Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam tại Quốc Hội Mỹ rơi vào tháng Năm cũng là Tháng Di Sản Châu Á Thái Bình Dương ở Hoa Kỳ. Năm nay, Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam lần thứ 25 được tổ chức ngày 9/5/2019 tại tòa nhà Hart của Thượng Viện Mỹ.

Đây là sự kiện quan trọng trong sinh hoạt hàng năm của cộng đồng người Mỹ gốc Việt ở Washington DC cũng như các tiểu bang xa, bắt nguồn từ Nghị Quyết chung SJ-168 của Quốc Hội Hoa Kỳ và Công Luật số 103-258 do tổng thống Bill Clinton phê chuẩn và ban hành năm 1994, công nhận ngày 11 tháng Năm hàng năm là Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam, Đạo Luật phản ảnh cam kết ủng hộ của chính phủ và người dân Mỹ đối với công cuộc tranh đấu của người Việt hải ngoại cho tự do, dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam, đồng thời thể hiện ý chí và sự vận động, cỗ vũ quyền con người cho người dân trong nước.

Với chủ đề Quyền Tự Do Phát Biểu,Quyền Tự Do Internet, buổi lễ được bảo trợ bởi thượng nghị sĩ Tim Kaine cùng một số các dân biểu và thượng nghị sĩ lưỡng viện quốc hội thường quan tâm lên tiếng, thúc đẩy việc cải thiện nhân quyền cho Việt Nam.

Ngoài ra còn có sự bảo trợ của Tổng Liên Đoàn Lao Công và Lao Động Mỹ (AFL-CIO), các tổ chức nhân quyền quốc tế, phái đoàn các cộng đồng bạn như Trung Hoa, Miến Điện, Lào, Tây Tạng, Gilgit Baltistan.

Bên cạnh đó là sự tham gia của các cộng đồng, tổ chức, đoàn thể Mỹ gốc Việt tại Hoa Kỳ, Canada, Âu Châu, Úc Châu. Trưởng ban tổ chức, bác sĩ Nguyễn Thị Diệu Thi, cho biết:

Năm nay ban tổ chức chọn đề tài Quyền Tự Do Phát Biểu và Quyền Tự Do Internet vì lý do là năm ngoái Việt Nam thông qua bộ Luật về An Ninh Mạng mới, có hiệu lực tháng Giêng năm nay, nói lên sự đàn áp, trấn áp về tự do ngôn luận. Đó là mối quan tâm của ban tổ chức, mình muốn trong dịp sắp tới đây, ông Scott Busby, đại diện Bộ Ngoại Giao Mỹ sẽ về Việt Nam, và sẽ có những đàm thoại về tự do, một trong những đề tài mà ban tổ chức đã đưa những dữ kiện đó cho ông Busby.

Về thành phần những phai đoàn người Việt từ xa đến tham dự, bác sĩ Diệu Thi nói:

Năm nay rất đông, hơn 12 tiểu bang, trong đó có Massachusetts, New Jersey,Pensylvania, North Carolina, Georgia, Florida, Tenessee, Arkansas, Texas, Washington State, California và đồng thời có phái đoàn của Canada luôn.

Một người trẻ hiện là đương kim chủ tịch cộng đồng Việt Nam tại Virginia, Maryland và Washington DC, cũng là chủ tịch Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam năm nay, anh Lý Thanh Phi Bảo:

Lâu nay Việt Nam mình ở đây cũng đã đấu tranh rất nhiều, nhưng Bảo thấy năm nay đặc biệt là có sự đoàn kết, nhiều phái đoàn nhiều tiểu bang và rất nhiều người trẻ góp sức với nhau, đó là một chuyện đáng mừng cho cộng đồng của mình.

Đến từ Nam California, ông Tạ Đức Trí, thị trưởng thành phố Westminster:

Chúng ta thấy được Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam hàng năm đã tụ họp được rất nhiều các phai đoàn, các tổ chức cộng đồng từ khắp những tiểu bang xa. Hôm nay chúng tôi phải nói là rất vinh dự được cùng rất nhiều phái đoàn từ nơi xa đến đây. Chúng ta tranh đấu thì chúng ta có hy vọng cho một Việt Nam tự do và dân chủ trong tương lai.

Năm 2020 là tròn 25 năm Hoa Kỳ cùng Việt Nam chính thức bình thường hóa quan hệ ngoại giao, suốt 25 năm qua thì quan điểm của hành pháp và Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ vẫn là một nước Việt Nam với một môi trường lành mạnh cho tự do và nhân quyền, vì thế Washington luôn mong muốn đồng hành cũng như thúc đẩy Việt Nam tiến trên con đường dân chủ và nhân bản, Đó là lời tuyên bố của ông Scott Busby, từng phụ tá ngoại trưởng Mỹ chuyên trách dân chủ, nhân quyền và lao động, hiện là quyền cố vấn cấp cao Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.

Là người sẽ dẫn đầu phái đoàn ngoại giao Mỹ về Việt Nam tuần tới để thảo luận trong vòng đối thoại thường niên về nhân quyền giữa Hoa Kỳ vcho vòng thảo luận thường niên Mỹ Việt về nhân quyền, ông Scott Busby bày tỏ với đài với đài Á Châu Tự Do:

Rằng Hoa Kỳ vẫn thường hy vọng một tình trạng nhân quyền tốt đẹp cho từng quốc gia, và Mỹ cũng đã ghi nhận một số tiến triển về quyền con người ở Việt Nam như tôi nêu lên trong bài nói chuyện của tôi. Tuy nhiên chúng tôi vẫn tiếp tục áp lực để Việt Nam phải cải thiện nhiều hơn nữa bởi hãy còn quá nhiều vấn đề về quyền con người ở Việt Nam.

Sẽ phải tạo sức ép với Việt Nam hơn nữa trong việc trả tự do cho các tù nhân lương tâm, trong đó có cả các bloggrs từng viết bài cho đài Á Châu Tự Do nhưng không may một người may đã bị bắt tại Thái Lan và hiện tại đang bị giam giữ ngồi tù ở Việt Nam. Chúng tôi sẽ nói lên sự quan tâm của chúng tôi về những trường hợp như vậy, đồng thời yêu cầu chính phủ Việt Nam trả tự do cho họ.

Cũng như mọi năm, người được mời làm diễn giả trong Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam là giám đốc đài Á Châu Tự Do, bà Libby Liu.

Trong cung cách người đứng đầu một cơ quan truyền thông với một Ban Việt ngữ mà tiếng nói được gởi về trong nước, bà Libby Liu bày tỏ sự vinh dự cùng niềm hân hoan của bà khi mục kích cảnh tượng của Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam tại Quốc Hội Mỹ mà bà đã chứng kiến và dự phần bao năm qua, bà Libby Liu không quên nhắc lại sứ mạng của đài Á Châu Tự Do là cổ vũ cho nhân quyền và tự do ở Việt Nam. Bà cũng nhắc đến những nhà dân chủ, nhà hoạt động nhân quyền, những tổ chức xã hội dân sự đang nở rộ bất kể sự trấn áp của nhà cầm quyền Việt Nam. Nhiều tên tuổi của tù nhân lương tâm được đề cập tới, những hành

động trấn áp của Nhà Nước Việt Nam đối với phong trào dân chủ, kể cả vụ khủng hoảng môi trường Formosa phản ảnh sự tắc trách trong việc bảo vệ quyền con người của chính phủ Việt Nam cũng được bà Lybby Liu lần lượt nhắc nhở lại.

Lần đầu tiên đến sự kiện, cũng là người được mời phát biểu, cựu tù nhân lương tâm, blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, nói cảm tưởng của cô là xúc động trước quang cảnh trang trọng của Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam tại Quốc Hội Hoa Kỳ:

Thực sự cũng là lần đầu tiên Quỳnh biết có Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam ngay trong Thượng Viện của Quốc Hội Mỹ, Quỳnh nghĩ rằng với những người trẻ được bắt đầu từ những viên đá đặt trước của các bác các chú ở đây thì hy vọng các bạn ở bên trong Việt Nam sẽ có thêm động lực, có thêm sự khuyến khích khi biết rằng cộng đồng người Việt hải ngoại luôn đồng hành cùng với nhân quyền Việt Nam và tự do cho Việt Nam.

Đối với Thượng nghị sĩ John Cornyn của tiểu bang Texas, thì đáng tiếc là ngày nay nhiều người Mỹ ở Hoa Kỳ đã quên đi bài học lịch sử. Và bài học mà di dân Việt Nam đã mang theo khi đến đất nước này, là điều kiện ngặt nghèo của đời sống không có tự do tôn giáo, không có tự do biểu đạt lẫn tự do ăn nói. Bởi thế điều vô cùng quan trọng là phải nhắc mọi người hiểu rằng đó là những điều không thể coi thường.

Sau cùng, nói về nhân quyền của Việt Nam thì chừng như không có chọn lựa nào khác hơn là đưa Việt Nam trở lại CPC danh sách các quốc gia cần đặc biệt quan tâm vì thiếu tự do, dân chủ và nhân quyền, là tuyên bố của dân biểu Chris Smith, tác giả Dự Luật Nhân Quyền Cho Việt Nam từng được hạ viện thông qua nhưng chưa thành luật vì bị bác ở thượng viện.

Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam tiếp nối qua ngày hôm sau, thứ Sáu 10/5/2019, bằng cuộc vận động tại Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, mục đích là đề đạt nguyện vọng và ý kiến xây dựng nhằm có thể ảnh hưởng đến Vòng Đối Thoại Nhân Quyền Thường Niên Hoa Kỳ-Việt Nam sẽ diễn ra tại Hà Nội cuối tháng Năm này.

Thanh Trúc tường trình từ Washington DC.