Hôm 29/5, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Gò Vấp đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người" liên quan đến Hội thánh truyền giáo Phục Hưng để tiến hành điều tra vụ án.

Cơ quan chức năng bước đầu cáo buộc quá trình sinh hoạt của Hội thánh không tuân thủ quy định y tế về phòng chống dịch COVID-19 làm dịch bệnh lây lan ra cộng đồng. Tính đến sáng ngày 31/5, giới chức xác định đã có 145 ca nhiễm được cho là liên quan đến chuỗi lây nhiễm từ điểm sinh hoạt tôn giáo này.

Báo Thanh Niên dẫn lời Phó chủ tịch UBND TP.HCM Ngô Minh Châu cho biết ‘công an TP.HCM đã trao đổi thống nhất với UBND Q.Gò Vấp, giao Công an Q.Gò Vấp khởi tố vụ án theo điều 240 Bộ luật Hình sự, Viện KSND Q.Gò Vấp sẽ giám sát quá trình điều tra vụ án. Sắp tới, cơ quan điều tra sẽ tiến hành điều tra, cá nhân nào có đầy đủ dấu hiệu vi phạm thì sẽ khởi tố bị can’.

Người trong cuộc nói gì?

Từ khu cách ly tại Củ Chi, cô Phương Tường Vi, con gái của Mục sư Quản nhiệm Hội thánh Võ Xuân Loan đã lên tiếng bác bỏ các thông tin sai lệch, gây ra những kỳ thị và ảnh hưởng xấu đến tinh thần của các đồng đạo đã bị nhiễm bệnh trong Hội thánh.

Cô Vi cho biết Hội thánh đã chấp hành nghiêm túc các quy định của nhà nước về việc nhóm họp. Trên Facebook cá nhân, cô viết: 'Hai tuần qua (trước khi bị đưa đi cách ly) chúng tôi đều sinh hoạt và thờ phượng Chúa online từ xa. HTTGPH từ những ngày đầu dịch đã cung cấp khẩu trang, nước rửa tay cho tín hữu và làm từ thiện cho các khu dân cư xung quanh. Khuyến khích mọi người mang khẩu trang y tế. HTTGPH đã từng mời cơ quan y tế phường về khử trùng tại nơi nhóm họp không lâu trước đây'.

Hôm 31/5, VTC News dẫn lời Mục sư Võ Xuân Loan nói 'bản thân chưa từng nghĩ mình là người làm lây lan dịch bệnh, nhưng dù sao đi nữa trong vụ việc này tôi vẫn nhận trách nhiệm về phần mình'.

Mục sư Loan nói rằng bản thân bà cũng không biết vì sao mình bị mắc COVID. Dù vậy bà Loan cũng gửi lời xin lỗi cộng đồng và mong cộng đồng hãy lượng thứ vì chính bản thân bà cũng là nạn nhân của dịch bệnh COVID-19 và đang chiến đấu từng ngày trên giường bệnh.

Khởi tố mang tính áp đặt để quy trách nhiệm

Theo công bố của giới chức, đại dịch đã được lây lan trong cộng đồng, tức nhiều người nhiễm bệnh sẽ không thể xác định rõ nguồn lây nhiễm cho mình, nên việc cáo buộc những người trong Hội thánh làm lây lan dịch bệnh là sai lầm nghiêm trọng khi áp dụng pháp lý.

Cụ thể, theo Công văn hướng dẫn số 45/TANDTC-PC của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao về việc áp dụng điều 240 Bộ luật Hình sự về tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người, nêu rõ: Người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh COVID-19 đã được thông báo cách ly, thực hiện một trong các hành vi sau đây thì bị coi là làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người: (1) Trốn khỏi nơi cách ly; (2) Không tuân thủ quy định về cách ly; (3) Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; (4) Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.

Căn cứ vào Công văn hướng dẫn áp dụng này, để xử lý hình sự một cá nhân về tội làm lây lan dịch bệnh, thì người đó đã được thông báo mình mắc bệnh, nghi ngờ mắc bệnh, hoặc trở về từ vùng có dịch đã được thông báo cách ly, nhưng người đó không chấp hành đúng các quy định cách ly dẫn đến làm lây lan cho người khác.

Đối chiếu quy định này với sự việc của những người trong Hội thánh truyền giáo Phục Hưng, kể từ khi phát hiện bị mắc bệnh và nghi ngờ mắc bệnh, họ đã tuân thủ đúng các quy định về cách ly như không trốn tránh cách ly, cách ly tập trung lẫn cách ly tại nhà, cũng như hợp tác khai báo y tế với cơ quan chức năng.

Như vậy, trong vụ việc này không có dấu hiệu của hành vi phạm tội làm lây lan dịch bệnh, nên việc khởi tố hình sự trong vụ này chỉ thể hiện sự áp đặt của giới chức trong việc tìm nơi để quy kết trách nhiệm khi đại dịch bùng phát.

Đối xử hà khắc và bất công

Khi so sánh cách hành xử của chính quyền đối với Hội thánh truyền giáo Phục Hưng với ổ dịch là các khu công nghiệp tại tỉnh Bắc Giang, ta thấy hai cách đối xử hoàn toàn trái ngược nhau.

Cụ thể, tại tỉnh Bắc Giang, Khu Công nghiệp Vân Trung và Khu Công nghiệp Quang Châu để hình thành ổ dịch làm lây lan rất nhiều người nhiễm bệnh, nhưng không có vụ khởi tố hình sự nào tại đây. Cạnh đó, tỉnh này đang triển khai tiêm vaccine cho khoảng 2.500 công nhân của Công ty TNHH Fuhong Precision Component để trợ giúp họ khôi phục sản xuất trở lại và tiến tới tiêm chủng cho toàn bộ các công nhân tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Cách hành xử này cho thấy Việt Nam đang chống dịch bằng sự phân biệt đối xử. Đối với tổ chức tôn giáo thì bị đình chỉ sinh hoạt và muốn tống những người đứng đầu giáo phái vào tù, còn các công ty kinh tế thì được ưu ái cho vaccine để giúp họ khôi phục sản xuất.

Vì vậy có thể nói rằng, việc khởi tố vụ án hình sự liên quan đến Hội thánh truyền giáo Phục Hưng chỉ thể hiện sự đối xử hà khắc và bất công của chính quyền lên các tổ chức tôn giáo.