Lãnh đạo đối lập Nga, ông Alexei Navalny, người lớn tiếng chỉ trích Điện Kremlin, vừa bị bắt giữ ngay khi ông từ Đức quay trở về Moscow hôm Chủ Nhật.

Ông đã ở Đức trong năm tháng sau vụ bị đầu độc suýt chết hồi tháng Tám năm ngoái.

Nhà hoạt động 44 tuổi đã bị cảnh sát tại khu vực kiểm tra hộ chiếu ở sân bay Sheremetyevo đưa đi.

Ông Navalny bị đầu độc đã xuất viện ở Berlin

Đức nói Alexei Navalny bị đầu độc bằng chất Novichok

Nhiều đám đông đã tới tụ tập tại một sân bay khác của Moscow để chào đón ông từ Đức trở về, nhưng chiếc phi cơ chở ông đã bị chuyển hướng, đáp xuống sân bay khác với lịch trình.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel gọi vụ bắt giữ ông Navalny là "không thể chấp nhận".

"Tôi kêu gọi giới chức Nga ngay lập tức thả ông," ông Michel viết trên Twitter.

Cố vấn an ninh của Tổng thống đắc cử sắp nhậm chức Hoa Kỳ Joe Biden cũng lên tiếng. "Vụ tấn công của Kremlin vào ông Navalny không chỉ là một vụ vi phạm nhân quyền mà còn là sự sỉ nhục nhân dân Nga, những người muốn tiếng nói của họ được lắng nghe," Jake Sullivan nói.

Đây là lần đầu tiên ông Navalny quay trở về Moscow lần đầu tiên kể từ khi ông suýt mất mạng trong vụ đầu độc bằng chất độc Novichok.

Ông nói giới chức Nga đứng đằng sau nỗ lực giết hại ông, một cáo buộc được các phóng viên điều tra hậu thuẫn nhưng chính phủ Nga bác bỏ.

Vụ bắt giữ đã được biết trước

Ngay từ trước khi rời Đức, nơi ông được chữa trị y tế, ông Navalny đã biết trước việc có thể bị bắt giữ khi về tới Nga.

Tuy nhiên, ông kêu gọi các ủng hộ viên hãy tới gặp khi ông xuống máy bay.

Một trang fanpage "Hãy gặp Nalvany" đã được mở trên Facebook bằng tiếng Nga, với hàng ngàn người nói họ sẽ tới hoặc tỏ ý quan tâm tới sự kiện này, bất chấp dự báo thời tiết nói rằng trời sẽ cực kỳ lạnh.

Trong một tin đăng trên Twitter, nhà hoạt động này cáo buộc Điện Kremlin là đã thúc giục mọi người tới sân bay đón ngôi sao nhạc pop Olga Buzova, điều mà ông cho là nỗ lực nhằm áp đảo các ủng hộ viên của ông.

Ông Navalny bị bất tỉnh trong chuyến bay nội địa ở Siberia hồi tháng 8 năm ngoái. Tin tức sau đó nói rằng ông bị đầu độc bằng chất độc thần kinh Novichok.

Giới chức Nga liên tục bỏ việc họ có bất kỳ vai trò nào trong vụ đầu độc, và Điện Kremlin bác bỏ cáo buộc của ông Navalny theo đó nói chính Tổng thống Vladimir Putin đã tự mình ra lệnh thực hiện vụ việc.

Gương mặt vốn lớn tiếng chỉ trích Putin nói rằng ông nhớ Moscow và đã gần như phục hồi hoàn toàn sau vụ tấn công, và rằng không có bất kỳ nghi ngờ gì về việc ông sẽ quay về.

Nguy cơ bị bắt

Giới chức Nga cảnh báo rằng ông Navalny có thể phải đối diện với việc bị bỏ tù do đã không có mặt đúng hạn tại một văn phòng ở Moscow trong tháng 12 để trình diện theo quy định thi hành án tù.

Hệ thống quản lý nhà tù cáo buộc ông Navalny vi phạm các điều kiện được đưa ra sau khi ông bị kết tội biển thủ, là tội danh mà ông đang bị án tù treo. Ông Navalny luôn lên án vụ việc đó là mang động cơ chính trị.

Trong một diễn biến riêng rẽ, ủy ban điều tra của Nga đã mở một vụ điều tra hình sự mới đối với ông với tội danh gian lận, liên quan tới việc chuyển tiền cho một số các tổ chức phi chính phủ, trong đó có Quỹ Chống Tham nhũng của ông.

Ông Navalny khẳng định rằng Tổng thống Putin đang làm tất cả những gì có thể để không cho gương mặt đối lập quay trở về, trong đó có việc thêu dệt ra những vụ việc mới chống lại ông.

Các hãng tin tức quốc tế đã tụ tập tại sân bay Berlin để theo dõi việc ông Navalny lên máy bay rời Đức trở về Moscow, nhưng các kênh truyền hình liên bang và các hãng tin tin của Nga thì phớt lờ sự kiện này.

Chuyện gì đã xảy ra với ông Navalny?

Hồi tháng 8, người lãnh đạo phe đối lập đã bị bất tỉnh khi đang bay từ thành phố Tomsk ở Siberia về Moscow.

Viên phi công đã phải chuyển hướng chuyến bay tới Omsk, nơi ông cuối cùng đã được đưa đi tới Đức trong tình trạng hôn mê.

Ông được cho xuất viện tại Berlin hồi tháng 9 để tiếp tục điều trị.

Ông nói ông đã có thể tập động tác chống đẩy và đứng lên ngồi xuống squat, và do đó có lẽ đã gần như hồi phục hoàn toàn.

Hồi tháng trước, các phóng viên điều tra nêu tên ba điệp viên thuộc Lực lượng An ninh Quốc gia Nga (FSB), những người đã bay tới Tomsk vào thời điểm ông Navalny có mặt ở đó, và nói rằng đơn vị đặc nhiệm đã đeo bám ông trong nhiều năm.

Ông Navalny trong một cuộc gọi điện thoại đã cài bẫy một điệp viên FSB có tên là Konstantin Kudryavtsev, khiến người này tiết lộ chi tiết về chiến dịch chống lại ông, theo nhóm các phóng viên điều tra Bellingcat.

Điệp viên này nói với ông rằng chất Novichok đã được đặt vào đồ lót của ông để đầu độc.

Ông Kudryavtsev sau đó trong cuộc điện thoại nói rằng ông đã được cử đến Omsk để thu thập quần áo của ông Navalny và xóa bỏ mọi dấu vết về chất Novichok trên đó.