Đặng Duân

16-7-2019

Tôi tin chắc mọi hoạt động của tàu Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam đều được các cơ quan chức năng Việt Nam giám sát chặt chẽ và có biện pháp ứng phó.

Ở đây chỉ xin được suy đoán về diễn biến mới được tiết lộ là sự xuất hiện của tàu hải cảnh 35111 ở phía tây bãi Tư Chính, dựa vào các thông tin hoàn toàn công khai.

Theo phó giáo sư Ryan Martinson, người theo dõi và tường thuật sâu sát mọi chuyển động của tàu Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam những ngày qua, tàu hải cảnh 35111 đã xuất hiện ở phía tây bãi Tư Chính từ ngày 18.6.2019.

Ngày 12.7 nó đã di chuyển đến Đá Chữ Thập, một trong những căn cứ phi pháp lớn mà Trung Quốc xây dựng ở quần đảo Trường Sa, nhiều khả năng để tiếp tế trước khi trở lại khu vực cũ vào ngày 14.7.

Theo Martinson, tàu này không tham gia trực tiếp vào việc hộ tống tàu thăm dò Hải Dương Địa Chất 8, vốn hoạt động chếch lên phía bắc hàng chục hải lý.

Chị Phạm Thanh Vân, một trong những người sáng lập Dự án Đại sự ký Biển Đông, đã cung cấp thêm tọa độ chính xác của Hải cảnh 35111 vào đêm 15.7.

Căn cứ theo tọa độ này, khu vực mà tàu Hải cảnh 35111 hoạt động gần 1 tháng qua thuộc lô dầu khí 06-1 hiện được điều hành khai thác bởi liên doanh Rosneft Vietnam B.V. giữa tập đoàn Rosneft của Liên bang Nga và Việt Nam.

Lô 06-1 nằm ở phía bắc lô 07-03, tức dự án Cá Rồng Đỏ, và nằm lọt trong lô 06-2. Ở lô 06-1 hiện có ba mỏ Lan Tây, Lan Đỏ và Phong Lan Dại. Tháng 5 năm ngoái, một cuộc đấu khẩu ba bên giữa Bắc Kinh, Hà Nội và Moscow đã xảy ra sau khi Rosneft Vietnam B.V. đưa giàn khoan Hakuryu 5 của Nhật Bản ra lô 0.6-1, vốn là nơi Việt Nam đã khai thác từ nhiều năm nay.

Mọi chuyện dường như chỉ dừng ở mức đấu khẩu khi đó. Tuy nhiên, trung tuần tháng 5 năm nay, giàn khoan Hakuryu 5 tiếp tục được đưa ra khoan ở giếng PLDCC-1X (thuộc mỏ Phong Lan Dại?) từ 15.5 đến 30.7. Và lần này chúng ta chứng kiến tàu Hải cảnh 35111 xuất hiện tại khu vực lô 06-01.

Trong một bức ảnh vệ tinh chụp ngày 9.7, một chiếc tàu nhiều khả năng là Hải cảnh 35111 được nhìn thấy xuất hiện ở cách một giàn khoan (nhiều khả năng là giàn khoan Hakuryu 5) khoảng 4 hải lý về phía đông bắc.

Hiện tại theo vị trí mới nhất đêm 15.7 thì tàu Hải cảnh 35111 xuất hiện cách giàn khoan này khoảng 7 hải lý về phía bắc.

Như vậy, có thể thấy từ việc đấu khẩu năm ngoái, năm nay Trung Quốc đã bắt đầu cử tàu Hải cảnh để theo dõi các hoạt động hợp pháp của Việt Nam trong lô 06-01.

Động thái này có lẽ cũng không nằm ngoài chiến thuật biến khu vực không tranh chấp thành khu vực tranh chấp nhằm gây sức ép với Việt Nam. Cũng không loại trừ việc Trung Quốc sẽ tiếp tục leo thang từ theo dõi đến quấy phá hoạt động của giàn khoan ở lô 06-01.