Jeff Bezos xây dựng đế chế Amazon như thế nào?
BBC
Jeff Bezos năm 1997, năm Amazon chính thức lên sàn cổ phiếu
Có lẽ Jeff Bezos đã có một quả cầu pha lê.
25 năm trước, ông đã thấy trước một tương lai rằng chỉ với một cú nhấp chuột, nó sẽ đem đến cho chúng ta bất cứ thứ gì, từ thức ăn vật cho mèo cho món đến trứng cá muối; và các trung tâm thương mại sẽ mờ nhạt dần, các cửa hàng sẽ phải cung cấp dịch vụ giải trí hoặc sản phẩm tiện lợi để tồn tại.
Và ông đã xây dựng một đế chế dựa trên những hình ảnh đó.
Jeff Bezos: Người giàu nhất thế giới ly hôn
Amazon, doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến mà ông thành lập năm 1994, đã trở thành công ty nghìn tỷ đô la thế giới vào tháng 9/2018 (chỉ bị Apple vượt mặt trong gang tấc), chuyển đổi từ một nhà sách cũ trực tuyến thành thị trường giao dịch toàn cầu.
Nhưng Bezos, hiện là người giàu nhất thế giới, tuyên bố ông có mục tiêu cao hơn là chỉ định hình lại thị trường bán lẻ thế giới.
Jeff Bezos mở công ty hàng không vũ trụ Blue Origin vào 2000
Ông sở hữu tư nhân tờ báo Washington Post. Công ty hàng không vũ trụ của ông, Blue Origin, đặt mục tiêu đưa thiết bị và con người lên Mặt trăng vào năm 2024.
Vào tháng 9/2018, ông đã cam kết sẽ tài trợ 2 tỷ đô la cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ (mặc dù đây là một phần trong kế hoạch làm từ thiện của vợ cũ của ông, bà Mackenzie Bezos, người thậm chí đã muốn đóng góp 37 tỷ đô la tài sản của bà).
Cách đây nhiều năm, bạn gái thời trung học của Bezos đã nói với Wired rằng cô luôn biết rằng anh sẽ kiếm được tiền, theo đuổi giấc mơ khám phá ngoài vũ trụ.
"Vấn đề không phải là về tiền. Mà là về những gì anh ấy sẽ làm với nó, về việc thay đổi tương lai", cô nói với tờ tạp chí.
Thuộc địa không gian
Tham vọng của Jeff Bezos đã xuất hiện từ nhiều thập kỷ trước.
Là con của một cặp cha mẹ tuổi teen đã ly dị, anh được mẹ Jackie nuôi dưỡng phần lớn ở Texas và Florida, cùng với cha dượng Mike Bezos, một giám đốc điều hành của hãng Exxon, người gốc Cuba, vốn rời Cuba thì còn thanh thiếu niên sau khi Fidel Castro lên nắm quyền.
Ông đã sớm có thiên hướng về kỹ thuật và khoa học, tự tháo dỡ chiếc cũi của mình bằng tuốc nơ vít khi mới ba tuổi, theo một quyển sách tiểu sử năm 2013 của Brad Stone.
Trong bài phát biểu tốt nghiệp trung học, Bezos đã vạch ra một tầm nhìn cho việc thiết lập các thuộc địa ngoài vũ trụ.
Jeff Bezos ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw, họ có 4 đứa con.
Tại Đại học Princeton, Bezos học ngành kỹ thuật và khoa học máy tính, sau đó sử dụng các kỹ năng của mình tại các công ty tài chính ở New York. Chính tại đó, ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw.
Ở tuổi 30, ông bỏ việc sau khi đọc qua một thống kê về sự phát triển nhanh chóng của internet.
Trong bài phát biểu năm 2010 tại Princeton, Bezos đã nhắc lại quyết định của mình về việc trở về miền Tây Mỹ và bắt đầu Amazon là "con đường mạo hiểm".
"Tôi quyết định tôi phải thử. Tôi không nghĩ mình sẽ hối hận vì đã cố gắng và thất bại. Và tôi nghi rằng mình sẽ luôn bị ám ảnh bởi quyết định không thử làm điều đó", ông nói.
Vua thương mại điện tử
Amazon đầu tư nhiều vào robot và sáng chế
Canh bạc của Bezos, được góp vốn với hơn 100.000 đô la tiền từ cá nhân và gia đình, đã nhanh chóng đền đáp.
Trong vòng một tháng kể từ khi Amazon ra mắt (1995), nó đã chuyển đơn đặt hàng đến tất cả 50 tiểu bang của Hoa Kỳ và 45 quốc gia khác nhau, theo cuốn sách của Stone, The Things Store: Jeff Bezos và Age of Amazon.
Trong 5 năm đầu tiên của Amazon, số lượng khách hàng đã tăng vọt từ 180.000 đến 17 triệu. Doanh số tăng vọt từ 511.000 đô la lên hơn 1,6 tỷ đô la.
Các nhà đầu tư tên tuổi đổ xô đến công ty giữa làn sóng dot com đầu tiên bùng lên. Vào năm 1997, Amazon huy động được 54 triệu đô la và biến Bezos, người từng tự tay đóng gói các đơn hàng sách, trở thành một trong những người đàn ông giàu nhất thế giới trước tuổi 35.
Năm 1999, Tạp chí Time nói ông là một trong những người trẻ nhất từ trước đến nay được mệnh danh là "Người của năm" và gọi ông là "vua của thương mại điện tử".
Thử nghiệm
Các nhân viên Amazon buộc phải trả tiền đậu xe trong công ty
Được biết đến là một ông chủ kỹ tính, Bezos đã đưa Amazon đi đến một chiến lược dài hạn và "tập trung" vào khách hàng.
Trong thực tế, điều đó có nghĩa là công ty sẵn sàng chi tiền để kiếm tiền, đôi khi từ bỏ lợi nhuận hàng năm khi giảm giá, giao hàng miễn phí và dành nhiều năm để phát triển các thiết bị mới như máy đọc sách điện tử Kindle.
Nhưng Amazon cũng không ngần ngại tiết kiệm ở những nơi có thể, khiến nhân viên trụ sở phải trả tiền đỗ xe, chiến đấu với các nhà cung cấp, phản đối nỗ lực tổ chức các công đoàn lao động tại kho của mình và tránh thuế càng nhiều càng tốt.
Công ty đã trải qua một số thất bại, như đầu tư sớm vào các trang web như Pets.com mà sau đó bị mất tiền. Nhưng ngày nay, ngay cả những thứ đó trông giống như một dấu hiệu của tinh thần cạnh tranh không ngừng và sẵn sàng thử nghiệm.
Amazon có doanh thu hơn 230 tỷ đô la vào năm 2018 và tuyển dụng gần 650.000 người trên toàn thế giới.
Nó cung cấp dịch vụ hậu cần, lưu trữ, cho vay và nền tảng bán hàng cho hàng trăm nghìn thương nhân bên thứ ba. Bộ phận điện toán đám mây của nó lưu giữ những khối lượng thông tin khổng lồ của thế giới doanh nghiệp trên các máy chủ dữ liệu.
Amazon cung cấp xương sống cho các công ty lớn như AirBnB và Netflix cũng như hơn một triệu khách hàng khác cùng nhau trao cho Amazon "quyền kiểm soát".
Chỉ riêng trong năm nay, Amazon đã mua cổ phần hoặc mua lại các công ty chuyên về robot, quảng cáo và lái xe tự động, cũng như điện toán đám mây.
Và ban điều hành công ty cho biết họ luôn tìm kiếm các giao dịch khác, tham vọng và to lớn hơn.
Thành viên của công đoàn thương mại và các nhà hoạt động biểu tình phản đối Amazon ở Đức
Những phản ứng tiêu cực
Sự trỗi dậy của Amazon, dẫn đến sự lụi tàn của các nhà bán lẻ Sears, Toy 'R' Us và Barnes & Noble, đã khiến các nhà phê bình lo ngại về sức mạnh độc quyền, vấn đề thuế và hoạt động lao động - thậm chí là trách nhiệm của họ trong việc tăng giá bất động sản ở Seattle.
Amazon đã có kế hoạch đầy tham vọng để xây dựng một trụ sở lớn thứ hai ở New York, nhưng đã hủy bỏ kế hoạch này vì sự phản đối quyết liệt từ các chính trị gia tiểu bang và địa phương.
Vấn đề về ưu đãi thuế mà Amazon, một trong những công ty thành công nhất thế giới đang được hưởng lợi, là một chủ đề chung của giới phê bình.
Trước những chỉ trích đó, Bezos đã bắt đầu hiện diện công khai nhiều hơn trên Twitter, chia sẻ những bức ảnh của cha mẹ và video về những con chó bị trượt chân ở Na Uy.
Amazon cũng chiến đấu bằng tiền mặt, tăng gấp đôi cho việc vận động hành lang kể từ năm 2014 lên khoảng 14,4 triệu đô la vào năm ngoái, theo OpenSecrets.org.
Lời chỉ trích trên Twitter
Tổng thống Trump đã lên Twitter chỉ trích Bezos (bìa phải) vì tờ Washington Post "tin giả" của ông
Bất chấp những nỗ lực đó, Amazon có một nhà chỉ trích mà họ không dễ thu phục: Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Ông Trump trên Twitter đã cáo buộc Amazon sử dũng mức giá vận chuyển quá thấp từ Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ.
Tổng thống Trump cũng thường xuyên gắn liền các hoạt động của Amazon với Washington Post, mặc dù tờ báo là một khoản đầu tư tư nhân, độc lập của Bezos, người đã mua nó vào năm 2013.
Với khối tài sản trị giá gần 160 tỷ USD, Bezos 55 tuổi cũng phải đối mặt với các câu hỏi về hoạt động từ thiện tương đối hạn chế của mình.
Tháng 9 năm ngoái, người đàn ông giàu nhất thế giới tuyên bố sẽ trao 2 tỷ đô la tài trợ cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ.
Nhưng thay vì được hoan nghênh, cam kết của người sáng lập Amazon đã gặp phải sự chỉ trích dữ dội.
Bezos đã nói rằng cách ông tham gia hoạt động từ thiện khác với hoạt động kinh doanh của mình, ông tập trung vào hiệu tác động tức thời thay vì những cái mang tính lâu dài.
Thế giới sẽ chờ xem liệu chiến lược mới có còn thành công hay không.
Bài viết này đã được chuyển thể từ một bài viết gốc của Natalie Sherman, phóng viên mảng kinh doanh, New York.
0 comments