Sau khi một chiếc máy bay chiến đấu tối tân F-35A Nhật mua của Mỹ biến mất khỏi màn hình radar, mất liên lạc với phi công ở ngoài khơi tỉnh Aomori hôm 9.4 đã diễn ra cuộc chạy đua quyết liệt giữa Mỹ, Nhật với Nga, Trung Quốc nhằm trục vớt xác nó.

Các máy bay và hạm tàu của Mỹ, Nhật tìm kiếm chiếc máy bay bị rơi và ngăn cản nước khác tìm kiếm, trục vớt chiếc F-35A bị rơi.

Ngày 10.4, lực lượng không quân phòng vệ xác nhận họ mới chỉ vớt được một phần nhỏ xác chiếc máy bay, xác nhận chiếc F-35A đã rơi xuống vùng phụ cận Thái Bình Dương ở khu vực cách bờ biển tỉnh Aomori 135km về phía Đông; đại bộ phận còn lại trong đó có thi thể viên phi công vẫn chưa tìm thấy. Nay xuất hiện tin đồn nói người Trung Quốc đã lấy được, tình hình trở nên phức tạp...

Tờ Japan Times số ra ngày 21.4.2019 đưa tin, hôm 19.4, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Kono Taro và Bộ trưởng Quốc phòng Takeshi Iwaya đã tiến hành hội nghị 2+2 với Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan và Ngoại trưởng Mike Pompeo tại Washington.

Ngoài các vấn đề khác, hai bên đã tập trung thảo luận và nhất trí về vấn đề hợp tác tìm kiếm thu hồi phần thân chiếc F-35A gặp sự cố bị rơi và điều tra nguyên nhân vụ việc. Sau hội nghị, Ngoại trưởng Kono Taro đã tiết lộ với báo chí:

Mỹ sẽ đưa tàu lặn biển sâu tới khu vực hiện trường chiếc máy bay rơi ở vùng biển tỉnh Aomori gần Thái Bình Dương.

Ông bày tỏ cám ơn quân đội Mỹ đã tích cực phối hợp với lực lượng phòng vệ Nhật để tìm kiếm phần thân chiếc máy bay bị rơi và nói: “Hành động này khiến quan hệ Nhật – Mỹ trở nên gắn kết vững chắc hơn”.

Khi bị phóng viên hỏi về khả năng phần thân chiếc máy bay đã bị Trung Quốc lấy được như tin đồn, ông Kono Taro nói: "Chúng tôi đang vừa thiết thực giám sát, vừa tiếp tục tìm kiếm, không tồn tại khả năng đó (tức Trung Quốc đã lấy được xác chiếc máy bay)".

Đài NKH hôm 12.4 đưa tin, ông Kono Taro nói thêm: “Chúng tôi hiện giám sát 24/24 mọi động thái của máy bay và tàu ngầm nước ngoài; hiện chưa phát hiện thấy bất cứ tình hình khác thường nào”.

Một quan chức Mỹ cũng giới thiệu với các nhà báo: muốn tiến hành công tác trục vớt phải cử đến ít nhất một tàu mặt nước và nhiều thợ lặn; cần phải mất rất nhiều thời gian mới hoàn thành được được việc định vị rồi tiến hành hoạt động trục vớt, nếu người Trung Quốc hay Nga tác nghiệp cũng rất khó thoát khỏi bị quân đội Mỹ và Nhật phát hiện.

Trang tin Đa Chiều ngày 21.4 đưa tin, có chuyên gia nói, nếu Nga hoặc Trung Quốc lấy được một phần xác chiếc F-35A này thì bí mật về loại máy bay tối tân nhất về công nghệ này của Mỹ sẽ có thể hoàn toàn bị giải mã.

Chiếc máy bay F-35A rơi tại hiện trường vùng biển có độ sâu khoảng 1.500m. Mỹ sẽ sẽ đưa đến đây loại tàu ngầm có thể tác nghiệp nhiều kiểu ở vùng biển sâu để chi viện cho lực lượng phòng vệ Nhật đang sử dụng loại tàu cứu hộ tàu ngầm để tìm kiếm.

Mỹ và Nhật đã cho các loại máy bay trinh sát, tuần thám quần thảo trên vùng trời để bảo vệ, ngăn chặn các phương tiện của nước ngoài tiếp cận hiện trường.

Hành động tìm kiếm, trục vớt của Mỹ và Nhật cũng được tiến hành khẩn trương, nhưng các chuyên gia cho rằng,Mỹ, Nhật rất lo ngại giữa đại dương mênh mông, nếu chiếc máy bay bị rơi được Trung Quốc hoặc Nga tìm thấy trước thì những bí mật của loại F-35 sẽ bị phơi bày.

Người Mỹ sẽ là bên đau đầu nhất nếu xác chiếc máy bay này bị rơi vào tay người Trung Quốc hay Nga bởi F-35 có hệ thống thiết bị điện tử hàng không, động cơ và vũ khí tiên tiến nhất thế giới; Lầu Năm Góc đã gọi nó là loại máy bay “đáng giá nhất, chí mạng nhất, có khả năng sống còn cao nhất trong lịch sử từ trước tới nay”.

Trang mạng Business Insider ( Mỹ ) hôm 10.4 viết, nếu Trung Quốc và Nga tìm thấy xác chiếc máy bay trước thì tương lai của không quân Mỹ coi như đã kết thúc.

Ông Justin Bronk, chuyên gia hàng không ở Viện nghiên cứu quân chủng liên hợp hoàng gia Anh (Royal United Services Institute) nói với Business Insider:

Ông nói, các phần mềm quan trọng và lập trình của máy bay rất khó tái dựng, một số hệ thống rất khó giải mã, nhưng cho dù như thế thì việc Nga hay Trung Quốc vớt được bất cứ bộ phận nào của chiếc máy bay cũng là ác mộng về an ninh đối với Mỹ.

Ngay sau khi chiếc máy bay F-35A này bị rơi ngày 9.4, toàn bộ 12 chiếc còn lại của Nhật đều bị đình chỉ bay, thời gian đình bay sẽ tiếp tục cho đến khi nguyên nhân máy bay rơi được làm rõ.

Tờ Kinh tế hiện đại của Nhật viết: việc sau nửa tháng vẫn chưa vớt được xác chiếc F-35A bị rơi khiến sự lo lắng, sốt ruột của giới quân sự Mỹ, Nhật ngày càng gia tăng.

Bản thân tính năng ưu việt của chiếc máy bay đã gây nên trở ngại cho việc trục vớt; đó là bởi đặc tính tàng hình của loại F-35.

Nó có thể hấp thụ sóng radar khiến tín hiệu radar khi chiếu xạ vào nó không phản xạ lại được, nên lực lượng tìm kiếm không thể phát hiện nó hiện đang nằm ở chỗ nào dưới đáy biển.

Đồng thời, F-35 còn có một thiết bị “cực kỳ then chốt” luôn được cả Trung Quốc lẫn Nga rất quan tâm; đó chính là “thiết bị phân biệt địch – ta”.

Thiết bị này chỉ dài 20cm, nhưng tác dụng rất quan trọng. Trước hết, nhờ có thiết bị này, khi không chiến, các máy bay cùng phe với Mỹ sẽ không xảy ra chuyện bắn nhầm vào nhau như trước đây.

Nếu người Nga hay Trung Quốc tìm được và giải mã nó thì ảnh hưởng sẽ rất lớn và lâu dài đối với lực lượng máy bay F-35 hiện đang có trong quân đội Mỹ và không quân các nước đồng minh Mỹ.

Thứ ba, F-35 được trang bị hệ thống tác chiến mạng hiện đại nhất của Mỹ, hàm chứa khái luận về việc quân đội Mỹ tiến công thế nào, phòng ngự ra sao trong chiến tranh hiện đại. Nếu Trung Quốc hoặc Nga nắm được thì hậu quả sẽ không thể tưởng tượng được.