Pháp: Macron tả xung ngăn Áo Vàng,

hữu đột chống quan liêu

Mai Vân
Những khó khăn mà tổng thống Emmanuel Macron đang gặp phải tại Pháp tiếp tục là chủ đề thu hút các tuần báo Pháp, đặc biệt qua trang bìa hai tạp chí lớn là L’Express và Le Point. Trong khi L’Express chạy tựa « Vì sao ông ấy – tức là tổng thống Macron – sẽ không thay đổi », Le Point chú ý nhiều hơn đến một mặt trận thứ hai của vị tổng thống trẻ với câu hỏi lớn trang bìa « Macron với giới kỹ trị – tức là giới công chức cao cấp – Ai là sếp lớn ? ».
Riêng tuần báo L’Obs thì quan tâm đến lãnh vực xã hội, với trang bìa nêu bật lời tố cáo « Thế kỷ này đạo đức thái quá » của một luật sư Pháp nổi tiếng Eric Dupond-Moretti, nói về tình trạng quyền tự do cá nhân của mỗi người đang bị xâm phạm hàng ngày.
Như thông lệ, Courrier International dành hồ sơ lớn cho thời sự quốc tế, với tựa lớn trang bìa : « Phải chăng nền dân chủ sắp tàn lụi ? », trong lúc tuần báo Anh The Economist không ngần ngại gây sốc với một từ hoàn toàn mới dùng làm tựa « Slowbalisation », kết hợp tính từ ‘slow’, nghĩa là ‘chậm chạp’, với phần đuôi của từ ‘globalisation’, tức là ‘toàn cầu hóa’. Nội dung hồ sơ chính của tuần báo Anh được giải thích ngay bằng chú thích bên dưới : « Tương lai của toàn cầu hóa ».
Tổng thống Pháp tự tin là cuộc Đại Thảo Luận sẽ thành công
Như đã nói ở trên, L’Express đã giành hồ sơ chính cho tổng thống Pháp Emmanuel Macron và cuộc Đại Thảo Luận Toàn Quốc mà ông khởi động với mục tiêu tham khảo ý dân nhằm thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng Áo Vàng. Trang bìa của tờ báo tuy nhiên đã nêu bật nhận định theo đó ông Macron « sẽ không thay đổi » hướng đi, minh họa bằng một bức hình tổng thống Pháp không mặc veste, tay áo xắn lên cao, vẻ kiên quyết, đứng cầm micro nói chuyện giữa các thị trưởng Pháp.
Trong bài viết mở đầu hồ sơ dài 12 trang « Vì sao ông ấy sẽ không thay đổi », L’Express đã không ngần ngại so sánh đương kim tổng thống Pháp với nữ danh ca Edith Piaf lúc cô hát vang ca khúc nổi tiếng « Không, tôi không tiếc nuối điều gì » :
L’Express ghi nhận hóm hỉnh : « Có một cái gì đấy của Piaf nơi Macron, vẫn tiếp tục ngân nga “Không, không có gì phải luyến tiếc” về thuế ISF cũng như CSG. Có một cái gì đấy của Edith nơi Emmanuel, người “bất cần quá khứ để bắt đầu lại từ số không” ».
Nhưng nổi bật nhất, theo L’Express, là có tính chất Macron nơi vị tổng thống của nước Pháp, đã đặt tất cả lên bàn thương thảo trở lại, với niềm tin vững chắc là sẽ thuyết phục được mọi người. Ông đã tung ra một cuộc thảo luận lớn cho các công dân, lấy các ý kiến đóng góp.
Đó là một sự kiện tập thể, nhưng ông lại đặt mình vào trung tâm cuộc chơi : « Theo cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen, ông đứng giữa các thị trưởng, mặc áo sơ mi (thoải mái chứ không trịnh trọng trong bộ veste), thu hút mọi mũi dùi công kích, mọi ánh mắt, vẻ đầy cảm hứng, xuất thần ».
Đối với L’Express, buổi tiếp xúc và hỏi đáp trực tiếp kéo dài hơn 6 tiếng ngày 15/01 giữa ông Macron với khoảng 600 thị trưởng thành phố và thị xã lớn, nhỏ ở vùng Normandie, miền Tây nước Pháp, là biểu tượng của chiến dịch tranh thủ và thuyết phục người dân mà tổng thống Pháp đã khởi động, với một kết quả được chính ông đánh giá là tích cực.
L’Express tiết lộ : Sau cuộc gặp, ông Macron cho biết là đã xem cuộc thảo luận lớn đó như là một cơ may, một dịp để tìm lại sự yên bình, vì khi mà người ta vẫn đối thoại được với nhau, thì không thể nói đến sự tuyệt giao.
Ông Macron đã yêu cầu ê-kíp của ông theo dõi lượng người theo dõi sự kiện đó trên truyền hình, và kết quả ghi nhận ngày hôm sau là có 1,25 triệu người đã xem chương trình trên kênh BFMTV, không có tình trạng bỏ qua các đài lớn khác để xem chương trình tin tức truyền thống khi đến giờ bản tin.
Một người trong giới thân cận tổng thống xác nhận với L’Express rằng : « Tổng thống rất vui mừng về cuộc thảo luận lớn, ông nhận thấy đây là một phương thức để khôi phục lại tính chính đáng, và lấy lại được những gì ông đã làm năm 2017 ».
Áo Vàng đòi cải tổ nhanh, nhưng Macron gặp sức ì của hệ thống quan liêu
Cũng về những khó khăn mà tổng thống Macron đang gặp phải ngay tại Pháp, tuần báo Le Point đã dành hồ sơ trang nhất cho quan hệ không mấy suông sẻ giữa người lãnh đạo nước Pháp – muốn công việc được tiến hành nhanh chóng, với guồng máy quan liêu hành chánh Pháp, nổi tiếng là chậm chạp.
Tạp chí Pháp đã dành cho vấn đề này một hồ sơ 5 trang, và nhận thấy là không ưa ông Macron, không chỉ có những người Áo Vàng, mà còn có các nhà kỹ trị, « những công chức cao cấp bị cho là căn nguyên dẫn đến những trục trặc, hay lộn xộn trong việc thực hiện những cải cách, đôi khi tạo ra bế tắc ».
Theo L’Express, bà Nathalie Loiseau, bộ trưởng đặc trách Châu Âu, đã nói nhỏ với một vài người rằng “tổng thống Macron rất bực mình với guồng máy hành chính”.
Ông Alain Lambert, một cựu bộ trưởng, nay là chủ tịch Hội Đồng Chuẩn Mực Quốc Gia, cũng đồng ý với nhận xét trên. Trong một cuộc phỏng vấn dài dành cho Le Point, ông cho rằng « sức ì của hành chính Pháp là điều không thể lay chuyển được », vì vậy tổng thống Macron đã đụng vào sự cứng ngắc cực kỳ của hệ thống chính quyền trung ương.
Theo Le Point, đây là điều quả là rất đáng lo âu, tuy nhiên tạp chí cũng trấn an, cho rằng « các thị trưởng, xã trưởng là những vũ khí chống kỹ trị ». Vấn đề là liệu cuộc Đại Thảo Luận có cho phép tổng thống Macron phát động cái mà ông gọi là « hiệp ước girondin » theo kiểu mà văn hào Lamartine từng khai sáng ra vào thế kỷ 19, phát huy « quyền lực cấp địa phương »,tức những « tác nhân tại hiện trường ».
L’Obs : Cần phải chống xu thế đạo đức thái quá
Trong lúc hai đồng nghiệp L’Express và Le Point khai thác chủ đề chính trị, tuần báo L’Obs đã tập trung cho một đề tài xã hội, với hồ sơ chính lên án trào lưu gọi là « tư duy đúng đắn – bien pensance » hay « đúng đắn chính trị – politiquement correct », thường bị đả kích là đạo đức thái quá !
Trong hồ sơ chính mang tựa đề « Phiên tòa xét xử “tư duy đúng đắn” », tuần báo Pháp đã giới thiệu luật sư Pháp nổi tiếng Eric Dupond-Moretti, tác giả của hơn 150 vụ thắng kiện với thân chủ được trắng án, và hiện đang trở thành nhân vật nổi tiếng, với những phát biểu thẳng thắn, bộc trực trên sân khấu, truyền hình, hay phim ảnh.
Trong bài phỏng vấn dành riêng cho L’Obs, vị luật sư này không ngần ngại lên án xu thế gọi là đạo đức thái quá đến mức cực đoan, xâm phạm đời tư và quyền tự do cá nhân chính đáng của con người.
Ông tố cáo : « Chúng ta đã mất đi quyền tự do của mình. Mất không phải ít đâu. Thông qua thẻ tín dụng, điện thoại di động, người ta biết tất cả điều bạn đã làm, đi đâu, sống ở đâu, ăn gì… Những điều đó đủ cho thấy là thời đại này như thế nào. »
Ám chỉ đến trang mạng thông tin Mediapart nổi tiếng nhờ tiết lộ những thông tin được giữ kín, luật sư Moretti tự hỏi : « Giờ đây, còn nơi nào mà người ta có thể nói chuyện kín đáo được nữa ? Nguyên tắc giữ bí mật nơi xưng tội không còn nữa. Tôi không phải là cha xứ nên chẳng thấy phiền, nhưng đối với luật sư thì nguyên tắc giữ bí mật là điều thiết yếu. Ngày nay có một sự đòi hỏi minh bạch hóa, đòi được “nhìn xuyên thấu”… với sự đồng lõa của một số nhà báo mà người ta có thể tự hỏi là phải chăng họ đã trở thành công an ? ».
Ông Moretti cũng chỉ trích phong trào phụ nữ #MeToo : « Việc tố cáo đàn ông về những hành động không đúng đắn, có thể vi phạm luật hình sự, là điều tôi hoàn toàn đồng ý. Nhưng việc tố cáo phải được đưa ra trước tòa án, chứ không phải trên mạng. Ta phải làm sao khi bị một phụ nữ tố cáo oan ức về một chuyện mà ta không hề làm ? »

Courrier International : Dân chủ lâm nguy ?

Liên quan đến những vấn đề quốc tế, Courrier International tuần này đã dành một hồ sơ dài về những mối đe dọa đang nhắm các thể chế dân chủ trên thế giới, được tóm tắt trong câu hỏi trang bìa “Nền dân chủ phải chăng đang tàn lụi”.
Đối với Courrier International, một loạt sự kiện trong thời gian qua đã làm dấy lên quan ngại cho tương lai một số nền dân chủ trên thế giới, đang bị trào lưu dân túy đe dọa. Các ví dụ ngày càng nhiều, từ câu trả lời đồng ý ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu trong cuộc trưng cầu dân ý về Brexit tại Anh, việc Donald Trump lên làm tổng thống Hoa Kỳ, cho đến sự kiện một liên minh “phản hệ thống” lên cầm quyền ở Ý hay sự hình thành một chế độ bóp nghẹt tự do tại Hungary, Thổ Nhĩ Kỳ, và mới đây là những cuộc biểu tình Áo Vàng tại Pháp.
Courrier International đã trích dịch một loạt bài báo ở Anh, Mỹ, Tây Ban Nha, phân tích sâu về các trào lưu dân túy đang vươn lên ở nhiều nơi, mà một trong những nguyên nhân được cho là hiện tượng giới lãnh đạo ở thượng tầng nhà nước càng lúc càng xa rời quần chúng.

Dân chủ kỹ thuật số :

Trợ thủ tốt cho dân chủ truyền thống

Tuy nhiên trong bài xã luận của mình mang tựa « Tôi gõ tên người (trên bàn phím), dân chủ ơi », Courrier International đã lạc quan nêu bật một trong những sáng kiến gần đây cho phép củng cố nền dân chủ : đó là tạo điều kiện cho người dân đề đạt nguyện vọng thông qua Internet.
Tuần báo Pháp trước hết nhắc lại sự kiện nổi bật gần đây là kiến nghị ủng hộ Vụ Kiện Thế Kỷ lưu hành trên mạng đã thu được hai triệu chữ ký. Đây là vụ các tổ chức phi chính phủ kiện nhà nước bất động trước hiện tượng thay đổi khí hậu. Đối với Courrier International, kết quả pháp lý của vụ kiện không quan trọng. Điều quan trọng là sự tham gia đông đảo của công dân mọi nơi đã nêu bật sức mạnh của nền dân chủ kỹ thuật số, tức là thể hiện qua phương tiện mạng Internet.
Tuần báo Pháp rất lý thú khi thấy rằng cho dù các mạng xã hội trên Internet bị vướng không ít tai tiếng, nhưng công cụ Internet cũng có thể phục vụ cho việc hiện đại hóa cơ chế dân chủ (cũ kỹ) của chúng ta.
Như thường khi, tấm gương đến từ vùng Bắc Âu. Latvia đã thử nghiệm từ năm 2010 trang Manabalss (Tiếng nói của tôi), cho phép công dân nêu lên ý kiến, đề đạt nguyện vọng. Đề nghị nào có đủ người theo ủng hộ, sẽ được Quốc Hội xem xét sau đó. Và như thế, đã có 25 văn kiện được thông qua (và khoảng 12 đang được thảo luận). Phần Lan cũng có một hệ thống tương tự mang tên Citizens Initiative Act.
Theo Courrier International, những dự án nói trên cho phép hiện thực hóa những ý tưởng đến từ hiện trường, giúp cho các cuộc thảo luận của dân chúng thêm hữu ích.
Vấn đề là phải vượt qua hai trở ngại : Để có thể trở thành đáng tin cậy, trước hết dân chủ qua mạng phải minh bạch, sao cho kiểm tra được tính xác thực của các kiến nghị, và tránh được việc ngụy tạo chữ ký. Kế đến là phải công bằng. Hiện nay, như ở Pháp chẳng hạn, có khoảng nửa triệu hộ gia đình không có Internet.
Courrier International kết luận bằng nhận xét của chuyên gia Elisa Lironi: Nhờ không tốn kém nhiều mà lại hữu hiệu, thu hút được một thành phần dân chúng rộng lớn, dân chủ qua mạng tất yếu sẽ trở thành công cụ của tất các các chính phủ muốn tìm kiếm mối liên hệ thực thụ với người dân.

The Economist :

Tiến trình toàn cầu hóa bị hụt hơi

Cũng cùng quan tâm đến các vấn đề quốc tế, tuần báo Anh The Economist đã nêu bật một xu thế mới trong nền kinh tế : đó là sự kiện tiến trình toàn cầu hóa ngày càng có dấu hiệu bị chậm lại, một hiện tượng được minh họa ngay trang bìa bằng hình vẽ một con ốc sên mang trên lưng một quả địa cầu.
Trong bài xã luận, The Economist cho rằng với việc tiến trình toàn cầu hóa bị hụt hơi, một mô hình mới của thương mại thế giới đang ngày càng rõ nét cùng với những cái giá phải trả.
Theo tạp chí Anh, khi Hoa Kỳ đi theo chế độ bảo hộ mậu dịch cách đây hai năm, điều đó đã làm dấy lên những lời cảnh báo đen tối về tình hình gian khổ tương tự như những năm 1930. Ngày nay những lời tiên đoán không hay này có vẻ sai lệch.
Quả thật là kinh tế Trung Quốc có tăng trưởng chậm lại. Và cũng quả thật những tập đoàn phương Tây hoạt động ở Trung Quốc, như Apple, có bị tác động. Nhưng tăng trưởng chung năm 2018 đã ở mức chấp nhận được, nạn thất nghiệp giảm bớt, và lợi nhuận gia tăng.
Vào tháng 11/2018, tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một thỏa thuận thương mại với Mêhicô và Canada. Nếu đàm phán vào tháng tới đây dẫn dến một thỏa thuận với chủ tịch Tập Cận Bình, thì thị trường bớt căng thẳng sẽ kết luận là cuộc chiến thương mại chỉ là trò chính trị nhằm đạt được một vài nhượng bộ nơi Trung Quốc, nhưng sẽ không làm nổ tung thương mại toàn cầu.
Tuy nhiên, The Economist cảnh cáo là sẽ sai lầm khi đánh giá dễ dãi như trên. Căng thẳng thương mại hiện nay đã tiềm tàng từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009 và giờ đây đã trỗi dậy. Giữa các nước, đầu tư, thương mại, tín dụng ngân hàng, những dây chuyền cung ứng đều sụt giảm hay dậm chân tại chỗ so với GDP toàn cầu.
Đối với tuần báo Anh, tiến trình toàn cầu hóa đã nhường bước cho một tình trạng uể oải, có thể được gọi là slowbalisation – nghĩa là toàn cầu hóa chậm lại – theo như thuật ngữ đã được một quan sát viên Hà Lan sáng tạo vào năm 2015.
http://vi.rfi.fr/phap/20190126-phap-macron-ta-xung-ngan-ao-vang-huu-dot-chong-quan-lieu

Tin đọc nhanh

(AFP) – Hoa Vi : Đại sứ Canada « lấy làm tiếc » đã có những phát biểu về vụ Mạnh Vãn Châu.
Trên trang mạng bộ Ngoại Giao Canada ngày 24/01/2019, ông John McCallum viết : «  Tôi lấy làm tiếc là phát biểu của tôi liên quan đến thủ tục pháp lý đối với bà Mạnh Vãn Châu đã gây hiểu lầm. » Đại sứ Canada tại Bắc Kinh nhắc lại lập trường của chính phủ Ottawa là không có sự can thiệp chính trị vào hồ sơ này. Hôm thứ Tư 23/01, đại sứ Canada tại Trung Quốc cho rằng giám đốc tài chính của Hoa Vi có « một hồ sơ rất vững chắc » để chống lại lệnh dẫn độ sang Hoa Kỳ.
(AFP) – Trung Quốc mua 60% cổ phần một cảng của Peru.
Tập đoàn Cosco Shipping Ports (CSP) của Trung Quốc ngày 25/01/2019 loan báo sẽ mua 60% cổ phần của công ty Peru quản lý cảng Chancay với giá 225 triệu đô la, trả trước 56 triệu. Đây là cảng đầu tiên Trung Quốc mua được tại Nam Mỹ. Hiện tập đoàn CSP đang sở hữu 282 bến tàu của 36 hải cảng tại châu Á, Cận Đông và châu Âu, trong đó có 192 cảng container.
(AFP) – Hàn Quốc chống ô nhiễm từ Trung Quốc.
Chính quyền Seoul ngày 25/01/2019 đã điều phi cơ bay trên Hoàng Hải để tiến hành thí nghiệm rải chất iodure bạc làm mưa nhân tạo, chống các hạt bụi mịn gây ô nhiễm từ nước láng giềng Trung Quốc.
(AFP) – Damas bị đánh bom lần thứ hai.
Vụ đánh bom diễn ra ngày 24/01/2019 gần đại sứ quán Nga ở Damas nhưng không gây thiệt hại nhân mạng. Đây là vụ thứ hai chỉ trong vài ngày, trong khi thủ đô Syria từ một năm qua vẫn tránh được các vụ tấn công bằng xe gài bom. Chưa có tổ chức nào nhận trách nhiệm.
(AFP) – Diễn binh kỷ niệm giải vây Leningrad gây phẫn nộ ở Saint-Petersbourg.
Ý định tổ chức cuộc diễn binh kỷ niệm 75 năm ngày chấm dứt cuộc vây hãm Leningrad (27/01/1944) với 2.500 người lính và những chiếc xe tăng T-34, đã gây sốc cho nhiều người dân Saint-Petersbourg. Theo họ, đây là sự sỉ nhục đối với những người đã sống qua 872 ngày khủng khiếp. Khoảng 5.000 người dân ngày 25/01/2019 đã ký tên vào bản kiến nghị, yêu cầu không nên ca ngợi chiến tranh, mà tốt nhất là dành một phút mặc niệm cho 800.000 người đã chết.
(AFP) –« Đồng hồ tận thế » chỉ còn cách nửa đêm chưa đến 2 phút. 
« Đồng hồ tận thế » hiện nay gần với nửa đêm nhất từ trước đến nay, tương tự với thời kỳ Mỹ và Nga thử bom nhiệt hạch năm 1953. Đồng hồ tận thế là công cụ được một nhóm nhà khoa học nguyên tử Mỹ (Bulletin of the Atomic Scientists) lập ra hồi đầu thời kỳ Chiến tranh Lạnh, để báo động về nguy cơ thảm họa toàn cầu không thể vãn hồi. Theo bà Rachel Bronson, giám đốc của Bulletin of the Atomic Scientists vị trí của kim đồng hồ của năm nay so với năm ngoái không thay đổi, nhưng không thể coi đây là một dấu hiệu cho thấy thế giới vẫn bình ổn.
(AFP) – Năm 2018 là năm nóng nhất kể từ 1850.
Trên đây là thông tin của báo cáo của nhóm khoa học gia Mỹ Berkeley Earth, được công bố hôm qua 24/01/2019. Nhiệt độ trung bình của thế giới năm nay cao hơn 1,16°C so với năm 1850, thời kỳ mà thế giới bắt đầu bước vào kỷ nguyên công nghiệp. Kết quả đo lường hiện nay dựa trên số liệu của 20.000 trạm khí tượng toàn cầu.
(AFP) – Thalès kêu gọi quốc tế chống « robot giết người ». 
Tổng giám đốc tập đoàn công nghiệp hàng đầu nước Pháp Thalès kêu gọi cộng đồng quốc tế khẩn trương thiết lập khuôn khổ pháp lý « đủ mạnh » để chống lại « các robot giết người », bởi điều này đang trở thành một hiểm họa nhãn tiền, với sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo. Theo Thalès đây là thời điểm thuận lợi, bởi « tất cả các cường quốc dân chủ phương Tây đã đạt được đồng thuận ».
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20190125-tin-doc-nhanh

(AFP)- Trung Quốc bắt 19 cựu chiến binh phản kháng chính quyền. 
Hôm qua 25/01/2019, Tân Hoa Xã loan tin chính quyền Trung Quốc đã ra lệnh bắt giữ 19 người bị tình nghi tổ chức các cuộc biểu tình của cựu chiến binh ở hai thành phố Trấn Giang và Bình Độ hồi cuối năm ngoái. Họ bị quy tội “tụ tập gây rối trật tự xã hội”. Hàng ngàn cựu chiến binh lúc đó biểu tình phản đối vụ hành hung một cựu binh cao tuổi khi ông này đi đòi tăng lương hưu.
(AFP) – Mỹ : Một cố vấn lâu năm của Donald Trump bị câu lưu.
Roger Stone, 66 tuổi, là một người bạn lâu năm và cũng là cố vấn trong một thời gian rất dài của ông Trump, hôm qua 25/01/2019 bị thẩm vấn và câu lưu trong khuôn khổ cuộc điều tra về nghi án ê-kíp vận động tranh cử tổng thống 2016 của Donald Trump thông đồng với Nga. Roger Stone đã chi 250.000 đô la để được tại ngoại. Ông này bị nghi đã nói dối về các trao đổi với WikiLeaks, tổ chức đã phát tán các thư điện tử bất lợi cho ứng viên tổng thống Hillary Clinton.
(AFP) – Muộn nhất là đến năm 2038, Đức sẽ đóng cửa các nhà máy nhiệt điện. 
Sau 20 giờ đàm phán, Ủy ban đặc trách vấn đề than đá trong tương lai của chính phủ Đức thông báo như trên vào sáng hôm nay 26/01/2019. Ủy ban đề xuất chính quyền liên bang chi 40 tỉ euro từ nay đến năm 2040 để hỗ trợ các vùng có hoạt động chính là sản xuất nhiệt điện. Năm 2018, 30% lượng điện tại Đức là từ các nhà máy nhiệt điện. Berlin cũng đã quyết định ngưng sản xuất điện hạt nhân vào năm 2022, đặt chỉ tiêu từ nay đến năm 2030, 65% năng lượng sẽ là năng lượng tái tạo.
(RFI) - Phong trào Áo Vàng Pháp chuyển hướng biểu tình đêm. 
Hơn hai tháng đều đặn biểu tình vào các ngày thứ Bảy, phong trào Áo Vàng vẫn tiếp tục và đang tìm phương cách hành động mới. Trên mạng xã hội ý tưởng biểu tình đêm tại Paris dường như đang được hưởng ứng rộng rãi. Tại Paris, những người tổ chức cuộc biểu tình đêm kêu gọi người Áo vàng lấy quảng trường Cộng Hòa làm tụ điểm chính. Không chỉ Paris, người Áo Vàng dự kiến tổ chức tối nay 26/01/2019 các cuộc biểu tình ở nhiều thành phố lớn như, Bordeaux, Toulon, Renne hay Marseilles.
(AFP)- Quốc Hội Hy Lạp thông qua tên gọi cho Macedonia. 
Hôm qua, 25/01/2019, 156 trên tổng số 300 nghị sĩ Hy Lạp đã bỏ phiếu thông qua thỏa thuận giữa Athens và Skopje, trong đó có nội dung đặt lại tên “Cộng hòa Macedonia Nam Tư cũ” thành tên gọi: Cộng Hòa Bắc Macedonia. Sự kiện này khép lại tranh cãi suốt 30 năm qua về tên gọi chính thức cho nước láng giềng bé nhỏ của Hy Lạp. Các nước EU và NATO đã lên tiếng hoan nghênh sự kiện trên.
(AFP) – Ngày Quốc Khánh Úc 26/01/2019 : Hàng chục ngàn người biểu tình tại các thành phố lớn. 
Họ không công nhận ngày này là Quốc Khánh của Úc, mà gọi đó là « Ngày Xâm Lược », vì vào năm 1788, một hạm đội của Anh đã cập cảng và lập thuộc địa trên mảnh đất này. Theo những người biểu tình, việc lấy ngày 26/01 là ngày Quốc Khánh là sự sỉ nhục đối với thổ dân Úc. Họ yêu cầu chính quyền chọn một ngày khác làm ngày Quốc Khánh. Thủ tướng Scott Morrison bác bỏ đề xuất và phát biểu là nước Úc không thể « quay lưng lại với lịch sử ».
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20190126-tin-doc-nhanh

Tạp chí đặc biệt

Nhập cư bất hợp pháp : Hàn Quốc “nhân đạo” hơn Mỹ ?

Thanh Hà
Chính phủ Hàn Quốc bị cáo buộc tống giam con em những người nhập cư bất hợp pháp vào tù, cho dù đó là những đứa trẻ vị thành niên, thậm chí là trẻ sơ sinh. Trung Quốc chuẩn bị chia tay với năm Tuất, đón năm Hợi, biểu tượng của sự thịnh vượng. Tại Ấn Độ, thêm một thành viên trong gia đình Gandhi bước lên tuyến đầu đem lại hào quang cho đảng Quốc Đại. Tối Cao Pháp Viện Mỹ nhìn nhận tổng thống có quyền giới hạn việc tuyển dụng người chuyển đối giới tính trong quân đội. Tại Pháp, hiệu ăn nào ngon ? Guide Michelin ấn bản 2019 vừa công bố bảng vàng.
Trong tuần, nhiều tổ chức bảo vệ nhân quyền tố cáo Seoul tống giam con em của những người nhập cư bất hợp pháp cùng với cha mẹ. Nếu như tại Hoa Kỳ, chính quyền Trump quyết định tách rời trẻ nhập cư với gia đình, Hàn Quốc có vẻ nhân đạo hơn hay không khi nhốt trẻ vị thành niên, thậm chí là những đứa trẻ sơ sinh cùng với cha mẹ trong tù ?
Trẻ em nhập cư bất hợp pháp tại Hàn Quốc
Thông tín viên Frédéric Ojardias nhấn mạnh đến một khác biệt giữa Washington và Seoul trên cùng một vấn đề : ở Mỹ, lối hành xử của chính quyền Trump đối với người nhập cư bất hợp pháp gây xúc động lớn trong công luận. Tại Hàn Quốc người dân hoàn toàn dửng dưng khi thấy những đứa trẻ vô tội bị đưa vào tù :
“Theo tiết lộ trong tuần trên trang mạng Korea Exposé, khi chính quyền bắt được những người nước ngoài không có giấy tờ hợp lệ, thì những người này và con em, dù là con nhỏ, bị bắt ngay lập tức. Trang mạng nói trên trích lời kể của một phụ nữ người Liberia, bị giam 23 ngày trong một nhà tù cùng với hai con, 1 và 3 tuổi. Đứa bé một năm tuổi còn bú sữa mẹ.
Ba mẹ con bà bị giam trong một xà lim dành cho10 người lớn, mỗi ngày, họ được phép ra ngoài trời hít thở không khí đúng 30 phút. Thức ăn cho các tù nhân được đưa qua chấn song, trẻ nhỏ không được chăm sóc. Người mẹ này kể là thậm chí nhân viên cai ngục còn nổi cơn thịnh nộ khi mấy đứa bé không ngồi yên tại những nơi đã quy định. Theo bà, khi ra tù, hai đứa bé thực sự bị tổn thương rất nghiêm trọng về mặt tâm lý. Bộ Tư Pháp Hàn Quốc không cho biết một cách chính thức có bao nhiêu đứa trẻ không có giấy tờ hợp lệ bị đưa vào tù, chỉ biết là có hơn 350.000 người ngoại quốc sống một cách bất hợp pháp trên lãnh thổ Hàn Quốc”.
Các tổ chức bảo vệ nhân quyền phải chăng là bất lực trước tình cảnh này ? Frédéric Ojardias trả lời : Tổ chức World Vision Korea nhắc lại là Hàn Quốc vi phạm Công Ước Quốc Tế Về Quyền Trẻ Em từng được Seoul phê chuẩn. Đại diện cho tổ chức này, bà Nam Hee Kyung kêu gọi chính phủ Hàn Quốc điều chỉnh luật nhập cư. Bà nói : Việc nhốt trẻ em vào tù vi phạm nghiêm trọng quyền của trẻ em.
Chính phủ khẳng định là không muốn bắt giam các em, nhưng vì chúng không có quy chế pháp luật nào để ở lại trên lãnh thổ Hàn Quốc, nên chính phủ đưa chúng vào một nơi để đợi ngày trục xuất. Nhưng nói như vậy là không đúng : một số em đã có được một mái nhà tại Hàn Quốc. Thêm vào đó, nhiều nghiên cứu cho thấy, dù chỉ bị giam trong ngắn ngày, trẻ nhỏ vẫn có thể tổn thương lớn cả về thể xác lẫn tinh thần’.
Nhập cư luôn là một đề tài hết sức nhậy cảm đối với công luận Hàn Quốc cho dù là nước này bắt đầu phải nhập khẩu lao động vì dân số đang già đi. Frédéric Ojardias phân tích : Những người lao động nhập cư thường từ các nước trong vùng Đông Nam Á đến. Họ là công nhân được tuyển dụng với đồng lương rẻ mạt và đó thường là những công việc nguy hiểm mà chính người dân Hàn Quốc không muốn làm. Điều kiện lao động thường rất tệ hại và họ bị chủ lạm dụng. Công nhân ngoại quốc ở đây không thể bỏ việc này tìm việc khác nếu không được chủ chấp thuận. Một số người làm liều và thế là họ trở thành người nhập cư bất hợp pháp. Số khác cố gắng ở lại Hàn Quốc ngay cả khi visa đã hết hạn.
Tai nạn lao động thường xảy ra, chưa kể những đợt kiểm tra của cảnh sát, rồi những vụ bắt giữ và những người này bị trục xuất về nước. Dù vậy, công luận tại đây không mấy động lòng. Năm ngoái, 500 người Yemen đến Hàn Quốc xin tị nạn làm dấy lên làn sóng bài ngoại ở đây. Điều này cho thấy xã hội Hàn Quốc vẫn còn rất thận trọng đối với người nhập cư.
Các tổ chức phi chính phủ kêu gọi chấm dứt những hành vi lạm dụng mà nạn nhân là người nước ngoài và con em họ. Tổng thống Moon Jae In cũng bị chỉ trích là thờ ơ. Trước khi tham gia chính trị, ông từng là một nhà bảo vệ nhân quyền”.

Kỷ Hợi, con cháu đầy đàn ?

Gần một chục ngày trước Tết, tại Trung Quốc, một tỉ rưỡi người đang chuẩn bị “tống cựu, nghinh tân”, chia tay năm Mậu Tuất, mừng xuân Kỷ Hợi sắp về như tường thuật của Stéphane Lagarde, thông tín viên đài RFI tại Bắc Kinh : “Tròn trịa và vui vẻ : không thể nào nhầm lẫn, đó chính là con heo. Mọi việc sẽ hanh thông trong năm Kỷ Hợi, ít ra đây là điều những người Trung Quốc lạc quan tin như vậy, sau một năm Tuất 2018 khá phức tạp một phần do chiến tranh thương mại với Mỹ và tăng trưởng của Trung Quốc không còn được như xưa.
Heo là biểu tượng của sự sung túc và thông thường người ta nghĩ rằng con heo có đức tính vui nhộn, hào phóng, dễ mến. Trên mạng xã hội WeChat, video được trên 100 triệu lượt người vào xem là Peppa Pig (…). Đây là một bộ phim hoạt họa của Anh xưa kia bị kiểm duyệt và bị coi là một bộ phim “phản động”. Nhưng lần này, Trung Quốc lại cho công chiếu vào dịp Tết nguyên đán”.
Theo truyền thống, năm Hợi, Trung Quốc cho in tem hình con vật rất thân thiết với người này. Stéphane Lagarde : “Heo Bố, heo Mẹ và 3 lợn Con : một đàn lợn là hình ảnh được in trên những con tem cho phát hành hôm 06/01/2019. Trung Quốc có truyền thống năm nào thì in tem hình con giáp của năm đó. Lần gần đây nhất tem Trung Quốc dành cho cả một gia đình là năm Bính Thân-2016 với hình ảnh của một con khỉ mẹ và hai con khỉ con. Đó cũng là năm Trung Quốc từ bỏ chính sách một con.
Năm nay hình ảnh gia đình nhà lợn đông đúc, liệu có là dấu hiệu báo trước Trung Quốc tiếp tục nới lỏng chính sách sinh đẻ hay không ? Có một điều chắc chắn, là tương tự như năm Thìn, Hợi cũng là một năm tốt để sinh con. Một bà mẹ 31 tuổi nói rất hạnh phúc sinh con năm nay, và hy vọng con bà cũng ủn ỉn, mạnh khỏe và xinh như lợn con”.
Hình ảnh con Lợn đang được khai thác triệt để. Stéphane Lagarde tại Bắc Kinh cho biết thêm : “Thịt lợn được dùng trong bữa điểm tâm, ăn trưa và bữa tối. Tại các siêu thị, đâu đâu cũng có hình con lợn, kể cả trên những sản phẩm hạng sang. Nào là túi xách tay, giầy dép … và cả kem trang điểm cũng có hình con lợn. Một hiệu làm túi xách nổi tiếng của Pháp thậm chí còn bán cả khoen xâu chìa khóa hình Trư Bát Giới với cái giá trên 450 euro !
Một nhóm sinh viên ở Bắc Kinh tin rằng, Kỷ Hợi là một năm hanh thông, mang lại nhiều tiền tài, bởi vì chữ “Hợi” trong tiếng Tàu, nghe gần giống như chữ “Lợi” tức là tiền tài.
Một cô nữ sinh tại Bắc Kinh nói thẳng : bạn bè cô tuổi Hợi rất may mắn, phụ nữ thì có được những ông chồng tốt tính, còn đàn ông thì tiền tài danh vọng như ý muốn. Khổ tâm duy nhất tại Trung Quốc hiện nay là từ mùa hè năm ngoái, dịch cúm heo bắt đầu hoành hành. Trung Quốc là nguồn tiêu thụ thịt heo số 1 thế giới. Năm ngoái Trung Quốc đã phải diệt 600.000 con lợn tại 20 tỉnh thành đề phong dịch bệnh lây lan”.

Ấn Độ : Lá chủ bài mới của đảng Quốc Đại

Vào lúc Trung Quốc háo hức đón Tết, Ấn Độ đang ráo riết chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc Hội vào tháng 5/2019. Một thành viên mới của gia đình cố thủ tướng Indira Gandhi tham gia chính trường.
Priyanka Gandhi Vadra, 47 tuổi, cháu gái của bà Indira Gandhi vừa được chỉ định để đương đầu với ứng cử viên đại diện cho đảng Nhân Dân Ấn Độ -BJP của thủ tướng Narendra Modi tại Uttar Pradesh, bang đông dân nhất của Ấn Độ.
Chiến lược đưa một tên tuổi của triều đại Nehru-Gandhi lên tuyến đầu nhằm đem lại một làn gió mới cho đảng đối lập, là đảng Quốc Đại. Priyanka Gandhi Vadra là ai ?
Sinh năm 1972, là trưởng nữ của cặp vợ chồng Rajiv và Sonia Gandhi, thân phụ của cô được chỉ định làm thủ tướng Ấn Độ năm 1984 sau vụ nữ thủ tướng Ấn Độ đầu tiên, bà Indira Gandhi – bà nội của Priyanka bị ám sát. Năm 1991 đến lượt ông Rajiv bị sát hại. Anh trai của cô gái 47 tuổi này, Rahul, là người kế thừa di sản chính trị của dòng họ Nehru – Ghandi, lãnh đạo đảng Quốc Đại.
Tuần này Rahul vừa quyết định trao cho em gái trọng trách ra tranh cử tại bang Uttar Pradesh, nơi thành phố cổ Benares được coi là thành trì của đương kim thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Priyanka có nhiều lá chủ bài trong tay giúp đảng Quốc Đại hồi sinh. Dù đứng trong bóng tối nhưng chính trị Ấn Độ quá quen thuộc với người phụ nữ thuộc giòng họ Gandhi này. Priyanka được công luận quý mến, bởi cô là một phụ nữ đầy nghị lực, thẳng thắn và có lòng nhân từ. Những phóng viên có cơ hội đưa tin về cô ngạc nhiên khi thấy Priyanka dễ dàng hòa mình với quần chúng, nhất là tại những vùng nông thôn.
Priyanka được cả những người nghèo khổ, những đẳng cấp khác nhau, những con người bất luận là Hồi Giáo hay Ấn Độ Giáo dễ dàng quý mến. Tương tự như bà nội, là Indira xưa kia, (cô rất giống bà về hình dáng), ở người phụ nữ trẻ này có cái uy khiến những người chung quanh tin cậy và nể trọng.
Dù vậy nhiệm vụ mà đảng Quốc Đại trao cho Priyanka không dễ hoàn thành vì hai lý do. Thứ nhất, cháu nội và con gái của hai đời thủ tướng Ấn ra tranh cử tại bang với 220 triệu dân này không đơn giản. Uttar Pradesh là nơi có thành phố cổ Benares, thành trì của thủ tướng Modi mà tại đây, ảnh hưởng của đương kim thủ tướng và cũng là lãnh đạo của đảng Nhân Dân Ấn Độ BJP còn rất lớn.
Thứ hai là đảng Quốc Đại trong tay gia đình Gandhi đã đánh mất uy tín với cử tri đến nỗi, trong đợt bầu cử Quốc Hội cách nay 5 năm chiếm không nổi 10 % số ghế. Vậy liệu rằng Priyanka có đủ sức giúp anh trai là Rahul đảo ngược thế cờ trong cuộc bầu cử vào tháng 5/2019 hay không ?
Đó là chưa kể bên phía đảng BJP của ông Modi đang dồn hỏa lực tấn công vào Priyanka Gandhi Vadra. Lang quân của cô là Robert Vadra, một doanh nhân thành đạt nhưng lại đang bị cáo buộc tham ô, và dính líu đến một số vụ cưỡng chế đất đai bất hợp pháp … Cầm chắc là những đối thủ chính trị của gia đình Gandhi không bỏ lỡ cơ hội khai thác lá bài này, làm mất uy tín của Priyanka.
Một bàn thắng quan trọng của Donald Trump
Nhìn sang Hoa Kỳ, tổng thống Donald Trump vừa ghi một bàn thắng trong bối cảnh ảm đạm vì shutdown làm tê liệt một bộ phận chính quyền liên bang từ hơn một tháng qua. Hôm 22/01/2019 Tối Cao Pháp Viện ra phán quyết công nhận tổng thống có quyền hạn chế quân đội tuyển dụng người đồng tính. Thông tín viên đài RFI, Marie Bourreau giải thích thêm :
“Quân đội Mỹ từ ngày 01/01/2018 được quyền tuyển dụng nhân viên là người chuyển giới tính nhờ một quyết định do cựu tổng thống Barack Obama đã ban hành. Tòa Án Tối Cao Hoa Kỳ vừa ra phán quyết tạm thời chấm dứt tình trạng đó cho tới khi nào tìm ra những ngõ thoát mới về mặt pháp lý. Đây là một thắng lợi đối với ông Donald Trump. Ông từng cam kết cấm quân đội tuyển dụng những người chuyển giới tính với lý do quá tốn kém về mặt y tế. Thế nhưng viện cớ không phù hợp với bản Hiến Pháp Mỹ, nhiều tòa án liên bang đã chống đối quyết định của Nhà Trắng.
Phán quyết của Tối Cao Pháp Viện, 5 phiếu thuận và 4 phiếu chống, cho phép tổng thống Hoa Kỳ áp đặt quyết định của ông. Ngoài ra, phán quyết vừa rồi mở lại cuộc tranh cãi về việc chỉ định các vị thẩm phán trong cơ chế tư pháp này. Họ là những người được giữ chức vụ này mãn đời. Dưới thời tổng thống Trump, Tối Cao Pháp Viện Mỹ đã nghiêng về phía bảo thủ trong bối cảnh tình trạng sức khỏe của nữ thẩm phán cấp tiến, Ruth Bader Ginsburg tiếp tục gây lo ngại”.

Guide Michelin, cẩm nang

của những người thích ăn ngon

Tại Pháp, muốn ăn ngon phải đến những nhà hàng nào ? Sự kiện trong tuần là cuốn sách hướng dẫn với trang bìa đỏ, Guide Michelin, ấn bản 2019, về những hiệu ăn ngon trên đất Pháp công bố bảng vàng.
Thêm 68 nhà hàng trên toàn quốc lần đầu tiên vào mắt xanh của ban giám khảo. Ba ông vua đầu bếp 3 Sao bị tụt hạng ; 6 nhà hàng 2 Sao trong ấn bản 2018 nay bị trừ điểm, nhưng bù lại trong số những nhà hàng 2 Sao, Michelin kết nạp thêm 5 thành viên mới. Tuy nhiên đáng chú ý nhất là năm nay, Guide Michelin mở cửa đón thêm 68 nhà hàng trên toàn quốc lần đầu tiên có tên trong cuốn sách bìa đỏ ; 11 trong số này là những hiệu ăn của Paris.
Nhìn rộng ra trên thế giới, hiện có 127 nhà hàng được Guide Michelin trao tặng 3 Sao, hai trong số này là các nhà hàng Pháp vừa nhận được ngôi sao thứ ba còn mới nguyên ! Điểm đáng nói lần này là ban giám khảo đặc biệt ghi nhận những đóng góp của các đầu bếp trẻ, của những “bà” vua đầu bếp, và Guide Michelin 2019 đã giành hẳn ba phần thưởng riêng biệt cho những nhà hàng có dịch vụ tốt, có người quản lý kho rượu tài hoa, và những nhà hàng tôn trọng hai tiêu chuẩn gồm phát triển những món ăn truyền thống trong nghệ thuật ẩm thực Pháp, dùng thực phẩm địa phương và được mua thẳng từ các nhà sản xuất để bảo đảm chất lượng tất cả những sản phẩm tươi.
Guide Michelin 2019 :
Ba sao mất một, còn hai
L’Auberge de l’Ill (vùng Alsace).
La Maison des Bois (Vùng Savoie).
L’Astrance (Paris).
Vừa được thêm sao :
Le clos des sens (Annecy) : 3 **
Le Mirazur (Menton) : 3**
Le Coquillage, (Bretagne / Cancale) : 2**
La Maison d’à côté (Loir-et-Cher/ Montlivault) ; 2**
La Scène, Hôtel Prince de Galles (Paris) : 2**
David Toutain (Paris) : 2**
AM, (Bouches-du-Rhône/Marseille) : 2**
Và những nhà hàng Một Sao
Carré des Feuillants (Paris 1er), Taillevent (Paris 8e), L’Oasis (Mandelieu-la-Napoule),La Paloma (Mougins), La Chabotterie (Saint-Sulpice-sur-Verdon), Lyon Capitale (Chasselay), La Poule au Pot (Paris Quận 1), Accents Table Bourse, ERH, Frenchie et Racines (Paris Quận 2), Baieta, Oka et Sola (Paris Quận 5), Yoshinori (Paris Quận 6), Tomy &Co (Paris Quận 7), L’Abysse au Pavillon Ledoyen (Paris Quận 8), La Condesa, Louis et NESO (Paris Quận 9), Abri (Paris Quận 10), Automne (Paris Quận 11), Virtus (Paris Quận 12e), Pilgrim (Paris Quận 15), L’Orchidée (Altkirch), Lait Thym Sel (Angers), Nature (Armentières), Château de Vault de Lugny (Avallon),  La Table de Castigno (Assignan), La Mirande (Avignon), L’Allée des Vignes (Cajarc), La Signoria (Calvi)- Les Oliviers (Bandol), Côté Cuisine (Carnac), L’Or Q’idée (Cergy-Pontoise), L’Ostal (Clermont-Ferrand), Hostellerie de la Pointe St-Mathieu (Le Conquet), Sarkara (Courchevel), L’Aspérule (Dijon), Le Pourquoi Pas (Dinard), Le Royal (Epernay), L’Oustalet (Gigondas)L’Anthocyane (Lannion), Rozo (Lille), La Sommelière (Lyon 5e), Saisons (Marseille), La Table du Hameau (Maussane-les-Alpilles), Prima (Megève), L’Evidence (Montbazon), Le Grill (Monte-Carlo), Lulu Rouget (Nantes), La Table d’à Côté (Orléans)Un Parfum de Gourmandise, (Périgueux), Restaurant de Lauzun (Pézenas), Racines (Rennes), Auberge Quintessence (Roubion), La Source (Saint-Galmier), Le Brouillarta (Saint-Jean-de-Luz), La Terrasse (Saint-Raphaël), estaurant de Tourrel (Saint-Rémy-de-Provence), Lalique (Sauternes), Villa de l’Etang Blanc (Seignosse), The Marcel (Sète), Les Funambules (Strasbourg), La Carambole (Strasbourg / Schiltigheim), La Tour des Sens (Tencin), Ursus (Tignes), Le Cénacle (Toulouse)Ambroisie (Saint-Didier-de-la-Tour), Äponem – Auberge du Presbytère (Vailhan), Le Moulin de Léré (Vailly), La Table de l’Ours (Val d’Isère), Auberge de Montfleury (Villeneuve-de-Berg), L’Ours (Vincennes)
http://vi.rfi.fr/chau-a/20190126-nhap-cu-bat-hop-phap-han-quoc-nhan-dao-hon-my