Hồng Kông ra một thông báo khác, khẳng định cơ quan này không chịu sự chi phối của điều 22 Luật Cơ bản Hồng Kông và Văn phòng này có toàn quyền đưa ra ý kiến về Hồng Kông.
Trong đêm thứ Bảy, qua ngày Chủ Nhật, chính quyền Hồng Kông liên tục ra ba thông báo, với nội dung đầy mâu thuẫn, một mặt vừa khẳng định Văn phòng Liên lạc tại Hồng Kông tuân thủ điều 22 luật cơ bản đặc khu, nhưng mặt khác lại ủng hộ cách giải thích của phía Trung Quốc. Tình hình càng trở nên sôi sục hơn, khi cảnh sát bắt giữ khoảng 15 nhà hoạt động dân chủ vào hôm thứ Bảy 18/04. Ngay hôm sau, 22 dân biểu đối lập ra thông cáo chung tố cáo chính quyền của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) phản bội Hiến pháp Hồng Kông, đầu hàng Bắc Kinh.
‘‘Thành công ’’ của Việt Nam
Về cuộc chiến chống dịch Covid-19, Les Échos chú ý đến trường hợp đặc biệt của Việt Nam, với bài ‘‘Sự thành công ngạo nghễ của Việt Nam khi đối mặt với virus ». Theo tác giả Yves Bourdillon, quốc gia 93 triệu dân này, về mặt chính thức, chỉ có 268 người nhiễm virus, và không có ai tử vong. Thành công của Việt Nam là do đã ‘‘ý thức được sớm về nguy cơ dịch bệnh’’ và ‘‘tổ chức cách ly tốt người nhiễm virus’’.
Pháp: ‘‘Phản ứng chậm trễ của bộ máy chính quyền’’ 
Báo chí tiếp tục dành nhiều bài vở để nói về tình hình nước Pháp chuẩn bị dần dần ra khỏi phong tỏa. Le Figaro lên án ‘‘Phản ứng chậm trễ của bộ máy chính quyền trước dịch bệnh’’. Thiếu khẩu trang, thiếu xét nghiệm, nhiều cản trở đối với khu vực tư nhân trong việc tham gia chăm sóc bệnh nhân. Đối với Le Figaro, bộ máy hành chính quan liêu đã không cho phép nước Pháp có phản ứng thích đáng. Le Figaro dành nhiều bài về hồ sơ này. Về các các dân biểu địa phương vươn lên đảm nhiệm những nhiệm vụ, mà bộ máy Nhà nước bất lực, về các cản trở hành chính khiến giới y tế và bệnh nhân phẫn nộ.
Nhật báo Công Giáo La Croix có bài xã luận, cũng với mục tiêu chỉ trích tình trạng tập quyền khiến nước Pháp không có được các phản ứng mềm dẻo cần có để đối mặt với dịch bệnh còn đầy bí ẩn này. La Croix nhấn mạnh là dịch bệnh tác động đến các cá nhân mỗi người một khác, đến các vùng lãnh thổ, mỗi nơi một khác. Chính vì vậy, cần lưu ý để làm sao giai đoạn ra khỏi phong toả diễn ra với các biện pháp đa dạng hoá, phù hợp với từng hoàn cảnh. Dù sao, La Croix cũng đồng ý với thủ tướng ở một điểm. Đó là ngày 11/05 sẽ không phải là ‘‘ngày trở lại với cuộc sống bình thường’’, ngày Đình chiến, và ‘‘chúng ta cần phải học cách chung sống với virus’’.
http://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20200421-%C4%91%E1%BB%91i-di%E1%BB%87n-v%E1%BB%9Bi-virus-corona-l%C3%A0-m%E1%BB%99t-th%E1%BA%BF-gi%E1%BB%9Bi-kh%C3%B4ng-c%C3%B3-ng%C6%B0%E1%BB%9Di-l%C3%A3nh-%C4%91%E1%BA%A1o

Tin tổng hợp
(AFP) – Lễ hội bia Oktoberfest của Đức bị hủy do dịch Covid-19. 
Hôm nay, 21/04/2020, chính quyền bang Bayern của Đức thông báo, do tình hình dịch bệnh, buộc phải hủy bỏ lễ hội bia dự trù vào tháng 9 tại thành phố Munich. Theo lời thủ tướng bang Bayern, Markus Söder, với hơn 6 triệu khách, đến từ khắp nước Đức cũng như từ nước ngoài, đặc biệt là từ châu Á, nguy cơ quá lớn để có thể duy trì sự kiện này.
(AFP) – Covid-19 : Bang Maryland Mỹ đặt mua bộ xét nghiệm của Hàn Quốc. 
Hôm qua, 20/04/2020, thống đốc Larry Hogan thông báo đã đặt mua 200 ngàn bộ xét nghiệm virus corona. Ông Hogan khẳng định số bộ xét nghiệm này, trị giá tổng cộng 9 triệu đôla, sẽ giúp gia tăng đáng kể khả năng xét nghiệm của bang Maryland, nơi đã có 516 ca tử vong và dịch bệnh chưa lên đến đỉnh.
(Yonhap) – TT Mỹ Donald Trump bác đề nghị của Seoul về chia sẻ chi phí quốc phòng. 
Hôm qua, 20/04/2020, ông Trump đã giải thích là Hàn Quốc rất giàu và phải trả một phần lớn chi phí cho việc duy trì khoảng 28.500 binh lính Mỹ ở miền nam Triều Tiên. Hoa Kỳ hôm nay vừa gởi thêm hai máy bay do thám đến bán đảo Triều Tiên, theo tin từ trang Twitter của Aircraft Spots.
(AFP) – Washington ngày 20/04/2020 kêu gọi Bắc Kinh bãi bỏ hạn chế đối với một luật sư nổi tiếng. 
Đó là luật sư Vương Toàn Chương (Wang Quanzhang), một trong những nhà hoạt động nhân quyền Trung Quốc nổi tiếng. Chuyên bảo vệ các nhà hoạt động chính trị và những nông dân bị cướp đất, luật sư Vương đã được trả tự do vào đầu tháng này sau gần 5 năm bị giam, nhưng cho tới nay chưa được phép về nhà ở Bắc Kinh. Nhân dịp này, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ còn kêu gọi Trung Quốc trả tự do cho toàn bộ các nhà hoạt động khác.
(AFP) – Mỹ bổ nhiệm đại sứ ở Belarus. 
Theo thông báo ngày 20/04/2020 của Nhà Trắng, người được bổ nhiệm bà Julie Fisher, nguyên là quan chức đặc trách các vấn đề châu Âu trong bộ Ngoại Giao Mỹ. Đây là đại sứ Mỹ đầu tiên kể từ 10 năm qua. Năm 2008, tổng thống Belarus Alexandre Loukachenko đã trục xuất đại sứ Mỹ để phản đối việc chính quyền Bush ban hành các biện pháp trừng phạt đối với ông.
(AFP) – Israel : Thỏa thuận về chính phủ đoàn kết dân tộc. 
Sau 16 tháng khủng hoảng chính trị chưa từng có trong lịch sử Israel, hôm qua, 20/04/2020, thủ tướng Benjamin Netayahu và cựu đối thủ Benny Gantz cuối cùng đã đạt được thỏa thuận về việc thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc. Theo thỏa thuận này, ông Netayahu sẽ giữ chức thủ tướng trong 18 tháng đầu tiên, và trong thời gian đó, đảng của ông Gantz sẽ nắm bộ Quốc Phòng. Sau 18 tháng, sẽ đến lượt ông Gantz làm thủ tướng Israel.
(AFP) – Covid-19 : Những nhà may của Opéra de Paris chuyển sang sản xuất khẩu trang. 
Không còn những buổi biểu diễn trên sân khấu, giới nghệ sĩ Nhà Hát Paris tạm thời không cần đến những đôi tay vàng và óc sáng tạo của những người thợ may chỉ phục vụ cho Opéra de Paris. 30 nghệ nhân này làm việc từ nhà và dồn nỗ lực để may khẩu trang. Sau hai tuần lễ hoạt động, họ đã sản xuất 2 ngàn chiếc khẩu trang bằng vải cho các hội từ thiện, các tổ chức tế bần.
(AFP) – Liên Hoan Phim Quốc Tế Venise bất khuất trước virus corona. 
Vào lúc rất nhiều festival tên tuổi trên thế giới, như Liên Hoan Cannes bị hoãn lại hay hủy bỏ, ban tổ chức Venise ngày 21/04/2020 cho biết sự kiện văn hóa này sẽ được duy trì và sẽ diễn ra từ ngày 2 đến 12/09/2020.
 (AFP) – Covid-19 : Thụy sĩ dành khách sạn 3 sao cho người vô gia cư. 
Vào lúc dịch bệnh hoành hành, cuối tháng 3/2020 khách sạn Bel’Espérance ngay tại trung tâm Genève dành 20 phòng cho người vô gia cư. Đối với số này, đây là một « kịch bản trong mơ » : họ có một mái nhà, được ngủ trong đệm êm, chăn ấm, và được nuôi ăn ngày ba bữa. Giám đốc khách sạn, ông Alain Meuwly giải thích : « trong lúc 90 % đơn thuê phòng bị hủy bỏ, đây là một quyết định đương nhiên thôi ».
http://www.rfi.fr/vi/t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p/20200421-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p


Điểm tin thế giới sáng 21/4:

Bắc Kinh nói thế giới hãy lo chống dịch

thay vì đòi bồi thường;

WHO khen Mỹ minh bạch thông tin

Lục Du
Sáng nay, thứ Ba (21/4), Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới quý độc giả những tin tức thế giới nổi bật đêm qua:
Bắc Kinh nói thế giới hãy lo chống dịch thay vì đòi bồi thường
Hôm thứ Hai, Bắc Kinh đã lên tiếng kêu gọi Washington ngừng lên án họ trong vấn đề dịch bệnh Covid-19, nói rằng Trung Quốc “cũng là một nạn nhân” của virus Vũ Hán, theo SCMP.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Cảnh Sảng, trong một phát biểu trước truyền thông đã đưa ra lời khuyên rằng cộng đồng thế giới nên đồng lòng chống dịch thay vì đổ lỗi hoặc yêu cầu bồi thường.
Ông Cảnh lưu ý, mọi người ở Mỹ nên hiểu rằng kẻ thù của họ là virus Vũ Hán chứ không phải Trung Quốc. “Trung Quốc đã bị virus tấn công và cũng là nạn nhân của virus này. Chúng tôi không phải là thủ phạm, cũng không phải là đồng phạm của virus”, ông Cảnh nói.
WHO khen Mỹ minh bạch thông tin về tình hình Covid-19
Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, hôm thứ Hai, nói rằng Hoa Kỳ đã minh bạch và không có gì “giấu giếm” trong hoạt động ứng phó với Covid-19, và rằng các chuyên gia kỹ thuật hàng đầu của Mỹ đã đóng một vai trò quan trọng vào nỗ lực của WHO, theo Reuters.
Ông Tedros đưa ra lời khen này sau khi Tổng thống Trump đình chỉ nguồn tiền Mỹ tài trợ cho WHO, chỉ trích tổ chức này thiên vị Trung Quốc và yếu kém trong cách phản ứng với dịch viêm phổi Vũ Hán.
Chính phủ Mỹ đã cử khoảng 15 nhân viên của Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đến phối hợp chống dịch Covid-19 cùng với WHO từ tháng Một, bên cạnh hai quan chức chính phủ Mỹ làm việc dài hạn tại tổ chức này.
Bắt thêm nghi can vụ 39 người Việt trong xe đông lạnh
Hôm thứ Hai, cảnh sát Ireland đã bắt giữ Ronan Hughes, 40 tuổi, một nghi phạm liên quan tới cái chết của 39 người Việt trong thùng đông lạnh ở Essex, thuộc vùng đông nam nước Anh, hồi tháng 10/2019, cảnh sát cho biết trong một tuyên bố, Reuters đưa tin.
Hughes đã bị buộc tội ngộ sát cũng như vi phạm quy định nhập cư, cảnh sát Essex thông tin. Anh này sẽ xuất hiện tại Tòa án Tối cao Dublin vào thứ Ba.
Vào đầu tháng này, tài xế người Bắc Ailen, Maurice Robinson, người cầm lái chiếc xe tải đông lạnh chở 39 người Việt, đã nhận tội ngộ sát.
Mỹ yêu cầu Bắc Kinh ngừng ngược đãi luật sư Vương Toàn Chương
Chính phủ Hoa Kỳ hôm thứ Hai kêu gọi Bắc Kinh cho phép luật sư nhân quyền Vương Toàn Chương (Wang Quanzhang) đoàn tụ với người thân sau nhiều năm ông Vương bị cầm tù mà “không được xét xử”, SCMP đưa tin.
Luật sư Vương bị bắt giữ trong chiến dịch đàn áp nhân quyền của Bắc Kinh hồi năm 2015 và chỉ mới được thả ra khỏi nhà tù vào hai tuần trước tại Tế Nam, tỉnh Sơn Đông. Tuy nhiên, ông Vương vẫn không được chính quyền Trung Quốc cho gặp lại người thân, theo thông tin từ vợ của ông Vương, bà Lý Văn Túc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Morgan Ortagus cho biét: “Chúng tôi vẫn rất quan ngại về các báo cáo cho biết tình trạng sức khỏe và tinh thần suy giảm của ông ấy, và về những gì ông ấy bị đầy đọa trong nhà tù”.
Trung Quốc đưa máy bay tuần tra săn ngầm tới quần đảo Trường Sa
Những hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc gần đây đã triển khai máy bay tuần tra săn ngầm KQ-200 tới bãi Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Hôm 20/4, công ty vệ tinh dân sự ISI – ImageSat International (Israel) đã tiết lộ thông tin này trên Twitter thông qua các bức ảnh chụp từ vệ tinh vào ngày 10/4. (Chi tiết)
https://www.dkn.tv/the-gioi/diem-tin-the-gioi-sang-21-4-bac-kinh-noi-the-gioi-hay-lo-chong-dich-thay-vi-doi-boi-thuong-who-khen-my-minh-bach-thong-tin.html


Điểm tin thế giới chiều 21/4:

Trung Quốc và Nhật Bản lên tiếng

về tình hình của Kim Jong Un

Hải Lam
Mục Điểm tin thế giới chiều thứ Ba (21/4) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Trung Quốc và Nhật Bản lên tiếng về tình hình của Kim Jong Un
Reuters đưa tin, ông Cảnh Sảng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm nay nói rằng, Bắc Kinh đã biết việc truyền thông đưa tin về sức khỏe của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, nhưng không biết được những bản tin đó lấy nguồn từ đâu. Ông Cảnh Sảng cũng không bình luận về việc Trung Quốc có nắm được thông tin gì về tình hình của Kim Jong Un hay không.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi cho hay, Tokyo sẽ nỗ lực thu thập và phân tích thông tin liên quan đến sức khỏe của Kim Jong Un.
“Chúng tôi muốn tiếp tục nỗ lực hết sức để thu thập và phân tích thông tin trong khi hợp tác chặt chẽ với Mỹ và các quốc gia khác”, ông Motegi phát biểu trong cuộc họp báo.
Trước đó, CNN đưa tin rằng Kim đang trong tình trạng nguy hiểm sau khi phẫu thuật, trong khi hai nguồn tin của chính phủ Hàn Quốc lại nói rằng Kim không bị bệnh nặng.
Hơn 5.000 người Mỹ kiện Trung Quốc vì dịch Covid-19
Tờ ABC ngày 20/4 cho biết hơn 5.000 người Mỹ nhiễm hoặc có thân nhân chết vì Covid-19 đã ký vào đơn kiện đòi chính phủ Trung Quốc bồi thường hàng tỷ USD.
Theo tuyên bố của Tập đoàn Luật Berman có trụ sở tại Miami, vụ kiện nhằm “tìm kiếm khoản bồi thường hàng tỷ USD cho những người chịu tổn hại cá nhân, tử vong không đáng có, thiệt hại tài sản và các thiệt hại khác do Trung Quốc không ngăn chặn Covid-19 dù họ có khả năng ngăn chặn dịch bệnh ở giai đoạn đầu”.
Trên website của mình, công ty luật Berman cho biết đơn kiện của họ được nộp vào ngày 12/3 và hiện đang chờ xử lý tại tòa án quận Nam Florida.
Phát ngôn viên Tập đoàn Luật Berman nói rằng tính đến cuối tháng 3, hơn 5.000 người Mỹ đã ký vào đơn kiện.
Tổng thống Trump thông báo sẽ đình chỉ nhập cư vào Mỹ
“Trước sự tấn công của kẻ thù vô hình, cũng như sự cần thiết phải bảo vệ việc làm cho những công dân Mỹ ưu tú của chúng ta, tôi sẽ ký một sắc lệnh hành pháp để tạm đình chỉ việc nhập cư vào Mỹ”, Tổng thống Trump viết trên Twitter vào tối 20/4.
Nhà Trắng từ chối cung cấp thêm thông tin về sắc lệnh hành pháp này. Bộ An ninh Nội địa đã không đưa ra bình luận nào.
Hai bác sĩ Vũ Hán chuyển màu da nâu vì nhiễm Covid-19
Daily Mail cho biết, hai bác sĩ Yi Fan và Hu Weifeng, đều 42 tuổi, thuộc Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán, có làn da chuyển màu nâu sau một thời gian chống chọi với Covid-19.
Theo CCTV, ông Yi và ông Hu đều được xác định dương tính hôm 18/1, ban đầu được đưa vào Bệnh viện Phổi Vũ Hán điều trị, sau đó chuyển viện hai lần.
Bác sĩ Li Shusheng, người điều trị cho cả ông Yi và ông Hu, cho biết da của họ chuyển thành màu nâu do nCoV gây tổn hại gan, dẫn tới mất cân bằng hormone. Ngoài ra, ông cũng nghi ngờ một loại thuốc mà họ tiếp nhận ở giai đoạn điều trị ban đầu có tác dụng phụ, làm sẫm màu da.
Ông Li dự kiến da của hai bệnh nhân này sẽ trở lại bình thường sau khi chức năng gan của họ cải thiện.
Ý dự kiến nới phong tỏa vào 4/5
Theo Reuters, Thủ tướng Ý Conte trong tuần này sẽ công bố kế hoạch dần nới lỏng các biện pháp phong tỏa chống Covid-19, áp dụng từ ngày 4/5.
“Tôi ước tôi có thể nói ‘Hãy mở cửa lại tất cả ngay lập tức. Chúng ta sẽ bắt đầu vào sáng mai’. Nhưng đó sẽ là quyết định vô trách nhiệm. Nó sẽ khiến đường cong của dịch tăng mất kiểm soát và mọi nỗ lực của chúng ta đến nay trở thành công cốc”, Thủ tướng Ý, Giuseppe Conte đăng trên Facebook hôm nay, cho biết kế hoạch nới phong tỏa sẽ được công bố trước cuối tuần này.
Chính phủ Ý đã áp lệnh phong tỏa toàn quốc từ ngày 9/3. Hiện quốc gia này là vùng dịch lớn thứ hai châu Âu và thứ 3 thế giới.
https://www.dkn.tv/the-gioi/diem-tin-the-gioi-chieu-21-4-trung-quoc-va-nhat-ban-len-tieng-ve-tinh-hinh-cua-kim-jong-un.html

Tạp chí kinh tế

Covid-19 còn nhiều đòn tấn công kinh tế Trung Quốc

Thanh Hà
Virus corona đẩy tăng trưởng của Trung Quốc trong ba tháng đầu 2020 xuống số âm. Chuyên gia Pháp Jean-François Dufour giám đốc cơ quan tư vấn DCA Chine Analyse thận trọng cho rằng đây mới chỉ là « khúc dạo đầu » trong số những đòn Covid-19 tấn vào Bắc Kinh.
Không một cơ quan dự báo nào dám nghĩ rằng trong vỏn vẹn ba tháng, một cú sốc bất ngờ có thể cuốn trôi gần 7 điểm tăng trưởng của Trung Quốc. Đây là mức tuột đốc tệ hại nhất kể từ khi Cách Mạng Văn Hóa kết thúc năm 1976.
Ngày 20/01/2020 Bắc Kinh chính thức nhìn nhận phải đương đầu với một loại virus corona chủng mới, các nhà máy tại công xưởng sản xuất lớn nhất thế giới này lần lượt phải đóng cửa. Thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc và cả những tỉnh chung quanh, thậm chí là cả thủ đô Bắc Kinh hay lá phổi tài chính Thượng Hải ngừng hoạt động. Dân chúng ở yên trong nhà, lặng lẽ nhìn mùa Tết Nguyên đán trôi qua. Các kế hoạch mua sắm, du lịch, sinh hoạt văn hóa sôi động đón xuân mới đều bị hủy bỏ. Cả hai vế sản xuất và tiêu thụ bị đóng băng. Các chuyến bay quốc tế đến hay xuất phát từ Trung Quốc thưa dần để rồi giảm xuống đến mức tối thiểu.
Tất cả chỉ mới bắt đầu từng bước được khởi động lại trong những ngày đầu tháng 3/2020. Vũ Hán, ổ dịch Covid-19, vừa dỡ bỏ lệnh phong tỏa ngày 08/04/2020 sau hai tháng rưỡi bị « bế quan tỏa cảng »
Tuần trước khi Bắc Kinh chính thức thông báo GDP trong ba tháng đầu năm sụt giảm 6,8 %, kinh tế gia Julian Evans Pritchard thuộc cơ quan tư vấn Capital Economics tại Luân Đôn tin rằng « giai đoạn đen tối nhất đã qua »
Trả lời RFI Việt ngữ, giám đốc điều hành cơ quan tư vấn DCA Chine Analyse, Jean-François Dufour bi quan hơn nhiều. Ông lo ngại toàn cảnh dù rất ảm đạm trong ba quý đầu năm nay mới chỉ là  « đợt sóng đầu tiên » và kinh tế Trung Quốc còn phải trải qua nhiều thử thách khác bên cạnh nguy cơ dịch bệnh tái phát.
Jean-François Dufour : Nếu như chúng ta dừng lại ở con số này thì chưa bao giờ tổng sản phẩm nội địa Trung Quốc lại « rơi mạnh » đến như vậy mà đó chỉ mới là kết của quý 1 : âm 6,8 %. Trung Quốc là nền kinh tế đầu tiên trên thế giới thấm đòn virus corona, là quốc gia đầu tiên đã phải áp dụng biện phát triệt để, cách ly toàn bộ cả một tỉnh với trên 60 triệu dân cư. Nhưng quan trọng hơn nữa là trong giai đoạn phong tỏa đó khu vực sản xuất không chỉ của Vũ Hán mà của cả Trung Quốc đã bị đóng băng. Nhưng đó mới chỉ là giai đoạn một, tức là khi guồng máy sản xuất của Trung Quốc bị tê liệt trong nhiều tuần lễ. Vấn đề đặt ra cho Trung Quốc giờ đây là giai đoạn hai tức là một khi không ít thì nhiều, kinh tế Trung Quốc được khởi động lại, các nhà máy hoạt động trở lại nhưng hàng sản xuất không có người mua trong lúc Covid-19 đang tấn công phần còn lại của thế giới và đến lượt quốc tế bị virus corona làm tê liệt.
Theo thẩm định của cơ quan tư vấn Trivium đặt tại Bắc Kinh, tính đến giữa tháng 4/2020, cỗ máy công nghiệp của Trung Quốc mới chỉ sử dụng 80 % công suất. Về phía tiêu thụ giới phân tích không mấy lạc quan. Trong hai tháng Trung Quốc bị chìm vào « giấc ngủ đông » hàng ngàn người lao động mất nguồn thu nhập, qua đó tiêu thụ nội địa bị giảm theo. Chỉ số bán lẻ trong tháng 3/2020 được Tổng Cục Thống Kê Trung Quốc công bố « rơi » 16%, sụt giảm mạnh ngoài dự báo của chính quyền
Thăm dò của cơ quan tài chính UBS trụ sở tại Thụy Sĩ cho biết thu nhập của 54 % những người được hỏi giảm sụt và 60 % tuyên bố « cắt giảm chi tiêu so với thời kỳ trước khi nổ ra Covid-19 ». Đó là chưa kể, ngay cả khi các sinh hoạt Trung Quốc Trung Quốc đã trở lại gần như bình thường, phần lớn dân chúng vẫn tránh né các khu đông người, ít lui tới các quán ăn, hay la cà tại các trung tâm thương mại, và lại càng tránh né từ các rạp xi –nê đến các công viên giải trí.
Hàng bán không ai mua
Nhưng không chỉ có thế. Trung Quốc mở cửa lại các nhà máy vào lúc đến lượt châu Âu và châu Mỹ rồi cả châu Phi chìm vào vòng xoáy của khủng hoảng y tế. Cả nước Ý, rồi Pháp và cả Anh Quốc hay Hoa Kỳ rơi vào tình trạng phong tỏa trong nhiều tuần lễ. Theo chuyên gia Dufour, đây mới là điều khiến giới lãnh đạo Bắc Kinh đau đầu :
Jean-Fançois Dufour : Cú sốc tấn mạnh vào nhu cầu tiêu thụ này đối với Trung Quốc thể hiện dưới hai góc độ  : một là tác động trực tiếp vào ngành xuất khẩu. Cho dù nhân công có trở lại nhà máy như những gì chúng ta đang trông thấy hiện nay và hãy tạm gác sang một bên hiểm họa Trung Quốc lại bị một đợt lây nhiễm thứ nhì, nhưng hàng của Trung Quốc sản xuất ra không ai mua. Đó là điều khiến Bắc Kinh  rất lo ngại. Vấn đề thứ hai là làm thế nào khắc phục được đợt sóng thứ nhì này.  
Ổn định xã hội bị đe dọa
Làn sóng thứ hai như ông Dufour vừa nói, nguy hiểm ở chỗ đe dọa đến hứa hẹn của chính quyền đưa hàng triệu người dân Trung Quốc thoát khỏi cảnh bần cùng như chính ông Tập Cận Bình từng cam kết. Cũng cầm chắc là với tỷ lệ tăng trưởng cho cả năm được IMF dự phóng là ở mức 1,2 % Bắc Kinh khó đạt được mục tiêu « đến cuối 2020 nhân lên gấp đôi GDP của Trung Quốc so với thời điểm 2010 » như đảng Cộng Sản nước này từng rầm rộ tuyên bố tại Đại Hội Đảng năm 2012.
Thống kê chính thức của Bắc Kinh cho thấy trong hai tháng đầu năm nay virus corona hủy hoại 3 triệu việc làm tại nước đông dân nhất địa cầu. Các cơ quan quốc tế như UBS của Thụy Sĩ hay ngân hàng Nomura Nhật Bản thì cho rằng, dịch Covid-19 lần này cướp đi công ăn việc làm của từ 10 đến 18 triệu dân trong những quý sắp tới.
Thất nghiệp, một chiếc « Hộp đen »
Ai cũng biết tăng trưởng của Trung Quốc trong 2019 đạt trên 6  % và là một thành tích không mấy vẻ vang so với những gì mà nước này đạt được trong suốt 25 năm. Và phải với hơn 6 % tăng trưởng đó, Trung Quốc mới tạo thêm được 19 triệu công việc làm tại một quốc gia với hơn 1,3 tỷ dân. Giới nghiên cứu về Trung Quốc thường ví von, « thống kê về thất nghiệp tại Trung Quốc là một chiếc hộp đen khổng lồ, không ai biết có những gì trong đó », nhưng « chỉ số về ổn định trong xã hội là đơn vị đo lường mà giới lãnh đạo tại Bắc Kinh luôn để ý tới và chăm chú theo dõi tựa như một xoong sữa trên bếp lửa, chỉ lơ là một chút là có thể trào ra lênh láng ».
Vậy thì tại sao khác với khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008/2009 lần này Trung Quốc không ồ ạt huy động ngân sách cứu nguy kinh tế ? Vào lúc Tokyo tung gói kích cầu tương đương với 1/5 GDP để khắc phục hậu quả kinh tế virus corona gây nên, Mỹ huy động tối thiểu 2.000 tỷ đôla, Pháp là 15 % tổng sản phẩm nội địa, thì ông khổng lồ Trung Quốc mới chỉ đặt lên bàn cân một số tiền tương đương với 3 % GDP của nền kinh tế nhì thế giới. Jean-François Dufour, giám đốc DCA Chine-Analyse phân tích :
Jean-François Dufour : Mâu thuẫn ở đây là cho dù với thành tích thảm hại như vừa thấy trong quý một vừa qua, Trung Quốc vẫn là một trong những nền kinh tế được trang bị những công cụ ít tồi nhất, nếu không muốn nói là hiệu quả nhất để đối phó với khủng hoảng. Bắc Kinh có thể vẫn khai thác những lá bài cổ điển vốn vẫn được sử dụng từ xưa tới nay, chẳng hạn tăng đầu tư công vào các cơ sở hạ tầng, tăng các khoản chi tiêu … Lần này Trung Quốc không tung ra những gói kích cầu đồ sộ như hồi 2008-2009  có thể là để tránh khiêu khích thiên hạ nhưng cũng có lẽ là Bắc Kinh  không còn có nhiều phương tiện tài chính như hơn một chục năm trước đây.
Tuy nhiên Trung Quốc vẫn còn nhiều lá chủ bài trong tay và vẫn có thể dễ dàng tạo cú hích cho kinh tế qua hàng loạt các dự án xây dựng các công trường, mở rộng sân bay, xây thêm sân vận động … trang bị thêm các đường dây điện cao thế …. Đó là điều mà Trung Quốc đã làm từ một vài tuần lễ nay để khởi động lại con tàu kinh tế. Ẩn số duy nhất là mức tiêu thụ trong và ngoài nước. Ngoài ra, điều mà chính quyền Trung Quốc lo ngại hơn cả là khả năng các công ty bị vỡ nợ, đẩy hàng triệu người vào cảnh thất nghiệp, đe dọa ổn định xã hội. Tránh để kịch bản này nổ ra, Trung Quốc tăng cường khả năng của các ngân hàng để cấp tín dụng. Nói cách khác, Ngân Hàng Trung Ương sẽ mở van tín dụng để bảo đảm hệ thống ngân hàng vận hành tốt.
Mất sức hấp dẫn
Ngoài những ẩn số là tiêu thụ nội địa, xuất khẩu, thất nghiệp dẫn đến bất ổn trong xã hội, Bắc Kinh còn chuẩn bị trước khả năng đầu tư nước ngoài lần lượt rút lui khỏi Hoa lục. Ba năm trước virus corona, Donald Trump khi đắc cử tổng thống Hoa Kỳ đã dứt khoát giảm mức độ lệ thuộc vào bạn hàng Trung Quốc. Liên Âu cũng đã đòi Bắc Kinh cân bằng lại quan hệ song phương và một số thành viên châu Âu đã bắt đầu gắn liền vế chiến lược  và thương mại trong quan hệ phức tạp với đối tác thương mại châu Á này. Đại dịch Covid-19 lại càng củng cố thêm lập trường đó. Gần đây nhất là Nhật Bản : không ồn ào như Donald Trump, nhưng thủ tướng Shinzo Abe từ tháng 03/2020 đã liên tục « khuyến khích các doanh nhân Nhật suy nghĩ về kế hoạch bố trí lại các khoản đầu tư ra nước ngoài, mà điểm đến có thể là các nước trong vùng Đông Nam Á ». Tập đoàn xe hơi Hyundai của Hàn Quốc có hẳn kế hoạch « chuyển hướng đầu tư từ Trung Quốc sang Ấn Độ ».
Phải chăng đây mới là thách thức virus corona đặt ra cho chính quyền Bắc Kinh ? Jean-François Dufour trả lời.
Jean-François Dufour: Quả  thật tôi nghĩ đây là chiều hướng Bắc Kinh  sẽ theo dõi rất sát. Rõ ràng tiến trình toàn cầu hóa đang đứng trước một khúc quanh quan trọng. Dù vậy cần thận trọng giữa những tuyên bố mang màu sắc chính trị với thực tế. Trước mắt nhiều nước trên thế giới quyết tâm đưa lại về nguyên quán các công ty quốc gia, đây là điều dễ hiểu, đặc biệt là đối với một số lĩnh vực như y, dược … Nhiều tập đoàn đã sẵn sàng dời khỏi Trung Quốc đi tìm những bãi đáp mới, nhưng một số khác thì mới chỉ lên kế hoạch mà thôi. Vả lại ngay cả những điểm đến tương lai, thí dụ như Nhật Bản có nói đến nhiều nước Đông Nam Á, nhưng câu hỏi đặt ra là ngay cả các quốc gia được chọn có sẵn sàng hay không để đón nhận một lúc quá nhiều các dự án đầu tư nước ngoài ? Đó là chưa kể, một khi cỗ máy kinh tế của thế giới được khởi động lại, thì dù muốn hay không mọi người ta vẫn cần vào nguyên và nhiên liệu của Trung Quốc.
Trong một thời gian nhất định nữa, Trung Quốc vẫn là một cửa ngõ quan trọng của kinh tế toàn cầu. Nhưng đúng là trong dài hạn và cũng có thể là rất dài hạn, tính toán dời cơ sở khỏi Trung Quốc là có thực, nhưng đó là cả một tiến trình dài hơi, cần nhiều thời gian để thực hiện và không chỉ như một câu nói là xong ngay !
Về phần nhà Trung Quốc học, giáo sư Stéphane Corcuff trường Khoa Học Chính Trị Lyon, ông cho rằng Covid-19 là cơ hội để phương Tây xét lại chuỗi cung ứng và dây chuyền sản xuất toàn cầu, tái tạo lại một trật tự thương mại thế giới mà trong đó Trung Quốc không còn là « cái rốn » của mạng lưới mậu dịch trên thế giới.
Một trong những câu hỏi còn lại là liệu người tiêu dùng phương Tây có sẵn sàng để cai nghiện hàng rẻ sản xuất tại Trung Quốc ?
http://www.rfi.fr/vi/ch%C3%A2u-%C3%A1/20200421-covid-19-c%C3%B2n-nhi%E1%BB%81u-%C4%91%C3%B2n-t%E1%BA%A5n-c%C3%B4ng-kinh-t%E1%BA%BF-trung-qu%E1%BB%91c