Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã vạch ra 3 bước mà Washington cùng các đồng minh, đối tác có thể thực hiện để đối phó với quân đội Trung Quốc ngày càng lớn mạnh.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper

Trong bài xã luận đăng tải trên Wall Street Journal hôm 24/8, Bộ trưởng Esper đã nhắc tới bài phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 1/8. Trong sự kiện kỷ niệm 93 năm thành lập lực lượng quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), ông Tập kêu gọi cải tiến PLA trở thành quân đội đẳng cấp thế giới.

Ông Esper cho rằng PLA dường như phục vụ cho lợi ích của chính quyền Trung Quốc. Vì vậy, ông kêu gọi các quốc gia theo đuổi việc tìm kiếm an ninh và thịnh vượng dựa trên những quy tắc tự do và mở phải cân nhắc cẩn thận các yêu cầu từ PLA về việc tiếp cận, huấn luyện và công nghệ.

“Ông chủ” Lầu Năm Góc kêu gọi thế giới cần xem xét và chuẩn bị trước quá trình hiện đại hóa của quân đội Trung Quốc. Ông Esper cảnh báo về rủi ro của việc hiện đại hóa PLA có thể giúp Trung Quốc có thể “định hình lại trật tự quốc tế theo cách làm tổn hại các quy tắc được chấp nhận trên toàn cầu” và làm ảnh hưởng tới chủ quyền của các nước khác.

Theo ông Esper, các động thái của Trung Quốc đã khiến Bộ Quốc phòng Mỹ lên các phương án đáp trả toàn diện và đẩy nhanh việc thực hiện Chiến lược Quốc phòng của Mỹ (NDS). Ông khẳng định NDS đã nêu rõ các nỗ lực của Mỹ nhằm thích ứng và hiện đại hóa các lực lượng vũ trang để cạnh tranh với các nước lớn, trong đó Trung Quốc là trọng tâm chính.

Để đối phó với PLA, ông Esper đã nêu ra kế hoạch 3 điểm. Đầu tiên, ông cho rằng việc cạnh tranh lâu dài với Trung Quốc yêu cầu Mỹ phải sở hữu lực lượng có thể cạnh tranh, răn đe và chiến thắng ở mọi mặt trận: trên không, trên bộ, trên biển, vũ trụ và không gian mạng.

Lầu Năm Góc hiện đang đầu tư vào công nghệ thay đổi cuộc chơi như vũ khí siêu thanh, hệ thống thông tin liên lạc 5G, hệ thống phòng không và chống tên lửa tích hợp và trí tuệ nhân tạo. Ông cho rằng đây là các yếu tố quan trọng để duy trì lợi thế của Mỹ trong nhiều thập kỷ tới.

Thứ 2, ông Esper nhắc tới chiến lược mở rộng và củng cố mạng lưới đồng minh và đối tác để tạo lợi thế mà các đối thủ không thể sở hữu. Ông Esper nói rằng trong khi Trung Quốc tiếp tục các động thái khiêu khích với các nước trong khu vực, Mỹ sẽ tiếp tục củng cố quan hệ đối tác lâu dài và bảo vệ quyền lợi của các nước.

Ông Esper nhắc tới việc tháng trước Mỹ và Australia đã cam kết tăng cường hợp tác quốc phòng song phương ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong thập niên tới và hơn thế nữa. Cũng vào tháng 7, Mỹ, Australia, Nhật Bản tổ chức các cuộc họp về quốc phòng để thúc đẩy chia sẻ thông tin nhiều hơn và tăng cường khả năng tương tác, thể hiện qua cuộc tập trận hải quân ba bên gần đây ở Biển Philippines.

Thứ 3, ông Esper cho biết Mỹ tiếp tục hỗ trợ nâng cao năng lực của các đối tác của Mỹ trên toàn cầu để giảm mức độ dễ bị tổn thương của các quốc gia trước hành vi “cưỡng ép” của Trung Quốc, cũng như mở rộng các hoạt động lên kế hoạch, tác chiến, huấn luyện, diễn tập chung.

Ông Esper nói rằng 3 sáng kiến trên thể hiện sự cam kết của Mỹ trong việc đồng hành với các đồng minh và đối tác để chống lại các động thái “bắt nạt” của Trung Quốc, ủng hộ chủ quyền của các quốc gia và bảo vệ trật tự quốc tế tự do và mở. Ông cũng cho biết Mỹ không thể gánh vác gánh nặng này một mình và kêu gọi các đồng minh chia sẻ cùng Mỹ.