Nhấn để phóng to ảnh

Ngày 25/4, Ấn Độ đã ghi nhận thêm 349.691 ca nhiễm mới và 2.767 ca tử vong vì Covid-19. Đây là kỷ lục của quốc gia này kể từ khi bắt đầu đại dịch, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới về số ca nhiễm và tử vong chỉ trong 24 giờ.

Số ca mắc mới tại Ấn Độ đã đột ngột giảm mạnh hồi tháng 2. Các chuyên gia đã nêu ra một số nguyên nhân của sự sụt giảm này như Ấn Độ có thể đã đạt miễn dịch cộng đồng, số người tiêm vắc xin tăng, quy định đeo khẩu trang bắt buộc ở nơi công cộng. Nhưng dịch bệnh đã bất ngờ bùng phát rất mạnh kể từ cuối tháng 3, với số ca mắc mới tăng chóng mặt mỗi ngày.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã phải thừa nhận đại dịch Covid-19 đang làm rung chuyển đất nước 1,37 tỷ dân. Bên cạnh con số thiệt hại đang tăng lên mỗi ngày là những dự báo bi quan. Một nghiên cứu mới từ Viện đo lường và đánh giá y tế (IHME) của Đại học Washington (Mỹ) cho thấy số ca tử vong vì Covid-19 tại Ấn Độ có thể lên tới 5.600 trong riêng ngày 10/5, và có thể thêm 329.000 ca tử vong trong khoảng thời gian từ 12/4 đến 1/8 năm nay.

"Trên khắp thế giới, chúng tôi nhận thấy làn sóng dịch thứ hai luôn nguy hiểm hơn, mạnh hơn hơn làn sóng dịch đầu tiên", Tiến sĩ Deepak Baid từ Hiệp hội nhà tư vấn y tế tại Mumbai, cảnh báo. "Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta đã chuẩn bị sẵn sàng để đối phó chưa? Và câu trả lời chắc chắn là chưa", ông nói thêm.

Các phân tích cho thấy có ba nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng dịch bệnh ngày càng diễn biến xấu tại Ấn Độ: phản ứng của chính phủ, hành vi của công chúng và sự xuất hiện các biến thể mới, nguy hiểm.

Phản ứng của chính phủ

Các hoạt động ứng phó với làn sóng Covid-19 thứ hai tại Ấn Độ được đánh giá là chậm chạp hơn đáng kể so với năm ngoái. Với làn sóng đầu tiên, chính phủ Ấn Độ đã ra lệnh đóng cửa toàn quốc đối với các cơ sở dịch vụ, nhà máy, di tích… để tránh lây lan, và có hiệu lực chỉ sau 4 tiếng kể từ khi thông báo.

Năm ngoái, người dân sẵn sàng bỏ qua những sai sót và bất lực của chính phủ, bởi cảm giác thế giới đang bị tràn ngập bởi một đại dịch mà giới khoa học chưa thể hiểu hết được.

Tổn thương kinh tế từ lần đóng cửa đó khiến năm nay, chính quyền các tiểu bang khắp Ấn Độ miễn cưỡng triển khai những phương pháp tương tự để kiểm soát sự lây lan.

Sự tự mãn, thậm chí là kiêu ngạo, sau khi vượt qua đợt sóng dịch đầu tiên được cho là đã khiến Ấn Độ rơi vào thảm họa. Đầu tuần trước, người ta còn thấy Thủ tướng Narendra Modi phát biểu một cách tự hào về quy mô cuộc biểu tình lớn ở Tây Bengal do đảng của ông, BJP, lãnh đạo. Theo chuyên gia Nam Á Michael Kugelman, các cuộc biểu dương lực lượng chính trị như vậy không phải hiếm bất chấp tình hình dịch bệnh tồi tệ.

Hành vi của công chúng

Nhấn để phóng to ảnh

Năm nay, các cuộc tụ tập đông người, trong đó có lễ hội tôn giáo lớn nhất thế giới Kumbh Mela, vẫn được phép diễn ra mà hầu như không có hạn chế nào, ngay cả khi làn sóng dịch thứ hai đang tràn đến. Nhìn chung, hoạt động tụ tập của những người theo đạo Hindu được ưu ái hơn Hồi giáo một cách đáng lo ngại tại Ấn Độ.

Phần lớn người tham gia các hoạt động tụ tập không đeo khẩu trang, do tình hình thiếu hụt nghiêm trọng mặt hàng y tế này và sự lơ là giãn cách xã hội. Các mạng xã hội Ấn Độ đang tràn ngập hình ảnh, từ cảnh bãi giữ xe chuyển thành khu bãi hỏa táng, bệnh nhân bị bỏ mặc, cướp bình ôxy đến vô số lời cầu xin giúp đỡ, tạo cảm giác choáng ngợp toàn quốc.

Các biến thể mới

Vào tháng trước, người ta xác định được chủng biến thể của Anh trong 80% mẫu xét nghiệm ở bang Punjab, trong khi thể đột biến kép của Ấn Độ - có tên gọi là chủng B1617 - được tìm thấy trong hơn một nửa mẫu lấy từ bang Maharashtra. Và đây mới chỉ là 20% số ca cần được xét nghiệm do chính phủ thiếu bộ dụng cụ.

Nhấn để phóng to ảnh

Nhấn để phóng to ảnh

Tiến sĩ Deepak Baid nói: "Virus này rất độc và dễ lây lan. Chúng tôi tin rằng loại virus này khác biệt, một loại virus đột biến. Nó đã xuất hiện ở trẻ em và những người trẻ tuổi, thậm chí gây ra biến chứng lớn, điều hiếm khi xảy ra trước đây".

Các biến thể này cũng được cho là có đặc tính lẩn tránh miễn dịch và có thể tái nhiễm đối với các bệnh nhân đã hồi phục. Nhưng dữ liệu của chính phủ cho thấy các ca nhiễm bệnh sau khi được tiêm đủ hai mũi vắc xin, là rất thấp. Chỉ 0,03% những người được tiêm hai liều AstraZeneca bị tái nhiễm bệnh và đối với những người được tiêm vắc xin Covaxin do Ấn Độ sản xuất, tỷ lệ tái nhiễm là 0,04%.

Tùng Anh

Tổng hợp