Thanh Hà

Năm tuần lễ trước khi Donald Trump bước vào Nhà Trắng, các tờ Libération, Le Figaro và Les Echos đều chú ý đến « Đế chế tài chính địa ốc khổng lồ của nhà tỷ phú New York Donald Trump », tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Các tờ báo Pháp lo ngại quyền lợi kinh tế của gia đình Trump « sẽ đè nặng lên chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ ».Trump xoay trục sang châu Á trước Obama để kinh doanh.

Bên cạnh những chủ đề chính như « Chiến tranh không hồi kết » tại Aleppo – Syria, thêm một ứng viên muốn đại diện cho đảng Xã hội ra tranh cử tổng thống Pháp vào năm 2017 : cựu bộ trưởng Giáo Dục, Vincent Peillon ; Trung Quốc, 15 năm sau ngày gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới … Le Figaro tìm cách trả lời câu hỏi vì sao ông Trump ở cương vị tổng thống phải « cắt đứt quan hệ với đế chế của mình ? ».

Libération trên trang nhất đăng ảnh một Donald Trump tay cầm xẻng, như đang đặt viên đá đầu tiên cho một công trình xây dựng. Ở bên cạnh là hàng tựa nổi bật : « Xung đột quyền lợi, Trump Tổng thống- Chủ tịch tổng giám đốc ». Tờ báo không vòng vo : « Đế chế tài chính và địa ốc khổng lồ của chủ nhân tương lai nước Mỹ sẽ đè nặng lên chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ ».

Chưa bao giờ nước Mỹ lại bầu lên một vị tổng thống giàu có như Donald Trump. Báo Forbes thẩm định tài sản của ông lên tới gần 4 tỷ đô la. Lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, tổng thống Mỹ cũng là chủ nhân trên dưới 500 doanh nghiệp, đứng đầu trên 300 cơ sở được đặt tại một thiên đường thuế khóa.

Xung đột quyền lợi

Le Figaro nhắc lại : khi ra tranh cử ông Trump hứa « quét dọn sạch sẽ », bài trừ tham nhũng trong guồng máy nhà nước của Washington. Nhưng với bản thân thì Trump lại không ngần ngại luồn lách luật và cũng chẳng mấy quan tâm đến những giá trị đạo đức như ông thường rao giảng. Điển hình là cho dù Cuba và Libya có bị Mỹ cấm vận, nhưng điều ấy đã không cấm cản « tập đoàn » Trump thăm dò cơ hội làm ăn trên quê hương của Fidel Castro hay trên đất nước của cố đại tá Kadhafi.

Như ghi nhận trong xã luận báo Libération : vấn đề của ông Trump nằm ở chỗ, thứ nhất tới nay, có vẻ như ông không tôn trọng nguyên tắc tách bạch vai trò của tổng thống và chủ doanh nghiệp ; thứ hai là Donald Trump đã ít nhiều trao chìa khóa « tập đoàn Trump » lại cho những người con của mình, nhưng cũng chính những người con của tổng thống tân cử Hoa Kỳ lại là cột trụ của nhóm chuyển giao quyền lực với Nhà Trắng. Sau cùng, chính sách ngoại giao của Mỹ liệu có bị quyền lợi kinh tế, tài chính của gia đình Trump chi phối ?

Cũng báo Libération nêu lên vài « chuyện tình cờ » trực tiếp liên quan đến Donald Trump : Thổ Nhĩ Kỳ dọa xóa tên Donald Trump khỏi các tòa tháp mang tên tổng thống tương lai Hoa Kỳ khi ứng viên Trump chỉ trích người Hồi giáo và dọa cấm cửa họ vào nước Mỹ. Nhưng khi tổng thống tân cử Hoa Kỳ tuyên bố ủng hộ chính sách cứng rắn của tổng thống Erdogan, lập tức Trump Tower ở giữa lòng thủ đô Ankara được để yên.

Một hồ sơ khác có thể bị chi phối là vụ kiện đang nhắm vào ngân hàng Đức Deutsche Bank. Tư pháp Hoa Kỳ đòi phạt Deutsche Bank đến 14 tỷ đô la vì đã bán cho các ngân hàng Mỹ nợ khó đòi, dẫn tới tai họa tài chính 2008. Nhưng cũng chính tập đoàn ngân hàng lâu đời này của Đức đã cho gia đình Trump vay 2,5 tỷ đô la từ năm 1998 mà đến nay Trump Organization vẫn chưa thanh toán hết. Libération đặt câu hỏi : liệu rằng chính quyền Mỹ trong tay tổng thống Trump có khoan hồng với Deutsche Bank hay không ?

Chính sách xoay trục sang châu Á, Trump còn đi trước cả Obama

Trong lúc Donald Trump mạnh mẽ hô hào và khuyến khích các doanh nhân Mỹ « hồi hương » vốn đầu tư ở hải ngoại để vực dậy kinh tế nước nhà thì một mình ông đã có tới hơn 100 công trình mang tên Trump hiện diện tại 18 quốc gia trên thế giới, từ khách sạn, tòa cao ốc, đến sân golf, các sòng bạc…

Trước người tiền nhiệm là Barack Obama, ông vua địa ốc Donald Trump từ lâu đã xoay trục làm ăn sang châu Á. Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Hàn Quốc, Philippines hay Đài Loan là những địa điểm đại tập đoàn Trump Organization đã có cơ sở từ lâu.

Libération trích dẫn phóng sự của báo Washington Post ấn bản ngày 20/11/2016 cho thấy trong số 111 hãng thuộc về ông vua địa ốc New York ở hải ngoại, 16 đặt tại Ấn Độ, 9 ở Trung Quốc. Ấn Độ là thị trường lớn thứ nhì của « đế chế » Trump sau Bắc Mỹ.

Công trình khổng lồ xây dựng Tháp Trump tại Bombay vẫn còn chưa hoàn tất. Đáng chú ý là trong dự án này, đối tác của « tập đoàn » Trump là một ông khổng lồ địa ốc Ấn Độ Lodha rất thân cận với chính giới ở New Delhi.

Với một ông khổng lồ khác của châu Á là Trung Quốc, từ năm 2008 « gia đình » Trump đã đánh cuộc vào ngành du lịch của xứ này. Chi nhánh của hệ thống khách sạn Trump Hotel Collection đang dự trù mở từ 20 đến 30 khách sạn hạng sang ở các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Thẩm Quyến.

Trong vùng Đông Nam Á, Jakarta, Singapore, Bắc Kinh hay Kuala Lumpur cũng là những « mảnh đất màu mỡ » đã lọt vào mắt xanh của Trump Hotel Collection. Doanh nhân Donald Trump đã mở rộng mạng lưới đến cả Philippines, với công trình xây dựng một Tháp Trump cao 57 tầng ở ngay trung tâm tài chính của thủ đô Manila.

Mỹ « để mặc » cho Nga tung hoành ?

Năm tuần trước khi bước vào Nhà Trắng, Donald Trump chưa hoàn tất trong việc thành lập chính phủ. Nhưng mọi chú ý đang hướng về Rex Tillerson, người có triển vọng trở thành ngoại trưởng Hoa Kỳ trong chính quyền sắp tới.

Ký giả Philippes Gélie, báo Le Figaro, nhấn mạnh : chủ nhân tập đoàn dầu khí Exxon nổi tiếng thân Nga. Một cố vấn thân cận với Donald Trump cho biết việc chỉ định ông Tillerson vào chiếc ghế ngoại trưởng cho thấy chính quyền Mỹ sắp tới « để cho Matxcơva rảnh tay hành động ». Washington sẽ nhắm mắt « trên các vấn đề từ nhân quyền đến Syria và kể cả Crimée, với điều kiện là trục Nga- Iran không được hình thành để áp đặt luật chơi ở Trung Đông ».

Trả lời đài truyền hình Mỹ Donald Trump giải thích ông có ý định mời lãnh đạo tập đoàn dầu khí ExxonMobil làm ngoại trưởng bở vì ông này « chẳng những là một doanh nhân ngoại hạng mà còn quen biết nhiều và biết rõ các lãnh đạo trên thế giới. Trong quá khứ Tillerson từng ký nhiều hợp đồng khổng lồ với Nga ».

Năm 2013 chính Vladimir Putin đã trao tặng huân chương cho ông Tillerson và từ hai mươi năm qua, ngoại trưởng tương lai Hoa Kỳ làm việc chặt chẽ với Igor Sechin, chủ nhân tập đoàn dầu khí Rosneft và cũng là một người thân cận của tổng thống Putin.

Thêm một chi tiết được tờ báo Pháp ghi nhận : Tillerson trong cương vị chủ tịch tổng giám đốc ExxonMobil luôn chống đối chính sách trừng phạt Matxcơva can thiệp tại Ukraina và thôn tính bán đảo Crimée.

Khép lại những bài báo nói về Mỹ để nhìn về sang châu Á : « Tại Hàn Quốc đến lượt các đại tập đoàn Chaebol bị cuốn vào vòng xoáy tai tiếng chính trị », hồ sơ lớn trong phần trang kinh tế báo Le Figaro.

Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye và bà cố vấn Choi Soon Sil « cuốn hút các đại tập đoàn» của nền kinh tế lớn thứ 4 Châu Á vào « tâm bão ». Trong cuộc điều trần trước Quốc Hội tuần trước, Samsung thú nhận đã rót 15 triệu euro cho hai quỹ do bà « quân sư » tổng thống Choi Soon Sil điều hành.

Do bảo đảm đến 20 % tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước, Samsung phải hứng chịu đến 80 % câu hỏi của các đại biểu Hàn Quốc trong buổi điều trần tuần qua.

Không chỉ có đế chế của đình họ Lee này lo ngại, mà từ Hyundai đến Lotte hay LG … những cột trụ của nền công nghiệp Hàn Quốc đều không muốn bất kỳ một ai nhòm ngó vào sổ sách kế toán của họ. Bởi, như ghi nhận của một chuyên gia được Le Figaro trích dẫn, đằng sau những thành công vượt bực của những tên tuổi làm nên sức mạnh công nghiệp xứ Hàn, là đầy rẫy những vụ trốn thuế, sổ sách không minh bạch.

Có điều, tới nay các Chaebol vẫn được các chính quyền liên tiếp bao che : từ những năm 1960 các gia đình giàu có đã đạt một thỏa thuận ngầm với tổng thống Park Chung Hee, thân phụ của đương đương kim tổng thống Hàn Quốc. Theo đó giới tài phiệt xứ Hàn dốc lực xây dựng lại cỗ xe kinh tế và công nghiệp cho nước nhà, đổi lại chính quyền nhắm mắt làm ngơ trên tất cả những hồ sơ khác, kể cả quá khứ họ cộng tác với quân đội Thiên hoàng thời kỳ nước Nhật đô hộ Triều Tiên.

Về sự kiện lần đầu tiên một tổng thống đương nhiệm Hàn Quốc bị truất phế, báo La Croix nói đến « một cuộc cách mạng thắp nến ôn hòa » vẫn muốn tiếp tục được « thắp sáng » cho tới khi nào bà Park Geun Hye thực sự ra đi. Báo kinh tế Les Echos lo ngại khủng hoảng chính trị ở Seoul đẩy nền kinh tế thứ tư của châu Á vào tương lai đầy bất trắc.

Trong phần tin y tế, một bài báo trên Le Figaro có thể thu hút chú ý độc giả : « Tại sao nhịn ăn để giảm cân lại không có hiệu quả ? »

Cách nay gần 10 năm một chuyên gia thuộc viện Y khoa đại học New Jersey, Hoa Kỳ, đã đi đến kết luận : biện pháp hiệu quả nhất chống bệnh béo phì là « giáo dục » để cơ thể không « đòi hỏi quá đáng » chất béo, chất đường hay chất đạm … Điều đó có nghĩa là theo các chuyên gia được Le Figaro trích dẫn, dù cố gắng nhịn ăn, người có tạng béo, sớm muộn gì cũng sẽ lên cân trở lại, do cơ thể đã « quen » được tích trữ những lượng đường, mỡ hay protéine lớn.

Ngược lại, người ta có thể ăn rất nhiều, nhưng tập thể dục đều đặn để thải những lượng « dư thừa » thì chẳng bao giờ sợ lên cân !

Bài báo này như ngầm nhắc độc giả, không nhất thiết phải « kiêng cữ » trước những món ngon trong dịp Tết, lễ cuối năm, như gan ngỗng béo, bánh ngọt, sô cô la, rượu hay phó mát … nhưng thưởng thức những đặc sản ấy rồi thì độc giả và bạn nghe đài nhớ tăng thời lượng tập thể dục, tăng xuất bơi …tránh để cơ thể « quen mui » với lượng đường và mỡ quá lớn.

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20161212-quyen-loi-tai-chinh-cua-gia-dinh-trump-anh-huong-den-ngoai-giao-my

(AFP) – Tại Pháp, một xe vận chuyển tiền bị tấn công : 70 kg vàng bị đánh cắp. Chiếc xe chở tiền Loomis đã bị bốn người lạ mặt có vũ trang bắt chuyển hướng sáng sớm hôm nay gần Lyon, cướp đi 70 kg vàng trước khi tẩu thoát. Số tiền mất mát ước tính lên đến 2,5 triệu euro. Hiện cảnh sát đang truy lùng gắt gao bốn đối tượng trên.

(AFP) – Dùng chất kích thích, một vận động viên bơi lội Trung Quốc bị cấm thi đấu. Theo quyết định của Liên Đoàn Bơi Lội Quốc tế đưa ra hôm nay, 12/12/2016, Trần Dân Hi (Chen Xinyi) bị cấm tham gia các cuộc tranh tài trong vòng hai năm. Các mẫu xét nghiệm chất kích thích được lấy từ hôm 08/08 cho kết quả dương tính, cùng ngày cô tham gia tranh vòng chung kết nữ 100m bơi bướm. Trong cuộc đua này cô Trần Dân Hi đã về thứ 4.

(AFP) – Bầu cử lập pháp : Đảng Xã hội – Dân chủ Rumani thắng lớn. Theo kết quả chính thức, trong cuộc bầu cử lập pháp diễn ra hôm qua, đảng PSD, đã thu được 45,2% lá phiếu cử tri với tỷ lệ tham gia bỏ phiếu là 60%. Về nhì là đảng Quốc gia Tự do (PNL) với 20,2% số phiếu và thứ ba là Liên minh Cứu Rumani USR 9,3%. Với kết quả này, sau một năm vắng bóng do vụ hỏa hoạn một hộp đêm bi thảm tại Bucarest, đảng Xã hội Dân chủ đã có thể trở lại chính trường. PSD tuyên bố sẽ hợp sức cùng với ALDE, một đảng chính trị trung hữu để thành lập chính phủ.

(AFP) – Tình hình Macedonia bấp bênh sau bầu cử. Cả phe đối lập và đảng cầm quyền đều tuyên bố thắng cử trong cuộc bầu cử lập pháp hôm qua. Kịch bản này còn làm cho cơ may bình ổn đất nước trong tình trạng khủng hoảng từ hai năm nay thêm mong manh. Tháng 2/2015, phe đối lập tố cáo thủ tướng Nikola Gruevski và lãnh đạo ngành tình báo đã nghe lén điện thoại hơn 20.000 người, trong đó có các thẩm phán và phóng viên. Mục đích là để giám sát giới truyền thông, các cuộc bầu cử và việc bổ nhiệm các vị trí chủ chốt trong chính quyền. Vụ việc bể ra nhấn chìm đất nước trong khủng hoảng chính trị, thủ tướng Nikola phải từ chức, dẫn đến việc tổ chức bầu cử trước thời hạn.

(AFP) – Cuba và Liên Hiệp châu Âu ký thỏa thuận bình thường hóa quan hệ. Hôm nay 12/12/2016, tại Bruxelles, Liên Hiệp châu Âu và Cuba đã ký « thỏa thuận đối thoại chính trị và hợp tác » để bình thường hóa quan hệ. Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez Parilla, lãnh đạo ngoại giao Liên Hiệp Châu Âu, bà Federica Mogherini đã ký thỏa thuận tại hội nghị các bộ trưởng ngoại giao của 28 nước thành viên Liên Hiệp. Trước khi ký thỏa thuận này, Cuba là nước duy nhất trong Mỹ Latinh không có quan hệ hợp tác với EU. Việc bình thường hóa quan hệ giữa Liên hiệp châu Âu được khởi động ngay sau khi tổng thống Mỹ Barack Obama và chủ tịch Cuba Raul Castro tuyên bố tiến trình xích lại gần nhau giữa Washington và La Habana cách đây 2 năm. Hiệp định chính trị-thương mại là khuôn khổ pháp lý cho quan hệ EU-Cuba, theo Bruxelles. Để đi vào có hiệu lực, hiệp định cần phải được Nghị Viện Châu Âu và Quốc hội từng nước thành phê chuẩn.

(AFP) – Nhiều nước Châu Mỹ Latinh bị liên lụy vì tai tiếng tham nhũng tại Brazil. Theo tiết lộ của một tổ hợp truyền thông châu Mỹ Latinh Diarios America (GDA) hôm qua 11/12/2016, cuộc điều tra chống tham nhũng liên quan đến Petrobras đã dẫn đến việc Ngân hàng Phát triển Brazil buộc phải đình chi trả 3,6 tỷ đô la cho 16 dự án tại 6 quốc gia gồm Achentina, Venezuela, Cộng Hòa Dominicana, Cuba, Honduras và Guatemala. Chương trình tài trợ này được cấp phát trong giai đoạn 2003-2015, dưới thời các chính phủ cánh tả Lula da Silva và Dilma Rousseff. Những quốc gia bị tác động nhiều nhất trong vụ tai tiếng này là những nước nhận được nhiều tài trợ nhất : Venezuela (3,1 tỷ đô la) và Cộng Hòa Dominicana (2,5 tỷ).

(AFP) – Pháp : Tổng giám đốc IMF ra tòa vì cáo buộc « bất cẩn ». Hôm nay 12/12/2016, tổng giám đốc Quỹ Tiền Tệ Thế giới, bà Chistine Lagarde phải ra trước Tòa án Tư pháp của nền Cộng hòa để trả lời về cáo buộc « bất cẩn » gây thiệt hại cho công quỹ trong vụ tranh chấp tài chính liên quan đến doanh nhân tỷ phú Bernard Tapie, khi bà còn là bộ trưởng Kinh Tế dưới chính quyền tổng thống Nicolas Sarkozy. Sự việc diễn ra ra từ năm 2008, khi đó ông Bernard Tapie có vụ tranh chấp tài chính với ngân hàng Credit Lyonais liên quan việc mua bán công ty Adidas của ông, bà Lagarde đã quyết định đưa vụ việc qua phân xử tại một tòa án trọng tài. Kết quả tòa xử cho nhà tỷ phú Pháp thắng kiện, Nhà nước Pháp với tư cách là cổ đông chính của ngân hàng Credit Lyonais thời đó đã phải bồi thường cho ông Bernard Tapie số tiền 430 triệu euro, lấy từ ngân sách Nhà nước. Giờ đây tư pháp muốn biết tại sao bà bộ trưởng Kinh Tế khi đó đã ra một quyết định gây thua thiệt cho lợi ích chung ? Bà tổng giám đốc IMF có thể phải nhận mức án 1 năm tù và 15.000 euro tiền phạt. Tòa sẽ ra phán quyết vào ngày 20/12 tới.

(AFP) – Tại Thái Lan, hàng chục ngàn tù nhân được ân xá. Đây được xem là một cử chỉ « khoan hồng » đầu tiên của quốc vương tương lai. Những người được ân xá là những phụ nữ lần đầu tiên bị kết án tù, những tù nhân đã thọ án được 1/3 án tù, các tù nhân tàn tật hay ốm nặng. Tuy nhiên, thông cáo ân xá được tờ Gazette Hoàng gia công bố lại không nêu cụ thể số người được ân xá. Riêng tờ Bangkok Post, dẫn lời lãnh đạo cơ quan quản lý trại tù, số tù nhân được ân xá trước thời hạn là 30.000 người và 70.000 tù nhân khác được giảm án.

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20161212-tin-doc-nhanh