Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp dụng tình trạng khẩn cấp quốc gia để tài trợ cho bức tường biên giới mà không cần sự chấp thuận của Quốc hội.

TT Trump và 2 TNS John Cornyn và Ted Cruz

“Tôi có quyền tuyệt đối để tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia,” TT Trump nói với các phóng viên trong một chuyến kinh lý ở thị trấn biên giới McAllen, tiểu bang Texas. Chuyến kinh lý có luôn các giới chức cao cấp của tiều bang Texas và hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đại diện cho tiểu bang, là John Cornyn và Ted Cruz.

Ông cũng cho biết Mexico sẽ “gián tiếp” trả tiền cho bức tường qua hình thức hiệp thương giữa 2 quốc gia.

Đóng cửa chính phủ

Tổng thống Trump từ chối ký luật để cấp ngân quỹ và mở lại chính phủ,  nếu 5,7 tỷ đô la ngân sách chi cho hàng rào dọc biên giới Mỹ-Mexico không được chấp thuận.

Các cuộc đàm phán về ngân sách đã đi vào bế tắc khi đảng Dân chủ ở Hạ viện từ chối cấp ngân khoản cho bức tường (thép) mà ông dự định xây khẩn cấp.

Các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa khẳng định họ vẫn luôn ủng hộ tổng thống, mặc dù một số nhà lập pháp của đảng Cộng hòa đã lên tiếng ủng hộ việc chấm dứt đóng cửa chính phủ.

Làm sao TT Trump có thể trả tiền cho bức tường mà không cần Quốc hội?

Hôm thứ Năm, ông Trump đã đến thăm một trạm tuần tra biên giới ở McAllen, trong thung lũng Rio Grande của tiểu bang Texas.

Ông nói rằng, nếu Quốc hội không phê duyệt tài trợ cho bức tường, “có lẽ… tôi gần như sẽ nói chắc chắn” là tuyên bố tình trạng khẩn trương quốc gia để vượt quyền của các nhà lập pháp.

Thế nhưng các nhà phân tích nói rằng,  trong khi các vị tổng thống có thể chỉ đạo những dự án xây dựng quân sự trong chiến tranh,  hoặc gặp các tình trạng khẩn trương quốc gia, thì hành động này gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với một thách thức pháp lý và có thể bị buộc tội vi phạm thủ tục hiến pháp.

Tiền cũng sẽ phải đến từ các quỹ do Quốc hội phân bổ cho các mục đích khác – điều mà một số thành viên đảng Cộng hòa cũng có thể phản đối.

Mặc dù vậy, một trong những người ủng hộ ông, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham, nói rằng “đã đến lúc Tổng thống Trump phải sử dụng quyền hạn khẩn cấp để tài trợ cho việc xây dựng một bức tường biên giới. Đó là quyền ưu tiên của Tổng thống.”

Thượng nghị sĩ theo Đảng Dân chủ Joe Manchin thì cho rằng lời tuyên bố khẩn cấp quốc gia của ông Trump là “sai trái”, nhưng nó có lẽ là “lối thoát duy nhất” của tổng thống.

Các nhà phân tích nói rằng một hành động như vậy sẽ cung cấp vỏ bọc chính trị để mở cửa lại chính phủ trong khi cho phép ông Trump lập luận rằng ông đã làm tất cả những gì có thể để thực hiện một trong những lời hứa chính trong chiến dịch tranh cử của ông.

Theo truyền thông Hoa Kỳ, ông Trump đã được báo cáo về kế hoạch chuyển nguồn vốn được phân bổ cho các dự án tái thiết ở các khu vực bị thiên tai thảm họa, như Puerto Rico, để trả tiền cho bức tường.

TT Trump lý giải thế nào về bức tường?

Tại nhà ga McAllen, TT Trump phát biểu,  đằng sau một giàn trưng bày vũ khí, ma túy và tiền mặt được biết là đã bị tuần tra biên giới tịch thu.

Có mặt bên cạnh ông Trump là các nhân viên tuần tra biên giới, và thân nhân của những người bị giết bởi đám người nhập cư bất hợp pháp.

“Nếu chúng ta không có rào cản … quý vị sẽ không thể giải quyết vấn đề này”.

Ông nói thêm rằng,  mọi người phải đối đầu với “công việc khó khăn”, “vấn đề mệt mỏi” và “rất nhiều cái chết”,  nếu không có bức tường ngăn cản.

Ông Trump nói tiếp: “Họ nói rằng,  bức tường là một thứ của thời trung cổ… Nhưng có những thứ trung cổ mà vẫn hiệu quả.”

Trump đã thay đổi cam kết tài trợ cho bức tường?

Ông Trump từng đưa bức tường biên giới thành một lời hứa quan trọng trong chiến dịch tranh cử chức tổng thống của ông – và cam kết sẽ khiến Mexico trả tiền cho nó. Tuy nhiên, lời phát biểu hôm thứ Năm, 10/1, ông Trump tuyên bố ông không có ý là buộc Mexico thanh toán một lần.

“Khi tôi nói Mexico sẽ trả tiền cho bức tường trước hàng ngàn và hàng ngàn người … rõ ràng tôi không bao giờ có ý là Mexico sẽ chỉ viết một tấm check,” ông Trump nói.

Ông Trump cho biết hôm thứ Năm rằng, thay vì thanh toán trực tiếp, Mexico sẽ “trả tiền cho bức tường một cách gián tiếp, nhiều lần, nhiều lần”, theo thỏa thuận thương mại mới giữa Mỹ, Mexico và Canada.

Các nhà kinh tế đã tranh cãi điều này và các nhà phê bình nói rằng bất kỳ khoản tiết kiệm nào phát sinh từ thỏa thuận này sẽ được chuyển trực tiếp đến các doanh nghiệp tư nhân,  thay vì chảy vào Kho bạc chính phủ Hoa Kỳ.

Ngày 10/1, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tới Texas để bảo vệ lập luận của ông rằng nước Mỹ đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng mà muốn giải quyết, chỉ có một cách, đó là chi ra hàng tỷ đôla để xây dựng một bức tường dọc biên giới với Mexico, theo Reuters.

Chuyến đi của ông Trump tới thăm thị trấn biên giới McAllen, tiểu bang Texas, diễn ra trong khi tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa một phần bước sang ngày thứ 20, khiến hàng trăm ngàn người Mỹ tạm mất việc, hoặc làm việc mà không được trả lương, trong khi ông Trump và đảng Cộng hòa của ông đối đấu với đảng Dân chủ về yêu cầu của ông đòi 5,7 tỷ đôla trong năm nay để xây bức tường biên giới.

Xây tường ở biên giới miền nam là một cam kết trọng điểm mà ông Trump đã đưa ra trong chiến dịch vận động tranh cử giành chức tổng thống Mỹ năm 2016. Hồi tháng trước, ông nói ông “tự hào” đóng cửa chính phủ để xây bức tường.

Người ủng hộ muốn xây tường biên giới

Ký giả Hannity của đài Fox news phỏng vấn TNS Cruz và John Cornyn về cuộc chiến ngân khỏan giữa Hành Pháp & Quốc Hội (DC)

Với sự hậu thuẫn của đa số thành viên đảng Cộng hòa trong Quốc hội và sự hưởng ứng của các ủng hộ viên nhiệt tình nhất của ông, TT Trump tuyên bố sẽ không ký bất kỳ dự luật nào để mở cửa chính phủ trở lại, nếu ông không được cấp số tiền mà ông đòi có để xây bức tường.

Tình trạng bế tắc tiếp diễn trong khi các cuộc họp giữa ông Trump với các lãnh đạo Quốc hội thuộc phe Dân chủ kết thúc trong bất hòa.

Hôm 9/1, ông Trump bỏ ngang một cuộc họp với Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và lãnh đạo khối Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer, nói rằng đây là một sự “hoàn toàn lãng phí thời gian”.

Ông Trump nói những người nhập cư không có giấy tờ và ma túy đang tràn qua biên giới từ phía Mexico, mặc dù số liệu thống kê cho thấy nhập cư bất hợp pháp đang ở mức thấp trong vòng 20 năm, và ma túy có thể được đưa vào Mỹ qua các cửa khẩu hợp pháp.

Đảng Dân chủ cáo buộc ông Trump là truyền bá tin sai lệch về tình hình dọc biên giới và dùng chiến thuật gây sợ hãi để thực hiện lời cam kết đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử năm 2016, giữa lúc ông đang hướng tới cuộc vận động để ra tái tranh cử trong kỳ bầu cử năm 2020.

Ông Trump đã cố gắng đưa ra những lập luận của mình trực tiếp với công chúng, và thu phục các thành viên Quốc hội đảng Cộng hòa có thể giao động trong bối cảnh cử tri của họ, gồm các nhân viên tuần tra biên giới và kiểm tra an ninh sân bay, không được trả lương vì chính phủ đóng cửa. Xem ra trận chiến giữa khối đa số Dân chủ tại Hạ viện và TT Trump vẫn còn nằm trong tình trạng khó giải quyết ổn thỏa.

 Reuters, BBC, Fox News, VOA,

https://baotgm.net/ong-trump-doa-se-tuyen-bo-tinh-trang-khan-cap-de-xay-tuong/