Sau cuộc điều tra kéo dài 2 năm, Công tố viên đặc biệt Robert Mueller ngày 28/5 đã có bài phát biểu về cuộc điều tra nghi vấn Nga can thiệp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, trước khi tuyển bố từ chức.

Bài phát biểu rất gây chú ý, bởi đây là lần đầu tiên ông lên tiếng công khai về cuộc điều tra, giữa lúc có nhiều tranh cãi trong đảng Dân chủ về việc có thúc đẩy việc luận tội ông Trump hay không về nghi vấn thông đồng với Nga trong bầu cử 2016 và cố tình gây cản trở cuộc điều tra vụ việc này.

Dưới đây là toàn bộ bài phát biểu của ông Mueller. Ông này không trả lời bất kỳ câu hỏi nào của báo giới sau bài phát biểu kéo dài khoảng 10 phút tại Bộ Tư pháp.

***

Hai năm trước, Quyền Bộ trưởng Tư pháp đã bổ nhiệm tôi làm Công tố viên đặc biệt, và ông đã thiết lập Văn phòng công tố viên đặc biệt.

Quyết định bổ nhiệm đã yêu cầu văn phòng điều tra cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Việc này bao gồm công tác điều tra bất kỳ mối liên hệ hay sự hợp tác nào giữa chính phủ Nga và các cá nhân có liên quan tới chiến dịch của Donald Trump.

Tôi đã không công khai lên tiếng trong suốt quá trình điều tra. Hôm nay, tôi lên tiếng vì cuộc điều tra của chúng tôi đã hoàn tất. Bộ trưởng Tư pháp đã phần lớn công khai kết luận về cuộc điều tra. Chúng tôi sẽ chính thức đóng cửa Văn phòng công tố viên đặc biệt. Đồng thời, tôi cũng từ chức khỏi Bộ Tư pháp và trở lại cuộc sống riêng.

Tôi sẽ nói vài lời về kết quả công việc của chúng tôi. Nhưng bên cạnh những bình luận này, cần lưu ý là báo cáo kết quả điều tra bằng văn bản của Văn phòng công tố viên đặc biệt đã nói lên tất cả.

Tôi sẽ bắt đầu với việc sự can thiệp trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Theo cáo buộc của bồi thẩm đoàn trong một cáo trạng, các quan chức tình báo thuộc quân đội Nga đã phát động một cuộc tấn công phối hợp nhằm vào hệ thống chính trị của chúng ta.

Cáo trạng cáo buộc rằng họ đã sử dụng các kỹ thuật mạng tinh vi để tấn công các máy tính và các mạng lưới do chiến dịch tranh cử của bà Hillary Clinton sử dụng. Họ đã đánh cắp các thông tin riêng tư, và sau đó phát tán chúng thông qua các thực thể giả mạo trên mạng và qua tổ chức WikiLeaks. Việc công bố này được thiết kế vào đúng thời điểm nhằm can thiệp vào cuộc bầu cử và làm tổn hại một ứng viên tổng thống.

Cùng lúc đó, ban hội thẩm cáo buộc trong một cáo trạng khác rằng, một thực thể cá nhân Nga đã tham gia vào một chiến dịch mạng xã hội, trong đó các công dân Nga đóng giả làm người Mỹ để can thiệp vào cuộc bầu cử.

Những cáo trạng đó bao gồm các cáo buộc. Và chúng tôi không bình luận về sự phạm tội hay vô tội của bất kỳ cá nhân cụ thể nào. Mọi cá nhân đều được cho là vô tội trừ khi và cho tới khi bị chứng minh là có tội tại tòa.

Các cáo trạng cáo buộc - và các hành vi khác trong báo cáo mà chúng tôi miêu tả - các nỗ lực nhằm can thiệp vào hệ thống chính trị của chúng ta. Chúng cần được điều tra và làm rõ. Đó là một trong những lý do Bộ Tư pháp thành lập văn phòng của chúng tôi.

Đó cũng là một lý do chúng tôi điều tra các nỗ lực nhằm cản trở cuộc điều tra. Các vấn đề mà chúng tôi điều tra có tầm quan trọng rất lớn. Điều quan trọng là chúng tôi phải thu thập các thông tin đầy đủ và chính xác từ tất cả những người mà chúng tôi thẩm vấn. Khi một chủ thể của cuộc điều tra cản trở cuộc điều tra đó hoặc nói dối các nhân viên điều tra, điều đó ảnh hưởng tới nỗ lực của chính phủ nhằm tìm kiếm sự thật và buộc những người làm sai phải chịu trách nhiệm.

Tôi muốn nói một chút về cáo báo. Báo cáo có hai phần, giải quyết 2 vấn đề chính mà chúng tôi được yêu cầu điều tra.

Phần đầu tiên của báo cáo nói chi tiết về nhiều nỗ lực xuất phát từ Nga nhằm can thiệp vào cuộc bầu cử. Phần này bao gồm một cuộc thảo luận về sự phản ứng từ chiến dịch tranh cử của ông Trump đối với các hành động của Nga, cũng như kết luận của chúng tôi rằng là không đủ bằng chứng buộc tội một âm mưu lớn hơn.

Và trong phần 2, báo cáo miêu tả các kết quả và phân tích sự cản trở đối với cuộc điều tra công lý liên quan tới Tổng thống Trump.

Quyết định bổ nhiệm tôi làm Công tố viên đặc biệt cho phép chúng tôi điều tra các hành động vốn có thể cản trở cuộc điều tra. Chúng tôi đã tiến hành cuộc điều tra đó, và chúng tôi đã thông báo cho văn phòng Quyền Bộ trưởng Tư pháp về tiến độ công việc của chúng tôi.

Và như đã được nêu trong báo cáo sau cuộc điều tra, nếu chúng tôi tin rằng Tổng thống rõ ràng không phạm tội, thì chúng tôi sẽ nói như thế. Tuy nhiên, chúng tôi đã không khẳng định liệu Tổng thống có phạm tội hay không. Lời mở đầu của phần hai trong báo cáo của chúng tôi đã lý giải điều đó.

Báo cáo giải thích rằng, theo chính sách lâu đời của Bộ Tư pháp, Tổng thống không bị truy tố về tội danh liên bang trong khi ông đang tại nhiệm. Điều đó là vi hiến. Ngay cả khi cáo buộc được giữ kín thì điều đó cũng bị cấm.

Văn phòng Công tố viên đặc biệt thuộc Bộ Tư pháp và theo quy định, Văn phòng phải tuân thủ chính sách của Bộ. Do đó, việc truy tố Tổng thống với một tội danh không phải là điều mà chúng tôi có thể xem xét”.

Tài liệu của Bộ Tư pháp giải thích chính sách chống truy tố một tổng thống đương nhiệm đã đưa ra vài điểm quan trọng vốn định hướng cách thức xử lý cuộc điều tra của chúng tôi. Các điểm này đã được tóm tắt trong báo cáo và tôi chỉ giải thích 2 điểm trong số đó:

Đầu tiên, tài liệu cho phép điều tra một tổng thống đương nhiệm vì điều quan trọng là phải bảo vệ bằng chứng khi các lời khai còn mới và các tài liệu sẵn có. Bằng chứng đó có thể được sử dụng nếu có những kẻ đồng lõa, những người có thể bị buộc tội.

Và thứ 2, quy định nói rằng hiến pháp yêu cầu một tiến trình khác ngoài hệ thống tư pháp hình sự để chính thức buộc tội một tổng thống đương nhiệm về các sai phạm.

Và ngoài chính sách của Bộ Tư pháp, chúng tôi cũng phải tuân thủ các nguyên tắc công bằng. Sẽ là không công bằng khi cáo buộc ai đó về một tội danh khi không có kết luận của tòa án hay cáo buộc chính thức.

Đó là chính sách của Bộ Tư pháp và cũng là những nguyên tắc mà chúng tôi bám vào đó để thực hiện. Từ đó, chúng tôi kết luận rằng chúng tôi sẽ không đi đến một khẳng định - bằng cách này hay cách kia - về việc liệu Tổng thống Trump có phạm tội hay không. Đó là lập trường cuối cùng của Văn phòng công tố viên đặc biệt và chúng tôi sẽ không bình luận về bất kỳ kết luận hay giả thuyết nào khác liên quan tới Tổng thống.

Chúng tôi đã tiến hành một cuộc điều tra độc lập và báo cáo kết quả lên Bộ trưởng Tư pháp theo các quy định của Bộ.

Sau đó, Bộ trưởng Tư pháp kết luận rằng việc cung cấp báo cáo của chúng tôi cho quốc hội và người dân Mỹ là phù hợp.

Tại một thời điểm, tôi đã đề nghị chỉ công bố một số phần của báo cáo. Bộ trưởng Tư pháp muốn công khai toàn bộ báo cáo cùng lúc. Chúng tôi đánh giá cao khi Bộ trưởng Tư pháp đã phần lớn công khai báo cáo. Tôi không nghi ngờ thiện ý của Bộ trưởng Tư pháp trong quyết định này.

Tôi hi vọng và mong rằng đây là lần duy nhất tôi lên tiếng về vấn đề này. Tôi tự đưa ra quyết định này - không ai ra lệnh rằng liệu tôi có thể hoặc nên ra điều trần hoặc nói thêm về vấn đề này.

Đã có những thảo luận về việc điều trần trước quốc hội. Nhưng bất kỳ cuộc điều trần nào từ văn phòng của tôi cũng không đi xa hơn báo cáo. Báo cáo đã bao gồm các kết quả và phân tích và các lý do cho những quyết định mà chúng tôi thực hiện. Chúng tôi chọn những ngôn từ này một cách rất thận trọng và báo cáo tự nó đã nói lên tất cả.

Báo cáo là phiên điều trần của tôi. Nếu xuất hiện trước quốc hội, tôi cũng không thể cung cấp thông tin nhiều hơn những gì đã được công bố.

Ngoài ra, tiến trình dẫn tới báo cáo điều tra của chúng tôi được quyết định bởi một quá trình vốn không liên quan tới văn phòng Công tố viên đặc biệt. Vì thế, ngoài những gì tôi nói hôm nay và những gì viết trong báo cáo, tôi tin rằng tôi không nên nói thêm về cuộc điều tra hay bình luận về hành động của Bộ Tư pháp hay quốc hội.

Đó cũng là lý do tôi không nhận thêm bất cứ các câu hỏi nào hôm nay.

Trước khi từ chức, tôi muốn cảm ơn các công tố viên, các nhân viên FBI, các nhà phân tích và đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp đã giúp chúng tôi tiến hành cuộc điều tra một cách độc lập và công bằng. Những cá nhân, những người đã làm việc gần 2 năm tại Văn phòng công tố viên đặc biệt, là những người liêm chính nhất.

Tôi muốn khép lại bằng việc tái nhấn mạnh tới cáo buộc chính trong các bản cáo trạng của chúng tôi, rằng có nhiều nỗ lực mang tính hệ thống nhằm vào cuộc bầu cử của chúng ta. Các cáo buộc này đáng nhận được sự quan tâm của tất cả người Mỹ.

Các ơn các bạn!

An Bình

(Dịch)