Các nhà khoa học Trung Quốc đã biết việc virus corona có thể lây từ người sang người vào giữa tháng 12/2019, song 3 tuần sau đó chính quyền mới công bố thông tin trên. Điều này khiến nhiều người Trung Quốc phẫn nộ.

Theo Bưu điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP), ngày 29/1, Tạp chí Y học New England, tạp chí y khoa nổi tiếng có trụ sở tại Mỹ, công bố nghiên cứu phân tích dữ liệu về 425 ca nhiễm chủng virus corona mới đầu tiên ở Vũ Hán, nơi khởi phát của dịch bệnh. Nghiên cứu này được thực hiện bởi hàng chục chuyên gia y tế Trung Quốc, trong đó có các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC).

“Dựa trên cơ sở dữ liệu này, có bằng chứng cho thấy việc lây truyền từ người sang người đã xảy ra qua các tiếp xúc gần kể từ giữa tháng 12/2019,” Nikkei Asian Review trích dẫn từ nghiên cứu. Các chuyên gia lưu ý rằng 7 nhân viên y tế đã nhiễm virus trong khoảng thời gian từ ngày 1/1 đến ngày 11/1 là bằng chứng quan trọng cho thấy sự lây truyền từ người sang người.

Những phát hiện này hoàn toàn trái ngược với công bố của các cơ quan y tế Vũ Hán cho đến giữa tháng 1/2020 rằng “không có bằng chứng rõ ràng” về việc virus corona có thể truyền từ người sang người. Các quan chức cũng tuyên bố vào ngày 11/1 rằng không có nhân viên y tế nào bị nhiễm bệnh.

Tới ngày 20/1, một chuyên gia từ Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc mới thừa nhận virus có thể lây từ người sang người trong cuộc phỏng vấn trên đài truyền hình nhà nước CCTV.

Nghiên cứu còn chỉ ra 55% trong số 47 bệnh nhân bị nhiễm bệnh trước ngày 1/1/2020 có liên quan đến chợ hải sản và động vật sống Hoa Nam ở Vũ Hán, nơi được coi là ổ dịch. Điều này có nghĩa là những bệnh nhân khác hoặc bị nhiễm bệnh ở nơi khác hoặc bị lây từ người khác.

Những thông tin trên khiến cư dân mạng Trung Quốc phản ứng gay gắt. Nhiều người đặt câu hỏi tại sao thông tin không được công bố sớm hơn.

“Tất cả họ đều biết”, một người viết trên Weibo. “Họ chỉ không nói ra, họ lừa dối chúng ta”.

“Nếu họ có thể công bố thông tin sớm hơn, chúng ta đã có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa tốt hơn và virus sẽ không lây lan nhanh như vậy”, một người khác viết.

Tại Trung Quốc, kết quả nghiên cứu học thuật thường liên quan đến cơ hội thăng tiến. Nhiều người dùng mạng xã hội đặt nghi vấn liệu các tác giả có đặt sự nghiệp của họ lên trên sự cấp bách của việc kiểm soát dịch bệnh hay không.

“Tôi cần một lời giải thích từ các tác giả nghiên cứu”, một người dùng Weibo viết. “Các ông biết rõ về việc lây truyền từ người sang người sớm hơn 3 tuần so với công chúng, nhưng các ông đã làm những gì đáng lẽ phải làm chưa?”

Trước làn sóng chỉ trích của người dân về vấn đề này, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc ngày 31/1 ra tuyên bố, nói rằng thông tin về 425 trường hợp được phân tích trong nghiên cứu đã được công khai trước khi nghiên cứu được công bố.

Họ giải thích rằng họ chỉ biết virus có thể lây từ người sang người sau khi chuyên gia Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc tiết lộ vào ngày 20/1 và các nhà nghiên cứu đã tiến hành “phân tích hồi cứu” để đưa ra kết luận việc lây truyền từ người sang người đã xảy ra vào tháng 12/2019.

Một số người dùng mạng xã hội Trung Quốc chia sẻ một góc nhìn khác.

“Có lẽ các nhà nghiên cứu không có cách nào để chia sẻ phát hiện của họ. Họ đành công bố trên một tạp chí khoa học như một biện pháp cuối cùng để cảnh báo công chúng”, một người dùng WeChat chia sẻ trong một cuộc thảo luận nhóm.

Vào tháng 12/2019, 8 người đã bị giam giữ vì “truyền bá tin đồn sai lệch” khi họ thảo luận về sự lây lan của virus corona, khi đó loại virus này chưa được biết đến rộng rãi. 8 người này sau đó được xác định là bác sĩ làm việc tại Vũ Hán. Điều này khiến công chúng phẫn nộ về sự kiểm duyệt của chính phủ.

Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc ngày 30/1 ra tuyên bố kêu gọi các nhà nghiên cứu trong nước “không dành nỗ lực để viết các bài tiểu luận trước khi hoàn thành nhiệm vụ chống lại virus corona”.

Hiện tại, tất cả các tỉnh của Trung Quốc đều có người mắc viêm phổi cấp do virus corona. Dịch bệnh đã lan tới ít nhất 26 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong đó, một số nước đã xác nhận các trường hợp lây nhiễm từ người sang người.

------------