Tin Hoa Kỳ – 11/11/2016
Kịch bản thảm họa thời Donald Trump:
Chiến tranh thương mại Mỹ Trung ?
Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ Donald Trump chưa bước vào Nhà Trắng, mà những tiên đoán tiêu cực đã vang lên, nhất là trên bình diện đối ngoại và kinh tế. Giáo sư Bùi Mẫn Hân (Minxin Pei) trường Claremont McKenna College (Hoa Kỳ) đã nhìn thấy rằng : « Chiến tranh thương mại với Trung Quốc hoàn toàn có thể nổ ra thời Donald Trump », tựa một bài nhận định trên báo Mỹ Fortune ngày 10/11/216.
Đối với ông Bùi Mẫn Hân, vị tổng thống Mỹ vừa đắc cử đã từng tỏ lập trường cứng rắn về mặt thương mại, do vậy quan hệ Mỹ Trung có nguy cơ sắp phải trải qua một thời kỳ thử thách căng thẳng.
Trong những thách thức về ngoại giao mà chính quyền Trump sẽ phải đối mặt, có khả năng quan hệ Mỹ Trung sẽ xấu đi một cách nhanh chóng. Điều này sẽ kéo theo những hậu quả tiêu cực sâu sắc cho hòa bình và thịnh vượng chung.
Dấu hiệu khởi động cho vòng xoáy lao dốc trong quan hệ Mỹ -Trung Quốc mà các chính quyền của cả đảng Cộng Hòa lẫn Dân Chủ đều nuôi dưỡng một cách cẩn thận từ nhiều thập niên qua, gần như chắc chắn sẽ là cuộc chiến thương mại.
Một trọng tâm trong chiến dịch tranh cử mang lại thắng lợi cho Donald Trump là bảo hộ mậu dịch. Để tranh thủ giới công nhân của nước Mỹ, ông Trump đã hứa, bên cạnh nhiều vấn đề khác, là sẽ bãi bỏ các hiệp định thương mại và đơn phương áp đặt thuế quan. Đối với Trung Quốc ông đã hé lộ ý muốn đánh thuế cao đến 45% trên hàng nhập từ Trung Quốc.
Nếu Donald Trump thực hiện những gì đã chủ trương lúc vận động tranh cử, xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, trị giá 483 tỷ đô la năm 2015, sẽ bị sụp đổ. Xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc ước tính 116 tỷ đô la năm 2015, cũng sẽ suy sụp do bị Trung Quốc trả đũa.
Hậu quả kinh tế của một cuộc chiến thương mại như thế sẽ không chỉ giới hạn ở kinh tế Mỹ và Trung Quốc. Đến 35% xuất khẩu Trung Quốc năm 2015 là « thương mại lắp ráp » (Trung Quốc nhập linh kiện từ các nước khác, lắp ráp để xuất khẩu), và trong số hàng xuất sang Mỹ năm 2015, có đến 169 tỷ đô la trong thực tế là trị giá hàng nhập từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan v.v… Như vậy, rõ ràng là các quốc gia đó, những đối tác thương mại quan trọng của Mỹ đều sẽ bị liên lụy.
Đầu tư Trung Quốc ở Mỹ bị hạn chế hơn
Bên cạnh chiến tranh thương mại, quan hệ kinh tế Mỹ Trung thời Trump còn bị một tác động khác nữa : đầu tư Trung Quốc vào Mỹ sẽ bị hạn chế hơn. Chế độ bảo hộ mậu dịch có thể mở rộng qua lãnh vực đầu tư, giới hạn việc Trung Quốc mua công nghệ học và các công ty Mỹ để khỏi tác hại đến công việc làm của người Mỹ.
Triển vọng về một hiệp định đầu tư song phương Mỹ – Trung (BTT) bây giờ xem ra rất xa vời.
Việc thương mại và đầu tư – hai cột trụ trong quan hệ Mỹ Trung – bị tháo gỡ, sẽ có những hậu quả dây chuyền trên những địa hạt khác, đặc biệt là trên vấn đề an ninh khu vực Đông Á và Đông Nam Á.
Dù phô trương cơ bắp ở Biển Đông, nhưng chính sách an ninh Đông Á của Trung Quốc luôn bị quan hệ kinh tế Mỹ Trung kềm hãm. Nhưng khi thương mại hai bên không còn lợi lộc gì nữa, thì Trung Quốc sẽ bớt tự kềm chế trong việc thách thức quyền lợi an ninh Mỹ ở Đông Á.
Lãnh đạo Trung Quốc lại càng có thể hành động như vậy, khi họ được các lập luận của Donald Trump trong cuộc vận động tranh cử khuyến khích : Donald Trump muốn giảm bớt các cam kết an ninh của Mỹ đối với các đồng minh Châu Á.
Và Trung Quốc có thể là sẽ rất muốn thử nghiệm xem chính quyền Trump có thực sự tôn trọng những cam kết bảo đảm an ninh từ lâu đời của Mỹ đối với các bạn bè và đồng minh ở Đông Á. Với khả năng là Trump sẽ xóa bỏ chiến lược xoay trục sang Châu Á của Barack Obama – bao gồm hiệp định TPP trong tín cách là như trụ cột kinh tế – lãnh đạo Trung Quốc sẽ mạnh dạn hơn trong việc thách thức sự hiện diện của Mỹ ở Châu Á.
Mỹ-Trung có thể đối đầu quân sự vì Biển Đông và Đài Loan
Dưới thời tổng thống Obama, Hoa Kỳ đã nỗ lực chống lại yêu sách chủ quyền đơn phương của Trung Quốc ở Biển Đông. Nếu mà Trump cho rằng Mỹ không có gì để dấn thân vào Biển Đông, thì Trung Quốc sẽ tiếp tục leo thang, như xây dựng cơ sở quân sự hay thăm dò dầu khí, leo thang đối đầu với Việt Nam hay Philippines.
Do việc có hơn 5 ngàn tỷ đô la thương mại qua lại vùng Biển Đông, một cuộc đối đầu quân sự hay quyền kiểm soát thực tế của Trung Quốc trên vùng này sẽ tác động nghiêm trọng đến lợi ích an ninh của Mỹ.
Điểm nóng khác là Đài Loan : Quan hệ Bắc Kinh – Đài Bắc đã xấu đi sau khi đảng Dân Tiến thoe xu hướng độc lập trở lại nắm quốc hội và giành được chức tổng thống với bà Thái Anh Văn. Washington vẫn duy trì chính sách tế nhị ‘Một nước Trung Hoa duy nhất’ trong quan hệ chính thức với Trung Quốc, nhưng vẫn tôn trọng những cam kết với Đài loan trên vấn đề an ninh.
Mối hiểm nguy là Trump, vì không có hiểu biết hay kinh nghiệm trong lãnh vực này, có thể nói hay làm một cái gì đấy khiến Trung Quốc cảm nhận đó là một thay đổi cơ bản về đường lối. Nhất là khi Trump rất ghét duy trì những cam kết an ninh của Mỹ ở Đông Á, và điều này có thể làm Bắc Kinh hiểu lầm là Hoa Kỳ muốn bỏ Đài Loan.
Cách diễn giải đó có thể khiến Bắc Kinh hù dọa Đài loan bằng vũ lực để thử ý chí của Trump và như thế gây nên một cuộc khủng hoảng.
Trước khi Trump giành thắng lợi vẻ vang, theo đánh giá chung, bà Hillary sẽ có đương lối cứng rắn hơn Trump đối với Bắc Kinh.
Nhưng bây giờ lại là Trump vào Nhà Trắng, với một đường lối đơn thuần một bên là bảo hộ mậu dịch và bên kia là xóa bỏ những cam kết từ lâu về an ninh. Nếu không có gì khác, thì đó chính là mầm mống gây nên xung đột.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20161111-kich-ban-tham-hoa-thoi-donald-trump-chien-tranh-thuong-mai-my-trung
Mỹ : Donald Trump được rảnh tay khai tử hiệp định TPP
Ngày 10/11/2016, lãnh đạo của cả phe đa số Cộng Hòa lẫn thiểu số Dân Chủ tại Thượng Viện Mỹ đều xác nhận rằng hiệp định tự do mậu dịch Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương, TPP, mà Mỹ đã ký kết với 11 nước khác – trong đó có Việt Nam – sẽ không được đưa ra xem xét trước ngày tổng thống Mỹ tân cử Donald Trump tuyên thệ nhậm chức vào tháng Giêng 2017.
Như vậy, quyết định của Thượng Viện Mỹ – tức là ngành lập pháp – đã có tác dụng khai tử hẳn hiệp định TPP, vì về phía hành pháp, bản thân ông Donald Trump đã từng hứa với cử tri là ông sẽ rút Hoa Kỳ ra khỏi Hiệp định TPP ngay trong ngày đầu làm tổng thống Mỹ.
Theo nhật báo Mỹ USA Today, việc Hoa Kỳ rút khỏi hiệp định TPP có tác dụng khai tử hẳn văn kiện này, kể cả khi được 11 nước còn lại phê chuẩn vì sẽ thiếu mất điều kiện hội đủ 85% trọng lượng các nền kinh tế thành viên của hiệp định.
Gs. Nguyễn Mạnh Hùng: Phá bỏ TPP còn là “phản bội lại quyền lợi chiến lược của Mỹ”
Theo phân tích của giáo sư chính trị học Nguyễn Mạnh Hùng, đại học George Mason (Hoa Kỳ), khi khai tử hiệp định TPP, ông Donald Trump đã thỏa mãn mong muốn “phá bỏ một di sản ngoại giao quan trọng của Obama”, nhưng lại “phản bội lại quyền lợi chiến lược của Mỹ”.
Trả lời phỏng vấn của RFI, giáo sư Hùng phân tích :
« Trong khi tranh cử, Trump cam kết với cử tri rằng trong ngày đầu tiên khi nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ ông sẽ tuyên bố đòi thương thuyết lại Hiệp Ước Mậu Dịch Tự Do Bắc Mỹ NAFTA và rút khỏi Hiệp Ước Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương TPP.
Đây là một quyết định có hệ quả quan trọng đối với chính sách xoay trục của chính quyền Obama. Làm được việc ấy, ông Trump có cái thích thú là phá bỏ một di sản ngoại giao quan trọng của Obama, nhưng đồng thời ông Trump cũng phản bội lại quyền lợi chiến lược của Mỹ.
TPP không chỉ là một hiệp ước kinh tế mà nó còn có một ý nghĩa chiến lược quan trọng. Nó là xương sống của chính sách xoay trục của Mỹ về Á Châu. Bỏ TPP, chính sách xoay trục bị giảm rất nhiều hiệu lực.
Các nhà lãnh đạo Á Châu đều coi Mỹ là một “lực lượng ổn định” (stabilizing force) ở Á Châu Thái Bình Dương trước sự lấn lướt của Trung Quốc. Bỏ TPP, cán cân lực lượng trong vùng Á Châu Thái Bình Dương sẽ thay đổi lớn lao. Mỹ lui thì Trung Quốc tiến, Mỹ bỏ thì Trung Quốc tràn vào.
Khi các nước Á Châu mất tin tưởng ở khả năng và quyết tâm can dự của Mỹ, họ sẽ bắt buộc phải thích ứng với sự thay đổi ấy và làm suy yếu vị thế cường quốc của Mỹ ở vùng này. Chính sách của tổng thống Philippines Rodrigo Duterte là một chỉ dấu đầu tiên của tiến trình có thể xảy ra này.
Trump có quyền xé bỏ hiệp định TPP ?
Vấn đề là liệu Trump có làm được điều ông muốn hay không ? Câu trả lời là “có, nếu . . .”. Ở Mỹ, Hành Pháp có quyền thương lượng hiệp ước quốc tế và, trước khi Quốc Hội biểu quyết, Hành Pháp cũng có quyền đơn phương chấm dứt cam kết của mình. Ngay cả trong trường hợp đã được đưa ra để Quốc Hội phê chuẩn, Hành Pháp cũng có quyền yêu cầu Quốc Hội ngưng thảo luận việc phê chuẩn hiệp ước. Đó là trường hợp tổng thống Carter đã yêu cầu Quốc Hội ngưng phê chuẩn hiệp ước hạn chế vũ khí nguyên tử chiến lược SALT II mà chính ông ký hồi tháng 6 năm 1979 với Brezhnev, vì Nga tấn công vào Afghanistan tháng 12 năm ấy.
Nhung nếu Quốc Hội đã phê chuẩn rồi thì việc lại khác. Đó là lý do tại sao Trump tuyên bố sẽ rút khỏi TPP, nhưng chỉ đòi điều đình lại NAFTA.
Để tránh trường hợp này, trong khóa họp “vịt què” giữa thời gian Trump đắc cử cho đến thời gian ông nhậm chức, ngày 20 tháng 1 năm 2017, Quốc Hội có thể bỏ phiếu phê chuẩn TPP, tam thời trấn an các đồng minh và đối tác của Mỹ ở Á Châu, và đặt Trump vào một sự đã rồi (fait accompli).
Ở Mỹ có những nhóm lợi ích lớn ủng hộ TPP, ngoài các công ty đa quốc gia, còn có quyền lợi của quân đội và hải quân Mỹ, cộng với ý muốn ủng hộ TPP của một số lãnh đạo quan trọng của đảng Cộng Hòa mà Trump sẽ phải giảng hòa, như Chủ tich Ủy Ban Quân Vụ Thượng Viện John McCain, thượng nghị sĩ Lindsey Graham, thượng nghị sĩ Marco Rubio, thượng nghị sĩ Tez Cruz.
Với vận động hành lang mạnh mẽ của các nhóm lợi ích tư bản và quân đội, song song với vận động của các nước ủng hộ TPP, việc tạo nên một khối ủng hộ việc phê chuẩn TPP giữa các nghị sĩ Cộng Hòa và Dân Chủ không phải là việc không làm được.
Tuy nhiên, triển vọng này mới bị thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh tụ phe đa số tại Thượng Viện của đảng Cộng Hòa, tạt một gáo nước lạnh, khi ông tuyên bố Thượng Viện sẽ không cứu xét TPP trong khóa họp “vịt què.”
D.Trump chuẩn bị nhiệm kỳ
với lãnh đạo lưỡng viện Quốc Hội Mỹ
Ngày 10/11/2016, tổng thống đắc cử Donald Trump đã gặp lãnh đạo của hai viện Quốc Hội để chuẩn bị chương trình làm việc của 100 ngày đầu tiên. Ba hồ sơ mà hành pháp lẫn lập pháp trong tay đảng Cộng Hòa muốn xử lý khẩn cấp là di dân nhập cư, công ăn việc làm và đình chỉ luật bảo hiểm y tế «Obamacare ».
Sau khi lần lượt thảo luận với chủ tịch Hạ Viện Paul Rayan và thượng nghị sĩ Mitch McConnel, lãnh đạo phe đa số Cộng Hoà tại Thượng Viện, tổng thống tân cử Donald Trump tuyên bố sẽ « nỗ lực trên các hồ sơ di dân nhập cư, bảo hiểm y tế và công ăn việc làm » để thực hiện « càng sớm càng tốt ».
Theo thông tín viên Anne-Marie Capomaccio từ Washington, việc biểu quyết hủy bỏ luật bảo hiểm y tế cho toàn dân của tổng thống Obama sẽ không có gì cản trở bởi vì phe Cộng Hòa chiếm đa số tại lưỡng viện quốc hội. Tuy nhiên, vì một số nghị sĩ muốn tiếp tục duy trì một số biện pháp trong đạo luật y tế này cho nên cần phải tìm một thỏa hiệp nội bộ.
Hồ sơ thứ hai là di dân nhập cư. Ông Donald Trump dọa sẽ trục xuất tất cả những di dân bất hợp pháp và cấm cửa tín đồ đạo Hồi. Nhưng điều ông có thể làm được là bằng sắc lệnh, hủy bỏ luật cấm trục xuất những thanh niên đến Mỹ lúc còn thơ ấu và nay đã tốt nghiệp đại học Mỹ.
Còn lời hứa trục xuất 11 triệu di dân sống bất hợp pháp tại Mỹ, không rõ ông Trump sẽ thực hiện hay không. Giới chuyên gia kinh tế đã khuyến cáo là không thể làm được. Nếu chỉ trục xuất những kẻ phạm pháp thì biện pháp này đã và đang được thi hành.
Về biện pháp « sốc » xây bức tường thành dọc biên giới Mỹ-Mêhicô, dự án này rất tốn kém và cần ngân sách. Hành pháp phải được sự đồng ý của lập pháp.
Quốc Hội lưỡng viện Mỹ, được bầu lại cùng lúc với tổng thống, sẽ bắt đầu khóa mới vào đầu tháng 01/2017, hơn hai tuần trước khi tân tổng thống tuyên thệ.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20161111-donald-trump-chuan-bi-nhiem-ky-voi-lanh-dao-luong-vien-quoc-hoi-my
Đồng minh châu Á cố duy trì quan hệ an ninh với Mỹ
Các đồng minh của Mỹ ở châu Á đang cố duy trì mối quan hệ an ninh với Washington vì chiến thắng của Donald Trump có nguy cơ làm đảo lộn trật tự địa chính trị tại khu vực này.
Theo nhật báo The Wall Street Journal, ngày 10/11/2016, lãnh đạo các nước như Úc, Hàn Quốc và Nhật Bản khi chúc mừng tổng thống tân cử đều đã nhấn mạnh đến mối quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ. Tất cả đều rất quan ngại khi thấy là trong thời gian tranh cử, ứng cử viên Cộng Hòa đã tỏ ý muốn sửa đổi các hiệp ước an ninh với những đồng minh châu Á.
Trong các cuộc điện đàm ngày 10/11 được các lãnh đạo châu Á thuật lại, ông Donald Trump đã không nhắc đến khả năng đó. Theo lời thủ tướng Nhật Shinzo Abe, tổng thống tân cử đã xác nhận cam kết của Hoa Kỳ đối với Nhật, nơi có 54.000 quân Mỹ đang trú đóng. Ông Abe cho biết đã nhấn mạnh với ông Trump rằng liên minh Mỹ-Nhật mang tính chất « sống còn »đối với hòa bình và ổn định khu vực.
Còn theo văn phòng tổng thống Park Geun Hye, tổng thống tân cử của Hoa Kỳ cũng đã hứa sẽ thực hiện cam kết với Hàn Quốc, nơi có 28.500 quân Mỹ đang trú đóng. Trong khi đó, tại Úc, nơi có lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ luân phiên trú đóng, thủ tướng Malcom Turnbull tin tưởng rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục là « một nền tảng cho hoà bình và ổn định ».
Thế nhưng, chắc là trong thâm tâm các lãnh đạo châu Á ai cũng lo ngại cho tương lai của khu vực với một người như Trump làm tổng thống Mỹ, trong lúc mà Trung Quốc đang ngày càng lớn mạnh, mối đe dọa hạt nhân Bắc Triều Tiên vẫn còn đó, còn vùng Đông Nam Á thì đối phó với nguy cơ khủng bố Hồi Giáo.
Tờ The Wall Street Journal nhắc lại rằng từ sau Thế Chiến thứ hai đến nay, Hoa Kỳ vẫn giúp duy trì ổn định và tăng trưởng ở châu Á-Thái Bình Dương. Chính sách của ông Obama « xoay trục » sang châu Á chính nhằm tái khẳng định vai trò này và cũng nhằm ngăn chận sự bành trướng của Trung Quốc. Chính quyền Obama đã khuyến khích chính quyền quân sự Miến Điện đi theo con đường dân chủ hóa, bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam và triển khai tàu chiến vùng Biển Đông để thách thức những đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc ở vùng biển này.
Trong thời gian tranh cử, ứng cử viên Donald Trump đã bày tỏ lập trường theo chủ nghĩa biệt lập, đồng thời yêu cầu Nhật Bản và Hàn Quốc đóng góp nhiều hơn vào hợp tác quốc phòng với Mỹ, thậm chí cho các nước này quyền phát triển vũ khí hạt nhân để tự vệ. Những điều đó khiến mọi người lo ngại cho tương lai của các liên minh với Hoa Kỳ.
Tờ nhật báo Mỹ trích lời ông Rory Medcalf, nhà phân tích chiến lược tại Đại học Quốc gia Úc, cho rằng các đồng minh của Mỹ ở châu Á phải tìm những phương cách thực tiễn để « giữ chân » Hoa Kỳ, nhưng cũng phải lo xây dựng một cơ chế khu vực mà trong đó các đồng minh và các đối tác có thể tự giúp mình và giúp đở lẫn nhau.
Trên thực tế, một số quốc gia coi như đã đi theo hướng đó. Chẳng hạn, Hàn Quốc và Nhật Bản gần đây đã mở lại đàm phán về thỏa thuận chia sẻ tin tình báo quân sự nhằm đối phó với mối đe dọa Bắc Triều Tiên. Nhật Bản và Úc gần đây thì đã tổ chức nhiều hơn các cuộc tập trận chung. Tokyo vào tháng 10 cũng đã đồng ý sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng và an ninh với Philippines.
Vào lúc mà Philippines đang rời xa đồng minh truyền thống Hoa Kỳ để xích gần lại Trung Quốc và Malaysia có vẻ cũng đang « xoay trục » về hướng Bắc Kinh, Nhật Bản và Hàn Quốc càng phải nỗ lực duy trì liên minh với Mỹ.
Các quan chức Nhật Bản cho biết là trong các cuộc hội đàm sắp tới với ông Trump và các cố vấn của ông, họ sẽ nhấn mạnh rằng hiệp ước quốc phòng Nhật-Mỹ có lợi cho cả hai bên. Họ cũng sẽ lưu ý với tổng thống tân cử của Hoa Kỳ rằng chính Tokyo trả lương cho các nhân viên địa phương tại các căn cứ quân sự Mỹ ở Nhật Bản, đã bỏ ra hàng tỷ đô la cho việc phân bố lại lực lượng Mỹ ở Nhật và cho việc chuyển một phần lực lượng đến đảo Guam. Nhưng Tokyo không thể nào đảm trách toàn bộ các chi phí của những căn cứ quân sự Mỹ ở Nhật.
Các nhà phân tích an ninh và chính trị, được tờ The Wall Street Journal trích dẫn, cho rằng ông Trump sẽ điều chỉnh lại ý định của ông thay đổi các liên minh với các nước châu Á một khi ông hiểu rõ hơn về quan hệ với các nước này. Các chuyên gia khác thì nghĩ rằng chính quyền Trump có thể sẽ đòi Hàn Quốc gia tăng mức đóng góp cho sự hiện diện quân sự của Mỹ ở nước này.
Trung Quốc, đích ngắm
trong chính sách bảo hộ của Donald Trump
Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ hai của Trung Quốc. Thế nhưng, quốc gia Đông Á này đang bị đe dọa trước những biện pháp bảo hộ của Donald Trump, được cho là làm tăng thêm nguy cơ dẫn đến một « cuộc chiến thuế quan ». Dù vậy, Trung Quốc cũng có thể tận dụng cơ hội để kiến thiết lại cảnh quan trao đổi thương mại tại châu Á.
Theo hãng tin Pháp AFP ngày 10/11/2016, tỉ phú dân túy Donald Trump, người bất ngờ chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng Mỹ, đã liên tục chỉ trích dữ dội nhà khổng lồ châu Á, cũng như chính sách thương mại của nước này, trong suốt chiến dịch tranh cử. Ông còn hứa áp dụng biểu thuế cao ngất ngưởng, 45% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc.
Kinh tế gia Liệu Quần (Liao Qun), thuộc Citic Bank International, phát biểu với AFP : « Từ giờ phải tính thêm sức ép bất thường đối với hàng xuất khẩu của chúng tôi và sự phục hồi của Trung Quốc sẽ còn chậm lại hơn rất nhiều ».
Theo dự báo của công ty môi giới Daiwa Capital Markets, mức thuế 45%, so với 4,2% hiện nay, có lẽ sẽ có « những hậu quả khó đoán ». Quyết định trên sẽ dẫn đến sự sụt giảm khoảng 87% khối lượng xuất khẩu của Trung Quốc sang thị trường Hoa Kỳ (khoảng 420 tỉ đô la). Thâm hụt này, cùng với các hậu quả gián tiếp, sẽ cắt bớt trong tương lai 4,82% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc. Vẫn theo công ty Daiwa Capital Markets, ngay cả mức thuế tăng 15% cũng đã khiến GDP Trung Quốc mất 1,75% và 142 tỉ đô la đầu tư nước ngoài sẽ bị rút khỏi nước này.
Đây sẽ là một đòn đau cho nền kinh tế thứ hai thế giới, hiện đang suy yếu. Tuy nhiên, rất nhiều chuyên gia tỏ ra thận trọng trước một kịch bản thê thảm đến như vậy. Quả thực, những mối đe dọa của tổng thống tân cử Mỹ, đi ngược với những quy tắc của Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO), nên khó lòng thực hiện được. Giáo sư Christopher Balding, giảng dạy tại đại học Bắc Kinh, nhận định với AFP : « Trump không có thẩm quyền để một mình đưa ra quyết định. Ông sẽ chịu sức ép lớn từ các nghị sĩ, kể cả phía đảng Cộng Hòa hay đảng Dân Chủ ».
Đòn trả đũa của Trung Quốc
Theo phân tích của chuyên gia Raymond Yeung của ngân hàng ANZ, Trung Quốc hiện đang tái cân bằng kinh tế, nên « bớt phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu. Nếu như thặng dư thương mại (với Mỹ) giảm 25%, thì khoản thất thu tức thì chiếm khoảng 0,6% GDP ». Đây là một tác động « đáng kể » nhưng có thể kiểm soát được.
Hơn nữa, ông cũng nhấn mạnh, « chỉ cần một biện pháp trả đũa nhỏ của Trung Quốc cũng sẽ khiến Hoa Kỳ bị thiệt hại ». Ví dụ, Trung Quốc có thể ngừng các đơn đặt hàng máy bay Boeing, ngừng nhập khẩu giá đỗ (soja) hay dây chuyền cung ứng cho điện thoại iPhone. Những quyết định này sẽ tác động mạnh đến các công ty hàng đầu của ngành công nghiệp Mỹ vì một phần lớn doanh thu của họ là nhờ vào thị trường Trung Quốc, theo phân tích ngay từ tháng 09/2016 của các chuyên gia thuộc Viện Kinh Tế Quốc Tế Peterson (Peterson Institute for International Economics).
Vẫn theo các chuyên gia này, vì Trung Quốc và Mêhicô chiếm đến 1/4 trao đổi hàng hóa và dịch vụ của Mỹ, một « cuộc chiến thuế khóa với hai nước này sẽ có nguy cơ đe dọa gần 4,8 triệu việc làm trong lĩnh vực tư nhân » ở Hoa Kỳ từ nay đến năm 2019.
Dĩ nhiên, như từng hứa, tổng thống Trump có thể chính thức tố cáo chính quyền Trung Quốc đã thao túng đồng nhân dân tệ. Đây là « một việc dễ dàng để chứng tỏ ông Trump là người « cứng rắn ». Nhưng điều này sẽ không gây hậu quả trực tiếp ngoài việc mở ra những cuộc thảo luận giữa bộ Tài Chính Mỹ và Bắc Kinh », theo đánh giá của Mark Williams, thuộc văn phòng Capital Economics, song ông không nghĩ là sẽ có bất kỳ biện pháp trừng phạt nào.
Thực ra Trung Quốc can thiệp ồ ạt vào thị trường ngoại hối để hỗ trợ đồng nhân dân tệ và duy trì sự ổn định của đồng tiền này, « nhưng không phải để tạo lợi thế thương mại với một đồng tiền giá rẻ. Về điểm này, ông Trump hoàn toàn nhầm », chuyên gia Balding nhấn mạnh.
Những hiệp định thương mại mới
Chiến thắng của nhà tỉ phú Mỹ xẩy ra vào lúc các đàm phán về thỏa thuận thương mại đang gặp khó khăn. Pháp đã yêu cầu ngừng đàm phán thoả thuận giữa Liên Hiệp Châu Âu với Hoa Kỳ (TAFTA hay TTIP). Theo giới chuyên gia, ông Donald Trump cũng sẽ yêu cầu thương lượng lại thỏa thuận tự do mậu dịch Bắc Mỹ (Alena), có hiệu lực cách đây hơn 20 năm dưới thời tổng thống Bill Clinton, giữa Mêhicô, Canada và Hoa Kỳ.
Còn đối với hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP), được ký năm 2015 giữa Hoa Kỳ và 11 nước châu Á-Thái Bình Dương (trừ Trung Quốc), TPP hiện vẫn đang chờ phê chuẩn và từ giờ lại càng không chắc chắn vì sự phản đối kịch liệt của nhà tỉ phú.
Thế nhưng, chính khuynh hướng tự cô lập mà nhà tỉ phú bảo vệ có lẽ lại có lợi ích cho Trung Quốc. Chuyên gia Mark Williams nhận định, « nếu Hoa Kỳ ít can thiệp vào châu Á, Bắc Kinh sẽ có cơ hội để tái kiến thiết sự sáp nhập kinh tế và chính trị trong vùng theo cách của họ ».
Dòng đầu tư Trung Quốc tại Trung Á (« Những con đường tơ lụa mới ») và tại Đông Nam Á có thể giúp nước này làm bàn đạp chính trị trước sức ảnh hưởng đang dần suy yếu của Mỹ, mà ví dụ cụ thể nhất là việc Manila đang xích lại gần Bắc Kinh.
Hơn nữa, theo tuyên bố ngày 10/11 của thứ trưởng Ngoại Giao Lý Bảo Đông, Trung Quốc đang thúc đẩy dự án thương mại riêng, Khu Vực Thương Mại Tự Do Mậu Dịch châu Á-Thái Bình Dương (FTAAP), quy tụ 21 nước thành viên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC).
Về phần mình, cùng ngày, Úc lên tiếng cảnh báo chỗ trống do thất bại của TPP gây ra « có thể sẽ được bù lại » bằng RCEP, dự án thỏa thuận tự do mậu dịch giữa ASEAN, Úc và Trung Quốc mà không có Hoa Kỳ.
Silicon Valley cố lựa chiều theo Donald Trump
Thắng lợi bất ngờ của Donald Trump đã làm cho lĩnh vực công nghệ Hoa Kỳ rơi vào tình thế khó xử, buộc phải lựa chiều chạy theo vị tổng thống mà họ không hề muốn vì lo ngại phải hứng chịu những chính sách bất lợi.
AFP trích đăng thông điệp trên mạng xã hội Twitter của Jeff Bezos, ông chủ – sáng lập viên tập đoàn Amazon, cho thấy được sự « đổi chiều » của lĩnh vực công nghệ tại Silicon Valley : « Chúc mừng Donald Trump. Tôi bày tỏ thái độ cởi mở nhất và chúc ông thành công to lớn trong việc phụng sự đất nước ».
Thực vậy, trước khi Donald Trump đắc cử, ông chủ Amazon không ủng hộ ứng viên tổng thống của đảng Cộng Hòa và hài hước đề nghị dành cho Donald Trump một chỗ trên tên lửa Blue Origin, tên một công ty khác cũng của Bezos, đang nghiên cứu thực hiện dự án đưa người, hàng hóa lên không gian.
Ngoại trừ trường hợp của nhà đầu tư Peter Thiel, Silicon Valley đã hoàn toàn ủng hộ Hillary Clinton và không hề tính tới việc thắng cử của Donald Trump, thậm chí đôi khi còn công khai chỉ trích đó là một người không có năng lực làm tổng thống.
Giờ đây, giới chủ các tập đoàn lớn tìm cách làm dịu tình hình. Lãnh đạo Apple, Tim Cook, nhắn nhủ các nhân viên rằng « cách duy nhất để tiến về phía trước là cùng nhau tiến lên », trong lúc ông chủ Facebook Mark Zuckerberg khẳng định là « việc sáng tạo một thế giới mà chúng ta mong muốn để lại » cho các thế hệ mai sau là một nhiệm vụ còn nặng nề hơn cả một nhiệm kỳ tổng thống.
Thế nhưng, Silicon Valley đã phải trả giá cho thái độ chống Trump : lĩnh vực công nghệ là một trong những lĩnh vực hiếm hoi bị mất giá tại thị trường chứng khoán Wall Street sau cuộc bầu cử tổng thống. Hôm qua, chỉ số Dow Jones đã tăng đạt mức kỷ lục nhưng cổ phiếu của Amazon, Alphabet (Google), Apple, Facebook và Microsoft đã bị giảm từ 2 đến 4%.
Theo chuyên gia Art Hogan, thuộc Wunderlich Securities, trong lĩnh vực tư vấn, quản lý đầu tư chứng khoán, tuy không nói đến chuyện « trả thù », nhưng trong các diễn văn tranh cử của Trump, người ta không cảm nhận được thái độ thuận lợi, ủng hộ đối với các tập đoàn công nghệ. Thậm chí, Trump đã chỉ trích và đe dọa thẳng Amazon và Apple.
Chuyên gia Jack Ablin, thuộc BMO Private Bank nhận định, các công ty công nghệ là những doanh nghiệp được hưởng lợi nhiều nhất từ tiến trình toàn cầu hóa và giờ đây lo ngại hứng chịu hậu quả của chính sách bảo hộ mậu dịch.
Về phần mình, giáo sư Melinda Jackson, đại học San Jose, California tỏ ra bình tĩnh hơn vì các vấn đề công nghệ không phải là mối ưu tiên hàng đầu trong chương trình tranh cử của Donald Trump. Theo chuyên gia này, Hillary Clinton dành thời gian nhiều cho Silicon Valley là nhằm tìm kiếm tiền vận động tranh cử, còn Donald Trump thì không chú trọng đến việc gặp gỡ thảo luận với các lãnh đạo của lĩnh vực này và ông ta cũng không có nhu cầu tìm kiếm tiền vận động tranh cử ở đây.
Giới quan sát cho rằng, bất chấp những chỉ trích, phát biểu không hữu hảo của Donald Trump, nhưng không thể khôi phục sự vĩ đại của nước Mỹ mà không có một lĩnh vực công nghệ hùng mạnh.
Seoul lo ngại hợp tác quốc phòng Mỹ-Hàn suy giảm
Chiến thắng bất ngờ của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ gây ra một làn sóng chấn động trên toàn cầu và nhất là tại Hàn Quốc. Seoul xem lực lượng 28.500 quân Mỹ đóng dưới vĩ tuyến 38 là tường thành chống kẻ thù Bình Nhưỡng.
Thế nhưng, trong chiến dịch vận động tranh cử vừa qua, ông Donald Trump nhiều lần tuyên bố muốn Mỹ rút quân và thậm chí Hàn Quốc nên trang bị vũ khí hạt nhân để tự lo thân. Cho dù tổng thống tân cử cam kết với tổng thống Hàn Quốc bảo vệ đồng minh bắc Á nhưng công luận không an tâm.
Từ Seoul, thông tín viên Frédéric Ojardias tường thuật :
« Donald Trump tìm cách trấn an đồng minh Hàn Quốc : Hoa Kỳ sẽ duy trì các biện pháp mạnh và vững chắc để bảo vệ Hàn Quốc. Hãng tin Yohap đã dẫn lời tuyên bố này của tổng thống Mỹ mới đắc cử với tổng thống Park Geun Hye trong 10 phút điện đàm.
Thế nhưng, trang nhất của báo chí Hàn Quốc sáng 11/11/2016 minh họa cho tâm trạng lo âu tại Seoul với các tựa lớn : « Hốt hoảng », « Sợ hãi », « Chấn động ». Trong lúc vận động tranh cử, ông Donald Trump cho biết quyết tâm triệt thoái 28.500 binh sĩ Mỹ đóng tại Hàn Quốc nếu Seoul không gia tăng chia sẻ gánh nặng tài chính.
Ông còn nói thêm là sẽ xem xét lại nhu cầu bảo vệ khu vực đông bắc Á bằng ô dù hạt nhân của Mỹ và thậm chí để cho Hàn Quốc và Nhật Bản trang bị bom nguyên tử. Donald Trump cũng tuyên bố sẵn sàng gặp lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un « chung quanh chiếc bánh mì kẹp thịt bằm hamburger » nhưng chính sách tương lai đối với Bình Nhưỡng của ông là một ẩn số.
Tại Seoul, ngay khi kết quả bầu cử Mỹ được loan báo, tổng thống Park Geun Hye đã khẩn cấp triệu tập hội đồng an ninh quốc gia và tuyên bố sẽ nhanh chóng tiếp xúc với ban lãnh đạo mới của Hoa Kỳ ».
B.Obama cam kết
tạo thuận lợi chuyển giao quyền lực cho D.Trump
Hai ngày sau khi kết quả bầu cử chính thức được công bố, ngày 10/11/2016, tổng thống tân cử Donald Trump được tiếp đón tại Nhà Trắng. Trong buổi làm việc đầu tiên kéo dài 90 phút, tổng thống mãn nhiệm Barack Obama tuyên bố, vì quyền lợi của nước Mỹ, đôi bên sẽ nỗ lực tối đa để giai đoạn chuyển giao quyền lực diễn ra trong những điều kiện tốt nhất. Về phía Donald Trump, ông « nóng lòng được làm việc » với tổng thống Obama.
Thông tín viên đài RFI, Anne-Marie Capomaccio từ Washington cho biết thêm :
« “Tôi vừa có một buổi làm việc rất tốt với tổng thống tân cử Trump. Ưu tiên trong hai tháng sắp tới là tạo điều kiện thuận lợi cho giai đoạn chuyển tiếp, để nhiệm vụ của tổng thống tân cử thành công”. Barack Obama đã tuyên bố như trên khi tiếp ông Donald Trump tại Nhà Trắng. Trong cương vị tổng thống, vì quyền lợi của nước Mỹ, ông chúc người kế nhiệm thành công trong nhiệm kỳ sắp mở ra.
Ngồi cạnh nhau, tổng thống tân cử Donald Trump, tươi cười và tỏ ra hơi gượng gạo một chút. Trong nhiều năm, ông Trump từng ngờ vực ngay cả đến quốc tịch Mỹ của Barack Obama, ngờ vực về khả năng của ông này, nhưng hôm qua (10/11) thì ông Trump đã thay đổi giọng điệu, khi tuyên bố trước báo chí là họ bắt đầu hiểu nhau, và đây là lần đầu hai bên gặp nhau. Tổng thống tân cử Hoa Kỳ cũng cho biết rất tôn trọng Barack Obama và nóng lòng muốn được làm việc với ông Obama trong tương lai, ông cũng muốn được Barack Obama tư vấn.
Sau Nhà Trắng, Donald Trump đã có một loạt các buổi làm việc khác tại Quốc Hội với các lãnh đạo của đảng Cộng Hòa. Phát biểu với báo chí, ông Trump cho biết sẽ giảm thuế như đã cam kết trong mùa tranh cử. Một hồ sơ nóng bỏng khác phải xử lý là nhập cư. Nhưng ông Trump không nói rõ về dự án xây một bức tường giữa biên giới giữa Hoa Kỳ và Mêhicô, việc rút bỏ các nghị định cấm trục xuất trẻ vị thành niên sinh ở nước ngoài và nhập cư trái phép vào Mỹ hoặc trục xuất 11 triệu người lao động không có giấy tờ định cư hợp lệ ».
Biểu tình chống Donald Trump tiếp diễn tại nhiều thành phố lớn
Ngày thứ hai liên tiếp, hàng ngàn người tiếp tục biểu tình phản đối thắng lợi của nhà tỷ phú Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hôm 08/11/2016.
Ở bên bờ đông, nhiều cuộc tập hợp tại thủ đô Washington, thành phố Baltimore Philadelphia và nhất là New York đã huy động hàng ngàn người. Còn ở bên miền tây nước Mỹ, phe bài ông Trump đã tập hợp tại Los Angeles, San Francisco hay Portland. Hầu hết các cuộc biểu tình chống Donald Trump đều diễn ra êm thắm. Tổng thống tân cử coi các cuộc tập hợp này là « bất công ».
Mỹ: Biểu tình chống Trump tiếp tục bùng phát
Hàng chục ngàn người trên khắp các tiểu bang từ New York đến California hôm nay đổ ra các thành phố lớn của Mỹ trong ngày thứ ba liên tiếp biểu tình phản đối việc ông Donald Trump đắc cử thành Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ.
Các cuộc biểu tình hôm nay diễn ra từ Portland, Oregon, đến Chicago, sang tận New York và nhiều vùng khác nữa, mỗi nơi quy tụ sự tham gia của hàng trăm người, ít hơn con số hàng ngàn trong các cuộc biểu tình bùng phát ngay sau khi ông Trump thắng cử hôm 8/11.
Trong dòng tin nhắn sáng sớm hôm nay 11/11, ông Trump tán dương người biểu tình về ‘lòng nhiệt huyết với đất nước’, chỉ sau vài giờ tố cáo họ là ‘những người biểu tình chuyên nghiệp, bị kích động bởi truyền thông.’
Cảnh sát cho biết tại Portland tối qua, biểu tình trở nên bạo động khi hàng ngàn người tuần hành khắp thành phố. Người biểu tình đập vỡ kính các cửa tiệm và đốt pháo.
Cảnh sát tuyên bố biểu tình trở thành cuộc bạo loạn, nhiều người trong đám đông mang theo gậy gộc dùng loa phóng thanh kêu gọi mọi người xông tới.
Các giới chức Sở Giao thông Vận tải Oregon đã ra lệnh đóng nhiều đoạn trên hai quốc lộ Interstate 5 và Interstate 84 trong khu vực để phòng bất trắc.
Tại Denver, người biểu tình đêm qua đã phong tỏa quốc lộ Interstate 25 gần trung tâm Denver trong một lúc.
Khoảng 10 giờ tối, cảnh sát Denver loan báo người biểu tình tràn ra xa lộ này và giao thông bị tắc nghẽn trên những làn đường hướng nam và hướng bắc. Vẫn theo cảnh sát, nửa giờ sau, quốc lộ Interstate 25 được mở lại sau khi người biểu tình quay trở lại trung tâm thành phố.
Các cuộc biểu tình trước đó trong ngày 9 và 10/11 tại Denver, Boulder và Colorado Springs diễn ra ôn hòa.
Các quốc lộ ở Minneapolis cũng bị người biểu tình phong tỏa.
Các quốc lộ ở Minneapolis cũng bị người biểu tình phong tỏa.
Ở Philadelphia, người biểu tình gần Tòa Thị chính giơ cao các biểu ngữ chống ông Trump như ‘Không phải Tổng thống của chúng tôi’, ‘Hãy trả lại an toàn cho nước Mỹ.’
Khoảng 500 người xuống đường tại Louisville, Kentucky, và ở Baltimore, hàng trăm người tuần hành tới sân vận động.
Trước đó trong ngày hôm qua, tại San Francisco, nhiều người biểu tình chủ yếu là các học sinh Mỹ gốc Phi và gốc Latin nói rằng luận điệu của ông Trump về vấn đề di trú trong chiến dịch tranh cử khiến họ lo sợ, đồng thời tố cáo ông bài ngoại và kỳ thị.
Tại thành phố New York, trong đám đông biểu tình bên ngoài Tháp Trump có siêu sao nhạc pop Lady Gaga.
Hàng trăm học sinh bỏ học hôm qua ở San Francisco để biểu tình chống Trump.
Hàng trăm học sinh bỏ học hôm qua ở San Francisco để biểu tình chống Trump.
Một số người biểu tình ở Los Angeles đốt ảnh của ông Trump và chuẩn bị phong tỏa các đường cao tốc đông đúc của thành phố.
Những người khác ở Oakland, gần San Francisco, ném bom xăng và pháo bông vào cảnh sát, đốt rác phong tỏa các đường cao tốc. Ít nhất 30 người bị bắt.
Trong số những bình luận gay gắt của ông Trump trong chiến dịch bầu cử nhắm vào di dân gốc Mexico, nói rằng nhiều người trong số này là tội phạm. Trong các bài diễn văn tranh cử, ông đã dọa sẽ trục xuất hàng loạt di dân cư trú bất hợp pháp tại Mỹ.
Ông Trump cũng có những lời lẽ nặng nề đối với người Mỹ gốc Hồi giáo, cả di dân và cư dân lâu năm tại Mỹ.
Ông Trump hứa sẽ là vị Tổng thống của tất cả dân chúng Mỹ nhưng chưa thảo luận chi tiết quan điểm chính sách của mình kể từ khi đắc cử.
Trong phát biểu chấp nhận thua cuộc, ứng viên Tổng thống bên đảng Dân chủ, Hillary Clinton, nói ‘Ông Donald Trump sẽ thành Tổng thống của chúng ta. Chúng ta nợ ông một cái nhìn cởi mở và một cơ hội lãnh đạo.’
Bà Clinton, màu tím hàn gắn và phụ nữ Việt Nam
Việc bà Clinton thừa nhận thất bại, rồi bày tỏ hậu thuẫn cho Tổng thống đắc cử Trump sau mùa tranh cử đầy tranh cãi, đã khiến phụ nữ Việt cho rằng bà “giống như một nguyên thủ”.
Phát biểu hôm 9/11, cựu ngoại trưởng Mỹ cho biết đã “gọi điện chúc mừng ông Donald Trump và đề nghị làm việc với ông vì đất nước”.
Với phu quân Bill Clinton và con gái Chelsea đứng kế bên, và trước hàng trăm ủng hộ viên cũng như các nhân viên, bà nói rằng “chúng ta phải chấp nhận kết quả này và hướng tới tương lai”.
Một điểm nhấn trong khi cựu đệ nhất phu nhân Mỹ lên sân khấu phát biểu trước hàng trăm người đó là màu tím đậm trên trang phục của bà cũng như trên cà vạt của phu quân Bill Clinton.
Không chỉ nhiều người trên mạng xã hội mà một số tờ báo cũng cho rằng việc bà Clinton sử dụng màu chủ đạo, pha trộn giữa màu xanh nước biển đậm và màu đỏ của Đảng Dân chủ và Cộng hòa, để chuyển đi thông điệp đoàn kết và hàn gắn.
Dù bà không trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, bà Dương Thị Tân từ Sài Gòn nói với VOA Việt Ngữ rằng cựu đệ nhất phu nhân Mỹ đã truyền cảm hứng cho bà cũng như những người phụ nữ khác ở mọi nơi.
Bà Tân nói tiếp: “Tâm lý phụ nữ mà, đương nhiên là bà ấy gây một ấn tượng rất là mạnh mẽ. Đến như con gái tôi, cháu còn rất là bé, khi nghe tin bà ấy không thắng, không thể vượt qua được ông Trump thì cháu cũng rất là buồn, cũng bàn tán, cũng bình luận những chuyện thế này, thế kia. Đương nhiên, những người phụ nữ như chúng tôi ở Việt Nam và rất là nhiều người phụ nữ khác ở trên thế giới rất là buồn”.
Cựu Ngoại trưởng Mỹ thất bại trước tỷ phú bất động sản thuộc phe Cộng hòa, trong cuộc đua gay cấn tới phút chót hôm 9/11.
Trong chiến dịch vận động kéo dài, cả bà Clinton lẫn ông Trump nhiều lần chỉ trích nhau kịch liệt và thậm chí còn gọi nhau là “kẻ dối trá”.
Nhưng khi phát biểu thừa nhận thất cử, nữ ứng viên tổng thống đầu tiên của một chính đảng ở Hoa Kỳ còn thúc giục những người ủng hộ mình đoàn kết.
“Ông Donald Trump sẽ là tổng thống của chúng ta, chúng ta cần phải mở lòng và cho ông ấy cơ hội lãnh đạo”, bà Clinton nói, và bày tỏ hy vọng rằng tỷ phú bất động sản “sẽ là một tổng thống thành công cho toàn bộ người Mỹ”.
Bà Dương Thị Tân cho biết bà từng theo dõi nhiều kỳ tổng thống trước đây, và theo bà, dù trong chiến dịch tranh cử, các ứng viên dùng nhiều cách để hạ bệ đối thủ, nhưng người chiến bại luôn “có những bài diễn văn rất là cảm động”, thể hiện sự đoàn kết với người đắc cử.
Bà nói thêm: “Tôi nghĩ rằng tất cả họ làm những cái việc như thế, thứ nhất chứng tỏ họ là những người vì đất nước họ. Họ hòa giải, hòa hợp để xây dựng đất nước họ vì một nước Mỹ cường thịnh. Cách làm của bà Clinton, tôi nghĩ rằng người nào sau cuộc tranh đua cũng sẽ làm như vậy, và tôi không ngạc nhiên lắm. Bà Clinton là người thua cuộc, nhưng mà cũng thể hiện là một người Mỹ yêu đất nước mình. Bà kêu gọi mọi người hãy cùng chung tay, gác lại những bất đồng và xây dựng nước Mỹ cường thịnh. Bà đã thể hiện rõ bà là một người có đầy đủ phẩm chất của một người phụ nữ Mỹ, một người dù không làm tổng thống nhưng giống như một người đứng đầu đất nước”.
Bà Clinton đã nhiều lần tới Việt Nam trên cả cương vị đệ nhất phu nhân cũng như ngoại trưởng Mỹ. Và việc ông Bill Clinton đóng vai trò quan trọng trong quá trình bình thường hóa quan hệ Hà Nội – Washington nên nhiều tờ báo ở Việt Nam từng coi gia đình Clinton là “người bạn của Việt Nam”.
Dù bà đã phát biểu chấp nhận thất bại, không ít tờ báo ở trong nước cho rằng bà “vẫn còn cơ hội lội ngược dòng” vì cựu ngoại trưởng Mỹ nhiều hơn ông Trump về số phiếu phổ thông.
Ông Trump
thảo luận quan hệ song phương với Anh, Đức, Pháp
Thủ tướng Đức, Angela Merkel, và Tổng thống tân cử Mỹ, Donald Trump, ngày 10/11 điện đàm thảo luận về các mối quan hệ lâu dài trước nay giữa hai nước, một phát ngôn nhân của bà Merkel hôm nay cho biết.
Người phát ngôn chính phủ, Georg Streiter, không tiết lộ thêm chi tiết về các vấn đề trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo này. Ông Trump và bà Merkel chưa từng gặp nhau trực tiếp.
Vẫn theo nguồn tin này, bà Merkel sẽ họp với đương kim Tổng thống Barack Obama tại Berlin vào thứ năm, một phần nhằm thảo luận về các cuộc đàm phán tự do mậu dịch bị bế tắc giữa Mỹ và Châu Âu.
Trong cuộc điện đàm cùng ngày với Thủ tướng Anh, Theresa May, ông Trump ngỏ lời mời nhà lãnh đạo Anh sớm sang thăm Mỹ.
Hai bên đồng ý với nhau rằng mối quan hệ Mỹ-Anh ‘hết sức quan trọng và đặc biệt, và rằng xây dựng trên nền tảng đó sẽ là một ưu tiên hàng đầu cho cả đôi bên.’
Thông cáo của văn phòng Thủ tướng Anh nói: “Tổng thống đắc cử Trump đề ra những mối liên lạc gần gũi của cá nhân ông và sự nồng ấm dành cho Anh quốc. Ông nói ông tin rằng mối quan hệ đặc biệt này sẽ đi từ sức mạnh tới sức mạnh.”
Thủ tướng Anh cũng bày tỏ với ông Trump rằng bà hy vọng tăng cường mậu dịch và đầu tư song phương với Hoa Kỳ trong lúc Anh rời khỏi EU.
Theo dự kiến, hôm nay ông Trump sẽ điện đàm với Tổng thống Pháp, Francois Hollande.
Phát biểu với truyền thông Pháp, ông Hollande cho biết ông hy vọng ông Trump sẽ minh định rõ ràng quan điểm về các vấn đề bao gồm xung đột tại Syria, Ukraine, và thỏa thuận hạt nhân Iran.
Tổng thống Pháp nhấn mạnh: ‘Nhiệm vụ của tôi là đảm bảo sao cho chúng ta có các mối quan hệ tốt đẹp nhất có thể với Mỹ, nhưng phải dựa trên sự thẳng thắn và rõ ràng.’
Ông Trump mời Thủ tướng Anh sang thăm ‘sớm’
Tổng thống tân cử của Mỹ, Donald Trump, mời Thủ tướng Anh, Theresa May, sang thăm càng sớm càng tốt.
Lời mời được đưa ra nhân cuộc điện đàm đầu tiên giữa hai người kể từ khi ông Trump đắc cử, văn phòng Thủ tướng Anh cho biết.
Hai nhà lãnh đạo đồng ý với nhau rằng mối quan hệ Mỹ-Anh ‘hết sức quan trọng và đặc biệt, và rằng xây dựng trên nền tảng đó sẽ là một ưu tiên hàng đầu cho cả đôi bên.’
Thông cáo của văn phòng Thủ tướng Anh nói: “Tổng thống đắc cử Trump đề ra những mối liên lạc gần gũi của cá nhân ông và sự nồng ấm dành cho Anh quốc. Ông nói ông tin rằng mối quan hệ đặc biệt này sẽ đi từ sức mạnh tới sức mạnh.”
Thủ tướng Anh cũng bày tỏ với ông Trump rằng bà hy vọng tăng cường mậu dịch và đầu tư song phương với Hoa Kỳ trong lúc Anh rời khỏi EU.
TT Obama-Trump thảo luận chuyển giao quyền lực
Tổng thống Barack Obama và Tổng thống tân cử Donald Trump ngày 10/11 gặp nhau lần đầu tiên, thảo luận về việc chuyển giao quyền hành.
Cuộc họp một tiếng rưỡi tại Phòng Bầu dục Tòa Bạch Ốc không có những phụ tá tháp tùng.
Cuộc gặp diễn ra chỉ 2 ngày sau khi ông Trump đánh bại đối thủ Dân chủ, bà Hillary Clinton, trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
Tổng thống Obama đã cực lực vận động cho bà Clinton và nhiều lần nói rằng ông Trump không thích hợp giữ cương vị Tổng thống, trong khi tỷ phú Trump cũng thường lên án 8 năm làm Tổng thống của ông Obama là ‘thảm họa’.
Ngồi cạnh ông Obama sau cuộc gặp, ông Trump nói với báo giới rằng: “Chúng tôi đã thảo luận rất nhiều tình huống, một số điều tốt đẹp, một số khó khăn.”
Vẫn theo lời ông, Tổng thống Obama nói rằng “một số những điều rất tốt đẹp đã đạt được,” nhưng không cho biết chi tiết.
Ông Obama và ông Trump đã thảo luận một loạt các vấn đề chính sách quốc nội và đối ngoại cùng các chi tiết liên quan đến giai đoạn chuyển quyền.
Tổng thống Obama ngỏ lời hỗ trợ Trump trong vài tháng tới, đồng thời thúc giục đất nước đoàn kết để đối diện với thử thách.
Rời Tòa Bạch Ốc, ông Trump tiến về Điện Capitol, trụ sở Quốc hội Mỹ, gặp gỡ các lãnh đạo phe Cộng hòa trong Quốc hội.
TT Obama gặp Trump, bắt đầu chuyển giao quyền lực
Tổng thống Barack Obama chào đón Tổng thống tân cử Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc hôm 10/11, bước đầu tiên trong quá trình chuyển giao quyền lực sau chiến thắng bất ngờ của doanh nhân Đảng Cộng hòa trong chiến dịch tranh cử cay nghiệt.
Hai người vốn không có thiện cảm với nhau và hầu như chưa từng giáp mặt trước đây. Ông Trump đi đầu trong việc chất vấn sinh quán, quốc tịch của ông Obama và tuyên bố sẽ đảo ngược những thành tựu về mặt chính sách của ông Obama sau khi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 tới đây.
Còn ông Obama đã cực lực vận động cho đối thủ Dân chủ của ông Trump là cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton và nhận xét tính khí của ông Trump không thích hợp làm Tổng thống cũng như thiếu nền tảng để sẵn sàng tiếp cận các mật mã hạt nhân Hoa Kỳ.
Hai người sẽ tìm cách gác căng thẳng qua một bên, ít nhất là trước ống kính camera, trong cuộc gặp tại Phòng Bầu dục Tòa Bạch Ốc hôm nay. Đoàn xe của ông Trump đưa ông đến cổng sân vườn phía Nam để vào Tòa Bạch Ốc, tránh ống kính truyền hình.
Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama sẽ gặp riêng với bà Melania, vợ ông Trump tại Tòa Bạch Ốc.
Hôm qua, Tổng thống Obama nói dù có những bất đồng lớn với ông Trump nhưng ông sẽ theo chân cựu Tổng thống Cộng hòa George W. Bush vào năm 2008, đảm bảo chuyển giao quyền hành êm thắm cho ông Trump.
Trong khi các chính trị gia Dân chủ tại Washington đang kêu gọi hợp tác với Tổng thống tân cử, các cuộc biểu tình chống ông Trump vẫn bùng phát mạnh mẽ tại các thành phố trên khắp nước Mỹ.
Biểu tình phản đối Trump
trở nên bạ̣o lực ở Portland, Oregon
Đã xảy ra bạo lực trong đêm thứ hai của cuộc biểu tình phản đối ông Donald Trump ở Portland, bang Oregon.
Hàng nghìn người đã xuống đường. Nhiều cửa hàng và xe hơi bị đập vỡ cửa trong khi cảnh sát nói đây là vụ nổi loạn.
Những người biểu tình đã ném pháo và đốt một thùng rác lớn.
Nhiều cuộc biểu tình diễn ra đêm thứ hai tại một loạt các thành phố ở Mỹ nhưng nhỏ hơn hôm đầu.
Đa số là thanh niên, những người cho rằng việc ông Trump làm tổng thống sẽ gây chia rẽ sâu sắc về chủng tộc và giới tính.
Cảnh sát Portland cáo buộc một số người biểu tình là đã đập phá các cửa hàng, mang theo gậy gộc và gạch đá.
Ông Trump đã lên tiếng chỉ trích người biểu tình sau cuộc gặp giữa ông và Tổng thống Barack Obama ở Nhà Trắng.
Chưa có thông tin gì về tình trạng bạo lực ở các cuộc biểu tình khác, tuy người biểu tình ở Minneapolis đã ngăn đường quốc lộ trong một thời gian.
Tại Philadelphia đám đông tụ họp gần City Hall giương cao các biểu ngữ trên có các khẩu hiệu như “Not Our President” (“Không phải tổng thống của chúng tôi”), “Trans Against Trump” (“Người chuyển giới chống Trump”) và “Make America Safe For All” (“Hãy làm nước Mỹ an toàn cho tất cả mọi người”).
Ở Baltimore, cảnh sát cho hay một đám đông khoảng 600 người đã diễu hành một cách hòa bình trong thành phố, cản trở giao thông. Tại San Francisco, học sinh trung học đã vẫy các khẩu hiệu của giới LGBT và cờ Mexico.
Một đám đông nhỏ có mặt trước tòa Trump Tower ở Chicago, một ngày sau khi hàng nghìn người diễu hành qua trung tâm thành phố. Một số người đi qua hoan hô họ nhưng ít nhất một lái xe khi đi ngang qua đã kêu lớn: “Im đi và chấp nhận dân chủ nhé”, theo hãng Associated Press.
Tổng thống Mexico nói rằng ông lạc quan rằng Mexico sẽ có quan hệ tích cực với Hoa Kỳ dưới thời ông Trump, cho dù ông này có lời lẽ bài Mexico trong chiến dịch tranh cử của mình.
Tổng thống Enrique Pena Nieto cũng nói ông và ông Trump đã thống nhất sẽ gặp nhau, có thể ngay trong thời kỳ chuyển giao trước khi ông Trump nhậm chứ cvào tháng 1/2017.
Ở Nga, người phát ngôn của Tổng thống Putin nói ông Trump và ông Putin “rất giống nhau” trong cách nhìn nhận thế giới.
Ông Dmitry Peskov cho hay các chuyên gia Nga đã tiếp cận một số thành viên của nhóm vận động của ông Trump trước cuộc bầu cử nhưng bác bỏ Nga giúp làm vỡ lở bê bối email của bà Clinton.
Thụy Điển muốn
minh xác quan điểm của Trump về NATO, EU
Thụy Điển muốn Tổng thông tân cử Mỹ Donald Trump minh xác xem liệu chính quyền ông có tôn trọng thỏa thuận hợp tác quốc phòng được ký kết gần đây hay không cũng như sự cam kết của ông đối với NATO như thế nào, Bộ trưởng Quốc phòng Peter Hultqvist tuyên bố.
Sau nhiều năm căng thẳng gia tăng với Nga tại vùng Baltic, Thụy Điển và Mỹ ký Tuyên bố về Ý định hồi tháng 6 để tăng cường hợp tác quốc phòng.
Thỏa thuận bao gồm các cuộc tập trận chung và thích nghi công nghệ lẫn các áp dụng thực tế với tiêu chuẩn NATO chung.
Bộ trưởng quốc phòng Thụy Điển nói với Reuters rằng các hành động của ông Trump trong chiến dịch tranh cử đã ‘đặt ra rất nhiều dấu hỏi.’
Tuy nhiên, vẫn theo lời ông, Thụy Điển cho rằng tất cả những hợp đồng và thỏa thuận mà Thụy Điển cũng như các nước khác đã ký với Mỹ sẽ giữ vững.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump dọa sẽ bỏ rơi các đồng minh trong châu Âu nếu họ không chi tiêu đủ cho quốc phòng, đồng thời ca ngợi Tổng thống Nga về tài năng lãnh đạo.
Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển nói ông sẽ tìm sự minh xác về quan điểm của ông Trump liên quan đến NATO, EU, và mối quan hệ với Nga.
Thụy Điển, không phải là thành viên NATO, đã tăng cường đội tàu ngầm trước sự lai vãng của các tàu Nga.
Quốc gia láng giềng Phần Lan cũng phàn nàn rằng không phận của họ bị máy bay chiến đấu của Nga xâm phạm.
Đức: Trump chớ nên phớt lờ
hành động của Nga tại Ukraine, Syria
Đức ủng hộ đối thoại Mỹ-Nga, nhưng Tổng thống tân cử Donald Trump không được phớt lờ các hành động của Nga tại Crimea và Aleppo khi ngồi xuống thảo luận với Tổng thống Vladimir Putin của Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Đức khuyến cáo.
Phát biểu tại Berlin ngày 11/11, Bộ trưởng Ursula von der Leyen cũng nói rằng NATO sẽ ‘chết’ nếu bất kỳ thành viên nào trong khối từ chối bảo vệ một thành viên khác đang bị tấn công.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã nhiều lần ca tụng nhà lãnh đạo Nga và chất vấn liệu Mỹ có nên bảo vệ các đồng minh NATO không chịu chung vai gánh vác gánh nặng tài chính trong NATO hay không.
Chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã gây bất an cho chính phủ Berlin, xung lực chính đằng sau các chế tài của EU đối với Nga vì can thiệp quân sự của ông Putin tại Ukraine và Đức cũng đã mạnh mẽ lên án các lực lượng do Nga hậu thuẫn đánh bom thường dân tại thành phố Aleppo của Syria.
Nga hy vọng mặt trận thống nhất giữa châu Âu và Washington trong việc chế tài Moscow sẽ sụp đổ dưới tân chính quyền của ông Trump. Hôm 10/11, một phát ngôn nhân của điện Kremlin mô tả phương thức về chính sách ngoại giao của ông Trump và ông Putin rất gần với nhau.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức thừa nhận rằng ông Trump đắc cử cũng đồng nghĩa với việc Đức và châu Âu có phần chắc sẽ phải gánh thêm trách nhiệm để tự lo quốc phòng của mình.
0 comments