Nguyễn Tường Thụy

Duterte phát biểu tại Đại Lễ đường Nhân dân Bắc Kinh

Ngày 20/10/2016, cả thế giới sửng sốt trước phát biểu của Rodrigo Duterte, tổng thống Philippine tại Bắc Kinh: “Tôi loan báo sẽ ly khai khỏi Hoa Kỳ. Nước Mỹ đã thua. Tôi đổi lập trường để đi theo ý thức hệ của quý vị, và có thể tôi cũng sẽ sang Nga để thảo luận với Tổng thống Vladimir Putin, và nói với ông rằng bây giờ có 3 nước chúng ta trên thế giới: Trung Quốc, Philippines và Nga.”

Cái sự lạ nằm ở tất cả các ý trong câu nói của một chính khách hàng đầu quốc gia quần đảo Philippines. Việc ly khai với Mỹ, thôi thì do chuyện thích hay không thích chứ không nhất thiết cứ phải kẻ mạnh mới chơi. Không hiểu vì sao Duterte lại lỗ mãng và ghét Mỹ đến như thế. Ông ta từng gọi Tổng thống Obama là “đồ khốn nạn”, chửi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry là "đồ điên" và gọi đại sứ Mỹ tại Philippines là "tên khốn". Thậm chí đến Giáo hoàng Phanxicô cũng bị ông ta chửi là "đồ khốn".

Mỹ đã thua?

Tuy nhiên, cứ theo cú pháp mà suy thì lý do Duterte ly khai với Mỹ là vì Mỹ “đã thua”. Điều này không thể hiểu nổi tổng thống của một quốc gia lại có thể nhận thức về thế cuộc toàn cầu một cách mơ hồ đến như vậy. Nước Mỹ chưa bao giờ thôi vai trò dẫn dắt thế giới, ít nhất từ Thế chiến thứ hai. Sự kiện Liên Xô và một loạt nước XHCN ở Đông Âu đồng loạt sụp đổ đã chấm dứt thời kỳ chiến tranh lạnh. Lúc này, Mỹ không còn đối trọng. Từ đó, càng không có nước nào có thể thay thế được Mỹ. Cũng may cho loài người, vị trí siêu cường số 1 không phải là Nga hay Trung Hoa cộng sản, nếu không, nhân loại khó tránh khỏi Thế chiến thứ ba nếu không nói là bị hủy diệt bởi những kẻ đầy tham vọng về lãnh thổ và say sưa với chiến tranh như hai quốc gia này.

Duterte đổi ý thức hệ

Điều kỳ lạ hơn là Duterte tự cho mình như một đứa trẻ mắc sai lầm, nay thành khẩn “đổi lập trường để đi theo ý thức hệ của quí vị”. Trời ơi, chẳng lẽ ông ta không biết cái ý thức hệ mà Duterte định trang bị cho nhân dân Philippines đã từng gây nên biết bao tai họa cho nhân dân những nước mà nó ngự trị. Cái khối mang ý thức hệ đó đã sụp đổ gần hết, chỉ còn mấy đứa con mồ côi đang thoi thóp được ngày nào hay ngày ấy. Nghĩa là, cái mà loài người đã rũ bỏ thì Duterte lại định rước nó về nhét vào đầu nhân dân Philipines. 

Ông George H. W. Bush, tổng thống thứ 41 của nước Mỹ có một nhận định rất đúng rằng “Chủ nghĩa cộng sản là sai lầm tạm thời của loài người”. Chính ông này từng hy vọng thập kỷ 90 (của thế kỷ 20) tách được hai nước là Ba Lan và Hunggary ra khỏi khối cộng sản. Hy vọng dè dặt thế nhưng thực tế diễn ra lại quá ngoạn mục như đã thấy.

Liên minh ma quỷ

Còn điều này nữa, nó gây ngạc nhiên thì ít mà nực cười thì nhiều. Duterte hào hứng với nhận thức mới của mình tới mức đang ở Trung Quốc ông ta đã công khai tính đến chuyện sang Nga thuyết khách, mưu toan thành lập một liên minh trung thành với ý thức hệ Marx-Lenin và nịnh thối: “Bây giờ có 3 nước CHÚNG TA trên thế giới: Trung Quốc, Philippines và Nga” 

Hình như không biết mình là ai, Duterte đòi đứng ra vận động hai cường quốc thứ hai và thứ ba trên thế giới thành lập liên minh “có ba chúng mình với nhau”. Mà Trung Quốc là ai, Nga với Putin là ai thì thế giới đều rõ. Cộng thêm độc tài Duterte nữa thì khác nào liên minh ma quỷ.

Về mặt này, Duterte lại còn khá vô duyên. Ông ta không hề nghĩ khi nói thế, có thể làm cho lãnh đạo các quốc gia như Việt Nam, Bắc Triều Tiên tự ái, thậm chí nổi ghen tuông vì những nước này gắn bó sâu nặng, chung hệ tư tưởng với Nga Xô, Trung Cộng trước Philippines những sáu, bảy mươi năm. Nay Duterte đòi gạt ra sao được.

Trong khi Trung Cộng đang cay cú về phán quyết của Tòa trọng tài thường trực bác bỏ “quyền lịch sử” ở Biển Đông theo đòi hỏi của Trung Quốc thì Duterte lại tuyên bố đi theo Trung Cộng. Sự tráo trở của Duterte đã phản bội lại lợi ích của nhân dân và đất nước Philippines, phản bội lại người tiền nhiệm đã nỗ lực đưa Trung Quốc ra tòa án quốc tế và đã thắng kiện. Ông ta đã không tận dụng thành quả đó để bảo vệ chủ quyền cho đất nước đã sinh ra mình.

Trung Cộng tranh chấp với nhiều quốc gia Đông Nam Á về chủ quyền trên Biển Đông, trong đó, với Philippines, mức gay gắt chỉ sau Việt Nam. Vì vậy, sự trở cờ của Duterte, đương nhiên là Trung Cộng hài lòng hơn cả. 

Phát biểu của Duterte ở Đại Lễ đường Nhân dân Bắc Kinh khiến nhiều người sửng sốt. Không chỉ vì nước nào đó mất đi một đồng minh mà còn ở cách nói của ông ta. Nó thể hiện một tinh thần sám hối, hăng hái quá mức bình thường thường, chẳng khác nào một hồng vệ binh, ở đây lại là từ miệng một nguyên thủ quốc gia. Hay là Duterte có mưu sâu gì để lừa Trung Cộng? Hay ông ta có vấn đề về tâm thần dẫn đến lú lẫn. Kể cũng lạ. Nếu cứ nguyên thủ nước nào có tranh chấp chủ quyền với Trung Cộng lần lượt phát lú thì Tàu Cộng có tài yểm bùa ngải thật chăng?

22/10/2016