Sau gần ba năm làm tổng thống, lão quái Donald Trump đã xới tung nước Mỹ và thế giới, khiến không ít người đặt ra câu hỏi, động cơ nào khiến lão quái chọc ngoáy vào trật tự thế giới đã được định hình lâu đời, chọc ngoáy cả chính trường Mỹ?

Khi vừa có kết quả bầu cử tổng thống, lão quái đã ngoáy vào đảng Cộng hòa của lão, đến nỗi cây đại thụ của đảng là thượng nghị sĩ đầy uy tín John McCain trở thành kẻ thù không đội trời chung với lão cho đến lúc chết. Cựu tổng thống Bush con cũng bị lão phê phán, trùm đi đêm Henry Kissinger cũng không ngoại lệ.

Riêng đảng Dân Chủ đối lập thì... Chưa từng thấy trong lịch sử nước Mỹ về độ đối kháng, công kích lão tơi tả ngay từ lúc có kết quả phiếu đại cử tri cho đến hôm nay, càng ngày càng thâm thù gay gắt. Đảng Dân Chủ không cho lão chút yên lành, không dành cho lão phút giây trăng mật như lệ thường. Trước đó, hai cái tên cúng cơm của lão là Hillary Clinton và cựu tổng thống Obama, giờ có thêm hai cái tên khác là chủ tịch hạ viện Pelosi và cựu phó tổng thống (thời Obama) Joe Biden.

Trên mặt trận truyền thông, hệ thống thông tin dòng chính nứt tiếng như CNN, Washington post, New York Time và vô số báo đài lớn nhỏ xúm nhau đánh phá lão tơi tả. Lão chỉ sử dụng Twister chống lại, vậy mà các cơ quan truyền thông danh giá và đồ sộ ấy phải kêu trời, tố cáo lão kích động nhân dân xem truyền thông dòng chính là truyền thông thổ tả. Chưa hết, mới đây lão tuyên chiến với cả Facebook và Twister, lên án hai trang mạng này vi phạm tự do ngôn luận khi ngăn chặn và tháo gỡ những bài viết của các thuê bao được cho là vi phạm... Lão tuyên bố người dân có quyền nói bất cứ điều gì họ muốn, không ai, kể cả hai trang mạng này, có quyền ngăn chặn tự do ngôn luận. Lão dọa sẽ sử dụng pháp lý để xử lý Facebook và Twitter, kể cả vận động nhân dân tẩy chay.

Hiện có tin đồn, lão đang dòm ngó vào bao tử, tức tiền lương suốt đời dành cho hạ nghị sĩ, thượng nghị sĩ, lãnh đạo Quốc Hội, tổng thống và phó tổng thống Mỹ. Lão cho rằng các vị ấy chỉ nên lãnh lương chính thức khi tại nhiệm, hết nhiệm kỳ phải lãnh lương hưu qua quỷ hưu bỗng như các công chức và nhân dân. Nếu tin đồn này đúng, thì việc lão dám đụng đến cái bao tử của các vị dân cử, chắc chắn sẽ hứng không ít búa rìu gạch đá trong những ngày tới.

Rất có thể lão gặp nhiều sóng gió là do một phần phát ngôn gây sốc lúc tuyên thệ nhậm chức, trong đó có đoạn lão chỉ trích các chính phủ tiền nhiệm chỉ đem lợi lộc về cho các nhóm lợi ích New York, nhân dân Mỹ không được gì. Lão cam kết từ nay chuyện đó phải chấm dứt, lợi ích phải thuộc về nhân dân Mỹ. Đụng đến các nhóm lợi ích thì... Chúng không hợp nhau đánh phá cho lão lên bờ xuống ruộng mới là chuyện lạ.

Dường như lão thích húc đầu vào các tổ ong mật, nên phải sử dụng đấu pháp "đi với bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy", nghĩa là "nói một đường làm một nẻo", mới tránh né được nọc độc của bầy ong. Lão sử dụng Twister điệu nghệ để tung hỏa mù làm cho các đối thủ không biết đường nào mà lần. Nói bạt mạng, nổ dữ dội, trớ đi trớ lại một cách tinh quái, chọc ngoáy các tên cúng cơm không biết mệt, khiến các đối thủ tức như bò đá dẫn đến nông nỗi nên luôn rơi vào bẫy của lão.

Đảng Dân Chủ đang tổ chức luận tội phế truất lão, nổ lực bươi móc tố cáo liên tù tỳ, nhưng toàn là những cáo giác vô thưởng vô phạt, nhiều chuyện mơ hồ mà lão trêu là trò săn phù thủy, không thấy cáo buộc gì về việc lão gian tham hay thủ đắc lợi ích. Như vậy, cùng với mức lương 1USD/năm, với nền kinh tế tăng trưởng tốt, lương công nhân tăng, tỷ lệ thất nghiệp cực thấp, chưa nói đến những thắng lợi đối ngoại, đủ để khẳng định Donald Trump lãnh đạo nước Mỹ rất tốt, có thể kết luận lão quái bị quậy phá dữ dội là do lão phá đám lợi tức và danh vọng của các nhóm lợi ích chứ không phải do lão gian tham.

Trong lãnh vực đối ngoại, lão quái húc từ các nước đối thủ đến các nước đồng minh, từ các tổ chức của Liên Hiệp Quốc đến các hiệp ước thuế quan và mậu dịch, từ các liên minh quân sự đến các nước bất hảo. Bắt NATO, Hàn Quốc, Nhật Bản... Phải đóng thêm kinh phí cho quân đội Mỹ bảo vệ, sát phạt thuế các đồng minh EU, Úc, Mexico, Canada, Nhật, Hàn, Đài v.v... Tiếp tục cấm vận Nga, rút Mỹ ra khỏi TPP, hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu, hội đồng nhân quyền LHQ, INF, hiệp ước hạt nhân Iran và Cuba v.v... Chọc ngoáy WTO và Liên Hiệp Quốc, cấm vận quyết liệt Cuba, Venezuela và Iran, vô hiệu hóa tính hung hăng của Kim Jong Un, tạo tư thế cho Đài Loan, Hongkong, công nhận Jerusalem là thủ đô Israel v.v... Toàn là những hồ sơ gai góc mà các vị tiền nhiệm chẳng dám xem nhẹ.

Hiện tại, lão vừa tiêu diệt trùm khủng bố IS, tuyên bố rút quân khỏi nơi Mỹ đang trú đóng ở Syria để... Kéo qua bảo vệ vùng có 2/3 giếng dầu của Syria làm Nga và Syria tức anh ách, các đối thủ chính trị hụt hẫng, bởi họ cứ ngỡ lão rút khỏi Syria nên chỉ trích dữ dội. Nga chi nhiều tiền của và quân đội để giúp Syria bảo vệ chủ quyền, nhưng chẳng được lợi mấy, vì lão quái đã nẫng hết 2/3 nguồn lợi dầu khí của Syria rồi.

Có lẽ chiến công lớn nhất của lão quái là phát động thương chiến làm cho giấc mơ Trung Hoa đang lên bờ xuống ruộng.

Nói tóm lại, trên bình diện quốc tế, ai cũng nghĩ lão quái như một con trâu điên đụng đâu húc đó, không phân biệt đối thủ hay đối tác, kẻ thù hay đồng minh, song phương hay đa phương... Cứ đụng đâu xâu đó làm cho thế giới chao đảo, rối loạn, Mỹ sẽ bị cô lập và suy yếu. Giới truyền thông và học thuật cho là lão quái đang phá nước Mỹ tan nát, thế giới tanh bành.

Nhưng đến lúc này mới lộ rõ những nước đi của lão hoàn toàn có tính toán như một ván cờ vây, khiến quan hệ với các đồng minh không mất mà ấm dần lên, mục tiêu vây hãm TC dần rõ nét, những nước bị lão xiết chặt như Cuba, Venezuela hay Iran đều ít nhiều liên quan đến lợi ích của TC. Nền kinh tế Mỹ không tan nát như dự đoán mà rất tốt, thế giới không tanh bành mà có vẻ trật tự hơn. Trục phát xít Nga Trung bị suy yếu dần, bọn khủng bố cũng không còn hoành hành nhiều, các nước bất hảo đang ngáp lên ngáp xuống, và mới đây lão mời ASEAN qua Mỹ họp vào năm tới, chắc là để cắt đuôi TC, giúp các nước ASEAN đỡ sợ TC hơn, và dĩ nhiên không ngoài toan tính bủa vây đối thủ TC, nhất là trên Biển Đông. Đặc biệt lão lãnh đạo rất hiệu quả nhưng rất ít tốn kém, luôn làm lợi cho nước Mỹ, tạo được áp lực với phí tổn rất thấp. Lão không hào phóng ném tiền thuế của người Mỹ qua cửa sổ như Obama và một số vị tiền nhiệm.

Giờ nhiều người đã nhận ra, chớ vội đánh giá lời nói hay việc làm của lão quái nếu không muốn bị hố... Bởi lão nói một đường làm một nẻo, và thoạt đầu, những quyết định hay quyết sách của lão chẳng khác gì làm chuyện cầu âu, cẩu thả, liều lĩnh... Nhưng chớ vội phê phán, vì đó có thể là những nước đi dàn trải cho một ván cờ lớn.

Một vị tổng thống cổ súy cho tự do ngôn luận, tự do tôn giáo, đánh phá các nước độc tài gian ác, bảo vệ công bằng thương mại, chống lại việc quản trị yếu kém của Liên Hiệp Quốc và các tổ chức đa phương, ngăn chặn hiệu quả tội ác của bọn khủng bố v.v... Không màng đến tiền lương và lợi tức cá nhân... Thì...

Nếu nói mục đích của lão quái làm tổng thống để thay đổi nước Mỹ và thế giới tốt hơn.

Hay nói lão quái làm tổng thống để phá bĩnh các nhóm lợi ích xuyên quốc gia và những nước độc tài gian ác, nhất là chủ nghĩa Chinazi.. Dường như cả hai đều đúng.

Nguyen Khan