Thời sự nổi bật trong tuần vẫn là tình hình phức tạp sau cuộc bầu cử 03/11/2020, tại Hoa Kỳ: Thắng lợi của ông Joe Biden được khẳng định thêm, còn tổng thống mãn nhiệm Donald Trump vẫn không công nhận thất bại, tố cáo các hành vi mà ông coi là gian lận nhưng chưa đưa ra được bằng chứng.

Tuy nhiên, bất chấp tình hình giằng co tại Mỹ, hầu hết các nước trên thế giới như đều đã công nhận ông Joe Biden là tổng thống tương lai của nước Mỹ, với những lời chúc mừng lần lượt được gởi đến người được gọi là “tổng thống tân cử” theo thông lệ tại Hoa Kỳ.

Trong số các phản ứng về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, giới quan sát đặc biệt chú ý đến thái độ của Trung Quốc, nước đang phải chịu những đòn tấn công trên mọi mặt của chính quyền Donald Trump đương nhiệm. Sau hơn một tuần lễ im lặng, mãi đến ngày 13/11 Bắc Kinh mới chính thức lên tiếng chúc mừng ông Joe Biden, nhưng một cách rất dè dặt như phân tích sau đây của Simon Leplâtre, thông tín viên RFI tại Thượng Hải:

Nếu Trung Quốc đã lên tiếng chúc mừng ông Biden, dù một cách nhạt nhẽo, thì Nga cho đến hết ngày 13/11 vẫn không thấy có phản ứng chính thức.

Theo thông tín viên của nhật báo Pháp Le Figaro tại Matxcơva, thái độ của Nga phản ánh một sự bối rối, nếu không muốn nói là một sự thất vọng khi ứng cử viên được ưa thích của họ là Donald Trump gặp thất bại.

Nhìn từ Matxcơva, đảng Dân Chủ của tổng thống tân cử có quan điểm cứng rắn hơn đối với Nga, trong lúc ông Biden là người đã từng nhiều lần công kích ông Vladimir Putin, và gần đây đã gọi Nga là “mối đe dọa chính” của nước Mỹ.

Điện Kremlin từng coi ông Biden là một trong những người đã châm ngòi cho phong trào Maidan ở Ukraina, một hồ sơ mà ông giám sát vào năm 2014, khi còn là phó tổng thống cho Barack Obama.

Matxcơva cũng rất úy kỵ đội ngũ phụ trách hồ sơ Nga của ông Joe Biden, bao gồm các chuyên gia nhiều kinh nghiệm (chẳng hạn như ông Michael Carpenter) và các nhà ngoại giao được biết đến với lập trường cứng rắn đối với ông Putin (ví dụ như bà Susan Rice).

Về nội tình chính trị Hoa Kỳ, như nói ở trên, tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump vẫn kiên quyết không chấp nhận đã thất bại trong cuộc bầu cử, và vẫn tiếp tục đưa ra hay phát tán những cáo buộc về điều được ông cho là “gian lận bầu cử”.

Điều đáng ngại, gần như chưa từng thấy trong lịch sử Hoa Kỳ, trái với thông lệ tại Mỹ, ông Trump còn tìm cách cản trở tiến trình bàn giao quyền lực giữa hai nhiệm kỳ tổng thống.. Trả lời nhà báo Sylvie Noël, ban Pháp Ngữ RFI, bà Françoise Coste, chuyên gia về đảng Cộng Hòa đồng thời là giáo sư về văn minh Mỹ tại Đại Học Toulouse Jean-Jaurès, hành động của ông Trump mang dáng dấp một âm mưu “đảo chánh” rất nguy hiểm:

Cho dù không phải là đảo chánh, nhưng đây chính là một mưu toan độc nhất vô nhị trong lịch sử nước Mỹ, khi một tổng thống mãn nhiệm tìm cách đảo ngược kết quả bầu cử, một trường hợp độc nhất vô nhị của một tổng thống mãn nhiệm bị thất cử nhưng không chịu chấp nhận thất bại. (*)

Tình hình lúc này là như thế đó. Ông Donald Trump đã biến thành người mà đầu óc không tài nào chấp nhận được thực tế là mình đã thua, một người hoàn toàn không hiểu được lịch sử của định chế tổng thống. Tôi hoàn toàn không muốn lý tưởng hóa định chế tổng thống Mỹ, nhưng tại Hoa Kỳ, nhưng từ năm 1788 đến nay, cứ 4 năm một lần, người ta lại bầu tổng thống, bất kể tình hình ra sao, và lần nào cũng thế, người thắng thì được công nhận là thắng, còn người thua thì chấp nhận thất bại, và công việc chuyển giao quyền hành lúc nào cũng êm thắm.

Tại châu Á, sự kiên nổi bật trong tuần là việc Trung Quốc tìm cách triệt hạ các yếu tố dân chủ hiếm hoi mà Hồng Kông còn được hưởng.

Hôm 11/11 vừa qua, toàn bộ các đại biểu ủng hộ dân chủ trong Nghị Viện Hồng Kông đã loan báo quyết định từ chức tập thể sau khi 4 người trong số họ bị chính quyền đặc khu bãi nhiệm theo “chỉ thị” trực tiếp từ Bắc Kinh, cụ thể là sau khi Quốc Hội Trung Quốc thông qua nghị quyết cho phép hành pháp Hồng Kông loại bỏ (với hiệu lực ngay lập tức) bất kỳ đại biểu dân cử nào bị cho là gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, chủ trương Hồng Kông độc lập hay cấu kết với nước ngoài.

Theo thông tín viên RFI Florence de Changy tại Hồng Kông, như vậy là Bắc Kinh đã thành công trong việc biến Nghị Viện Hồng Kông thành một cơ chế không còn bất kỳ tiếng nói đối lập nào:

Theo nhiều chuyên gia, Nghị Viện Hồng Kông giờ đây chẳng khác gì Quốc Hội Trung Quốc, bị cho là cơ quan ghi nhận và thông qua các quyết định của đảng Cộng Sản Trung Quốc.

Thời sự trong tuần dĩ nhiên nổi bật với những biện pháp chống dịch với mức độ nghiêm ngặt khác nhau của các nước trên thế giới nhằm chống lại làn sóng Covid-19 thứ hai đang tràn ngập châu Âu, thậm chí làn sóng thứ ba bắt đầu dâng lên tại Mỹ.

Tại Pháp, quyết định tái phong tỏa toàn quốc đã được ban hành cách nay hai tuần, và hôm 12/11 vừa qua, thủ tướng Jean Castex đã loan báo kéo dài tình trạng phong tỏa thêm 15 ngày nữa, cho đến sau ngày 01/12.

Một trong những biện pháp gây tranh cãi nhiều nhất là quyết định đóng cửa các nhà hàng, quán bar, quán cà phệ, và tất cả những cơ sở thương mại, dịch vụ bị cho là không thiết yếu. Tranh cãi không chỉ bùng lên tại Pháp, mà hầu như khắp nơi có phong tỏa.

Thông tín viên RFI tại Thụy Sĩ đã ghi nhận trường hợp đặc biệt của nước này, nơi những biện pháp ban hành thuộc thẩm quyền của các bang (canton) tạo ra một số nghịch lý.

Một ví dụ điển hình là tại bang Genève, các cửa hiệu bị đóng cửa hoàn toàn, trong lúc bang Vaud lân cận vẫn hoạt động bình thường. Do việc người dân Thụy Sĩ không hề bị hạn chế đi lại, người Genève đã ồ ạt tràn qua bang Vaud để mua sắm, đẩy doanh thu các cơ sở thương mại tại đấy tăng lên 30%.

Theo thông tín viên RFI Jérémie Lanche, tường thụật từ Genève,

-----------

Ý kiến độc giả :

(*) - Phải chờ cho đến khi Cử Tri Đoàn bỏ phiếu quyết định thì lúc đó mới biết ai là tổng thống chính thúc của nước Mỹ. Nếu cử tri đoàn gạt bỏ ông Biden và Tối Cao Pháp Viện phán quyết sự thắng cử của Biden là bất hợp pháp vì gian lận nên vô hiệu hóa kết quả của bầu cử… thì không lẽ lúc đó bà giáo sự Françoise Coste lại trở ngược khen rằng: Ông Trump đã dự đoán như thần rằng Biden chỉ là tổng thống tự xưng mà thôi ?? (JB Trường Sơn ) - ▲(Trở về bài)

----------