Ái tình thầm kín

có chỗ trong ”Thời của các trò chính trị hạ đẳng”?

Trọng Thành
Virus corona mới tiếp tục hoành hành tại Trung Quốc, đe dọa thế giới, ám ảnh nước Pháp, dĩ nhiên là chủ đề không thể vắng trên các tuần báo Pháp, tuần thứ ba của tháng 2/2020. Tuy nhiên, một cuộc khủng hoảng chính trị trong nước đột ngột làm lu mờ hàng loạt chủ đề nóng bỏng. Ứng cử viên vào chức thị trưởng Paris, của đảng cầm quyền, rút khỏi võ đài. Lý do: Một clip nóng bị tung lên mạng.
”Cú đánh dưới thắt lưng” gây ra một làn sóng phẫn nộ trong đông đảo chính giới, nhưng cũng đặt ra nhiều câu hỏi đầy thách thức về vị trí mong manh của cái riêng tư, thầm kín trong kỷ nguyên công nghệ số, kỷ nguyên mạng xã hội. Vụ ứng cử viên Benjamin Griveaux – người thân cận với tổng thống Macron – bị clip nóng, về một quan hệ thầm kín ngoài hôn nhân, hạ gục, được nhiều người coi là một biến cố chưa từng có trên chính trường nước Pháp. Nhà triết học Pháp Michel Ofray cảnh báo : những kẻ tấn công vào thế giới riêng tư của các cá nhân đang mở đường cho một chế độ toàn trị, nơi mọi ranh giới giữa cái công và cái riêng tư, thầm kín bị xóa bỏ.
Cuộc tình thoáng qua và ”cú đánh dưới thắt lưng”
Tuần báo L’Obs chạy tựa lớn ”Thời của các trò bẩn trong chính trị”. ”Cái riêng tư thầm kín, cuộc chiến thế kỷ’‘ là tựa trang bìa của Le Point. Le Point đứng hẳn về phía nạn nhân, hoặc các nạn nhân tiềm tàng, với hàng tít nhỏ: ”Làm thế nào (còn có thể) bảo vệ được những bí mật của mình ?”.
L’Obs có bài điểm lại nguồn cơn câu chuyện đã dẫn đến tuần lễ chấn động truyền thông Pháp, đưa ngôi sao đang lên của đảng cầm quyền, từng là quốc vụ khanh phụ trách nhiều bộ quan trọng, rớt đài. Ngày 17/05/2018, ông Benjamin – lúc đó là người phát ngôn chính phủ – trong thời gian công cán ở tỉnh, vào giờ nghỉ đã có các trao đổi video nóng qua mạng xã hội với một nữ sinh viên 27 tuổi (cô Alexandra de Taddeo), vừa làm quen. Vào thời điểm đó, ông Griveaux đã lập gia đình, có hai con. Gần hai năm sau, người phát đi clip nóng năm nào, đã trở thành nạn nhân, khi bạn tình (một nghệ sĩ Nga) của tình nhân cũ tung clip lên mạng.
”Bàng hoàng và ghê tởm”
Những dòng đầu tiên trong bài nhận định của nhà báo Natacha Tatu, trên l’Obs, với tựa đề ”Những kẻ đồng lõa”, tóm lược rõ một tâm trạng chung : ”Bàng hoàng và ghê tởm, chúng ta đã bị ném vào vũng bùn lầy lội của những trò chính trị bẩn thỉu. Người Pháp – vốn thường nhắm mắt làm ngơ trước những cuộc phiêu lưu tình ái của giới lãnh đạo chính trị, được xem như là có thể chấp nhận được, chừng nào không phạm pháp – đã trở thành các khán giả bất đắc dĩ của vụ Griveaux. Họ cảm thấy rất rõ rằng là, với vụ này, một bức tường ngăn đã sụp đổ. Bức tường, mà phép lịch sự, sự liêm sỉ, tình cảm tôn trọng… đã từng khiến người ta e ngại, đã bị phá sập”. Với sức mạnh ngày càng gia tăng của các mạng xã hội,
những xâm phạm nhắm vào đời sống riêng tư thầm kín tăng vọt, không có luật lệ nào trên thế giới mạng có thể thay đổi được tình hình này.
Theo nhà báo Natachu Tatu, vụ Griveaux nói lên nhiều điều về nước Pháp, về người Pháp, về sự khốc liệt của xã hội hiện nay. Trong cuộc chiến mới, trên ”các đấu trường mang tên Facebook, Twitter”, ”mọi đòn đánh đều được phép”, ai cũng có thể ”hạ sát” đối phương, và ai cũng có thể ”bị hạ sát”. Đây cũng là cái thời mà các phản kháng ngày càng trở nên triệt để hơn : từ đốt sách, đâm đổ cửa vào một trụ sở bộ, treo hình đầu tổng thống trên một ngọn giáo… việc tung clip nóng một thành viên có thế lực của đảng cầm quyền chỉ là một bước tiếp theo.
Tuy nhiên, theo nhà báo L’Obs, trong vụ này hay các vụ tương tự trước đây, trong hiện tại không có vấn đề ”Mỹ hóa” đời sống chính trị Pháp. Lý do là: trong chính giới Pháp, không có ai lên tiếng bất bình về sự không chung thủy của Benjamin Griveaux, không ai lên lớp về đạo đức như ở Hoa Kỳ, nơi lập trường chính trị thấm đẫm ”tư tưởng tôn giáo khắc kỷ”. Không một ai lên tiếng đòi Benjamin Griveaux từ chức, cho dù chính trị gia này ít được thiện cảm.
Hai người làm rung chuyển phủ tổng thống Pháp
Quyết định rút khỏi võ đài của ứng cử viên thị trưởng Paris không phải do bị gây áp lực trên báo chí, hay trong xã hội, như trường hợp nước Anh. Ông Griveaux cũng không hề là nạn nhân của một mưu đồ chính trị lớn. Benjamin Griveaux chỉ là nạn nhân duy nhất của hành động nhẹ dạ của bản thân, và nạn nhân của một nhóm các phần tử cực đoan trên mạng Twitter.
Nhà báo L’Obs lưu ý đây chính là điều đáng lo ngại nhất trong vụ này. L’Obs chỉ ra hai phần tử chính, một nghệ sĩ phản kháng người Nga có tính cách hết sức khác thường (tị nạn chính trị tại Pháp) và một luật sư theo quan điểm cực tả cuồng nhiệt, không kể người thứ ba, một phụ nữ – bạn gái của nghệ sĩ Nga và người nhận clip nóng của chính trị gia Pháp Benjamin Griveaux – mà vai trò hiện chưa được xác định rõ ràng. Chỉ với ba người, họ đã thành công trong việc biến một chuyện, lẽ ra chỉ gây ra điều tiếng trong phạm vi hẹp, trở thành thành ”một trái bom chùm”. Đòn tấn công ấy ”đã làm rung chuyển phủ tổng thống Pháp”.
Gia đình gương mẫu bị lật mặt nạ
Trả lời phỏng vấn L’Obs, nhà xã hội học Vincent Tiberj nhận xét từ một góc nhìn khác.Theo vị chuyên gia về các ứng xử trong tranh cử chính trị này, thì chính việc các chính trị gia có xu hướng ngày càng đặt đời sống cá nhân của mình vào vị trí trung tâm trong chính trị đã khuyến khích những phản ứng thái quá, như một hình thức phản kháng trả đũa tương xứng. Benjamin Griveaux vốn bị coi là người có quan hệ ít gần gũi, ít lắng nghe dân chúng. Để cải thiện tình hình, chính trị gia trẻ tuổi này đã cố gắng xây dựng hình ảnh về mình như là một người cha, một người chồng tốt trên nhiều chương trình truyền hình, tạp chí… Nhà xã hội học đặt câu hỏi: ông Griveaux bị tấn công tại đúng địa hạt này, giả sử một ứng cử viên chức thị trưởng Paris khác, như nhà toán học Cédric Villani, nếu có bị tấn công bằng một thủ đoạn tương tự, thì hiệu ứng chắc cũng sẽ rất khác.
Sự sụp đổ của thần tượng ”sát gái”
Nhà xã hội học Vincent Tiberj cũng nhấn mạnh đến phong trào chống lại một truyền thống bắt rễ sâu tại Pháp, đề cao những chính trị gia nam giới có nhiều bạn tình nữ, đề cao những người có sức quyến rũ với người khác giới, và cả tính không chung thủy. Cuộc sống hai mặt trong hôn nhân của những nhân vật nổi tiếng như François Mitterrand, các cuộc chinh phục phụ nữ của cố tổng thống Pháp, trong một thời gian dài đã được ngưỡng mộ. Vụ bê bối tình dục – liên quan đến chính trị gia nổi tiếng đảng Xã Hội Dominique Strauss-Kahn (biệt danh là DSK), nổi tiếng là ”sát gái”, bị phát lộ – đã mở ra một thời kỳ mới, mà vị thế thống trị của nam giới tưởng như bất khả xâm phạm bị thách thức, bị thách thức. Bản thân Benjamin Griveaux không nổi tiếng với tư cách một kẻ ”sát gái”, nhưng rõ ràng là ông Benjamin Griveaux đã bị cuốn vào vòng xoáy của phong trào chống lại sự thống trị của nam giới trong đời sống tình ái, tình dục.
Vẫn trên L’Obs có bài phỏng vấn chuyên gia về kỹ thuật số Fabrice Epelboin, đặc biệt nhấn mạnh đến vụ việc này cho thấy giới nắm quyền dễ tổn thương như thế nào, và giới chính trị Pháp ”đã kém sẵn sàng cho các cuộc chiến mới trong thế giới công nghệ số’‘.
”Griveauxgate”, nạn nhân của công nghệ số
Vụ Griveaux rớt đài do clip nóng cũng là chủ đề chính của tuần báo Le Point. Le Point có bài xã luận ”Địa chính trị của vấn đề clip nóng”, đặt ”vụ Griveauxgate” trong bối cảnh chung. Giờ đây, với một điện thoại di động trong tay, mỗi người có thể chụp được các ảnh trên màn hình, hay các dữ liệu về đời sống riêng tư của người khác, để dễ dàng phổ biến trên các mạng xã hội. Toàn bộ hành tinh đang đứng trước cuộc đảo lộn vô cùng lớn lao, với các hệ quả khó lường, với sự bành trướng mạnh mẽ của các công nghệ
số, của cuộc chạy đua trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, phụ thuộc vào việc khai thác dữ liệu về các cá nhân. Theo, ủy viên châu Âu về thị trường nội địa, ông Thierry Breton, dữ liệu về các hoạt động của con người ”cứ 18 tháng lại tăng gấp đôi”. Khó có ai có thể nằm bên lề cuộc thay đổi lớn về công nghệ số này.
”Cỗ máy chém thời 2.0”: ”Chủ nghĩa toàn trị phương Tây”
Trở lại với vụ Griveaux, Le Point có bài nhận định chính của nhà triết học Michel Onfray, mang tựa đề cùng với tựa chung của tuần báo : ”Cái riêng tư thầm kín : Cuộc chiến của thế kỷ”.Nhà triết học Pháp cảnh báo những kẻ tấn công vào thế giới thầm kín, riêng tư, phần sâu thẳm trong mỗi cá nhân chính là mở đường cho việc thiết lập một chế độ toàn trị, nơi mọi ranh giới giữa cái công, cái tư và cái riêng tư bị xóa bỏ. Michel Onfray nhắc lại điểm chung của các chế độ toàn trị kiểu cũ, của chủ nghĩa phát xít, chủ nghĩa Mác-Lênin, chủ nghĩa Mao, trước đây, hay các chế độ toàn trị kiểu mới, đang hình thành tại phương Tây, có mục tiêu chung là ”lột trần cá nhân”, để phán xử cái phần riêng tư, sâu thẳm của mỗi con người.
Nhà triết học dùng từ ”cỗ máy chém thời 2.0” để mệnh danh đòn đánh hèn hạ, tiêu diệt chính trị gia Benjamin Griveaux. Michel Onfray nhấn mạnh là vụ Griveaux sở dĩ xảy ra là do sự lên ngôi của những tham vọng tiêu cực trong đời sống chính trị hiện tại, cùng với các thói xấu lâu đời, như lòng hận thù, ghen tuông, khinh bỉ người khác. Michel Ofray đặt câu hỏi nghệ sĩ Nga Piotr Pavlensky, thủ phạm vụ tung clip nóng, từng được biết đến như một kẻ hành hung bằng dao, khiến hai người bị thương, có thực sự là một nghệ sĩ ? Và vụ tung clip rất có thể là một hành động đầy toan tính về chính trị, khi luật sư Juan Branco, người trợ giúp cho nghệ sĩ Nga, từng là luật sư của lãnh đạo cực tả Jean-Luc Mélanchon, và Le Point được biết là chính nghệ sĩ Nga này đã từng tham khảo ý kiến của luật sư trước khi tung clip lên mạng.
Chỉ còn cách ”yêu trong bóng tối ?”
Cũng Le Point đăng tải ý kiến của triết gia Bernard-Henri Lévy, nhấn mạnh đến tính chất nguy hiểm của vụ Griveaux, không chỉ nhắm vào một cá nhân, mà còn phá hoại một cuộc bầu cử, và làm rúng động cả nền dân chủ, nhân danh sự minh bạch, chống lại thói đạo đức giả.
Những ai quan tâm hơn đến những cội nguồn lịch sử của không gian riêng tư, của những mối quan hệ phức tạp giữa các riêng tư thầm kín ở mỗi cá nhân với thể chế gia đình hiện đại, trong nhiều xã hội phương Tây, từ Pháp, Anh đến Mỹ, mỗi xã hội với những đặc điểm riêng, có thể đọc bài viết của nhà văn Pascal Bruckner trên Le Point, mang tựa đề ”Những kẻ thực thi công lý vì đức hạnh”. Nhà văn Pháp nhấn mạnh là Benjamin Griveaux đã phạm tội bất cẩn, vào cái thời mà đời sống riêng tư thầm kín của giới cầm quyền bị săm soi từ khắp nơi, nhân danh nỗi giận của dân chúng. Trong hoàn cảnh hiện nay, tốt hơn hết là học cách ”yêu trong bóng tối”.
55 giờ nước Pháp hút hồn vào vụ Griveaux
Khác với L’Obs và Le Point, L’Express nhìn vụ Griveaux với con mắt chê trách, và ít nhiều giễu cợt. Mục ”Cái nhìn của L’Express” có bài ”Trong thời gian ấy, Trái đất vẫn quay…”.
L’Express nhận xét, ”trong gần 55 giờ đồng hồ, nước Pháp nín thở : Giữa thời điểm Griveaux từ bỏ cuộc đua vào ghế thị trưởng Paris…” cho đến khi có người thay thế. ”Người ta giải thích với công chúng là tương lai của nền dân chủ lâm nguy. Sự độc tài của các mạng xã hội, sự biến mất của đời sống riêng tư, cái chết về chính trị của một con người: vụ Griveaux đã biến thành một một phiên toà lớn, về chính trị và công nghệ số…”. Từ các triết gia, chính trị gia đến chuyên gia về công nghệ số, về truyền thông, luật gia… đưa ra biết bao ý kiến, thường là thông minh, và đôi khi xuất sắc. Vụ Griveaux đã thu hút gần như toàn bộ sự chú ý công luận, trong thời gian này, trong lúc nhiều biến cố khác quan trọng hơn đã bị bỏ qua.
L’Express nhắc đến nguy cơ đại dịch Covid-19 đối với toàn cầu, dịch đang hoành hành tại Trung Quốc, hay cuộc đối đầu quyết liệt Mỹ – Trung, tại hội nghị an ninh quốc tế ở Munich, nơi ngoại trưởng Mỹ và đồng nhiệm Trung Quốc không che giấu những căng thẳng gia tăng trong quan hệ song phương, và gọi nhau là ”kẻ ăn cắp” và ”đồ dối trá”. L’Express thừa nhận là việc tung clip nóng nói trên rõ ràng là một sự xâm phạm bỉ ổi đến đời sống riêng tư, việc đi sâu thông tin về vụ việc cho phép làm sáng tỏ vấn đề, nhưng tuần báo Pháp cũng đặt câu hỏi, phải chăng sự tập trung chú ý quá mức đến vụ việc này có nguy cơ đe dọa chính các nền dân chủ, bởi với hành động như vậy, chúng ta đã cản trở mình nhìn ra và dự đoán trước được những biến động lớn của thế giới hiện nay ?
http://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A1p/20200222-%C3%A1i-t%C3%ACnh-th%E1%BA%A7m-k%C3%ADn-c%C3%B3-ch%E1%BB%97-trong-th%E1%BB%9Di-c%E1%BB%A7a-c%C3%A1c-tr%C3%B2-ch%C3%ADnh-tr%E1%BB%8B-h%E1%BA%A1-%C4%91%E1%BA%B3ng

Tin tổng hợp

(AFP) - Đức Đạt Lai Lạt Ma kỷ niệm sinh nhật lần thứ 80. 
Hôm nay 22/02/2020 là sinh nhật thứ 80 của Đạt Lai Lạt Ma trong tư cách là lãnh đạo tinh thần của người Tây Tạng, một vai trò mà ông hoàn toàn đảm trách trong tình trạng phải sống lưu vong ở Ấn Độ và bị Trung Quốc liên tục tấn công. Văn phòng đức Đạt Lai Lạt Ma đã lưu ý là sẽ không có lễ lạc nhân sinh nhật lần này, và một cuộc tập hợp của những người hâm mộ ông, dự trù vào tháng Ba, đã bị hủy bỏ vì dịch virus corona.
(AFP) – G20 bàn cách khắc phục tác hại kinh tế của virus corona. 
Bộ trưởng Tài Chính và thống đốc Ngân Hàng Trung Ương từ các quốc gia thuộc khối G20 họp lại Riyad vào hôm nay 22/02/2020 để xem xét tác hại tiềm tàng của dịch Covid-19 đối với nền kinh tế thế giới. Tại cuộc họp ở thủ đô Ả Rập Xê Út, quốc gia Ả Rập đầu tiên nắm giữ chức chủ tịch G20, giới lãnh đạo tài chính cũng tìm kiếm sự đồng thuận về một hệ thống thuế toàn cầu trong thời đại kỹ thuật số. Bà Kristalina Georgieva, lãnh đạo Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) cho rằng dịch bệnh có thể tạo ra một đường “chữ V”, với GDP Trung Quốc sụt giảm mạnh sau đó phục hồi mạnh. Thế nhưng có thể gây ra hậu quả thảm khốc hơn cho các quốc gia khác khi tác động lan rộng.
(Reuters) – Boeing phát hiện vật lạ trong thùng xăng của máy bay 737 MAX. 
Một phát ngôn viên Boeing ngày 21/02/2020 xác nhận đã tìm thấy đủ loại “vật thể lạ” (tiếng Anh la debris) trong thùng xăng của khoảng 35 chiếc phi cơ loại 737 MAX chưa được giao cho khách hàng. Từ “debris” được dùng để chỉ các loại giẻ, mảnh kim loại, dụng cụ cơ khí và các dụng cụ khác bị bỏ quên trong quá trình lắp ráp máy bay. Các vật thể này đã được tìm thấy trong hơn 50% phi cơ Boeing 737 MAX chưa giao mà công ty đã kiểm tra. Tập đoàn Boeing cho biết là ngay lập tức họ đã có biện pháp khắc phục nhằm ngăn sự việc tái diễn. Loại Boeing 737 MAX bị cấm bay trên toàn thế giới từ ngày 13/3/2019 sau hai tai nạn thảm khốc xảy ra với hãng Lion Air và Ethiopian Airlines chỉ trong chưa đầy 6 tháng, khiến tổng cộng 346 người chết.
(AFP) – Mỹ : Đảng Dân Chủ tổ chức bầu cử sơ bộ tại bang Nevada. 
Trong cuộc bầu cử sơ bộ hôm nay (22/02/2020), 36 đại biểu của bang Nevada sẽ bỏ phiếu cho ai trong số 6 ứng viên của đảng Dân Chủ để ra tranh cử tổng thống vào tháng 11 tới đây ? Theo giới quan sát, tại bang Nevada khô cằn và nổi tiếng với các sòng bài ở Las Vegas này, ứng cử viên đang dẫn đầu cuộc đua, ông Bernie Sanders “đang chịu áp lực rất lớn”. Riêng cựu phó tổng thống Biden dồn nỗ lực vận động cử tri Mỹ gốc châu Phi.
(AFP) – New Delhi trải thảm đỏ đón Donald Trump. 
Tuy nhiên không chắc Ấn Độ sẽ ký nhiều hợp đồng lớn với Mỹ. Kể từ Thứ Hai, 24/02/2020 tổng thống Hoa Kỳ và phu nhân chính thức công du Ấn Độ trong hai ngày. Thủ tướng Modi dự trù nhiều nghi lễ trọng thể đón tiếp nguyên thủ Mỹ trong bối cảnh quan hệ song phương đang căng thẳng vì thương mại. Về quân sự, Nga vẫn là nguồn cung cấp truyền thống của Ấn Độ. Năm 2018 New Delhi mua tên lửa S-400 của Matxcơva , trong lúc Washington ban hành lệnh cấm vận mua bán vũ khí nhắm vào nước Nga.
(AFP) – Lễ hội carnaval tại Brazil mang màu sắc chính trị, bài tổng thống Bolsonaro.
Mùa lễ hội hóa trang tại Brazil bắt đầu mở ra từ hôm 21/02/2020. Năm nay, nhiều tổ chức trên toàn quốc muốn biến lễ hội quan trọng nhất của người dân Brazil này thành một diễn đàn đả kích chính sách bảo thủ của tổng thống Bolsonaro. Nhiều trường dậy Samba tuần hành với những ca khúc, vũ điệu và trang phục hóa trang kêu gọi tôn trọng những khác biệt về giới tính, về tôn giáo, màu da của nhau.
(AFP) – Anh Quốc : danh ca Mỹ Billie Eilish dẫn đầu trên thị trường ca nhạc. 
Sau khi đoạt bốn giải Grammy Awards lớn cách nay vài tuần, tiếng hát Eilish còn vang xa hơn. Trong một tuần lễ, tính đến ngày 21/02/2020 ngôi sao sáng chói trên bầu trời âm nhạc Mỹ đã phá kỷ lục với 90.000 đĩa hát được bán ra nhờ album No Time To Die. Album mới này sẽ đồng hành với điệp viên James Bond trong bộ phim cùng tên, đây là “kỷ lục” vượt thời đại trong số tất cả những nhạc phẩm đi kèm với phim James Bond. Phim James Bond mới dự trù được công chiếu vào đầu tháng 4/2020 tại Luân Đôn.
http://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20200222-clone-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p

Điểm tin thế giới chiều 22/2:

Hàn Quốc có 433 người nhiễm COVID-19

Hải Lam
Mục Điểm tin thế giới chiều thứ Bảy (22/2) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Hàn Quốc có 433 người nhiễm COVID-19
Yonhap dẫn tin từ Ủy ban Y tế Hàn Quốc (KCDC) cho biết, chiều nay, số ca nhiễm COVID-19 ở nước này tăng thêm 87 người, sau khi tăng 142 ca vào sáng nay, nâng tổng số ca nhiễm bệnh ở nước này lên 433 người.
Trong số 229 ca nhiễm mới vào hôm nay, 95 ca liên quan đến bệnh viện Daenam ở Cheongdo, tỉnh Bắc Gyeongsang, Đông Nam Seoul, 62 ca liên quan đến giáo phái Shincheonji ở nhà thờ tại thành phố Daegu, cách Seoul 300km về phía Đông Nam.
Đến nay, Hàn Quốc ghi nhận 2 ca tử vong vì dịch COVID-19.
Hồ Bắc phát hiện ca ủ bệnh viêm phổi 27 ngày
Reuters dẫn tin từ giới chức Hồ Bắc hôm nay cho biết một người đàn ông 70 tuổi tại tỉnh này nhiễm COVID-19 nhưng không có triệu chứng cho đến 27 ngày sau.
Người đàn ông họ Jiang ngày 24/1 lái xe từ đông Ngạc Châu đến Thần Nông Giá ở Tây Bắc Hồ Bắc và tiếp xúc gần với em gái ông bị nhiễm COVID-19. Ông bị sốt vào ngày 20/2 và xét nghiệm một ngày sau đó cho kết quả dương tính với COVID-19. Như vậy, virus đã ủ bệnh 27 ngày thay vì 2-14 ngày.
Đức Đạt Lai Lạt Ma đánh dấu 80 năm làm lãnh đạo tinh thần của Tây Tạng
Theo AFP, hôm nay là ngày đánh dấu 80 năm kể từ khi Đạt Lai Lạt Ma giữ ngôi vị lãnh đạo tinh thần của Tây Tạng. Tuy nhiên, văn phòng của ông cho biết sẽ không có lễ kỷ niệm nhân dịp này và sự kiện diễn thuyết của ông vào tháng 3, dự kiến sẽ thu hút nhiều tín đồ trên khắp thế giới, đã bị hủy bỏ vì dịch COVID-19.
Thái Lan giải tán đảng đối lập
NPR đưa tin, Tòa án Hiến pháp Thái Lan hôm qua ra phán quyết giải tán đảng Hướng tới Tương lai (FFP) vì cho rằng đảng này phạm luật vì nhận 191 triệu baht (6 triệu USD) từ tỷ phú Thanathorn Juangroongruangkit, người thành lập đảng.
Ngoài ra, ông Thanathorn và 15 thành viên ủy ban điều hành của FFP bị cấm hoạt động chính trị trong 10 năm tới.
Tỷ phú Thanathorn bác bỏ cáo buộc, cho rằng số tiền 6 triệu USD là khoản vay và kêu gọi những người ủng hộ tiếp tục đấu tranh. Liên minh châu Âu (EU) chỉ trích gay gắt phán quyết giải tán đảng FFP của Tòa án Hiến pháp Thái Lan, đồng thời kêu gọi nước này cởi mở hơn trong vấn đề chính trị.
https://www.dkn.tv/the-gioi/diem-tin-the-gioi-chieu-22-2-han-quoc-co-433-nguoi-nhiem-covid-19.html

Điểm tin thế giới sáng 22/2:

Công dân Đài Loan bị cách ly trên du thuyền

hạnh phúc khi được trở về nhà

Băng Thanh
Mục Điểm tin thế giới sáng thứ Bảy (22/2) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Công dân Đài Loan bị cách ly trên du thuyền hạnh phúc khi được trở về nhà
Hãng Reuters đưa tin, vào thứ Sáu (21/2), 19 công dân Đài Loan đã trở về nhà sau khi dành hơn hai tuần cách ly trên du thuyền công chúa kim cương (Diamond Princess), để xác định xem họ có bị nhiễm COVID-19 hay không.
“Tôi chưa bao giờ hạnh phúc như vậy khi trở về Đài Loan….Tôi gần như bật khóc ngay khi máy bay hạ cánh”, Sunny Chen, một hành khách, cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội.
Bộ y tế Đài Loan cho biết, các công dân này sau khi xuống máy bay sẽ được đưa đi bằng xe cứu thương và tiếp tục bị cách ly sau khi được kiểm tra y tế.
Hơn 620 hành khách trên du thuyền công chúa kim cương đã bị nhiễm COVID-19, được cho là nguồn lây nhiễm lớn nhất bên ngoài Trung Quốc đại lục.
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) có thêm 2 ca nhiễm COVID-19
Reuters cho biết, hôm thứ Sáu (21/2), UAE có thêm 2 ca nhiễm COVID-19, nâng tổng số người bị nhiễm bệnh lên 11 người.
Hai người nhiễm bệnh là một công dân Philippines, 34 tuổi và một công dân Bangladesh 39 tuổi. Hai người này đã từng tiếp xúc với một công dân Trung Quốc bị nhiễm COVID-19 và hiện đang trong tình trạng ổn định, Bộ Y tế cho biết trong một tuyên bố.
Lebanon xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm COVID-19
Theo Reuters, vào thứ Sáu (21/2), Lebanon đã xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm COVID-19 là một phụ nữ 45 tuổi trở về trên chuyến bay đến từ Iran, và cho biết họ đang theo dõi hai trường hợp khác, cũng là hành khách trên chuyến bay này.
Bộ trưởng Y tế Lebanon cho biết, máy bay có khoảng 150 hành khách và tất cả các hành khách được yêu cầu cách ly tại nhà trong 14 ngày, để xác định xem họ có bị nhiễm COVID-19 hay không.
Myanmar bị đưa vào danh sách theo dõi vì rửa tiền
Theo Reuters, vào thứ Sáu (21/2), Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF) đã đưa Myanmar vào ‘danh sách xám’, danh sách theo dõi tài chính toàn cầu.
Mặc dù có tên trong danh sách xám sẽ không kèm theo bất kỳ lệnh trừng phạt quốc tế nào, song có thể gây kìm hãm sự tăng trưởng tài chính, đầu tư và thương mại của Myanmar, một quan chức cấp cao giấu tên cho biết.
Myanmar có vị trí địa lý nằm tại trung tâm của vùng “Tam giác vàng” – khu vực chuyên sản xuất và buôn bán ma túy bất hợp pháp ở châu Á – Thái Bình Dương. Đất nước này còn tồn tại nhiều vấn đề nghiêm trọng khác trong việc khai thác các kim loại quý trái phép như vàng bạc, ngọc thạch; buôn bán vũ khí và khai thác gỗ, theo báo cáo năm 2018 của FATF.
Tây Ban Nha đề xuất đàn áp quảng cáo cờ bạc
Reuters đưa tin, vào thứ Sáu, ông Alberto Garzon, Bộ trưởng bảo vệ người tiêu dùng Tây Ban Nha công bố kế hoạch cho một cuộc đàn áp quảng cáo của các công ty cờ bạc và sòng bạc, nhằm giải quyết tình trạng nghiện cờ bạc ngày càng tăng ở nước này.
Theo dữ liệu của chính phủ Tây Ban Nha, cá cược trực tuyến của người dân nước này đã tăng gần gấp ba lần từ năm 2014 đến 2018 lên 17,8 tỷ euro (19,2 tỷ USD). Theo ước tính của các phòng đánh bạc ở Tây Ban Nha, các con bạc trên toàn quốc mất khoảng 10 tỷ euro mỗi năm – tương đương với khoảng 0,8% GDP của Tây Ban Nha khi tham gia cá cược thể thao, sòng bạc và mua vé số.
https://www.dkn.tv/the-gioi/diem-tin-the-gioi-sang-22-2-cong-dan-dai-loan-bi-cach-ly-tren-du-thuyen-hanh-phuc-khi-tro-ve-nha.html

Tạp chí đặc biệt

Virus corona – Covid-19 :

“Khi phẫn nộ át cả sợ hãi” tại Trung Quốc

Thu Hằng
Có 14 bác sĩ và nhân viên y tế Trung Quốc qua đời trong cuộc chiến chống dịch Covid-19 tính đến ngày 21/02/2020, đặc biệt là trường hợp bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng, một trong tám người đầu tiên báo động về một loại virus corona mới, tiếp theo là bác sĩ Lưu Trí Minh, giám đốc bệnh viện Vũ Xương, đã khiến công luận chú ý.
Đối với cả hai trường hợp, việc chính quyền báo tin rồi xóa, cuối cùng xác nhận, càng cho thấy sự bối rối trong nội bộ và lo ngại công luận dậy sóng trước sự hy sinh của hai bác sĩ. Dập mọi chỉ trích cách xử lý khủng hoảng dịch tễ là ưu tiên của bộ máy kiểm duyệt. Nhưng sau cái chết của hai vị bác sĩ trên, làn sóng phẫn nộ bùng nổ, cỗ máy kiểm duyệt, dù hoạt động kết công suất, đã không thể xóa hết ngay được.
Chuyên gia về Trung Quốc, Jean-Philippe Béja, giám đốc nghiên cứu thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Khoa Học Quốc Gia Pháp (CNRS), giải thích với RFI :
« Sự ngờ vực của dân chúng đối với đội ngũ cán bộ là hiện tượng thường trực tại nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa. Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ chúng ta thường không thể thấy được tâm lý đó vì những lời chỉ trích bị xóa ngay khi vừa mới được đăng. Nhưng lần này, tính chất nghiêm trọng của tình hình khiến tất cả các mạng xã hội bị tràn ngập những lời lẽ bất bình mà không thể xóa hết ngay được.
Điều mà tôi lại quan sát được là những đòi hỏi tự do thông tin và hội họp để thấy rằng từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, đặc biệt là kể từ nhiệm kỳ thứ hai năm 2017, chính quyền đã thực sự kiểm soát
thông tin. Người dân phẫn nộ trước việc bị hạn chế quyền tự do ngôn luận và nhận thấy hậu quả do việc ngăn cấm này gây ra.
Ngoài ra, người ta cũng nhận thấy là trên mạng xã hội có một số lời chỉ trích chính phủ và chủ tịch Tập Cận Bình. Chí ít, đây là một bài tiền trắc nghiệm của công luận. Nhưng cần nhắc lại là chính quyền cuối cùng đã lấy lại quyền kiểm soát ».
Trừng phạt nhà báo công dân, tiếng nói bất đồng để kiểm soát thông tin
Theo tổ chức phi chính phủ China Human Rights Defenders ngày 07/02, có 351 người bị « trừng phạt » vì đã « phát tán tin đồn sai lệch » về Covid-19, trong đó có hai công dân ở Vũ Hán : Phương Bân (Fang Bin), một người bán quần áo, và luật sư Trần Thu Thực (Chen Qiushi). Cả hai bị « mất tích » sau khi đăng trên mạng xã hội hình ảnh những bệnh viện trong thành phố chật kín người, nhân viên y tế bị quá tải, đặc biệt là một đoạn video được ông Phương Bân đăng ngày 01/02 cho thấy những túi đựng xác người bên trong một chiếc xe tang gần bệnh viện Vũ Hán.
Trả lời đài truyền hình Pháp France 24 trước khi đột nhiên « mất tích », ông Phương Bân cho biết : « Khi thành phố bị cách ly, tôi thấy có gì đó rất lạ. Tôi đến bệnh viện và tôi thấy rất đông người ở đó nên tôi hiểu ra rằng Vũ Hán là tâm dịch. Lẽ ra các bệnh viện phải là những nơi mà các kênh truyền hình Nhà nước, của tỉnh Hồ Bắc hoặc thành phố Vũ Hán, đến phỏng vấn người dân. Nhưng không một ai muốn tới. Nên tôi nghĩ là họ không muốn đến đó, vì thế tôi đến đó quay xem chuyện gì xảy ra ».
Phương Bân bị cảnh sát thẩm vấn cùng ngày, sau đó được thả và tiếp tục đăng những đoạn video khác. Nhưng từ ngày 09/02, Phương Bân bỗng « bặt vô âm tín » sau khi chỉ kịp cảnh báo người sử dụng mạng xã hội : « Tôi bị cảnh sát mặc thường phục lay dậy. Họ ập vào từ hướng bắc và tây của khu nhà nơi tôi ở. An toàn của tôi phụ thuộc vào sự chú ý của các bạn, vào lương tri và sự chia sẻ của các bạn ».
Tương tự trường hợp của Phương Bân, luật sư Trần Thu Thực cũng quay nhiều cảnh cho thấy các bệnh viện chật cứng bệnh nhân chờ xét nghiệm. Trong một đoạn video trước khi biến mất, ông cho biết bị chế độ đe dọa : « Tôi sợ. Trước mặt tôi là con virus, sau lưng tôi là cảnh sát Trung Quốc. Nhưng tôi sẽ đứng dậy. Chừng nào tôi còn sống trong thành phố này, tôi sẽ vẫn tiếp tục công việc. Tôi chỉ kể lại những gì nhìn thấy, những gì nghe thấy. Hãy biến đi, tôi không sợ chết. Đảng Cộng Sản kia, tưởng là tôi sợ sao ? »
Bất chấp lời kêu gọi của nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế, cho đến nay, chính quyền Trung Quốc vẫn chưa có bất kỳ tuyên bố nào về trường hợp mất tích của Phương Bân và Trần Thu Thực. Trước đó, luật gia Hứa Chí Vĩnh đã bị bắt ở Quảng Châu và giáo sư luật Hứa Chương Nhuận bị ép « cách ly » tại gia ở Bắc Kinh, có lẽ do đã đăng bài viết : « Cảnh báo virus : Khi phẫn nộ mạnh hơn nỗi sợ ».
Bất chấp dịch Covid-19, Trung Quốc vẫn tự tin đạt mục tiêu tăng trưởng
Từ một tháng nay, hoạt động sản xuất tại Trung Quốc gần như chững lại. Chưa có thống kê chính thức nhưng chắc chắn dịch Covid-19 sẽ tác động nặng nề đến nền kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, ngày 18/02, chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh là nền kinh tế quốc gia vững chắc và khẳng định Trung Quốc có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng đề ra cho năm 2020.
Trả lời RFI, chuyên gia về Trung Quốc Jean-François Di Meglio, thuộc Trung Tâm Châu Á, không tỏ ra lạc quan như chủ tịch Tập :
« Trong quý 1 năm 2020, Trung Quốc có lẽ sẽ có mức tăng trưởng 0, kém hơn ba quý khác. Nếu như mức tăng trưởng đề ra là 6%, thì về lý thuyết, mức tăng trưởng của quý I phải là từ 1 đến 1,2%. Thế nhưng, mức tăng trưởng ở quý I này có nguy cơ giảm thành 0.
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng đề ra, thì phải gỡ lại ở các quý sau. Và đó thực sự là công việc vô cùng lớn mà người ta nghi ngờ. Trung Quốc có nền kinh tế được chỉ đạo, được lên kế hoạch. Đã có rất nhiều khoản tiền lớn được đổ vào, như 150 tỉ đô la đã được đầu tư vào hệ thống để những doanh nghiệp vừa và nhỏ không bị phá sản. Đó là một nền kinh tế có thể tự lèo lái, có thể làm tất cả để tái lập tăng trưởng.
Tuy nhiên, có những điểm, dù có nỗ lực lớn đến mức nào, thì vẫn bị tác động và phần còn lại của thế giới cũng phải hứng chịu những tác động này. Dĩ nhiên, tác động này sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng của Trung Quốc. Vì thế, mức tăng trưởng 5% đã là kết quả tuyệt vời nhưng có thể sẽ còn ở mức thấp hơn ».
Covid-19 : Cam Bốt lo dịch khi cố « đồng cam cộng khổ » với Trung Quốc
Trong khó khăn mới biết bạn hiền. Chủ tịch Tập Cận Bình có thể hoàn toàn trông cậy vào thủ tướng Cam Bốt Hun Sen. Trong khi nhiều nước tạm đóng cửa biên giới với Trung Quốc, Cam Bốt vẫn đón nhận du khách nước này. Trước đó, ông Hun Sen từ chối hồi hương 23 du học sinh và nhân viên lãnh sự ở Vũ Hán để thể hiện tình liên đới với Bắc Kinh.
Khi 5 nước từ chối du thuyền MS Westerdam do lo ngại dịch Covid-19, thủ tướng Hun Sen giang rộng vòng tay đón hơn 2.200 du khách và thủy thủ đoàn. Hơn 1.200 người đã được lên bờ, trong đó có một số đã về nước, cho đến khi phát hiện một du khách trên con tầu này nhiễm virus corona mới.
Trả lời RFI, ông Ou Virak, một người thân phe đối lập, điều hành viện nghiên cứu Future Forum ở Phnom Penh, giải thích quan điểm riêng và cho rằng quyết định của thủ tướng Hun Sen là đúng đắn :
« Ông ấy (Hun Sen) không phải là bác sĩ, ông ấy không có chuyên môn và không thể làm gì để thúc đẩy quá trình kiểm tra hoặc cách ly. Hành động của ông hoàn toàn mang tính chính trị.
Tại sao ông Hun Sen lại cho phép con tầu cập cảng ở Cam Bốt ? Theo tôi, có nhiều yếu tố. Đúng là có hành động mang ý nghĩa nhân ái. Nhưng thực ra là cú quảng cáo cho Cam Bốt vào lúc mà chính phủ đang bị Liên Hiệp Châu Âu, và phương Tây nói chung, chỉ trích nặng nề về nhân quyền. Ngoài ra còn có yếu tố Trung Quốc trong quyết định của thủ tướng Hun Sen. Cam Bốt muốn thể hiện tương ái với đồng minh chính. Và Trung Quốc hẳn sẽ hài lòng khi người ta đón con tầu đó.
Tuy nhiên, đối với tôi, đó là một quyết định đúng ngoại trừ việc các nghi thức và các biện pháp phòng ngừa đã không được áp dụng, lẽ ra người ta nên có trách nhiệm nhiều hơn và thận trọng hơn. Nhưng đó là kiểu riêng của Hun Sen. Ngay khi có cơ hội quảng cáo là ông ấy làm luôn. Nhưng ông ấy lại không tính đến việc hành động của ông sẽ bị diễn giải theo cách tiêu cực ở nước ngoài ».
Một người dân Nga trực tiếp hỏi lương của tổng thống Putin
Một câu chuyện được cho là hi hữu. Trong một buổi lễ tại thành phố quê nhà Saint-Petersburg ngày 19/02/2020, tổng thống Nga Vladimir Putin bị một người dân trực tiếp hỏi làm thế nào để sống với khoản trợ cấp chưa đầy 200 euro/tháng.
Thông tín viên RFI Daniel Vallot tại Matxcơva tường thuật :
« Theo hình ảnh được hãng thông tấn Nga Ria Novosti quay lại và được đăng trên các mạng xã hội, ông Putin bị bất ngờ và những lời của ông chỉ loáng thoáng nghe được. Và theo hàng chữ mà hãng thông tấn ghi lại lời của người phụ nữ, bà hỏi ông Putin là làm thế nào để sống được với khoản tiền trợ cấp chưa đầy 11.000 rúp (khoảng 160 euro). Tổng thống Nga trả lời : « Tôi nghĩ là rất khó ». Lương của ông cao hơn 70 lần.
Cuộc trao đổi tiếp tục và ông Putin chuyển sang biện hộ và giải thích rằng một mặt ông không có « mức lương cao nhất » trong nước, mặt khác, Nhà nước « làm tất cả những gì cần làm » để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn nhất. Ý ông muốn nói đến một số biện pháp được chính phủ công bố tháng trước để tăng sức mua cho người dân Nga.
Ông Vladimir Putin chưa bao giờ thích đám đông. Thông thường, những chuyến công du, thăm viếng của ông thường được chuẩn bị kĩ lưỡng để tránh gặp những tình huống như này.
Buổi lễ tổ chức ở Saint-Petersburg hôm thứ Tư 19/02 có lẽ là một trường hợp ngoại lệ. Nếu như hình ảnh cuộc gặp được lan truyền rộng rãi trên các mạng xã hội và trên Internet, thì kênh truyền hình Nhà nước đã tránh chiếu cuộc đối thoại này ».
http://www.rfi.fr/vi/ch%C3%A2u-%C3%A1/20200222-covid-19-khi-phan-no-manh-hon-noi-so-tai-trung-quoc