Tranh chấp Biển Đông – 13/09/2016
Nga tham gia diễn tập hải quân ở Biển Đông
Trung Quốc và Nga sẽ tổ chức 8 ngày diễn tập hải quân ở Biển Đông, ngoài khơi tỉnh Quảng Đông ở miền Nam Trung Quốc khởi sự từ ngày 12/9, theo tin từ hải quân Trung Quốc.
Cuộc diễn tập diễn ra giữa bối cảnh căng thẳng tranh chấp tại Biển Đông dâng cao sau phán quyết của Tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc bác bản đồ đường lưỡi bò của Trung Quốc và chỉ trích các hoạt động phá hoại môi trường của Bắc Kinh trên vùng biển giàu tài nguyên này.
Cuộc tập trận chung trên biển mang tên The Joint Sea-2016 sẽ quy tụ sự tham gia của tàu, tàu ngầm, trực thăng, máy bay chiến đấu, và lực lượng thủy quân lục chiến, theo thông cáo trên trang microblog chính thức của hải quân Trung Quốc hôm 11/9.
Nguồn tin này cho biết thêm trong các hoạt động Trung-Nga sẽ tiến hành thao dượt có các hoạt động quốc phòng, cứu hộ, chống tàu ngầm, và bao vây đảo.
Lực lượng thủy quân lục chiến sẽ tham gia các cuộc diễn tập bắn đạn thật, bảo vệ đảo và các cuộc hành quân đổ bộ trong chiến dịch lớn nhất mà hải quân hai nước từng tiến hành chung, thông cáo cho biết.
Trung Quốc nói đây là cuộc thao dượt hải quân ‘thường kỳ’ nhằm củng cố hợp tác chứ không nhắm vào bất kỳ một nước nào.
Trung-Nga là hai thành viên có quyền phủ quyết trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và từng có chia sẻ nhiều quan điểm tương đồng trong nhiều vấn đề lớn như cuộc khủng hoảng ở Syria.
Năm ngoái, hai nước này đã tổ chức các cuộc tập trận chung ở Biển Nhật Bản và Địa Trung hải.
Nga là nước hậu thuẫn mạnh mẽ cho quan điểm của Trung Quốc trong vụ Philippines kiện bản đồ lưỡi bò ra Tòa Trọng tài Quốc tế.
Vụ thử hạt nhân của Bắc Hàn thay đổi tình thế biển Đông?
Trong một bài xã luận có tựa đề “Bình Nhưỡng thay đổi tình thế biển Đông”, tờ Gulf News cho rằng vụ thử nghiệm hạt nhân tuần trước của Bắc Hàn có thể đặt nhiều nước vào tình thế phải lựa chọn có theo chân, ủng hộ Trung Quốc trong vấn đề biển Đông hay không.
Tờ báo xuất bản tại Dubai thuộc Các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất cho rằng, so với Biển Đông, vấn đề hạt nhân của Bình Nhưỡng là “mối đe dọa nghiêm trọng hơn nhiều” cần phải xử lý trong khu vực.
Tờ báo Ả rập viết: “Bắc Kinh hiện là cường quốc duy nhất ở khu vực có khả năng thay đổi lập trường của Kim Jong Un và các tướng lĩnh ở Bình Nhưỡng, cũng như làm thay đổi lập trường của nhà độc tài trẻ tuổi về sự đùa giỡn nguy hiểm đối với kho nguyên tử”.
Gulf News cho rằng “hiện có ranh giới mong manh cho những nước tuyên bố chủ quyền ở biển Đông, dựa vào Bắc Kinh để chống lại Bình Nhưỡng, hay hoàn toàn bác bỏ việc mở rộng chủ quyền lãnh hải” của Trung Quốc.
Bắc Hàn thực hiện cuộc thử nghiệm hạt nhân thứ năm và cũng là lớn nhất trong nhiều năm cuối tuần trước.
Trong một diễn biến liên quan, chính quyền Hà Nội hôm 10/9 bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về việc Bình Nhưỡng thử hạt nhân lần hai trong năm nay.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình lên tiếng một ngày sau khi truyền thông Bắc Hàn xác nhận vụ mà Nam Hàn tin là vụ thử hạt nhân lớn nhất từ trước tới nay của nước láng giềng.
Ông Bình nói: “Lập trường nhất quán của Việt Nam là ủng hộ phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, ủng hộ việc cấm thử hạt nhân toàn diện, không phổ biến hạt nhân và tiến tới giải trừ loại vũ khí này”.
Người phát ngôn này cho rằng vụ thử “vi phạm nghiêm trọng các Nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, làm gia tăng căng thẳng, đe dọa hòa bình, ổn định ở khu vực”.
Theo Gulf News, MOFA, VOA
“Tam giác chiến lược”
cho phép Trung Quốc kiểm soát được Biển Đông
Bắc Kinh dường như đang âm thầm biến bãi cạn Scarborough, đánh chiếm từ Philippines năm 2012, thành một cơ sở quân sự. Một khi hoàn thành, bãi cạn này cùng với các cơ sở quân sự đã có tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa sẽ tạo thành một “Tam giác chiến lược, cho phép Trung Quốc kiểm soát được Biển Đông”. Trên đây là nhận định của các chuyên gia được báo mạng Quartz, số ra ngày 11/09/2016 phản ảnh lại.
Trong số tất cả các điểm nóng tiềm tàng ở Biển Đông, thì không một nơi nào đang được theo dõi một cách căng thẳng hơn là bãi cạn Scarborough, một đảo san hô rộng lớn với các bãi đá vây quanh. Bãi cạn này rộng 150 cây số vuông và cách bờ biển Philippines không đầy 241 km. Giới quan sát lâu nay nghi ngờ Trung Quốc muốn biến nơi đây thành một đảo quân sự. Vào tuần trước, bộ Quốc Phòng Philippines đã công bố các bức ảnh cho thấy các tàu của Trung Quốc đậu trong khu vực và có thể tiến hành hoạt động cải tạo, quân sự hóa bãi cạn này.
Bắc Kinh âm thầm cải tạo bãi cạn Scarborough
Biển Đông là một thùng thuốc nổ địa chính trị, giàu tài nguyên thiên nhiên và có giá trị chiến lược. Trung Quốc dường như muốn kiểm soát Biển Đông và bãi cạn Scarborough có thể là yếu tố cuối cùng cho phép thực hiện ý đồ này. Ở những nơi khác trong vùng Biển Đông, trong những năm gần đây, Trung Quốc đã xây các đảo nhân tạo, trên đó có các phi đạo đủ khả năng đáp ứng nhu cầu quân sự, các thiết bị theo dõi, các cảng nước sâu, tất cả các hoạt động đó nhằm hỗ trợ cho đòi hỏi về lãnh thổ đối với gần như toàn bộ tuyến đường biển này. Hồi tháng 7/2016, một tòa án quốc tế đã bác bỏ cơ sở pháp lý của những đòi hỏi này, nhưng Bắc Kinh tuyên bố không thừa nhận phán quyết đó.
Trước tiên, Trung Quốc cần biến bãi cạn Scarborough thành một một đảo nhân tạo, giống như họ đã làm ở nhiều nơi trong vùng quần đảo Trường Sa, trong những năm gần đây. Công việc này gây ra nhiều tổn hại cho môi trường và đòi hỏi phải có thiết bị nạo vét trên diện rộng và Trung Quốc đã thực hiện một cách thành thạo. Khi xem xét kỹ lưỡng các bức ảnh mà Philippines công bố hồi tuần trước, một số nhà quan sát cho rằng các tàu Trung Quốc không có các thiết bị nạo vét và do vậy chưa có nguy cơ xẩy ra ngay hoạt động cải tạo bãi cạn này.
Số khác thì giả định rằng Trung Quốc từ lâu đã muốn cải tạo xây dựng ở Scarborough nhưng phải lùi lại sau khi các nhà ngoại giao Mỹ vào đầu năm nay, đã lưu ý (trong các cuộc gặp riêng để giữ thể hiện cho Bắc Kinh) rằng việc tiến hành cải tạo bãi cạn có thể gây ra đối đầu. Một giả thuyết khác còn cho là Trung Quốc hiện đang kín đáo, khéo léo đặt các nền móng để sau này (hoặc sắp tới đây) có thể nhanh chóng cải tạo Scarborough thành một hòn đảo.
Trung Quốc đã giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough (hoặc Hoàng Nham đảo, theo cách gọi của Trung Quốc) từ tay Philippines từ năm 2012. Từ đó đến, nay, Trung Quốc hạn chế chặt chẽ việc tiếp cận nơi đây, không cho ngư dân Philippines đánh bắt hải sản trong khu vực này. Trung Quốc nhấn mạnh là họ không xây dựng gì ở đây, nhưng trong quá khứ, Bắc Kinh đã từng có những tuyên bố gian dối về những chuyện như thế này. Ví dụ, lúc trước, Trung Quốc nói là chỉ xây dựng những chỗ trú ẩn cho ngư dân ở Đá Vành Khăn (Mischief Reef – Trường Sa). Thế nhưng, hiện nay, tại đây đã có các nhà chứa máy bay, cảng và một phi đạo ở phía đầu đảo nhân tạo này.
Scarborough: Một đỉnh của “Tam giác chiến lược”
Bất luận thực tế thế nào, hầu như không còn nghi ngờ gì nữa về việc Bắc Kinh mong muốn xây dựng một đảo quân sự ở bãi Scarborough (mà Philippines còn gọi là bãi Panatag hoặc Bajo Masinloc). Một cơ sở như vậy, phối hợp với các cơ sở hiện có tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, sẽ giúp cho Trung Quốc có một « tam giác chiến lược » để tiến hành các hoạt động theo dõi và tuần tra ở toàn bộ Biển Đông, nơi mà hải quân Trung Quốc trong tuần này thực hiện các cuộc tập trận với Nga.
Tại Mỹ, dân biểu Dan Sullivan vào tháng 4/2016, đã cảnh báo Tiểu ban Quân lực Thượng viện về « tam giác » này. Trên một tấm bản đồ, ông khoanh vùng ba đỉnh của « tam giác » và chỉ ra hàng máy bay tiêm kích Trung Quốc. Các vòng tròn ở ba đỉnh tam giác chồng lấn lên nhau, bao phủ gần như toàn bộ Biển Đông :
« Tam giác » này cũng giúp Trung Quốc thiết lập một dùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở vùng biển này, buộc máy bay của các nước phải thông báo trước cho chính quyền Trung Quốc các chuyến bay. Chưa rõ bằng cách nào Trung Quốc có thể thiết lập thực sự một vùng phòng không như vậy, đặc biệt là lúc khởi sự, nhưng đối với Bắc Kinh, đó chắc chắn là một bước đi mới theo hướng này. Một vài nước cảnh báo là Bắc Kinh muốn biến Biển Đông thành « ao nhà Trung Quốc ».
Vào tháng 8/2016, tòa án tối cao Trung Quốc ra phán quyết rằng các ngư dân bị bắt khi đang đánh bắt trong vùng biển của nước này – dường như bất kể vùng biển nào nằm trong bản đồ đường chín đoạn gây tranh cãi – thì có thể bị phạt tù một năm. Ngư dân Philippines rất thận trọng khi tìm cách vào khu vực xung quanh bãi cạn giàu thủy sản này, chỗ dựa sinh sống của nhiều thế hệ.
Phán quyết của tòa tối cao Trung Quốc được đưa ra sau khi tổng thống Mỹ Barack Obama, tại Washington, đã cảnh báo đồng nhiệm Trung Quốc Tập Cận Bình là không nên cải tạo xây dựng ở Scarborough hoặc thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông, theo như lời một quan chức Mỹ xin ẩn danh với tờ New York Times.
“Tam giác chiến lược” làm thay đổi trò chơi trong mối quan hệ giữa các cường quốc
Cuối tháng 8/2016, ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay Jr cho biết đã có những ý đồ dùng cát đen của Philippines vào các hoạt động cải tạo bồi đắp ở bãi cạn Scarborough, nhưng các ý định này đã bị Hoa Kỳ ngăn chặn.
Đương nhiên, trong một cuộc chiến tranh thực sự, thì việc Hoa Kỳ và các đồng minh phá hủy bất kỳ cơ sở quân sự nào mà Trung Quốc xây ở Biển Đông là chuyện tương đối dễ dàng. Đa phần các công trình này được xây dựng trên bề mặt bãi đá không có nền móng và cũng rất dễ bị hư hại do bão. Tuy nhiên, qua thư điện tử, ông Sean Liedman, chuyên gia phân tích quân sự và nguyên là sĩ quan hải quân Mỹ, cho tạp chí Quartz biết :
“Việc Trung Quốc quân sự hóa quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và có thể cả bãi cạn Scarborough có được một mối lợi quân sự rất lớn trong thời bình, như mở rộng hoạt động tìm kiếm, xây dựng mạng lưới theo dõi, hỗ trợ hậu cần và lập các hệ thống chỉ huy và kiểm soát… Không nên đánh giá thấp mối lợi trong thời bình và trong giai đoạn chuẩn bị chiến tranh (Giai đoạn Zero và Giai đoạn 1, theo biệt ngữ của giới quân sự Mỹ) và hai giai đoạn đầu này quyết định sự thắng lợi trong Giai đoạn 3 (lâm chiến)”
Một căn cứ quân sự của Trung Quốc ở bãi cạn Scarborough cũng có thể là quá gần không chỉ với Philippines mà đặc biệt là với Căn cứ Không quân Basa, gần Manila. Đây là một trong năm căn cứ mà chính phủ Philippines, do phải đối mặt với sự hung hăng trên biển của Trung Quốc, đã cho phép quân đội Mỹ sử dụng tạm thời, trên cơ sở Thỏa thuận Tăng cường Hợp tác Quốc phòng, có hiệu lực 10 năm, được ký năm 2014 và đã được Tòa án Tối cao Philippines thông qua hồi đầu năm nay.
Các nước khác cũng lo lắng về vấn đề bãi cạn Scarborough. Vùng biển này là tuyến hàng hải chính vận chuyển dầu lửa từ Trung Đông tới Nhật Bản, Hàn Quốc cũng như Trung Quốc. Hơn 5 nghìn tỷ đô la trao đổi thương mại được vận chuyển hàng năm qua tuyến hàng hải này. Ông Yoji Koda, nguyên là phó đô đốc hải quân lực lượng phòng vệ Nhật Bản, đã viết trên báo Asia Policy rằng « tam giác chiến lược » có thể trở thành một yếu tố làm thay đổi trò chơi trong quan hệ giữa các cường quốc khu vực ». Chắc chắn là các chiến lược gia quân sự tại Bắc Kinh sẽ đồng ý với điều này.
0 comments