Minh Anh

Sau Trung Quốc đến lượt Liên Hiệp Châu Âu lãnh đòn thuế quan của Mỹ. Le Monde (04/10/2019) trên trang nhất chạy tít lớn « Trump tấn công châu Âu sau khi WTO bật đèn xanh ». La Croix nhận định « Hỗ trợ của Liên Hiệp Châu Âu cho Airbus thổi bùng căng thẳng với Trump ».

Nhật báo Công giáo giải thích ngọn nguồn của căng thẳng. Airbus và Boeing tố cáo lẫn nhau đã hưởng hỗ trợ bất hợp pháp từ chính phủ. Tổ Chức Thương Mại Thế Giới WTO vừa xử Boeing thắng kiện trong khuôn khổ đơn kiện đầu tiên được đưa ra cách nay 15 năm. Nhưng điều ngạc nhiên là đòn phạt Mỹ đưa ra đối với Airbus là chỉ áp thêm thuế 10% nhắm vào các chiếc máy bay của châu Âu.

Vì sao Hoa Kỳ lại « giơ cao đánh khẽ » đối với Airbus ? Bởi vì theo Les Echos, phía Mỹ đã từng dọa áp thuế đến 100% theo giá bán các loại máy bay và linh kiện rời nhập của châu Âu. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc cấm Airbus bán các sản phẩm của mình ở Mỹ. Và biện pháp này cũng có thể đe dọa đến sự sinh tồn của các chuỗi dây chuyền lắp ráp dòng A320 Mobile tại bang Alabama.

Ngoài ra, mức thuế áp thêm 10% có nguy cơ ảnh hưởng đến các hoạt động của nhiều hãng hàng không Mỹ, vốn dĩ đã đặt hàng 700 chiếc máy bay với Airbus. Les Echos lưu ý thêm hiện tại nhu cầu sắm mới máy bay của các hãng hàng không Mỹ lớn đến mức Boeing khó có thể một mình đáp ứng. Đơn đặt hàng tại hãng chế tạo hàng không Mỹ cũng kín giống như đối thủ châu Âu, trong khi hiện nay Boeing còn đang gặp khó khăn trong việc giao các chiếc 737 Max.

Nhật báo kinh tế nhắc lại rằng Boeing cũng phải nhập khẩu nhiều trang thiết bị và các linh kiện hàng không từ châu Âu để chế tạo và lắp ráp máy bay của chính mình như thân máy bay Boeing 787 do hãng Leonard của Ý cung cấp hay như một nửa các động cơ 737 là do tập đoàn Safran Pháp chế tạo. Do vậy, áp thuế các mặt hàng hàng không của châu Âu chẳng khác gì tự đánh thuế vào chính Boeing của Mỹ !

Airbus thoát nạn, 150 mặt hàng khác lãnh đòn thay

Có điều khi đánh khẽ Airbus, khoảng 150 mặt hàng nông sản hay công nghiệp lại phải lãnh đòn phạt thay. Hoa Kỳ thông báo một danh sách dài các mặt hàng của từng nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu (EU) sẽ bị áp thêm 25% thuế kể từ ngày 18/10/2019 như rượu vang (Pháp và Tây Ban Nha), phô mai (Pháp và Ý), whisky (Scotland), các loại dụng cụ công nghiệp, từ lưỡi rìu cho đến tuốc-ne-vít hay lưỡi lam các loại dao xếp (Đức) hay các loại sản phẩm may mặc bằng len (Anh)…

Bộ trưởng Tàu Chính Pháp Bruno Le Maire cho đó là « một sai lầm kinh tế và chính trị ». Phát ngôn viên Ủy Ban Châu Âu cho biết nghiên cứu mọi giải pháp và dĩ nhiên « dự trù cả những biện pháp đáp trả ». Le Figaro đặt câu hỏi : « Liên Hiệp Châu Âu có thật sự trong thế mạnh hay không ? » để rồi tự nhận thấy là châu Âu giờ đang trong tình thế khá tế nhị.

Sự việc cho thấy Mỹ đang gia tăng sức ép với Liên Hiệp Châu Âu, một đối tác mà ông Donald Trump không ngừng cáo buộc là còn «tệ hơn cả Trung Quốc nhưng có quy mô nhỏ hơn ». Quyết định này đưa ra trong bối cảnh các mặt hàng nhôm và thép của EU đang bị áp thêm thuế. Do đó, ông Donald Trump tính rằng Washington lợi được 9 tháng trước khi WTO cho phép đến lượt Bruxelles trừng phạt Hoa Kỳ vì đã hỗ trợ Boeing.

Từ đây đến đó, tình hình kinh tế của châu Âu đã xấu có thể sẽ còn tệ hại hơn, nhất là với vụ Brexit. Đến ngày 13/11/2019, chính quyền Trump còn sẽ quyết định có áp thuế đối với mặt hàng xe hơi của châu Âu hay không. Triển vọng này đang khiến Đức lo ngại, quốc gia xuất khẩu xe và linh kiện lắp ráp ô tô châu Âu sang Mỹ.

Mối họa Trung Quốc

Dẫu sao thì châu Âu cũng muốn tránh một cuộc leo thang căng thẳng, mà ông Bruno Le Maire cho rằng « không phải là giải pháp tốt ». Bởi vì, theo cảnh báo của La Croix, điều này chỉ có lợi cho Trung Quốc.

Nhật báo công giáo này trích dẫn nhận xét của ông Sébastien Jean, giám đốc Cepii, trung tâm nghiên cứu về kinh tế quốc tế của Pháp cho rằng «cuộc chiến này giữa Mỹ và châu Âu thật là khó hiểu, trong khi mà mối đe dọa thật sự, trên phương diện hàng không, đến từ đối thủ Trung Quốc hiện đang rình rập thâm nhập thị trường ». Bắc Kinh quả thật sắp đưa ra thị trường dòng máy bay Comac C919, máy bay đường bay trung bình, tương đương với loại B737 và A320, hai dòng hàng chính của Boeing và Airbus.

WTO : Công cụ của Hoa Kỳ ?

Cũng nhân vụ việc này, Le Figaro chỉ trích mạnh mẽ Tổ chức Thương mại Thế giới WTO là « nhất bên trọng, nhất bên khinh ».

Tờ báo mỉa mai đề tựa «WTO, hôm trước bị bêu xấu, hôm sau được Trump ngợi khen ». Kể từ ngày đặt chân vào Nhà Trắng, ông Donald Trump không ngừng « xỉ vả » WTO nào là tổ chức này « đối xử tệ với Mỹ » (tweet ngày 17/04/2018), nào là « WTO bất công với người Mỹ » (06/04/2018)…

Nguyên thủ Mỹ chỉ trích định chế quốc tế này là « quan liêu », chiều lòng Trung Quốc hay không có năng lực giải quyết các vấn đề đương đại như bán hàng trên mạng… Và do vậy, Donald Trump có những giải pháp đơn phương thô bạo để giải quyết những vấn đề của định chế này. Ông từ chối thông qua việc bổ nhiệm các thẩm phán của Cơ quan xử lý các tranh chấp ORD của WTO.

Với Washington, những quyết định của tổ chức này thường xuyên vi phạm chủ quyền quốc gia. Mỉa mai thay, chính định chế này sẽ phải thông qua các biện pháp trừng phạt của Mỹ trong 10 ngày nữa. Một cách hiển nhiên, chính quyền Trump vội vã ủng hộ định chế đa phương này những khi họ bảo vệ được các quyền lợi của Mỹ !

Một chủ đề khác cũng được một số báo Pháp hôm nay đề cập đến vụ một nhân viên cảnh sát đâm chết bốn đồng nghiệp và gây trọng thương cho một người khác. Nhật báo công giáo La Croix thông báo « Tấn công chết người tại sở cảnh sát Paris ». Libération nhận định không chút khoan nhượng « Cảnh sát bị đâm thẳng vào tim ».

« Bị đâm trúng tim » cũng là tựa đề bài xã luận của Le Figaro. Bị hành hung lúc thi hành công vụ, bị sát hại tại nhà trước sự chứng kiến của trẻ nhỏ như vụ Magnanville năm 2016, giờ thì bị giết chết tại sở làm… Làm thế nào tại một nơi được bảo vệ và trong khu vực mà công việc cực kỳ nhạy cảm như thu thập thông tin lại có thể để xảy ra một tấn thảm kịch như thế ? Khủng bố hay điên loạn ? Công cuộc điều tra đang tiến hành.

Sự việc gợi nhắc lại bao nhiêu vụ án mạng khác nhưng sau đó bị xếp lại. Và điều này càng làm gia tăng nỗi lo lắng của các nhân viên an ninh trước sự thoái lui của chính quyền.

Le Figaro tiếp tục dẫn độc giả đến vùng Đông Bắc Á, đến với «chảo lửa » Hồng Kông. Những đảng chính trị thân Bắc Kinh muốn cấm người phản đối đeo mặt nạ xuống đường biểu tình.

Lệnh cấm này đã được đảng DAB, thân Bắc Kinh đòi hỏi từ lâu, và đã được Pháp hay Mỹ áp dụng. Nhiều người phản đối cho biết họ không sợ và có thể sẽ « hóa trang như những chú hề ». Nếu như biện pháp mới này được áp dụng, điều này càng khẳng định chiến lược của Bắc Kinh, đẩy bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga lên tuyến đầu để xử lý khủng hoảng, tạm thời gạt sang một bên giải pháp can thiệp trực tiếp.

Tại quảng trường Thiên An Môn, Tập Cận Bình cam kết giữ nguyên « quyền tự trị » của đặc khu. Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Shi Yinhong, giáo sư đại học Nhân dân «Trung Quốc sẽ làm tối đa để tránh việc gởi quân, do cái giá phải trả trên trường quốc tế sẽ là rất lớn. Cảnh sát Hồng Kông vẫn có nhiều khả năng để gia tăng sức mạnh và tăng cường kiểm soát ».

Theo cáo buộc của nhiều người biểu tình, cảnh sát Trung Quốc dường như đã âm thầm trà trộn vào hàng ngũ cảnh sát Hồng Kông. Ông Shi cảnh báo «Bắc Kinh sẽ không dung thứ cho việc những kẻ cực đoan chiếm lấy quyền kiểm soát ».

Về Bắc Triều Tiên, Le Figaro quan tâm đến vụ bắn thử tên lửa hôm thứ Tư 02/10/2019. Nhật báo cánh hữu này cho rằng « Kim Jong Un gia tăng áp lực với Trump ».

Tờ báo trích dẫn nhận xét của ông Harry Kazianis, chuyên gia tại Center for the National Interest của Hoa Kỳ đánh giá : « Thông điệp của Bắc Triều Tiên rất rõ ràng : Khả năng gieo rắc hỗn loạn của chúng tôi gia tăng mỗi ngày. Dường như họ muốn thúc đẩy Washington từ bỏ yêu sách phi hạt nhân hóa hoàn toàn ».

Giới chuyên gia nhận định thời điểm tiến hành vụ thử không phải ngẫu nhiên. Đây là lần đầu tiên kể từ sau thất bại thượng đỉnh Hà Nội hồi tháng 02/2019, lãnh đạo họ Kim bật đèn xanh cho việc nối lại các cuộc đàm phán với Mỹ, dự kiến diễn ra vào cuối tuần này tại Thụy Điển.

Ông Leif-Eric Easleyn giáo sư đại học Ewha, tại Seoul lưu ý : «Bắc Triều Tiên quen ra giá cao trước khi ngồi vào bàn đàm phán để có thể có được các nhượng bộ ».

Cũng trên Le Figaro nhưng trong lĩnh vực đời sống văn hóa. Tờ báo lo lắng cho hiện tượng « Tiếng ồn thôn dã chia rẽ nông thôn và tân nông thôn ».

Tiếng rống của bò, tiếng gà gáy ban mai, tiếng chim hót hay tiếng chuông nhà thờ, tiếng vịt kêu cạp cạp ngoài đồng, tiếng ếch kêu ròn rã hay tiếng ve kêu ngày hè… những âm thanh đặc trưng cho vùng thôn dã nay đang phải đối mặt với những đơn kiện « lạ đời » của những lớp người « tân nông thôn » đến từ thành thị.

Nông thôn Pháp đang chứng kiến cảnh đối đầu giữa người « nông thôn chân chất » thật sự với những người « tân nông thôn » tìm sự trong lành, nhưng không chấp nhận những âm thanh thôn dã. Số đơn kiện tiếng ồn nông thôn ngày càng nhiều, đến mức thị trưởng xã Gajac, vùng Gironde, người sáng lập hiệp hội « Tiếng vọng thôn dã » phải lên tiếng tố cáo « thói ích kỷ, tự cho mình là trung tâm vũ trụ của những người mới đến, xuất thân từ thành thị đến khám phá nông thôn giống như là một kẻ ngốc phát hiện ra rằng không thể hái trứng từ trên cây ».

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20191004-vi-sao-my-%C2%AB-gio-cao-danh-khe-%C2%BB-voi-airbus

(AP) – Nga giúp Trung Quốc xây dựng hệ thống cảnh báo tên lửa đạn đạo.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm qua 03/10/2019 phát biểu như trên tại một hội nghị quốc tế tại Sochi. Nguyên thủ Nga cũng nói thêm rằng việc này sẽ giúp Trung Quốc tăng cường khả năng phòng thủ. Kể từ thời Chiến Tranh Lạnh tới nay, chỉ có Hoa Kỳ và Nga có các hệ thống cảnh báo về các vụ phóng tên lửa đạn đạo như vậy. Tuyên bố của Vladimir Poutine báo hiệu sự hợp tác quốc phòng Nga – Trung đang được nâng cao thêm một bậc.

(Reuters) – Tổng thống Mỹ vẫn muốn đàm phán với Bình Nhưỡng. 

Ông Donald Trump đã tuyên bố như trên ngày 03/10/2019, mặc dù Bình Nhưỡng tiếp tục bắn tên lửa. Ngày 03/10, một ê kíp Bắc Triều Tiên đã đến Thụy Điển, nơi hảo luận mới dự kiến diễn ra từ nay đến cuối tuần. Sau vụ Bình Nhưỡng thử nghiệm tên lửa hôm 02/10, Pháp, Anh và Đức đã yêu cầu Hội Đồng Bảo An triệu tập một phiên hợp kín vào tuần tới. Trong khi đó, thủ tướng Nhật ngày 04/10/2019 cho biết vẫn muốn gặp lãnh đạo Bắc Triều Tiên và không đặt điều kiện tiên quyết.

(Reuters) – Thủ tướng Nga chỉ trích Mỹ cấm vận Cuba. 

Trong chuyến thăm kéo dài 2 ngày tại La Habana, Dmitry Medvedev cho thấy Matxcơva vẫn ủng hộ chế độ Cộng Sản Cuba. Liên Xô từng ủng hộ Cuba mạnh mẽ trong nhiều thập kỷ, và trong những năm gần đây Matxcơva đã tìm cách nối lại quan hệ thương mại, quân sự và chính trị với Cuba. Nga muốn tăng cường sự hiện diện ở Nam Mỹ, để đối trọng với Trung Quốc và Mỹ.

(Reuters) – Washington đồng ý bán tên lửa cho Ukraina. 

Bộ Ngoại Giao Mỹ hôm qua thông báo ủng hộ việc bán 150 tên lửa Javelin cho Ukraina, với giá có thể lên tới 39,2 triệu đô la. Loại tên lửa này đã được nhắc tới trong cuộc điện đàm của tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng nhiệm Zelensky hôm 25/07.

(Reuters) – Công tố viên trưởng mới của Ukraina :

Không có bằng chứng chống lại con trai cựu phó tổng thống Mỹ Biden.

Ông Rouslan Riabochapka hôm nay 04/10/2019 cho biết không có bất cứ bằng chứng nào về việc Hunter Biden, con trai của đối thủ trong kỳ bầu cử tổng thống tới đây của ông Trump, gian lận tại Ukraina. Khi được hỏi luật sư riêng của Donald Trump có liên lạc về vấn đề này hay không, quan chức này khẳng định là « không ».

(AFP) – Mỹ, Anh và Úc yêu cầu Facebook ngưng dự án mã hóa hoàn toàn dịch vụ tin nhắn. 

Đề nghị của Mỹ, Anh và Úc đã bị Facebook từ chối, với lý do phải bảo đảm tính riêng tư trong các tin nhắn của hơn một tỉ người dùng. Chính quyền ba nước hôm qua 03/10/2019 gửi thư ngỏ cho ông chủ Facebook Mark Zuckerberg đề nghị tập đoàn này để chính quyền các nước có thể kiểm tra nội dung tin nhắn nhằm bảo vệ công dân của họ. Mỹ, Anh và Úc kêu gọi Facebook quan tâm đến việc đảm bảo an ninh công cộng.

(Reuters) – Viện Công tố Paris mở điều tra về động cơ vụ một nhân viên sở Cảnh Sát Paris dùng dao sát hại 4 công chức khác.

Vụ tấn công xảy ra vào trưa hôm qua 03/10 bên trong trụ sở của Sở Cảnh Sát Paris, một trong những tòa nhà được bảo vệ nghiêm ngặt nhất thành phố. Thủ phạm, 45 tuổi, là nhân viên tin học trong Sở, không có dấu hiệu rối loạn tâm lý. Tổng thống Macron, thủ tướng Philippe và đô trưởng Paris Anne Hidalgo đã đích thân tới hiện trường.

(RFI) – Tổng thống Ecuador ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc. 

Lệnh của tổng thống Lenin Moreno được đưa ra hôm qua 03/10/2019, để đối phó với nỗi giận dữ của dân chúng sau khi chính phủ quyết định ngưng trợ giá về nhiên liệu, chất đốt. Biện pháp ngưng trợ giá chính quyền thông báo hôm thứ Ba 01/10 cho phép Nhà nước tiết kiệm 2 tỉ euro/năm, nhưng khiến gần như toàn bộ các mặt hàng tiêu dùng tăng giá. Tài xế taxi, xe bus và các hãng vận chuyển đình công, tìm cách phong tỏa nhiều tuyến đường chính ở thủ đô, dẫn đến nhiều vụ xô xát.

(AFP) – Rượu tiêu thụ tại Nga giảm 43%, từ năm 2003 đến năm 2016. 

Theo báo cáo mới đây của Tổ chức Y Tế Thế Giới, tính trung bình, người Nga còn uống rượu ít hơn người Pháp và Đức. Nhờ thế, tuổi thọ trung bình của dân Nga đã được cải thiện đáng kể : 78 tuổi (nữ) và 68 tuổi (nam). Dưới thời Putin, chính quyền hạn chế việc mua bán rượu, nhất là vodka, qua hàng loạt biện pháp được áp dụng nghiêm ngặt: các cửa hàng bị cấm bán vodka sau 23g, cấm bán rượu cho trẻ vị thành niên, nhà nước tăng giá các loại rượu mạnh, cấm quảng cáo rượu.

(AFP) – Sýp lên án Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm hải phận, với kế hoạch thăm dò dầu khí mới.

Chính quyền Sýp ngày 04/10/2019 đã tố cáo Thổ Nhĩ Kỳ thách thức Liên Âu khi cho một chiếc tàu khoan dầu khác vào hoạt động bên trong vùng biển nước này. Tàu khoan Yavuz của Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến vào khu vực lô dầu khí số 7, trong vùng đặc quyền kinh tế của Sýp. Lô này đã được giao cho tập đoàn dầu khí Eni của Ý và Total của Pháp khai thác vào tháng 9 vừa qua.

(Reuters) – Tổng thống Honduras phủ nhận đã bảo vệ người em buôn ma túy.

Tổng thống Juan Orlando Hernandez ngày 03/10/2019 đã lên tiếng phủ nhận mọi liên can trong vụ em trai của ông, Juan Antonio “Tony” Hernandez, bị Tư Pháp Mỹ cáo buộc tổ chức một mạng lưới buôn lậu ma túy tại Mỹ trong nhiều năm dưới sự che chở của đương kim tổng thống Honduras. Bị bắt vào năm ngoái ở Miami về tội buôn lậu và tàng trữ vũ khí bất hợp pháp, Tony Hernandez đã phải ra tòa từ ngày 02/10 tại Manhattan (New York).

(AFP) – Bạo động tiếp diễn tại Irak : 31 người chết sau ba ngày biểu tình bạo động.

Ngày 03/10/2019 tình trạng bạo động đã tăng lên một bực, với nhiều vụ xô xát bùng lên giữa người biểu tình và lực lượng an ninh ở nhiều nơi tại Irak. Bạo động vẫn tiếp diễn bất chấp việc thủ tướng Iraq Adel Abdul Mahdi, hôm 2/10, đã ban bố lệnh giới nghiêm tại thủ đô Bagdad, và dành quyền cho các địa phương áp đặt giới nghiêm nếu cần thiết.

http://vi.rfi.fr/tong-hop/20191004-tin-doc-nhanh?xtor=EPR-300-[Quotidienne]-20191004-[contenu]-1177140254985